فهرست مطالب
تومورهای مغزی، چه خوشخیم و چه بدخیم، میتوانند عملکرد طبیعی مغز را مختل کنند و کیفیت زندگی فرد را کاهش دهند. در بسیاری از موارد، جراحی تومور مغزی نخستین و مؤثرترین گزینه برای کنترل یا حذف تودههای مغزی بهشمار میرود. این جراحی با هدف دسترسی مستقیم به تومور و کاهش فشار بر بافتهای سالم مغز انجام میشود. بسته به محل و اندازه تومور، جراح ممکن است از روشهای کمتهاجمی یا باز استفاده کند تا خطر آسیب عصبی را به حداقل برساند. آگاهی از انواع این جراحی و شیوه انجام آن، به بیماران و خانوادهها کمک میکند تا با اطمینان بیشتری تصمیم بگیرند. در این مطلب از دکترتو، با جراحی تومور مغزی آشنا میشوید.
جراحی تومور مغزی چیست؟
جراحی تومور مغزی یکی از اصلیترین روشهای درمان تومور مغزی برای برداشت یا کاهش اندازه تومور در مغز است که با هدف حفظ عملکردهای حیاتی مغز و بهبود کیفیت زندگی بیمار انجام میشود. این جراحی بسته به نوع تومور مغزی (خوشخیم یا بدخیم)، محل قرارگیری و اندازه آن، به روشهای مختلفی صورت میگیرد. هدف اصلی جراح برداشتن حداکثری تومور بدون آسیب به بافتهای سالم مغز است. در برخی موارد، جراحی تنها برای نمونهبرداری و تشخیص نوع سلولهای سرطانی انجام میشود. پیشرفت فناوری در جراحی مغز، مانند استفاده از میکروسکوپهای جراحی، ناوبری عصبی و روشهای کمتهاجمی، ایمنی و دقت این عمل را بهطور قابلتوجهی افزایش داده است.
متن انگلیسی:
moffitt
Surgery is often a key component of brain tumor treatment. The goal is to remove all or as much of the tumor as possible while minimizing any damage to the surrounding healthy tissues
ترجمه متن:
جراحی اغلب جزء کلیدی درمان تومور مغزی است. هدف این است که تمام یا تا حد امکان بخشی از تومور برداشته شود و در عین حال آسیب به بافتهای سالم اطراف بهحداقل برسد.
انواع جراحی تومور مغزی
انواع جراحی تومور مغزی بر اساس محل تومور، نوع آن و میزان درگیری بافتهای اطراف انتخاب میشوند و هدف در همه روشها برداشتن ایمن تومور و حفظ عملکرد مغز است. برخی از روشها بهصورت باز و برخی دیگر با تکنیکهای کمتهاجمی انجام میشوند. انتخاب نوع جراحی به وضعیت بیمار و نظر تیم درمان بستگی دارد. انواع رایج جراحی تومور مغزی را در جدول زیر مشاهده میکنید.
| نوع جراحی | نحوه انجام | کاربرد و مزیت اصلی |
|---|---|---|
| کرانیوتومی (Craniotomy) | باز کردن بخشی از جمجمه برای دسترسی مستقیم به تومور | رایجترین روش برای برداشت تومورهای بزرگ یا سطحی مغز |
| جراحی بیدار مغز (Awake Craniotomy) | بیمار در طول جراحی بیدار است و پاسخهای او برای جلوگیری از آسیب به بخشهای حیاتی بررسی میشود | مناسب برای تومورهای نزدیک نواحی حرکتی یا گفتاری مغز |
| جراحی آندوسکوپیک مغز | استفاده از آندوسکوپ از طریق برشهای کوچک برای دسترسی به تومورهای عمقی | روش کمتهاجمی با دوره نقاهت کوتاهتر و خونریزی کمتر |
| جراحی با لیزر (Laser Ablation) | استفاده از انرژی لیزر برای از بین بردن سلولهای توموری با دقت بالا | مناسب برای تومورهای کوچک یا غیرقابلدسترسی با جراحی باز |
| جراحی با هدایت تصویری (Image-Guided Surgery) | بهرهگیری از MRI یا ناوبری عصبی در زمان عمل برای هدایت دقیق جراح | افزایش دقت جراحی و کاهش احتمال آسیب به بافتهای سالم |
۱. عمل تومور مغزی خوش خیم
تومورهای مغزی خوشخیم (غیر سرطانی) معمولاً با جراحی با موفقیت حذف میشوند و معمولاً دوباره رشد نمیکنند. در این روش بسته به محل و اندازه تومور، پزشک از روشهای مختلفی برای خارج کردن کامل تومور مغزی استفاده میکند گاهی کل تومور خارج میشود و گاهی نیز باقیماندههای ریز آن با دیگر روشها مانند پرتو درمانی از بین میرود.
۲. عمل تومور مغزی بدخیم
عمل تومور مغزی بدخیم یکی از مراحل مهم درمان در بیماران مبتلا به سرطان مغز است که با هدف کاهش حجم تومور و کاهش فشار بر بافتهای سالم انجام میشود. در این نوع جراحی، جراح تلاش میکند تا بیشترین مقدار ممکن از بافت سرطانی را بدون آسیب به بخشهای حیاتی مغز بردارد. این عمل معمولاً همراه با درمانهای تکمیلی مانند رادیوتراپی و شیمیدرمانی انجام میشود تا سلولهای باقیمانده نابود شوند و خطر عود بیماری کاهش یابد. موفقیت جراحی به عواملی مانند اندازه و محل تومور، نوع سلولهای سرطانی و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد. مراقبت دقیق پس از عمل، از جمله کنترل ورم مغز، پیگیری تصویربرداری و توانبخشی عصبی، نقش مهمی در بهبود عملکرد و کیفیت زندگی بیمار دارد.
میخوای بدونی کدام نوع عمل تومور مغزی برات مناسبه؟
از متخصص نوبت بگیر.
۳. جراحی تومور مغزی با لیزر
یکی دیگر از تکنیکهای عمل تومور مغزی، جراحی با لیزر است که به آن لیزر درمانی حرارتی بینابینی نیز گفته میشود. این یک تکنیک جدید با دسترسی محدود است. در این روش از ترکیب لیزر و امآرآی استفاده میشود. تومور مغزی با لیزر هدف قرار میگیرد و بافت تومور گرم شده و از بین میرود. این در حالی است که کل پروسه عمل تومور مغزی با لیزر توسط امآرآی تحت نظارت تیم جراحی است. برای این منظور یک یا چند سوراخ کوچک ایجاد میشود.
۴. جراحی تومور مغزی از راه بینی
یکی از انواع روشهای انجام جراحی تومور مغزی، جراحی از راه بینی است که به آن آندوسکوپی اندونازال هم گفته میشود. این روش یک روش کمتر تهاجمی است که در آن از یک لوله نازک و انعطافپذیر اندوسکوپ با منبع نور و دوربین مینیاتوری در انتهای آن استفاده میشود. این لوله نازک از طریق بینی وارد میشود و پس از هدایت آندوسکوپ از سوراخ بینی، جراح میتواند مجاری بینی و سینوسها را تجسم کند و تومور هیپوفیز یا تومور پایه جمجمه را بدون ایجاد برش خارجی خارج کند.
در مقایسه با جراحی باز سنتی، آندوسکوپی اندونازال با درد کمتر، بهبودی سریعتر و خطر کمتری برای عوارض همراه است. فرم دیگر جراحی از طریق بینی، جراحی ترانس فنوئیدال است که در آن برای درمان آدنوم هیپوفیز و کرانیوفارنژیوم، پزشک از طریق سوراخ بینی وارد لب بالایی مغز میشود.
۵. جراحی تومور مغزی با عمل باز
در برخی از موارد جراحی تومور مغزی به عمل باز سنتی نیاز است و تیم جراحی باید تهاجمیترین فرم عمل مغز را در پیش بگیرد. انتخاب شیوه عمل باز هم ممکن است بسته به شرایط بیمار و نوع و اندازه تومور متفاوت باشد. اما در کل در جراحیهای باز مغز پوست سر برش داده شده و استخوان جمجمه کنار زده میشود تا جراح به بافت جمجمه دسترسی یابد.
جراحی تومور مغزی برای چه کسانی مناسب است؟
کسانی که تومورهای مغزی خوشخیم دارند و امکان خارج کردن کامل تومور با عمل وجود دارد، کاندید مناسبی برای جراحی تومور مغزی هستند. کسانی که باید تحت عمل قرار بگیرند، باید از هر نظر سالم باشند و بدن قوی برای انجام عمل داشته باشند، چرا که جراحی مغز یک عملیات بزرگ است.
جراحی تومور مغزی برای چه کسانی مناسب نیست؟
جراحی تومور مغزی برای همه افراد مناسب نیست. شرایط سلامت عمومی بیمار برای انتخاب شیوه جراحی باید در نظر گرفته شود. علاوه بر این، عمل تومور مغزی شاید برای افرادی که تومورهای بدخیم دارند و در دیگر قسمتها هم منتشر شده گزینه خوبی نباشد. علاوه بر این، عمل تومور مغزی برای برخی از بیماران که تومورها در مناطق پرخطر قرار دارد، ممکن است امکان پذیر نباشد. در این شرایط شاید پزشک از دیگر گزینههای درمانی به جای جراحی استفاده کند.
مزایای جراحی تومور مغزی
جراحی تومور مغزی میتواند به بیماران کمک کند سلامتی خود را به دست بیاورند و مانع گسترش بیماری به سایر بافتها شود. جراحی به موقع تومور مغزی و درآوردن کامل یا بخشی از تومور میتواند از پیشرفت علائم جلوگیری کرده و علائم موجود را به میزان زیادی کاهش دهد. اکثر افراد بعد از عمل تومور مغزی فعالیتها و عملکردهای از دست رفتهشان را به دست میآورند و معمولا تکلم، راه رفتن و تفکرشان بهبود مییابد. خصوصاً در مورد برخی از تومورهای بدخیم، اقدام به موقع میتواند طول عمر بیمار و امید به زندگی آنها را افزایش دهد و مانع انتشار تومور به دیگر اندامها یا بخشهای مغز شود.
نحوه انجام جراحی تومور مغزی
نحوه انجام جراحی تومور مغزی بسته به شرایط هر فرد، گزینههای عمل و نوع و اندازه تومور متفاوت است. به صورت کلی دو نوع اصلی جراحی مغزی شامل کرانیوتومی و نورواندوسکوپی میشود. در فرم اول بیمار بیهوش میشود و جراح از شیوه تهاجمیتری برای عمل استفاده میکند. معمولا در طول کرانیوتومی، جراح مغز و اعصاب ناحیهای از استخوان را از جمجمه جدا میکند تا به بافت مغز و تومور دسترسی یابد. یک اسکن قبل از عمل نشان میدهد که تومور دقیقاً در کجا قرار گرفته است.
سپس جراح از ابزارهای مخصوص جراحی برای برداشتن تومور یا بافتهای آسیبدیده اطراف آن استفاده میکند. گاهی نیز کرانیوتومی به صورت بیدار انجام میشود و در آن بیمار حین جراحی باز هوشیار است تا جراح بتواند عملکردهای مهم مانند گفتار، حرکت یا احساس را کنترل کند. دلیل آن این است که محل قرارگیری تومور حساس است و ممکن است به برخی قسمتهای مغز آسیب وارد شود.
اگر گزینه انتخاب نورواندوسکوپی باشد، معمولا ابزارهای مخصوص از طریق سوراخ بینی یا برشها و سوراخهای ریزی روی جمجمه، وارد مغز شده تا تومور یا مایع اطراف آن را بردارد. این روش خصوصاً برای بیوپسی از تومورهای مغزی یا حذف تجمع مایع در مغز انجام میشود.
متن انگلیسی:
cancerresearchuk
There are 2 main types of brain tumour surgery. They are called craniotomy and neuroendoscopy
ترجمه متن:
دو نوع اصلی جراحی تومور مغزی وجود دارد که به آنها کرانیوتومی و نورواندوسکوپی گفته میشود.
عمل تومور مغزی چند ساعت طول می کشد؟
هر عمل ممکن است بسته به تکنیک انتخابی، شرایط هر بیمار، محل قرارگرفتن تومور، اندازه و نوع تومور متفاوت باشد. برخی از عملها دو تا سه ساعت زمان میبرند و برخی از جراحیهای پیچیدهتر تومور مغزی ممکن است چندین ساعت طول بکشند و بسیار طولانی باشند.
آمادگی برای انجام عمل تومور مغزی
آمادگی قبل از عمل تومور مغزی معمولا شامل فرایند و پروسههای معمول هر عمل جراحی است و شامل موارد زیر میشود:
- آزمایش خون
- بررسی عملکرد کلیهها، بررسی سلامت قبل که شامل نوار قلب میشود، تستهای تنفسی برای بررسی عملکرد ریهها
- اکوکاردیوگرام، رادیوگرافی قفسه سینه، تست ورزش
- تستهای عفونی
- بررسی سطوح هورمونی یا نشانگرهای شیمیایی
- الکتروانسفالوگرام
- تستهای عصب روانشناسی
- آنژیوگرافی مغز
- معاینه عصبی
- مصرف برخی از داروها یا قطع آنها
- داشتن یک رژیم غذایی مناسب
- مشاوره با یک فیزیوتراپ
جراحی مغز میتواند باعث تورم در مغز شود. این میتواند فشار داخل سر شما را افزایش دهد و علائم شما را برای مدتی بدتر کند. استروئیدها داروهایی هستند که میتوانند به کاهش تورم و فشار اطراف مغز کمک کنند؛ بنابراین ممکن است پزشک از شما بخواهد که مصرف استروئیدها را چند روز قبل از عمل شروع کنید.
مراقبت های لازم بعد از انجام جراحی تومور مغزی
بعد از عمل تومور مغزی انجام یک سری مراقبتها برای نظارت بر روند درمان و جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر لازم است که شامل موارد زیر میشود:
- مصرف مایعات بیشتر بعد از عمل
- مصرف برخی از داروهای مسکن
- مصرف استروئیدها برای کاهش تورم
- مصرف داروهای ضد صرع
- مصرف آب و غذا بعد از عمل با نظر پزشک
- بررسی گفتار بیمار توسط یک متخصص مغز و اعصاب یا گفتار درمان
- استراحت بعد از عمل و دراز کشیدن در تخت درحالیکه پاها کمی بالاتر است.
- استفاده از جورابهای واریس برای جلوگیری از لخته شدن خون در پاها
- انجام چکاپها و اسکنهای مغزی بعد از جراحی
عمل تومور مغزی چقدر دوره نقاهت دارد؟
مدت بستری هر فرد در بیمارستان بستگی به نوع عمل دارد. در مورد دوره نقاهت بعد از عمل تومور مغزی باید بدانید که ممکن است حدود ۳ تا ۱۰ روز پس از جراحی در بیمارستان بستری شوید. معمولا بسته به شدت و سختی عمل، حتی دوره بهبودی برخی از بیماران به صورت کامل بیشتر از یک تا دو ماه هم میشود.
طول عمر بیماران تومور مغزی بعد از عمل
طول عمر بیماران تومور مغزی بعد از عمل به نوع تومور، نوع جراحی و سلامت عمومی هر بیمار بستگی دارد. در مورد تومورهای خوشخیم احتمال عود بیماری کم است و معمولا بیماران سالهای بعد را بدون هیچ مشکلی به زندگی ادامه میدهند. گاهی تومورهای بدخیم بر میگردند یا متاستاز میکنند که در این شرایط ممکن است منجر به مرگ بیماران شود.
نمیدونی درمان تومور مغزی چقدر روی طول عمر تاثیر داره؟ از متخصص سوال کن.
عوارض و خطرات عمل تومور مغزی
هر عملی به نسبت سختی و مراحلی که دارد یک سری عوارض جانبی هم خواهد داشت. معمولا بهبودی پس از جراحی مغزی زمان بر است و برخی بلافاصله بعد از عمل عوارضی مانند ضعف، سرگیجه، سردرد شدید یا عدم تعادل را تجربه میکنند. برخی از عوارض طولانیمدتاند و ممکن است برخی از افراد مشکلاتی در گفتار، حافظه، تمرکز یا حتی راه رفتن داشته باشند. اصلیترین عوارض جراحی تومور مغزی شامل موارد زیر میشود:
- آب مروارید چشم
- مشکلات مربوط به تفکر، حافظه، زبان یا قضاوت
- تشنج
- از دست دادن شنوایی
- ناباروری
- حملات میگرنی
- توموری که در جای دیگری رشد میکند
- بی حسی، درد، ضعف یا از دست دادن بینایی ناشی از آسیب عصبی (اما این عوارض نادر هستند)
- سکته مغزی (این نادر است)
احتمال مرگ در عمل تومور مغزی
درجهبندی مرگومیر ناشی از تومورهای مغزی باید بر اساس نوع، اندازه و محل قرارگیری تومور انجام شود. در خصوص تومورهای مغزی بدخیم، خصوصاً آنهایی که به دیگر بخشها منتشر میشوند یا در بخشهای حساس مغزی قرار دارند، احتمال مرگ بیماران در اثر تومور یا عمل تومور مغزی وجود دارد.
هزینه جراحی تومور مغزی چقدر است؟
در کل عمل تومور مغزی جزء جراحیهای هزینه بر است و به دلیل سنگین بودن این عمل، هزینه جراحی تومور مغزی بالاست. با این حال باز هم نوع عمل و میزان سختی آن، در کنار هزینههای بیمارستان، پوشش بیمهای و دستمزد پزشک تعیین میکند که چقدر است.
راهنمای مراجعه به متخصص
برای اطلاع بیشتر درباره جراحی تومور مغزی می توانید از بهترین دکترهای مغز و اعصاب و جراح مغز و اعصاب ایران نوبت بگیرید. در ادامه لیستی از برجسته ترین پزشکان جراح و متخصص مغز و اعصاب در برخی شهرهای مختلف ایران را مشاهده میکنید:
۴.۷ (۶۲۴ نظر)۴.۵ (۴۸۳ نظر)۴.۸ (۳۹۸ نظر)۴.۶ (۳۹۳ نظر)۴.۶ (۳۲۲ نظر)۳.۲ (۳۷۳ نظر)نتیجه گیری
جراحی تومور مغزی، یکی از حساسترین و حیاتیترین اقدامات پزشکی برای درمان تومورهای مغزی است که نقش تعیینکنندهای در بهبود علائم و افزایش طول عمر بیماران دارد. نوع جراحی با توجه به ویژگیهای تومور و وضعیت عمومی بیمار انتخاب میشود و ممکن است با درمانهای تکمیلی مانند شیمیدرمانی یا پرتو درمانی همراه باشد. رعایت مراقبتهای پس از عمل، پیگیری منظم و توانبخشی میتواند در بازیابی عملکردهای مغزی مؤثر باشد. با پیشرفت ابزارهای تصویربرداری و روشهای دقیق جراحی، ایمنی و موفقیت این عمل به شکل چشمگیری افزایش یافته است و امید به زندگی بیماران بیشتر شده است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
برای عمل باید موها و کوتاه کنیم؟
سلام، برای عمل جراحی مغز معمولاً بخشی از موهای سر در ناحیهای که جراحی انجام میشود کوتاه یا اصلاح میشود تا محیط عمل تمیز و استریل باشد و خطر عفونت کاهش یابد. میزان کوتاهی مو و ناحیه دقیق را تیم جراحی قبل از عمل مشخص میکند، بنابراین لازم است دستورالعمل پزشک خود را دنبال کنید و از اصلاح خودسرانه خودداری کنید.
سلام مامان من دکتر اول گفت تومور گوش آلن که ام آری رو برده نشان داده گفت نزدیک جمجه شده بنطرتون عمل سختی داره
سلام، عمل جراحی برای برداشتن تومور در نزدیکی جمجمه ممکن است پیچیده باشد، زیرا این نواحی حاوی بافتهای حساس و مهم مانند عصبها و رگهای خونی است. نوع و پیچیدگی عمل بستگی به اندازه و موقعیت دقیق تومور دارد. پزشک جراح معمولاً برای تصمیمگیری در مورد روش جراحی و خطرات آن، ارزیابی دقیق از وضعیت بیمار و تومور انجام میدهد. پیشنهاد میشود که با پزشک خود مشورت کنید و نظرات چند متخصص را برای اطمینان از بهترین روش درمانی دریافت کنید.
متخصص جراح مغز و اعصاب
من میترسم. مامانم جراحی انجام داد، دکتر گفت موفقیت آمیز بود، تومورش هم هوش خیم بود, ولی دوباره بعد یک هفته داره علائم قبل عملش نشون میده. دوباره تمرکزش و حواسش کمتر شده، نکنه تومور بدخیم بوده. خدا کمک کنه. دعا کنید لطفا. من هنوز بچم نمیتونم
با سلام، متوجه نگرانیهای شما هستم و درک میکنم که وضعیت مادر شما برایتان بسیار دشوار است. بازگشت علائم بعد از جراحی میتواند دلایل مختلفی داشته باشد و ضروری است که این موضوع با پزشک معالج در میان گذاشته شود تا بررسیهای بیشتری انجام گیرد. در این شرایط، پیگیری مستمر و مشاوره با پزشک به تشخیص دقیق و برنامه درمانی مناسب کمک خواهد کرد. امیدوارم که خداوند به شما و خانوادهتان صبر و آرامش بدهد و مادرتان هرچه زودتر بهبود یابد.
هزینه تومور مغزی با دفترچه بیمه چقدر است؟؟
سلام
هزینه جراحی تومور مغزی در ایران به عوامل متعددی مانند نوع و محل تومور، پیچیدگی جراحی، تجهیزات مورد استفاده، تخصص جراح و محل بیمارستان بستگی دارد. بهطور کلی، هزینه این جراحی میتواند از ۱۵۰ میلیون تا ۴۰۰ میلیون تومان متغیر باشد. بیمههای پایه مانند تأمین اجتماعی معمولاً بخشی از هزینهها را پوشش میدهند، اما ممکن است تمام هزینهها را جبران نکنند. برای کاهش هزینهها، استفاده از بیمههای تکمیلی توصیه میشود. پیشنهاد میشود قبل از اقدام به جراحی، با پزشک معالج و شرکت بیمه خود مشورت کنید تا جزئیات هزینهها و پوششهای بیمهای را بررسی نمایید.