پوسیدگی دندان کودکان چه علتی داشته و چگونه درمان میشود؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

پوسیدگی دندان کودکان می‌تواند همزمان با درآمدن اولین دندان کودک شروع شود. فلوراید، سیلانت‌های دندانی و تمیز کردن مرتب دندان‌ها می‌توانند از پیشروی پوسیدگی و ایجاد حفره‌های دندانی جلوگیری کنند. شواهد نشان می‌دهند که بیش از نیمی از کودکان ۶ تا ۸ سال در کودکی با این عارضه مواجهند. پوسیدگی دندان کودکان که از همان اولین دندان شروع شده و ممکن است تا بزرگسالی ادامه داشته باشد، باعث ایجاد مشکل حین غذا خوردن، صحبت کردن و حضور در جمع و فعالیت‌های روزانه معمول می‌شود. در ادامه این مطلب با ما باشید تا با پوسیدگی دندان کودکان، نشانه‌ها و علت پوسیدگی دندان در کودکان بیشتر آشنا شوید. اگر دندان کودک شما هم دچار پوسیدگی شده است، حتما با دندانپزشک کودکان مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان به صورت آنلاین یا حضوری در ارتباط باشید.

پوسیدگی دندان کودکان چیست؟

به شکستن یا از بین رفتن مینای دندان یا سطح خارجی دندان، پوسیدگی دندان می‌گویند که باعث ایجاد حفره‌های توخالی در دندان‌ها می‌شود. بی‌توجهی و عدم درمان مناسب، به‌مرور زمان باعث بزرگ‌تر شدن این حفره‌ها و پوسیدگی‌ها می‌شود. تا جایی که پوسیدگی به عمق دندان نفوذ کرده و به قسمت انتهایی آن یعنی عصب‌ها می‌رسد و درد و حساسیت شدید دندانی را به‌دنبال دارد. پزشک برای رفع پوسیدگی دندان باید سریعا اقدامات لازم را انجام دهد.

خدمات دندانپزشکی

با بهترین کیفیت از پزشکان برتر

۲۰۰۰+ خدمت

مشاهده همه

علائم پوسیدگی دندان کودکان

تغییر رنگ دندان از مهم‌ترین و شاخص‌ترین علائم پوسیدگی دندان کودکان است که با لکه‌های سفید روی لثه و تغییر رنگ و قهوه‌ای شدن دندان همراه است. گاهی هم علت دندان درد کودک وجود پوسیدگی است. خون ریزی لثه نیز می‌تواند نشانه وجود پوسیدگی دندان کودک باشد.

متن انگلیسی:
Signs may include white spots on the teeth that appear first. Then, an early cavity appears that has a light brown color on the tooth. The tooth color progressively becomes darker and a hole (cavitation) may appear. Symptoms, such as sensitivity to sweets and cold beverages or foods may occur
ترجمه متن:
علائم ممکن است لکه‌های سفید روی دندان‌ها باشد که در ابتدا ظاهر می‌شوند. سپس یک حفره اولیه ظاهر شده که رنگ قهوه‌ای روشن روی دندان دارد. رنگ دندان به تدریج تیره‌تر شده و ممکن است یک سوراخ (حفره) ظاهر شود. علائمی مانند حساسیت دندان به شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های سرد یا غذاها ممکن است رخ دهد.

chop

‏علت پوسیدگی دندان کودکان

علت اصلی پوسیدگی دندان کودکان، باکتری است که به خاطر باقی ماندن غذاهای حاوی کربوهیدرات مانند قند و نشاسته روی دندان‌ها ایجاد می‌شود؛ غذاهایی از قبیل شیر، نوشابه، کشمش، کیک و کلوچه، شکلات، آب میوه‌ها، غلات صبحانه و نان. باکتری‌های دهان این خوراکی‌ها را تغییر داده و اسید تولید می‌کنند. ترکیب باکتری‌ها با غذا و اسید و بزاق دهان، ماده‌ای به‌نام پلاک ایجاد کرده که به دندان‌ها می‌چسبند. به‌مرور زمان، اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌ها، مینای دندان را از بین برده و باعث پوسیدگی و حفره دندانی می‌شوند. 

پوسیدگی دندان شیری کودکان

دندان‌های شیری، اولین دندان‌های کودک هستند که بعدها به تدریج تحلیل رفته و می‌ریزند و با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند. جوانه دندان‌های دائمی زیر دندان‌های شیری قرار دارند و اگر آسیبی به دندان شیری برسد، جوانه دائمی هم آسیب می‌بیند. عفونت و التهاب عصب ناشی از پوسیدگی دندان شیری، محیط رشد دندان‌های دائمی را نامناسب می‌کند؛ به ‌همین دلیل، هرگونه آسیب و پوسیدگی دندان شیری کودکان باید بلافاصله درمان شود. در صورتی که پوسیدگی دندان شیری نادیده گرفته شود و درمان لازم انجام نگیرد، منجر به عوارض جدی خواهد شد.

‏پوسیدگی دندان دائمی کودکان ( پوسیدگی دندان اصلی کودکان)

رشد و تکثیر باکتری به‌خاطر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، می‌تواند یکی از علل اصلی پوسیدگی دندان دائمی کودکان باشد. تجمع باکتری‌ها به‌خاطر عدم رعایت بهداشت دهانی به‌مرور زمان باعث ترشح اسید مخرب و فرسایش مینای دندان می‌شود. پوسیدگی دندان اصلی کودکان بیشتر در ۴ دندان جلویی شایع است. بزاق دهانی و محیط آلوده دهان کودک، ایجاد پلاک دندان، بی‌توجهی و عدم مراجعه به دندانپزشک هم می‌توانند علل پوسیدگی دندان اصلی در بچه‌ها باشند.  

پوسیدگی دندان کودک ۱۸ ماهه

هرچند بچه‌ها در هر سنی در معرض پوسیدگی دندان قرار دارند، با این‌حال، احتمال پوسیدگی دندان در کودکان بیشتر از دندان‌‌های دائمی بزرگسالان است.

متن انگلیسی:
Milk can pool in the mouth and the lactose sugar in milk feeds the bacteria that cause decay as the baby sleeps. Saliva flow is low during sleep, and so does not protect against damage. Early childhood caries might also occur if toddlers drink sweet drinks, such as fruit juices, cordials or soft drinks
ترجمه متن:
شیر ممکن است در دهان جمع شود. قند لاکتوز موجود در شیر، باکتری‌هایی که باعث پوسیدگی هنگام خواب کودک می‌شوند، تغذیه می‌کند. جریان بزاق هنگام خواب کم است و بنابراین از آسیب محافظت نمی‌کند. پوسیدگی در اوایل دوران کودکی نیز ممکن است در صورتی رخ دهد که کودکان نوپا نوشیدنی‌های شیرین مانند آبمیوه، دمنوش یا نوشابه مصرف کنند.

betterhealth.vic.gov

پوسیدگی دندان کودک ۳ ساله

پوسیدگی دندان در کودکان سن ۳ ساله مشکلی رایجی است که دندان‌های شیری هنوز در دهان بوده و دندان‌های دائمی در حال رشد هستند. باکتری‌های دهانی از قند موجود در غذا و نوشیدنی‌ها تغذیه می‌کنند و اسیدی تولید کرده که به سطح خارجی دندان‌ها یعنی مینای دندان آسیب می‌رساند. بزاق دهان می‌تواند این آسیب دیدگی را ترمیم کند، اما اگر به مرور زمان، آسیب‌ها بیشتر شوند، باعث پوسیدگی دندان کودک ۳ ساله خواهند شد. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک ۳ ساله باید بهداشت دهانی به‌صورت منظم رعایت شود و مواد قندی و شیرین کمتری مصرف کنند.

‏پوسیدگی دندان آسیاب کودکان

دندان‌های آسیاب (دندان‌های عقل) که معمولا در سن بلوغ کامل می‌شوند، در عملکرد مکانیکی خوردن غذا و جویدن نقش مهمی دارند. بنابراین، حفظ سلامت دندان‌های آسیاب در کودکان بسیار مهم است. عواملی که به پوسیدگی دندان‌های آسیاب کودکان منجر می‌شوند، عبارتند از:

• عدم رعایت بهداشت دهان به‌صورت منظم
• مصرف مواد شیرین و قندی مانند شیرینی‌، آدامس‌، نوشیدنی‌های شیرین و مواد غذایی دارای قند
• عدم دسترسی کامل به‌خاطر ساختار خاص دندان‌های آسیاب و محل قرارگیری آنها در دهان

دندان آسیاب کودکت پوسیده؟

همین حالا با پزشک متخصص مشورت کن.

دکتر دندانپزشک کودکان آنلاینمتخصص دندانپزشک کودکان

‏پوسیدگی دندان جلو کودکان

دندان‌های جلو نقش مهمی در گفتار، لبخند و ظاهر کلی کودکان دارند. مسواک نزدن اصولی کودکان، عدم استفاده از نخ دندان، رژیم غذایی نامناسب، خواباندن کودک با شیشه شیر و انتقال باکتری از بزاق والدین به کودک از علل اصلی پوسیدگی دندان جلو کودکان هستند. پوسیدگی دندان جلو کودکان معمولا با لکه‌های سفید روی خط لثه بالای دندان‌های جلویی شروع شده و گاهی با لکه‌های قهوه‌ای رنگ روی دندان‌های جلویی همراه با التهاب و قرمزی لثه‌ها خواهد بود.

از آنجایی که میزان شیوع پوسیدگی دندان‌های جلویی بیشتر است، توصیه می‌کنیم در صورت مشاهده اولین نشانه‌های آسیب دندانی، بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید؛ چرا که عدم درمان باعث تشدید پوسیدگی دندان و عمیق‌تر شدن آن می‌شود. درنهایت، کودک با درد شدید، اختلال در جویدن، شکستگی یا از دست دادن دندان روبه‌رو خواهد شد. 

راه های تشخیص پوسیدگی دندان کودکان

راه‌های تشخیص این عارضه توسط دندانپزشک عبارتند از: 

• بررسی سابقه کودک
• معاینه دهان و دندان‌های کودک
• عکس رادیولوژی از دندان‌ها

راه های درمان پوسیدگی دندان کودکان

بسته به شدت پوسیدگی و وضعیت کلی دندان‌ها، درمان این عارضه در کودکان به شکل‌های مختلفی انجام می‌شود:

• برداشتن پلاک‌ها
• تمیز کردن پوسیدگی دندانی
• بازسازی و ترمیم دندان‌ها
• استفاده از مکمل فلوراید
• سیلانت‌های دندانی
• عصب کشی و ریشه کشی (عصب کشی دندان چگونه است؟)
• برداشتن بخش پوسیده دندان و ترمیم و پر کردن دندان (ترمیم دندان یعنی چه؟)
• جراحی در موارد پیشرفته پوسیدگی

دنبال درمان پوسیدگی دندان کودکت با کمترین درد هستی؟ همین حالا نوبت بگیر.

دکتر پرکردن دندان

‏درمان پوسیدگی دندان کودک در خانه

در کنار مراجعه منظم به دندانپزشک می‌توانید برخی راهکارهای خانگی برای درمان این عارضه را هم امتحان کنید: 

• مسواک منظم حداقل دوبار در روز
• استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید
• محدودیت مصرف مواد شیرین
• نظافت بین دندان برای بین بردن بقایای غذا و کنترل ترشح اسیدی در دهان
• مصرف مواد غذایی سالم و میوه‌ها و سبزیجات غنی از فیبر و مواد مغذی

‏درمان پوسیدگی دندان کودکان در طب سنتی

در طب سنتی، برخی روش‌ها و راهکارها برای درمان این عارضه وجود دارد. با این حال، باید توجه داشت که توصیه می‌شود درمان این عارضه در کودکان را تحت نظارت و همراهی دندانپزشک متخصص انجام دهید. راهکارهای درمان این عارضه در طب سنتی عبارتند از:

• عسل در طب سنتی به عنوان ماده ضدعفونی‌کننده و ضد التهاب شناخته می‌شود و به عنوان روشی طبیعی برای کنترل پوسیدگی دندان به‌کار می‌رود. می‌توانید کمی عسل را روی دندان آسیب دیده بمالید و برای مدتی در دهان نگه دارید، سپس بشویید.
• برخی از گیاهان دارای خواص ضدباکتری و ضدالتهاب هستند و ممکن است در کنترل پوسیدگی دندان کودکان مفید باشند مانند استفاده از گیاهانی مانند نعناع، آویشن، پونه و کاکوتی.
• روغن نعناع، روغن چای درختی و روغن کنجد دارای خواص ضدباکتری هستند. می‌توانید این روغن‌ها را به دندان بمالید.

‏درمان پوسیدگی دندان جلو کودکان

درمان این عارضه بستگی به شدت پوسیدگی و وضعیت دقیق دندان‌ها دارد. در صورتی که پوسیدگی دندان جلو در مراحل اولیه باشد و آسیب به لایه‌های عمیق مینای دندان نرسیده باشد، با تمیز کردن و اصلاح سطح دندان توسط دندانپزشک، می‌توان پوسیدگی دندان جلو کودکان را برطرف کرد. اگر پوسیدگی به لایه عمیق‌تر مینای دندان رسیده و باعث تخریب عصب دندان شده باشد، باید عصب‌کشی انجام شود. 

در برخی موارد، اگر پوسیدگی باعث تخریب قابل توجه روی سطح دندان شده باشد، لازم است روکش دندان با موادی مانند پورسلن، ونیر یا کامپوزیت انجام شود. این روش بهبود ظاهر دندان و حفظ ساختار و عملکرد آن را فراهم می‌کند.

درمان پوسیدگی دندان کودک یک ساله

برداشتن پلاک، تمیز کردن پوسیدگی‌های دندان، مصرف مکمل فلوراید و سیلانت‌های دندانی روش‌های متداول برای درمان پوسیدگی‌های سطحی دندان کودک یک ساله هستند. 

‏درمان پوسیدگی دندان کودک دو ساله

درمان این عارضه در کودک دوساله به میزان پیشروی آسیب بستگی دارد. آسیب‌ و حفره‌های کوچک دندان کودک دوساله با یک پرکردن ساده دندان درمان می‌شود، اما درمان پوسیدگی‌های عمیق نیازمند کشیدن دندان است. دندانپزشکان توصیه می‌کنند که کوچک‌ترین پوسیدگی دندانی حتی پوسیدگی دندان شیری باید حتما درمان شود. 

عوارض پوسیدگی دندان کودکان

بی توجهی و عدم درمان این عارضه باعث عفونت و آبسه دندانی می‌شود و ریشه دندان را از بین می‌برد. درنتیجه باید هزینه بیشتری برای درمان بپردازید یا شاید مجبور به کشیدن دندان شوید. شواهد پژوهشی حاکی از رابطه بین بیماری‌های دندان و لثه و اختلال شناختی با بیماری آلزایمر هستند. التهاب لثه‌ها ناشی از پوسیدگی دندان کودکان می‌تواند عوارضی مانند التهاب مغز، تخریب عصبی و آلزایمر را به‌دنبال داشته باشد.

‏راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان

راه‌های پیشگیری از این عارضه عبارتند از: 

• مسواک منظم چندبار در روز
• مراجعه منظم به دندانپزشک
• کودک نباید با شیشه شیر یا پستونک بخوابد.
• رژیم غذایی متعادل و پرهیز از خوراکی‌های شیرین و چسبناک یا حاوی نشاسته
• نوشیدن آب در طول روز برای شستن ذرات غذا و مرطوب نگه داشتن دهان
• پرهیز از قاشق، غذا و نوشیدنی‌های مشترک جهت جلوگیری از انتقال باکتری بزاق دهانی

جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی دندان کودک

با این راهکارهای ساده می‌توانید از پیشرفت پوسیدگی دندان کودک جلوگیری کنید: 

جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی دندان	توضیحات
استفاده از مسواک	بلافاصله بعد از رویش اولین دندان‌ها، مسواک زدن را شروع کنید. روزی دو بار به مدت ۲ دقیقه دندان، زبان و لثه‌ها را با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
خودداری از مصرف زیاد خمیردندان	کودکان زیر ۳ سال نباید خمیردندان زیاد مصرف کنند، حدودا اندازه یک دانه برنج. بعد از ۳ سالگی می‌توانید میزان خمیردندان بیشتری مصرف کنید مثلا اندازه نخود.
استفاده از نخ دندان	بعد از ۲ سالگی روزانه نخ دندان بکشید.
توجه به برنامه غذایی کودک	رژیم غذایی مناسب حاوی مواد مغذی، میوه و سبزیجات مصرف کنید و خوراکی‌های شیرین و قندی، چسبناک مانند کیک و شیرینی، شکلات و چیپس و پفک را از برنامه غذایی کودک حذف کنید.
مصرف کمتر شیر در شب	اگر کودک عادت دارد که شب‌ها با شیشه شیر بخوابد، بهتر است به‌جای شیر یا آبمیوه، آب ساده داخل شیشه بریزید. قند موجود در شیر و آب میوه باعث تشدید میزان پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

‏نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

پوسیدگی دندان کودکان عارضه شایعی است. با مصرف فلوراید، سیلانت‌های دندانی، و مسواک منظم می‌توان پوسیدگی دندان کودکان را درمان کرد یا از بروز آن جلوگیری نمود. پوسیدگی دندان باعث از بین رفتن مینای دندان شده و حفره‌ و سوراخ‌هایی در دندان‌ها ایجاد می‌کند.

علت اصلی این عارضه، باکتری‌های موجود در دهان هستند که ماده چسبناک پلاک روی دندان را ایجاد نموده و مینای دندان را از بین می‌برند. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، بزرگ‌ترین ریسک پوسیدگی دندان کودکان است. فرقی نمی‌کند دندان شیری باشد یا دائمی، در صورت مشاهده اولین نشانه‌های آسیب دندانی باید به دکتر دندانپزشک کودکان مراجعه کنید.

شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر دندانپزشک کودکان آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!