تمامی نکاتی که باید درباره جراحی تومور مغزی بدانید.

تومورهای مغزی می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند. گزینه‌های درمانی می‌توانند شامل درمان جراحی یا سایر درمان‌ها باشد. تشخیص این که کدام گزینه برای هر بیمار بهتر است، توسط جراح و بعد از انجام معاینات لازم انجام می‌شود. معمولا اصلی‌ترین گزینه درمان تومورهای مغزی، جراحی تومور مغزی است. در این مقاله از دکترتو بیشتر با این عمل آشنا می‌شویم. اگر نگران علائم مغزی خود هستید بهتر است با جراح یا متخصص مغز و اعصاب در این باره مشورت کنید. شما می‌توانید از خدمات نوبت‌دهی دکترتو برای دریافت ویزیت حضوری و آنلاین برای مشاوره متنی یا تلفنی با بهترین پزشکان استفاده کنید.

جراحی تومور مغزی چیست؟

عمل یکی از درمان‌های اصلی بیماری های مغزی از جمله تومورهای مغز و نخاع است. جراحی تومور مغزی یک عمل روی مغز است که در آن پزشک با تکنیک‌های مختلف سعی می‌کند به تومور دسترسی یابد و آن را خارج کند. درمان یا جلوگیری از پیشرفت تومور، اصلی‌ترین اهداف عمل تومور مغزی هستند.

در عمل تومور مغزی گزینه‌های مختلفی روی میز است و بسته به شرایط بیمار ممکن است شیوه جراحی یا هدف نهایی آن فرق کند. در یکی از اهداف اولیه درمانی ممکن است جراح کل تومور را بردارد و سعی کند به صورت کامل بیمار را درمان کند. گاهی نیز تنها بخشی از تومور را برمی‌دارد تا به این ترتیب از رشد آن جلوگیری کرده یا رشد را کند، کند و موجب تسکین علائم بیمار شود. دیگر اهداف شامل تخلیه مایع جمع شده روی مغز یا هیدروسفالی و مواردی از این دست می‌شود.

انواع جراحی تومور مغزی

جراحی از روش‌های متداول درمان تومور مغزی است. نوع عمل تومور مغزی انجام شده می‌تواند بر اساس نوع، اندازه، محل و درجه تومور در سر و سن بیمار و سلامت کلی متفاوت باشد. برخی از تومورهای مغزی را می‌توان با تکنیک‌های کم تهاجمی مانند آندوسکوپی یا جراحی استریو تاکتیک برداشت، درحالی‌که برخی دیگر ممکن است به جراحی باز سنتی نیاز داشته باشند. جراحی تومور مغزی اغلب همراه با سایر روش‌های درمانی مانند پرتودرمانی و شیمی‌درمانی انجام می‌شود تا تومور را کوچک کرده و راحت‌تر برداشته شود یا به جلوگیری از عود آن کمک کند. علاوه بر این بسته به خوش‌خیم بودن یا بدخیم بودن تومور و از همه مهم‌تر محل قرارگیری تومورها، روش جراحی انتخابی توسط تیم جراح ممکن است متفاوت باشد.

۱. عمل تومور مغزی خوش خیم

تومورهای مغزی خوش‌خیم (غیر سرطانی) معمولاً با جراحی با موفقیت حذف می‌شوند و معمولاً دوباره رشد نمی‌کنند. در این روش بسته به محل و اندازه تومور، پزشک از روش‌های مختلفی برای خارج کردن کامل تومور مغزی استفاده می‌کند گاهی کل تومور خارج می‌شود و گاهی نیز باقی‌مانده‌های ریز آن با دیگر روش‌ها مانند پرتو درمانی از بین می‌رود.

۲. عمل تومور مغزی بدخیم

به ندرت، برخی از تومورهای غیر سرطانی با رشد آهسته پس از درمان دوباره رشد می‌کنند و می‌توانند به تومور بدخیم مغزی (سرطان مغز) تبدیل شوند که به سرعت در حال رشد هستند و احتمال انتشار دارند. برخی از تومورهای مغزی نیز از ابتدا بدخیم هستند. معمولا تومورهای مغزی با روش بیوپسی برداشته می‌شوند تا بافت تومور مورد آزمایش قرار بگیرد. گاهی نیز تومورهای بدخیم در اعماق مغز قرار دارند و برداشتن آنها بدون آسیب رساندن به بافت‌های اطراف دشوار است.

در این موارد ممکن است از نوع خاصی از رادیوتراپی با نام رادیوسرجری استریوتاتیک برای برداشتن تومورهای بدخیم استفاده شود. در بسیاری از مواقع هدف درمان و عمل تومورهای مغزی بدخیم، جلوگیری از پیشرفت تومور و گسترش آن به دیگر بافت‌ها و از همه مهم‌تر تسکین علائم بیمار است.

می‌خوای بدونی کدام نوع عمل تومور مغزی برات مناسبه؟

از متخصص نوبت بگیر.

دکتر جراح مغز و اعصاب آنلاینمتخصص جراح مغز و اعصاب

۳. جراحی تومور مغزی با لیزر

یکی دیگر از تکنیک‌های عمل تومور مغزی، جراحی با لیزر است که به آن لیزر درمانی حرارتی بینابینی نیز گفته می‌شود. این یک تکنیک جدید با دسترسی محدود است. در این روش از ترکیب لیزر و ام‌آرآی استفاده می‌شود. تومور مغزی با لیزر هدف قرار می‌گیرد و بافت تومور گرم شده و از بین می‌رود. این در حالی است که کل پروسه عمل تومور مغزی با لیزر توسط ام‌آرآی تحت نظارت تیم جراحی است. برای این منظور یک یا چند سوراخ کوچک ایجاد می‌شود.

۴. جراحی تومور مغزی از راه بینی

یکی از انواع روش‌های انجام جراحی تومور مغزی، جراحی از راه بینی است که به آن آندوسکوپی اندونازال هم گفته می‌شود. این روش یک روش کمتر تهاجمی است که در آن از یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر اندوسکوپ با منبع نور و دوربین مینیاتوری در انتهای آن استفاده می‌شود. این لوله نازک از طریق بینی وارد می‌شود و پس از هدایت آندوسکوپ از سوراخ بینی، جراح می‌تواند مجاری بینی و سینوس‌ها را تجسم کند و تومور هیپوفیز یا تومور پایه جمجمه را بدون ایجاد برش خارجی خارج کند.

در مقایسه با جراحی باز سنتی، آندوسکوپی اندونازال با درد کمتر، بهبودی سریع‌تر و خطر کمتری برای عوارض همراه است. فرم دیگر جراحی از طریق بینی، جراحی ترانس فنوئیدال است که در آن برای درمان آدنوم هیپوفیز و کرانیوفارنژیوم، پزشک از طریق سوراخ بینی وارد لب بالایی مغز می‌شود.

۵. جراحی تومور مغزی با عمل باز

در برخی از موارد جراحی تومور مغزی به عمل باز سنتی نیاز است و تیم جراحی باید تهاجمی‌ترین فرم عمل مغز را در پیش بگیرد. انتخاب شیوه عمل باز هم ممکن است بسته به شرایط بیمار و نوع و اندازه تومور متفاوت باشد. اما در کل در جراحی‌های باز مغز پوست سر برش داده شده و استخوان جمجمه کنار زده می‌شود تا جراح به بافت جمجمه دسترسی یابد.

جراحی تومور مغزی برای چه کسانی مناسب است؟

کسانی که تومورهای مغزی خوش‌خیم دارند و امکان خارج کردن کامل تومور با عمل وجود دارد، کاندید مناسبی برای جراحی تومور مغزی هستند. کسانی که باید تحت عمل قرار بگیرند، باید از هر نظر سالم باشند و بدن قوی برای انجام عمل داشته باشند، چرا که جراحی مغز یک عملیات بزرگ است.

جراحی تومور مغزی برای چه کسانی مناسب نیست؟

جراحی تومور مغزی برای همه افراد مناسب نیست. شرایط سلامت عمومی بیمار برای انتخاب شیوه جراحی باید در نظر گرفته شود. علاوه بر این، عمل تومور مغزی شاید برای افرادی که تومورهای بدخیم دارند و در دیگر قسمت‌ها هم منتشر شده گزینه خوبی نباشد. علاوه بر این، عمل تومور مغزی برای برخی از بیماران که تومورها در مناطق پرخطر قرار دارد، ممکن است امکان پذیر نباشد. در این شرایط شاید پزشک از دیگر گزینه‌های درمانی به جای جراحی استفاده کند.

مزایای جراحی تومور مغزی

جراحی تومور مغزی می‌تواند به بیماران کمک کند سلامتی خود را به دست بیاورند و مانع گسترش بیماری به سایر بافت‌ها شود. جراحی به موقع تومور مغزی و درآوردن کامل یا بخشی از تومور می‌تواند از پیشرفت علائم جلوگیری کرده و علائم موجود را به میزان زیادی کاهش دهد. اکثر افراد بعد از عمل تومور مغزی فعالیت‌ها و عملکردهای از دست رفته‌شان را به دست می‌آورند و معمولا تکلم، راه رفتن و تفکرشان بهبود می‌یابد. خصوصاً در مورد برخی از تومورهای بدخیم، اقدام به موقع می‌تواند طول عمر بیمار و امید به زندگی آنها را افزایش دهد و مانع انتشار تومور به دیگر اندام‌ها یا بخش‌های مغز شود.

نحوه انجام جراحی تومور مغزی

نحوه انجام جراحی تومور مغزی بسته به شرایط هر فرد، گزینه‌های عمل و نوع و اندازه تومور متفاوت است. به صورت کلی دو نوع اصلی جراحی مغزی شامل کرانیوتومی و نورواندوسکوپی می‌شود. در فرم اول بیمار بیهوش می‌شود و جراح از شیوه تهاجمی‌تری برای عمل استفاده می‌کند. معمولا در طول کرانیوتومی، جراح مغز و اعصاب ناحیه‌ای از استخوان را از جمجمه جدا می‌کند تا به بافت مغز و تومور دسترسی یابد. یک اسکن قبل از عمل نشان می‌دهد که تومور دقیقاً در کجا قرار گرفته است.

سپس جراح از ابزارهای مخصوص جراحی برای برداشتن تومور یا بافت‌های آسیب‌دیده اطراف آن استفاده می‌کند. گاهی نیز کرانیوتومی به صورت بیدار انجام می‌شود و در آن بیمار حین جراحی باز هوشیار است تا جراح بتواند عملکردهای مهم مانند گفتار، حرکت یا احساس را کنترل کند. دلیل آن این است که محل قرارگیری تومور حساس است و ممکن است به برخی قسمت‌های مغز آسیب وارد شود.

اگر گزینه انتخاب نورواندوسکوپی باشد، معمولا ابزارهای مخصوص از طریق سوراخ بینی یا برش‌ها و سوراخ‌های ریزی روی جمجمه، وارد مغز شده تا تومور یا مایع اطراف آن را بردارد. این روش خصوصاً برای بیوپسی از تومورهای مغزی یا حذف تجمع مایع در مغز انجام می‌شود.

عمل تومور مغزی چند ساعت طول می کشد؟

هر عمل ممکن است بسته به تکنیک انتخابی، شرایط هر بیمار، محل قرارگرفتن تومور، اندازه و نوع تومور متفاوت باشد. برخی از عمل‌ها دو تا سه ساعت زمان می‌برند و برخی از جراحی‌های پیچیده‌تر تومور مغزی ممکن است چندین ساعت طول بکشند و بسیار طولانی باشند.

آمادگی برای انجام عمل تومور مغزی

آمادگی قبل از عمل تومور مغزی معمولا شامل فرایند و پروسه‌های معمول هر عمل جراحی است و شامل موارد زیر می‌شود:

• آزمایش خون
•  بررسی عملکرد کلیه‌ها، بررسی سلامت قبل که شامل نوار قلب می‌شود، تست‌های تنفسی برای بررسی عملکرد ریه‌ها
•  اکوکاردیوگرام، رادیوگرافی قفسه سینه، تست ورزش
•  تست‌های عفونی
• بررسی سطوح هورمونی یا نشانگرهای شیمیایی
•  الکتروانسفالوگرام
•  تست‌های عصب روان‌شناسی
•  آنژیوگرافی مغز
•  معاینه عصبی
• مصرف برخی از داروها یا قطع آنها
• داشتن یک رژیم غذایی مناسب
•  مشاوره با یک فیزیوتراپ

جراحی مغز می‌تواند باعث تورم در مغز شود. این می‌تواند فشار داخل سر شما را افزایش دهد و علائم شما را برای مدتی بدتر کند. استروئیدها داروهایی هستند که می‌توانند به کاهش تورم و فشار اطراف مغز کمک کنند؛ بنابراین ممکن است پزشک از شما بخواهد که مصرف استروئیدها را چند روز قبل از عمل شروع کنید.

مراقبت های لازم بعد از انجام جراحی تومور مغزی

بعد از عمل تومور مغزی انجام یک سری مراقبت‌ها برای نظارت بر روند درمان و جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر لازم است که شامل موارد زیر می‌شود:

• مصرف مایعات بیشتر بعد از عمل
• مصرف برخی از داروهای مسکن
• مصرف استروئیدها برای کاهش تورم
• مصرف داروهای ضد صرع
• مصرف آب و غذا بعد از عمل با نظر پزشک
• بررسی گفتار بیمار توسط یک متخصص مغز و اعصاب یا گفتار درمان
• استراحت بعد از عمل و دراز کشیدن در تخت درحالی‌که پاها کمی بالاتر است.
• استفاده از جوراب‌های واریس برای جلوگیری از لخته شدن خون در پاها
• انجام چکاپ‌ها و اسکن‌های مغزی بعد از جراحی

دوره نقاهت بعد از عمل تومور مغزی

مدت بستری هر فرد در بیمارستان بستگی به نوع عمل دارد. ممکن است حدود ۳ تا ۱۰ روز پس از جراحی در بیمارستان بستری شوید. معمولا بسته به شدت و سختی عمل، حتی دوره بهبودی برخی از بیماران به صورت کامل بیشتر از یک تا دو ماه هم می‌شود.

طول عمر بیماران تومور مغزی بعد از عمل

طول عمر بیماران تومور مغزی بعد از عمل به نوع تومور، نوع جراحی و سلامت عمومی هر بیمار بستگی دارد. در مورد تومورهای خوش‌خیم احتمال عود بیماری کم است و معمولا بیماران سال‌های بعد را بدون هیچ مشکلی به زندگی ادامه می‌دهند. گاهی تومورهای بدخیم بر می‌گردند یا متاستاز می‌کنند که در این شرایط ممکن است منجر به مرگ بیماران شود.

نمی‌دونی درمان تومور مغزی چقدر روی طول عمر تاثیر داره؟ از متخصص سوال کن.

دکتر ارزیابی تومور مغزی

عوارض و خطرات عمل تومور مغزی

هر عملی به نسبت سختی و مراحلی که دارد یک سری عوارض جانبی هم خواهد داشت. معمولا بهبودی پس از جراحی مغزی زمان بر است و برخی بلافاصله بعد از عمل عوارضی مانند ضعف، سرگیجه، سردرد شدید یا عدم تعادل را تجربه می‌کنند. برخی از عوارض طولانی‌مدت‌اند و ممکن است برخی از افراد مشکلاتی در گفتار، حافظه، تمرکز یا حتی راه رفتن داشته باشند. اصلی‌ترین عوارض جراحی تومور مغزی شامل موارد زیر می‌شود:

• آب مروارید چشم
• مشکلات مربوط به تفکر، حافظه، زبان یا قضاوت
• تشنج
• از دست دادن شنوایی
• ناباروری
• حملات میگرنی
• توموری که در جای دیگری رشد می‌کند
• بی حسی، درد، ضعف یا از دست دادن بینایی ناشی از آسیب عصبی (اما این عوارض نادر هستند)
• سکته مغزی (این نادر است)

احتمال مرگ در عمل تومور مغزی

درجه‌بندی مرگ‌ومیر ناشی از تومورهای مغزی باید بر اساس نوع، اندازه و محل قرارگیری تومور انجام شود. در خصوص تومورهای مغزی بدخیم، خصوصاً آنهایی که به دیگر بخش‌ها منتشر می‌شوند یا در بخش‌های حساس مغزی قرار دارند، احتمال مرگ بیماران در اثر تومور یا عمل تومور مغزی وجود دارد.

هزینه جراحی تومور مغزی

در کل عمل تومور مغزی جزء جراحی‌های هزینه بر است و به دلیل سنگین بودن این عمل، هزینه‌ها بالاست. با این حال باز هم نوع عمل و میزان سختی آن، در کنار هزینه‌های بیمارستان، پوشش بیمه‌ای و دستمزد پزشک تعیین می‌کند که هزینه جراحی تومور مغزی چقدر است.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

جراحی تومور مغزی یک فرایند حساس و پیچیده است که باید حتماً توسط یک تیم جراحی ماهر و باتجربه انجام شود. با وجودی که فاکتورهای مختلفی روی انتخاب شیوه عمل و چطور پیش رفتن آن اثر دارد، اما در صورت امکان اکثر جراحان مغز و اعصاب و متخصصین مغز و اعصاب سعی می‌کنند از روش‌های کمتر تهاجمی برای درمان بیماران استفاده کنند تا ریسک بروز عوارض جانبی بعد از جراحی تومور مغزی به‌حداقل برسد. اگر به‌دنبال مطالعه این مقاله همچنان نگرانی زیادی در این باره دارید می‌توانید از خدمات غیرحضوری دکترتو برای مشاوره آنلاین مغز و اعصاب و پزشک آنلاین جراح مغز و اعصاب استفاده کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!