فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
سرطان سلول کوچک ریه یا سرطان سلولی جو شکل (SCLC) یکی از انواع سرطان ریه است که میتواند بهسرعت گسترش پیدا کند. این بیماری معمولا در راههای هوایی مرکزی ریه رخ میدهد و در بیشتر موارد تهاجمی است و با گذشت زمان به سرعت گسترش مییابد. اگر علائمی شبیه به خس خس سینه و سرفه شدید دارید یا در خانواده خود سابقه ابتلا به این بیماری وجود دارد، برای تشخیص بهموقع این بیماری به دکتر ریه یا دکتر انکولوژیست مراجعه کنید. برای ارتباط با این متخصصان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
سرطان سلول کوچک ریه چیست؟
سرطان ریه به دو نوع سرطان سلول کوچک ریه و سرطان ریه سلول غیر کوچک تقسیم میشود. اگرچه سرطان سلول کوچک ریه کمتر از سرطان سلول غیر کوچک ریه شایع است، اما تهاجمیتر است و به سرعت در سراسر بدن پخش میشود یا متاستاز میکند.
کارسینوم ریه سلول کوچک حدود ۱۰ تا ۱۵% سرطانهای ریه را تشکیل میدهد و معمولا بعد از سرایت بیماری به بافتهای اطراف تشخیص داده میشود. در این شکل تهاجمی سرطان، سلولهای ریه شروع به رشد کرده و به سرعت متاستاز میکنند.
سرطان سلول کوچک ریه خود به دو نوع متفاوت تقسیم میشود. کارسینوم سلول کوچک و کارسینوم سلول کوچک ترکیبی. علت تفاوت آنها شکل ظاهری این دو سلول در زیر میکروسکوپ است. اما در باقی موارد شامل علائم، علت بیماری و درمان با هم تفاوتی ندارند.
سرطان سلول کوچک ریه ۱۰ تا ۱۵٪ سرطانهای ریه را تشکیل میدهد. سرعت رشد و متاستاز این سرطان بالا است. به همین دلیل معمولا بعد از گسترش به بافتهای دیگر تشخیص داده میشود و شانس درمان پایین میآید.
آیا سرطان سلول کوچک ریه با سرطان سلول های سنگفرشی ریه متفاوت است؟
بله این دو سرطان با هم متفاوت هستند. سرطان سلول سنگفرشی جز دسته سرطان ریه سلول بزرگ است. این دسته از سرطانها شیوع بیشتری داشته، اما درجه تهاجمی آنها پایینتر است.
علائم سرطان سلول کوچک ریه در زنان و مردان
سرطان سلولی جو شکل زمانی که به مغز سرایت میکند، علائمی مانند سردرد، تاری دید، حالت تهوع و استفراغ، ضعف، تغییرات ذهنی و تشنج ایجاد میکند. سرایت آن به ستون فقرات باعث کمردرد و رسیدن آن به استخوان باعث درد استخوان میشود. معمولا در مراحل اولیه، سرطان سلولی جو شکل علائمی ندارد. با گسترش بیماری علائم بهمرور ظاهر میشوند. این نشانهها عبارتاند از:
- سرفه (با گذشت زمان بدتر میشود)
- تنگی نفس
- ناراحتی یا درد قفسه سینه
- خسخس سینه
- خارجشدن خلط خونی از ریهها هنگام سرفه
- گرفتگی صدا
- مشکل در بلع
- ازدستدادن اشتها
- کاهش وزن بدون دلیل
- احساس خستگی
- تورم صورت یا وریدهای گردن
اگر دچار علائم SCLC هستید و این علائم بهمرور بدتر میشود، سریعا به فوق تخصص ریه یا دکتر انکولوژیست مراجعه کنید. برای ارتباط با متخصص میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید.
۱. آیا خلط خونی نشانه سرطان سلولی کوچک ریه است؟
خلط خونی همراه با سرفه میتواند یکی از نشانههای سرطان ریه باشد. در این شرایط باید سریعا به پزشک مراجعه کرد تا کشت خلط انجام شود.
۲. آیا درد قفسه سینه میتواند نشانه کارسینوم سلول کوچک ریه باشد؟
پیشرفت سرطان در ریه میتواند باعث ناراحتی و درد قفسه سینه شود. علاوه بر درد شخص دچار خس خس سینه شده و سرفههای مداوم این درد را تشدید میکنند.
۳. آیا تنگی نفس نشانه کارسینوم سلول کوچک در ریه است؟
با گسترش سرطان در ریه تنگی نفس ایجاد میشود. علت آن فشار به اعصاب ماهیچههای دیافراگم یا پر شدن ریه از مایع است. اگر تنگی نفس همراه با سرفه ایجاد شده است، باید برای تشخیص به موقع سرطان به پزشک مراجعه کنید.
علت سرطان سلول کوچک ریه چیست؟
علت دقیق سرطان سلول کوچک ریه مشخص نیست. اما باتوجهبه آمار بهدستآمده میتوان علت اصلی آن را سیگار دانست. بهطورکلی افراد سیگاری بیشتر در معرض ابتلا به سرطان ریه قرار دارند. اما آمار کارسینوم سلول کوچک ریه در این افراد بیشتر از سرطان سلول غیر کوچک ریه است. در واقع احتمال ابتلا به این سرطان در افراد سیگاری ۳۰% بیشتر از افراد غیرسیگاری است.
عوامل خطر سرطان سلول کوچک ریه چیست؟
برخی عوامل خطر احتمال ابتلا به سرطان SCLC را افزایش میدهند. از جمله:
- قرارگرفتن در معرض دود سیگار
- قرارگرفتن در معرض آزبست، آرسنیک، کروم، بریلیم، نیکل یا قطران در محل کار
- پرتودرمانی سینه
- تابش رادون در محل کار
- تستهای تصویربرداری مانند سیتیاسکن
- آلودگی هوا
- سابقه خانوادگی سرطان ریه
- ویروس HIV
- مصرف مکملهای بتاکاروتن
- افزایش سن
عواملی مانند سیگارکشیدن یا قرارگرفتن در معرض دود آن، زندگی در هوای آلوده و کار در محیطهایی با مواد شیمیایی خطرناک احتمال ابتلا به سرطان سلول کوچک ریه را افزایش میدهد.
طول عمر مبتلایان سرطان سلول کوچک چقدر است؟
در مرحله محدود به ریه طول عمر این بیماران حدود ۱۲ تا ۱۶ ماه است. اما در مراحل پیشرفته طول عمر به ۷ تا ۱۱ ماه میرسد.
تشخیص سرطان سلول کوچک ریه
برای تشخیص سرطان سلول کوچک ریه ابتدا پزشک معایناتی انجام میدهد. اگر سیگار میکشید، حتما به پزشک اطلاع دهید. پس از بررسیهای کلی آزمایشهای زیر برای تشخیص سرطان و مرحله آن تجویز میشود:
- اشعه ایکس قفسه سینه: تصویر واضحی از قفسه سینه و ریهها ثبت میشود و میتوان تومور یا هر بافت مشکوکی را در آن مشاهده کرد.
- سیتیاسکن قفسه سینه: در این آزمایش تصویربرداری از زوایای مختلف قفسه سینه تصاویر گرفته میشود تا احتمال گسترش سرطان بررسی شود.
- برونکوسکوپی: یک لوله باریک و منعطف که سر آن دوربین قرار داده شده است، وارد ریه میشود. میتوان ساختار داخلی ریهها را با این روش مشاهده کرد.
- کشت خلط: مایعی که هنگام سرفه خارج میشود، جمعآوری شده و در آزمایشگاه تجزیهوتحلیل میشود.
- توراسنتز: ریهها در کیسههایی قرار دارند. این کیسهها در زمان ابتلا به سرطان ریه پر از آب میشوند که به آن افیوژن پلور میگویند. برای تشخیص سلولهای سرطانی در این مایع با استفاده از سوزن مخصوص از این مایع نمونهبرداری میکنند.
- بیوپسی ریه: اگر تومور در قسمت حاشیهای ریه باشد، با برونکوسکوپی نمیتوان آن را تشخیص داد. در این شرایط سوزنی وارد قفسه سینه شده و از تومور نمونهبرداری میشود. به این روش ترانس توراسیک هم میگویند.
پس از تشخیص SCLC برای تعیین مرحله سرطان و احتمال گسترش آن به اندامهای دیگر باید آزمایش خون (شمارش سلولهای خونی، آزمایش عملکرد کلیه و عملکرد کبد)، سیتیاسکن شکم، امآرآی از قسمتهای مختلف بدن و اسکن استخوان رادیونوکلئید انجام شود.
بهترین روش درمان سرطان سلول کوچک ریه
پس از تشخیص سرطان سلول کوچک ریه باید مرحله بیماری مشخص شود. در مراحل پیشرفته معمولا درمان موفقیتآمیز نبوده و تنها برای کاهش علائم و تسکین درد اقداماتی انجام میشود. بهطورکلی گزینههای درمان سرطان سلول سنگفرشی ریه در مراحل اولیه و پیشرفته بهصورت زیر است.
۱. درمان سرطان سلول کوچک ریه در مراحل ابتدایی
در مراحل اولیه، زمانی که سرطان به بافتهای دیگر سرایت نکرده است، از روشهای زیر استفاده میشود:
- عمل جراحی: اگر فقط یک تومور در ریه وجود داشته باشد و به قسمتهای دیگر بدن سرایت نکرده باشد، میتوان از گزینه جراحی استفاده کرد. اگر کل ریه برداشته شود، به آن پنومونکتومی میگویند. گاهی هم یک لوب ریه برداشته میشود که به این جراحی، لوبکتومی میگویند. اگر بخشی از لوب برداشته شود، به آن سگمنکتومی گفته میشود. در برخی شرایط نیز بخشی از راه هوایی برداشته شده و از دو طرف مجدد به هم وصل میشوند. به این تکنیک، جراحی برداشتن آستین میگویند.
- شیمیدرمانی: درمان دارویی است که به سلولهای سرطانی حمله میکند. داروها ممکن است به شکل قرص یا داخل وریدی تجویز شوند.
- پرتودرمانی: پرتوهای متمرکز شامل اشعه ایکس یا پروتون به تومور تابیده شده و سلولهای سرطانی را از بین میبرند.
۲. درمان سرطان سلول کوچک ریه در مراحل پیشرفته
در مراحل پیشرفته سرطان سلولی جو شکل ممکن است سرطان به هر دو ریه، غدد لنفاوی، استخوانها و سایر اندامها گسترش پیدا کند. زمانی که سرطان به این مرحله میرسد، دیگر جراحی گزینه مناسبی نیست. در این شرایط برای تسکین درد و کاهش علائم از گزینههای پرتودرمانی و شیمیدرمانی استفاده میشود.
برخی مواقع برای درمان سرطان سلول کوچک ریه پیشرفته از روش ایمونوتراپی استفاده میشود. در این روش با مواد ساخته شده توسط بدن یا ساخته شده در آزمایشگاه سیستم ایمنی بدن تقویت شده و درمان بیولوژیکی محسوب میشود.
۳. آیا شیمی درمانی برای سرطان ریه سلول کوچک جواب می دهد؟
بله، شیمی درمانی روش درمان اصلی سرطان ریه سلول کوچک است که پزشکان از آن استفاده میکنند. این نوع سرطان به خوبی به شیمی درمانی پاسخ میدهد. زمانی که سرطان ریه سلول کوچک تمایل دارد به خارج از ریه گسترش یابد، داروهای شیمی درمانی در جریان خون در سراسر بدن گردش میکنند و جلوی گسترش آن را میگیرند.
۴. سرطان ریه سلول کوچک تا چه حد قابل درمان است؟
به طور کلی، SCLC به دو مرحله اصلی تقسیم میشود. بیماری در مرحله اول به طور بالقوه در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد افراد قابل درمان است و در مرحله پیشرفته، درمان آن دشوارتر است.
کارسینوم سلول کوچک ریه چگونه مرحله بندی می شود؟
برای تعیین مرحله سرطان ریه سلول کوچک از چند سیستم مرحله بندی استفاده میشود. در سیستم TNM، اطلاعات مربوط به تومور اولیه (T)، غدد لنفاوی (N) و متاستاتیک سرطان (M) با عدد مشخص میشوند. هر چه اعداد بالاتر باشند، یعنی بیماری پیشرفتهتر است.
در سیستم دیگری به نام PT اندازه تومور و تعداد تومورها در بافت مشخص میشود. در این سیستم پیشرفت سرطان سلولی جو شکل از ۱ تا ۴ تعیین میشود.
سیستم بعدی مرحله گرهای (PN) نامیده شده و اعداد بین ۰ تا ۳ بیان میشوند. از این سیستم برای تشخیص سرطان در گره لنفاوی و محل غدد لنفاوی استفاده میکنند. در این سیستم مرحلهبندی به شکل زیر است:
- NX: برای آزمایش هیچ غدد لنفاوی ارسال نشده است.
- N0: در غدد لنفاوی ارسال شده هیچ سلول سرطانی مشاهده نشد.
- N1: حداقل در یک غده لنفاوی در ریه یا نزدیک راههای هوایی سلولهای سرطانی مشاهده شد.
- N2: حداقل در یک گره لنفاوی در بافت وسط سینه یا نزدیک راههای هوایی سلولهای سرطانی مشاهده شد.
- N3: در گردن یا سایر غدد لنفاوی سلولهای سرطانی مشاهده شد.
عوارض سرطان ریه سلول کوچک
SCLC یا سرطان سلول ریه کوچک معمولاً از راههای هوایی ریه شروع میشود و به سرعت به سایر نواحی بدن گسترش مییابد. SCLC تهاجمیترین شکل سرطان ریه است و اگر مدیریت نشود عوارض زیر را به همراه دارد:
- تنگی نفس
- سرفه
- درد استخوان
- کاهش وزن
- خستگی
- اختلال عملکرد عصبی
علائم سرطان سلولی جو شکل | عوارض سرطان سلول کوچک | درمان سرطان سلولی جو شکل |
---|---|---|
سرفههای مداوم | نارسایی تنفسی | شیمی درمانی |
درد قفسه سینه | متاستاز به سایر اندامها | پرتو درمانی |
کاهش وزن | سندرم ورید اجوف | ایمونوتراپی |
خستگی | پلورال افیوژن | دارو درمانی |
آیا سرطان سلول کوچک خطرناک ترین نوع سرطان ریه است؟
بله این سرطان به سرعت گسترش پیدا میکند و در زمان کوتاهی میتواند هر دو ریه، غدد لنفاوی و سایر بافتها و اندامهای بدن را درگیر کند. همچنین در مراحل اولیه علائمی نداشته و به همین دلیل دیر تشخیص داده میشود.
عکس سرطان ریه سلول کوچک
در تصویر زیر، ریه درگیر به سرطان ریه سلول کوچک را مشاهده میکنید. خطر اصلی برای ایجاد SCLC سیگار کشیدن است. هر چه بیشتر سیگار بکشید و هر چه زودتر سیگار کشیدن را شروع کنید، خطر ابتلا به آن بیشتر میشود. سایر عوامل خطر نیز قرار گرفتن در معرض مواد سرطانزا در محل کار، تشعشعات یا آلودگی محیطی و سابقه خانوادگی سرطان ریه و عفونت قبلی HIV هستند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
سرطان سلول کوچک ریه حدود ۱۰ تا ۱۵٪ از سرطانهای ریه را تشکیل میدهد. این سرطان تهاجمی بوده و رشد سریع دارد. به همین دلیل معمولا در مراحل پیشرفته تشخیص داده شده و نمیتوان اقدامات درمانی موثری انجام داد. SCLC علائمی مانند سرفه، تنگی نفس، خلط خونی همراه با سرفه، گرفتگی صدا، مشکل در بلع و ناراحتی قفسه سینه را ایجاد میکند.
برای تشخیص آن از روشهایی مانند آزمایشهای تصویربرداری، برونکوسکوپی، کشت خلط، توراسنتز و بیوپسی ریه استفاده میشود. در مراحل اولیه میتوان با جراحی، پرتودرمانی یا شیمیدرمانی سلولهای سرطانی را از بین برد. اما در مراحل پیشرفته تنها برای تسکین درد و کاهش علائم از پرتودرمانی یا شیمیدرمانی استفاده میشود.
برای پیداکردن بهترین متخصص ریه، دکتر متخصص داخلی یا متخصص انکولوژی میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره با دکتر ریه آنلاین، متخصص داخلی آنلاین یا دکتر خون و سرطان آنلاین وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!