فهرست مطالب
هورمون درمانی در سرطان سینه معمولاً برای مهار اثر هورمون استروژن یا پروژسترون به‌کار می‌رود. این روش در کنار فواید بسیار با عوارضی هم همراه است. شایع‌ترین عوارض هورمون درمانی در سرطان سینه شامل گرگرفتگی، تعریق شبانه، خشکی واژن و کاهش میل جنسی است. برخی داروها هم باعث تغییرات خلقی، خستگی یا اضافه‌وزن می‌شوند. همچنین مصرف طولانی‌مدت می‌تواند خطر پوکی استخوان، درد مفاصل و گاهی لخته شدن خون را افزایش دهد. بسته به نوع داروی مصرفی (مثل تاموکسیفن یا مهارکننده‌های آروماتاز)، شدت و نوع عوارض تفاوت دارد و معمولاً با پیگیری منظم توسط پزشک قابل کنترل است. در این مقاله از دکترتو به بررسی دقیق‌تر این عوارض خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
عوارض عمومی هورمون درمانی در سرطان سینه
همانطور که قبل از این گفتیم هورمون درمانی برای سرطان سینه عوارض جانبی جدی برای برخی افراد ایجاد می‌کند؛ مانند گرگرفتگی، درد استخوان و مفاصل و خستگی. گرگرفتگی، تعریق شبانه و خشکی واژن هم از عوارض جانبی رایج همه هورمون درمانی‌ها هستند. هورمون درمانی همچنین ممکن است چرخه قاعدگی را در زنان قبل از یائسگی را هم مختل کند. همچنین می‌تواند بر باروری و تمایلات جنسی افراد مختلف هم تأثیر بگذارد، یائسگی را به همراه داشته باشد و باعث ضعیف شدن و پوکی استخوان شود. در ادامه هر یک از عوارض عمومی هورمون درمانی در سرطان سینه را توضیح داده‌ایم.
- درد عضلانی و اسکلتی بدن
- مشکلات گوارشی بعد از هورمون درمانی سرطان سینه
- گرگرفتگی و تعریق شبانه
- افزایش یا کاهش وزن
- مشکلات جنسی
۱. درد عضلانی و اسکلتی بدن
هورمون درمانی برای سرطان سینه گاهی اوقات می‌تواند باعث درد در مفاصل و عضلات شود. درد مفاصل نیز از علائم شایع یائسگی است. ممکن است با این درمان دچار گرفتگی پا، درد استخوان یا درد عضلانی شوید. پیاده‌روی به این موضوع کمک می‌کند، زیرا عضلات را کشش می‌دهد. در صورت بروز گرفتگی پا، درد استخوان یا درد عضلانی به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید.
۲. مشکلات گوارشی بعد از هورمون درمانی سرطان سینه
مشکلات گوارشی یکی از عوارض شایع هورمون درمانی در سرطان سینه است. مخصوصا زمان استفاده از مهارکننده‌ها و سایر داروهایی که بر سطح هورمون‌ها اثر می‌گذارند. این تغییرات باعث بروز علائمی مانند گاز، نفخ، یبوست، اسهال، سوءهاضمه، کاهش یا افزایش اشتها و حتی احساس ناخوشی عمومی می‌شوند. در صورت تجربه هر یک از این علائم، با تیم مراقبت درمانی خود مشورت کنید. زیرا معمولاً راهکارهایی برای کاهش این مشکلات و بهبود کیفیت زندگی وجود دارد.
می‌خوای با هورمون درمانی سرطان سینه رو درمان کنی؟
از متخصص راهنمایی بگیر.
۳. خستگی و بی حالی بعد از هورمون درمانی
هورمون درمانی می‌تواند باعث خستگی شدید شود که بر زندگی روزمره تأثیر می‌گذارد. خستگی می‌تواند کاملاً ناگهانی بروز کند و انجام فعالیت‌های روزمره را سخت کند. همچنین می‌تواند بر احساسات تأثیر بگذارد و باعث بروز احساس افسردگی شود. اما مواردی وجود دارد که به مدیریت خستگی کمک خواهد کرد. این حالت زمانی که تحت درمان‌های دیگری مانند شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی هستید، بدتر می‌شود. خستگی ممکن است با گذشت زمان بهتر شود، اما گاهی اوقات پس از هورمون درمانی برای مدت طولانی ادامه می‌یابد.
۴. گرگرفتگی و تعریق شبانه
افرادی که تحت درمان سرطان سینه یا سرطان پروستات هستند، احتمالاً در طول یا بعد از درمان دچار گرگرفتگی یا تعریق شبانه می‌شوند. در مجموع برخی از درمان‌های سرطان در زنان باعث یائسگی زودرس می‌شود. گرگرفتگی و تعریق شبانه از علائم شایع یائسگی هستند. این اتفاق به این دلیل است که این درمان تولید هورمون‌های جنسی را کاهش داده یا متوقف می‌کند.
۵. افزایش یا کاهش وزن
داروهای هورمون درمانی میزان استروژن را در بدن شما کاهش می‌دهند و این موضوع باعث افزایش وزن می‌شود. هورمون درمانی همچنین می‌تواند میزان چربی ذخیره شده در بدن را افزایش و میزان عضله را کاهش دهد. هر دو این تغییرات متابولیسم بدن را کاهش داده و منجر به تغییرات وزن می‌شوند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت nhs
Like all medicines, continuous combined hormone therapy can cause side effects, but it’s common to have no side effects or only minor ones.
ترجمه فارسی:
مانند همه داروها، درمان مداوم با هورمون درمانی ترکیبی عوارض جانبی ایجاد می‌کند. اما معمولاً هیچ عارضه جانبی ندارد یا عوارض جانبی جزئی دارد.
۴.۸ (۱۰۵۹ نظر)۴.۷ (۶۱۸ نظر)۴.۹ (۵۴۷ نظر)۴.۷ (۵۴۲ نظر)۴.۸ (۴۴۲ نظر)۴.۷ (۳۶۸ نظر)۶. مشکلات جنسی بعد از هورمون درمانی سینه
برخی از عوارض جانبی این درمان بر زندگی جنسی بیمار تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال بسیاری از درمان‌های هورمونی برای سرطان سینه باعث تغییرات واژن مانند ترشح یا خشکی می‌شوند. پروژسترون یک درمان هورمونی برای سرطان رحم است و عوارض جانبی آن ث شامل کاهش میل جنسی می‌شود.
علائم اختلال عملکرد جنسی، از جمله خشکی واژن و کاهش میل جنسی، به طور ویژه در بیمارانی که با داروهای ضدبارداری (AI) درمان می‌شوند، شایع است. همچنین ممکن است منجر به عدم رعایت یا قطع درمان هورمونی در برخی از بیماران شود.
| عارضه | علت بروز عارضه |
|---|---|
| درد عضلانی و مفصلی | کاهش سطح هورمون‌ها و اثرات مشابه یائسگی |
| مشکلات گوارشی | مصرف داروهای مهارکننده‌ها و دیگر داروهای مؤثر بر سطح هورمون |
| خستگی و بی‌حالی | اثر مستقیم هورمون درمانی و تشدید با درمان‌های همزمان مانند شیمی درمانی |
| گرگرفتگی و تعریق شبانه | کاهش یا توقف تولید هورمون‌های جنسی و بروز یائسگی زودرس |
| تغییرات وزن | کاهش استروژن، افزایش چربی بدن، کاهش توده عضلانی و کاهش متابولیسم |
| اختلالات جنسی (خشکی واژن، کاهش میل) | کاهش استروژن و اثرات داروهای اندوکرین‌تراپی |
| اختلال در چرخه قاعدگی | تأثیر مستقیم هورمون درمانی بر عملکرد تخمدان‌ها در زنان پیش‌یائسه |
| یائسگی زودرس | توقف تولید هورمون‌های جنسی بر اثر درمان |
| پوکی و ضعف استخوان | کاهش سطح استروژن که نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان دارد |
| افسردگی و اختلالات احساسی | خستگی مزمن، اختلالات هورمونی و تأثیر روانی درمان‌های طولانی‌مدت |
عوارض شایع هورمون درمانی سرطان سینه در زنان
هورمون‌درمانی اگرچه یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کنترل و درمان سرطان سینه است، اما عوارضی ایجاد می‌کند که شدت و مدت آنها در هر فرد متفاوت است. بسیاری از این عوارض با گذشت زمان کاهش می‌یابند یا با راهکارهایی قابل کنترل هستند. آگاهی از این مشکلات به زنان کمک می‌کند تا زودتر آنها را شناسایی کرده و برای مدیریت علائم خود با یک پزشک متخصص مشورت کنند. مهم‌ترین عوارض شامل موارد زیر هستند:
- سردرد: معمولاً موقتی است و طی چند روز پس از شروع درمان برطرف می‌شود.
- حساسیت یا درد سینه: به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد شده در بافت سینه رخ می‌دهد.
- خونریزی یا لکه‌بینی غیرمنتظره واژن: نیازمند بررسی سریع پزشکی برای رد سایر دلایل احتمالی است.
- حالت تهوع یا احساس بیماری: بیشتر در اوایل درمان دیده می‌شود و معمولاً قابل کنترل است.
- تغییرات خلقی: مانند اضطراب، تحریک‌پذیری یا افسردگی که می‌تواند بر کیفیت زندگی اثر بگذارد.
- گرفتگی عضلات: ناشی از تغییرات متابولیک و هورمونی است و ممکن است با فعالیت بدنی کاهش یابد.
- اسهال: از عوارض گوارشی شایع برخی داروهای هورمونی است.
- بثورات خفیف یا خارش پوست: واکنش‌های پوستی که معمولاً موقتی و خفیف هستند.
- خشکی واژن: یکی از عوارض رایج که می‌تواند باعث ناراحتی یا درد هنگام رابطه جنسی شود.
- کاهش میل جنسی: اغلب به دلیل تغییرات هورمونی و خشکی واژن رخ می‌دهد.
- ایجاد علائم یائسگی: مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه که ناشی از کاهش سطح استروژن است.
- اختلال در عملکرد جنسی: در نتیجه خشکی واژن، کاهش میل و تغییرات خلقی ایجاد می‌شود.
عوارض هورمون درمانی سرطان سینه در مردان
هورمون درمانی در مردان مبتلا به سرطان سینه معمولاً با هدف کاهش اثر آندروژن‌ها یا استروژن‌ها انجام می‌شود. از آنجا که آندروژن‌ها علاوه بر پروستات، بر بسیاری از اندام‌های بدن نیز اثر دارند، درمان کاهنده آندروژن (ADT) یا سایر روش‌های هورمون درمانی می‌تواند طیف گسترده‌ای از عوارض جانبی ایجاد کند. به طور کلی عوارض هورمون درمانی سرطان سینه در مردان عبارتند از:
- رشد و تورم بافت سینه (ژنیکوماستی)
- اسهال
- حساسیت یا درد پستان
- حالت تهوع
- سردرد
- خستگی
- بثورات پوستی
- تغییرات وزن
- تغییرات خلق‌وخو
- اختلالات جنسی
- گرگرفتگی
- کاهش میل جنسی
- اختلال نعوظ
نگران عوارض هورمون درمانی سرطان سینه هستی؟ از متخصص سوال کن.
عوارض نادر و جدی هورمون درمانی سرطان سینه
اگرچه بیشتر عوارض هورمون درمانی خفیف و قابل کنترل هستند، اما در برخی بیماران مشکلات نادر اما جدی نیز مشاهده می‌شود. این عوارض معمولاً در اثر مصرف طولانی‌مدت دارو یا به‌دلیل تأثیر گسترده تغییرات هورمونی بر سایر ارگان‌های بدن ایجاد می‌شوند و نیازمند پیگیری دقیق پزشکی هستند. مهم‌ترین این عوارض عبارت‌اند از:
- افزایش ریسک ابتلا به بیماری قلبی: داروهای هورمونی می‌توانند خطر بیماری‌های قلبی–عروقی از جمله سکته مغزی و حمله قلبی را بالا ببرند.
- بالا رفتن کلسترول: هورمون درمانی در بعضی از افراد باعث افزایش سطح چربی‌های خون و خطر چاقی می‌شود.
- پوکی استخوان و شکستگی: کاهش تراکم استخوان یکی از عواقب شایع و طولانی‌مدت مهارکننده‌های آروماتاز است که خطر شکستگی را بیشتر می‌کند.
- ریزش و نازک شدن تار مو: در اثر مصرف داروهایی مانند مهارکننده‌های آروماتاز، تاموکسیفن و فولوسترانت نازکی یا ریزش مو رخ می‌دهد که بسته به نوع دارو متفاوت است.
عوارض هورمون درمانی در سرطان سینه بر اساس نوع دارو
مانند هر دارویی، هورمون‌های مورد استفاده در درمان جایگزینی هورمون هم عوارض جانبی ایجاد می‌کنند. این داروها معمولاً هیچ عارضه جانبی ندارند یا فقط عوارض خفیفی دارند. هرگونه عارضه جانبی معمولاً با گذشت زمان بهبود می‌یابد. بنابراین بهتر است که در صورت امکان حداقل ۳ ماه به درمان خود ادامه دهید.
ترومبوآمبولی، سرطان آندومتر و خونریزی واژینال در گروه تاموکسیفن شایع‌تر هستند. همچنین زنانی که لتروزول دریافت می‌کنند بیشتر به مشکلات اسکلتی و قلبی و افزایش کلسترول خون مبتلا می‌شوند.
پیشگیری از عوارض هورمون تراپی در سرطان سینه ممکن است؟
بدن برای سازگاری با تغییرات هورمونی به زمان نیاز دارد. در بسیاری از افراد، عوارض جانبی به مرور کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی مدیریت عوارض جانبی به جای توقف درمان اهمیت بیشتری دارد. برخی راهکارهای ساده مانند مصرف دارو همراه غذا یا پیش از خواب، شدت این عوارض را کاهش می‌دهد. همچنین استفاده از روش‌های کمکی، تغییر سبک زندگی و مشورت منظم با تیم پزشکی هم به پیشگیری و کنترل مشکلات ناشی از هورمون تراپی سرطان سینه کمک می‌کنند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت cancer
Hot flashes, night sweats, and vaginal dryness are common side effects of all hormone therapies. Hormone therapy also may disrupt the menstrual cycle in premenopausal women.
ترجمه فارسی:
گرگرفتگی، تعریق شبانه و خشکی واژن از عوارض جانبی رایج همه هورمون درمانی‌ها است. هورمون درمانی همچنین ممکن است چرخه قاعدگی را در زنان، پیش از یائسگی مختل کند.
نتیجه گیری
هورمون درمانی یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کنترل و درمان سرطان سینه است. این روش درمانی می‌تواند با عوارضی همراه باشد که شدت آنها در افراد مختلف متفاوت است. بسیاری از عوارض هورمون درمانی در سرطان سینه خفیف و قابل مدیریت هستند و معمولاً با گذشت زمان کاهش می‌یابند. در حالی که برخی دیگر جدی‌تر بوده و نیاز به پیگیری پزشکی خواهند داشت. آگاهی از این عوارض و ارتباط با تیم درمانی نقش مهمی در کنترل مشکلات و حفظ کیفیت زندگی ایفا می‌کند. در واقع مزایای هورمون درمانی در کاهش خطر عود سرطان، معمولاً بسیار بیشتر از معایب آن است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!