فهرست مطالب
دیابت نوع ۵ یکی از نادرترین انواع دیابت است که معمولا در سنین کم خودش را نشان میدهد. تشخیص این بیماری از روی علائم معمول دیابت همیشه ساده نیست، زیرا گاهی با نوع ۱ یا ۲ اشتباه گرفته میشود. اگر قند خونتان بدون دلیل بالا میرود، سابقه خانوادگی دیابت دارید یا علائم دیابت از کودکی همراهتان بوده، باید بیشتر دقت کنید. در ادامه این مطلب از دکترتو توضیح میدهیم چطور این بیماری تشخیص داده میشود و چه مسیری برای درمان وجود دارد.
دیابت نوع ۵ چیست؟
دیابت نوع ۵ نوعی از بیماری دیابت است که بیشتر در نوجوانان لاغر اندام و دچار سوء تغذیه رایج است. این دیابت عمدتا در نوجوانان کشورهای کم درآمد شیوع دارد و علت اصلی آن ابتلا به سوء تغذیه است. در حالی که طی دههها تحقیق این بیماری با دیگر انواع دیابت اشتباه گرفته میشد اما بالاخره در تحقیقاتی که در سالهای منتهی به سال ۲۰۲۵ انجام گرفت، دیابت نوع ۵ به عنوان یک بیماری جداگانه شناخته شد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت indianexpress
Type 5 diabetes, which affects lean and undernourished young adults in low- and middle-income countries, has at last been officially recognised as a distinct form of the disease by the International Diabetes Federation.
ترجمه فارسی:
دیابت نوع ۵ که جوانان لاغر و دچار سوء تغذیه را در کشورهایی با درآمد کم یا متوسط تحت تاثیر قرار میدهد، سرانجام توسط انجمن بینالمللی دیابت، به عنوان یک نوع متمایز این بیماری شناخته شد.
تفاوت دیابت نوع ۵ با دیگر دیابت ها
بیماری دیابت نوع ۵ از برخی جهات با دیگر شکلهای دیابت تفاوت دارد. دیابت نوع یک معمولا در کودکی یا نوجوانی آغاز میشود و به دلیل تخریب خودایمنی سلولهای تولیدکننده انسولین ایجاد میشود.
در دیابت نوع دو، بدن قادر به استفاده موثر از انسولین تولیدی خود نیست و بیشتر در بزرگسالان دیده میشود. اما دیابت نوع ۵ یک نوع جدیدتر است که بر اساس سوءتغذیه و کمبود مواد مغذی در دوران رشد و کودکی شکل میگیرد و برخلاف دو نوع دیگر، ارتباطی با چاقی ندارد. در ادامه، تفاوتهای این ۳ نوع دیابت را در جدول زیر بررسی میکنیم.
| ویژگیها | دیابت نوع ۱ | دیابت نوع ۲ | دیابت نوع ۵ |
|---|---|---|---|
| علت | تخریب خودایمنی سلولهای تولیدکننده انسولین | ناتوانی بدن در استفاده از انسولین تولیدشده | سوءتغذیه و عملکرد نامناسب پانکراس |
| رابطه با چاقی | ارتباط ندارد | معمولاً با چاقی مرتبط است | ارتباطی با چاقی ندارد و در افراد لاغر دیده میشود |
| ارتباط با تغذیه | ارتباطی با تغذیه ندارد | در اثر پرخوری و تغذیه ناسالم | در اثر کمبود غذا و عدم دسترسی به مواد مغذی کافی |
| سن شروع | معمولا در کودکی یا نوجوانی | بیشتر در بزرگسالان و میانسالان | بیشتر در کودکان و نوجوانان |
| علت ژنتیکی | غالبا در ارتباط با زمینه خانوادگی و ژنتیک | زمینه خانوادگی و ژنتیکی وجود دارد | تا کنون دادهای مبنی بر علت ژنتیکی وجود ندارد |
| ویژگی فیزیکی | کاهش شدید سطح انسولین در خون | سطح بالای انسولین در خون اما بدن نمیتواند از آن استفاده کند | عملکرد ضعیف پانکراس و کمبود مواد غذایی در دوران رشد |
علائم دیابت نوع ۵
با وجودی که اساسا این نوع از دیابت با انواع دیگر دیابت تفاوت دارد اما معمولا علائمی که در اثر این بیماری ایجاد میشود با علائم دیابت، یعنی دیابت نوع یک و دو مشابه است. علائم اصلی دیابت نوع ۵ عبارتند از:
- ادرار مکرر
- تشنگی زیاد
- کم آبی بدن
- درگیری کلیوی
- پانکراس هیپوپلاستیک
- ناهنجاریهای تناسلی
علائم دیابت رو داری و نمیدونی چیکار کنی؟
همین حالا برای بررسی تخصصی نوبت بگیر.
علل دیابت نوع ۵
دلیل اصلی ابتلا به دیابت نوع ۵ سوء تغذیه است اما الزاما نه سوء تغذیهای که در دوران نوجوانی یا جوانی شروع شده است. تیمهای تحقیقاتی و پزشکی نشان میدهند که چطور سوء تغذیه در دوران جنینی و در رحم مادر میتواند زمینهساز ابتلا به این نوع از دیابت شود. نوزادانی که در دوران رشد در رحم مادر از تغذیه مناسبی بهرهمند نشوند، با خطر بالای ابتلا به دیابت نوع ۵ در مراحل بعدی زندگی مواجه هستند.
اگر نوزاد قبل و بعد از تولد دچار سوءتغذیه شود، این سوءتغذیه مزمن منجر به دیابت مرتبط با سوءتغذیه میشود. سوء تغذیه میتواند باعث اختلال در عملکرد پانکراس و تولید انسولین شود. در نهایت، کمبود شدید انسولین و کنترل ضعیف متابولیک بدن، مشکلات سلامتی را به وجود میآورد. به نوعی میتوان گفت که این نوع دیابت، ناشی از اختلال در رشد پانکراس به دلیل کمبود طولانی مدت مواد مغذی است.
راه های تشخیص دیابت نوع ۵
تشخیص دیابت نوع ۵ پس از مشاهده علائم و گرفتن شرح حال، از جمله سابقه خانوادگی، انجام میشود. اگر علائم نشاندهنده دیابت باشد، آزمایش خون برای اندازهگیری موارد زیر انجام میشود:
- سطح گلوکز A1C یا قند خون
- آزمایش آنتیبادیها
- آزمایش ژنتیک
- تست C-peptide
متن انگلیسی:
به نقل از سایت idf
Unlike type 2 diabetes, type 5 diabetes, also known as malnutrition-related diabetes, is primarily caused by chronic undernutrition, especially during childhood or adolescence.
ترجمه متن:
برخلاف دیابت نوع ۲، دیابت نوع ۵ که به عنوان دیابت مرتبط با سوءتغذیه نیز شناخته میشود، در درجه اول ناشی از سوءتغذیه مزمن، به ویژه در دوران کودکی یا نوجوانی است.
راه های درمان دیابت نوع ۵
درمان دیابت نوع ۵ (MODY نوع ۵) بر پایه کنترل قند خون و مدیریت مشکلات همراه انجام میشود. در بسیاری از بیماران، پاسخ به داروهای خوراکی پایین است و به همین دلیل انسولین معمولا درمان اصلی محسوب میشود. اصلاح سبک زندگی با رژیم غذایی سالم، کاهش وزن اضافه و فعالیت بدنی منظم هم ممکن است به کنترل بهتر آن کمک کند.
برای درمان بیماری دیابت همین الان نوبت دکترتو رزرو کن.
عوارض دیابت نوع ۵
دیابت نوع ۵ برخلاف انواع دیگر، علاوهبر افزایش قند خون میتواند چندین عضو بدن را درگیر کند. مهمترین عوارض شناختهشده شامل موارد زیر است:
- مشکلات کلیوی
- اختلالات الکترولیتی
- مشکلات کبدی
- مشکلات تناسلی و ادراری
- عوارض چشمی
دیابت نوع ۵ بیشتر بهدلیل درگیری کلیه و مشکلات همراه اهمیت دارد، نه فقط قند خون؛ به همین دلیل پیگیری منظم برای جلوگیری از ابتلا به عوارض دیابت در این بیماران ضروری است.
دیابت عصبی چگونه است؟
تحقیقات در مورد دیابت نوع ۵
تحقیقات در خصوص دیابت نوع ۵ ادامه دارد و پزشکان در سراسر دنیا برنامههای مختلفی را تدوین کردهاند تا روشهای دقیقتری برای تشخیص و درمان این بیماری را پیدا کنند. چالش جدید، تدوین دستورالعملهای تشخیصی و درمانی برای دیابت نوع ۵ در سالهای آینده است.
مشاوره تخصصی برای دیابت نوع ۵
دیابت نوع ۵ یک نوع نادر و تازهتعریفشده از دیابت است و بههیچوجه نباید با دیابت نوع ۱ و ۲ اشتباه گرفته شود؛ تشخیص و مدیریت آن حتما باید توسط متخصص غدد باتجربه انجام شود. اگر در خود یا یکی از اعضای خانوادهتان علائمی مثل لاغری شدید، سوءتغذیه، علائم دیابت و مشکلات گوارشی مزمن میبینید، بهتر است هرچه زودتر برای ارزیابی دقیق به فوق تخصص غدد مراجعه کنید. در ادامه لیستی از برجسته ترین پزشکان غدد در شهرهای مختلف ایران را مشاهده میکنید.
دیابت ملیتوس یا دیابت شیرین چیست؟
نتیجه گیری
برخلاف دیابت نوع ۱ و نوع ۲ که بهطور معمول به ژنتیک یا سبک زندگی مربوط هستند، دیابت نوع ۵ بیشتر به عدم دسترسی به منابع غذایی کافی و کمبود مواد مغذی در مراحل حیاتی رشد و تکامل ارتباط دارد. پزشکان میتوانند این بیماری را با در نظر گرفتن علائم خاص، از جمله مشکلات متابولیک و عملکرد ضعیف پانکراس، شناسایی کنند. انجام تستهای دقیق و ارزیابی شرایط تغذیهای فرد به شناسایی این نوع از دیابت کمک میکند.
تشخیص سریع سوءتغذیه و درمان آن، مانند اصلاح رژیم غذایی و تامین مواد مغذی، میتواند از عوارض احتمالی این بیماری بکاهد. به همین دلیل، آگاهی از این بیماری و پیشگیری از آن از طریق تغذیه مناسب در دوران کودکی و نوجوانی، اهمیت زیادی دارد. در صورتی که علائم این بیماری را در خود یا نزدیکانتان مشاهده کردید، میتوانید برای بررسیهای بیشتر و دریافت نوبت حضوری یا مشاوره آنلاین با متخصص غدد از سامانه دکترتو بهره بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!