زالو درمانی، همه آنچه که باید درباره این روش بدانید

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

از زمان مصر باستان، برای درمان ناهنجاری‌های سیستم عصبی، مشکلات دندانی، بیماری‌های پوستی و عفونت از زالوها استفاده می‌کردند. امروزه هم زالو درمانی همچنان کاربرد دارد و از زالوها در جراحی پلاستیک و سایر جراحی‌های کوچک استفاده می‌کنند. چرا که زالوها مایع پپتید و پروتئینی ترشح می‌کنند که از ایجاد لخته خون جلوگیری می‌کند. به این ترشحات زالوها، ضدانعقاد می‌گویند که با بند آوردن جریان خون و خونریزی به التیام زخم کمک می‌کنند. در سال‌های اخیر، زالو درمانی به‌خاطر امکانات ساده و ارزان قیمتش در پیشگیری از عوارض، دستخوش تحولات زیادی شده است. در ادامه این مطلب از دکترتو شما را با زالو درمانی، کاربردها، خواص و عوارض احتمالی آن بیشتر آشنا خواهیم کرد. اما چنانچه علاقمند به استفاده از این روش درمانی هستید بهتر است با پزشک طب سنتی در این باره مشورت نمایید. شما در دکترتو علاوه بر دریافت نوبت حضوری می‌توانید به صورت آنلاین با پزشک خود در ارتباط باشید.

زالو درمانی چیست؟

زالو درمانی (Hirudotherapy) یک روش درمانی سنتی بر پایه استفاده از زالوها روی بدن انسان است که از دوران باستان به عنوان روش درمانی استفاده می‌شد. زالوها دارای خواص طبی و آنتی‌کواگولانت (ضد لخته‌ساز) هستند و ماده‌ای به نام هیرودین را به بدن انسان منتقل می‌کنند که اثری ضد‌التهابی و ضد‌درد دارد. 

کاربردها و خواص زالو درمانی

از کاربردها و خواص این روش می‌توان به درمان بیماری‌های زیر اشاره کرد: 

• آبسه‌ها
• آرتریت
• گلوکوم
• میاستنی گراویس
• ترومبوز
• اختلالات وریدی
• کاهش خونریزی و درد مرتبط با بیماری‌های مختلف مانند درد عضلانی و مفصلی، درد میگرن، درد پشت
• بهبود گردش خون
• آرامش اعصاب و کاهش استرس

۱. فواید زالو درمانی برای پوست صورت

زالوها می‌توانند با خونریزی محدودی که ایجاد می‌کنند، آلودگی‌ها، سموم و آثار زاییده از آکنه را از روی پوست صورت از بین ببرند و باعث تمیزی و شادابی پوست شوند. خواص ضد‌التهابی این روش می‌تواند در کاهش التهاب و قرمزی پوست مرتبط با بیماری‌های مانند آکنه، رزاسه و پسوریازیس مفید باشد. خونریزی کنترل‌شده ناشی از این روش نیز با تحریک فرآیند تجدید سلول‌های پوست به ترمیم و بهبود پوست کمک می‌کند و باعث بهبود ظاهر چین و چروک‌های صورت و حتی جوانسازی پوست می‌شود. 

۲. زالو درمانی برای لک صورت

این روش با بهبود گردش خون، سم زدایی پوست، تحریک تولید کلاژن پوست و تاثیرات ضد‌التهابی می‌تواند برخی از لکه‌های پوستی روی صورت را کمرنگ کرده و از بین ببرد. البته بهتر است قبل از این روش برای لک صورت، حتما با متخصص پوست مشورت کنید.

برای پوست صورت دنبال زالو درمانی هستی؟

چرا از متخصص کمک نمی‌گیری؟

دکتر طب سنتی آنلاینمتخصص طب سنتی

۳. زالو درمانی برای جوش صورت

زالوها خواص ضد‌التهابی و ضد باکتریایی دارند که در کاهش التهاب و عفونت مرتبط با جوش‌ها به کار گرفته می‌شوند و در از بین بردن جوش صورت تاثیر دارند. همچنین، خونریزی کنترل‌شده توسط زالوها باعث تمیز کردن پوست از سموم و آلودگی‌ها خواهد شد و جوش‌های عفونی را خشک و کمتر می‌کند.

متن انگلیسی:
The antimicrobial properties of leech saliva speed up the healing process of existing pimples, minimizing scarring. The anti-inflammatory enzymes in leech saliva help reduce the redness and swelling associated with pimples, providing quick relief
ترجمه متن:
خواص ضدمیکروبی بزاق زالو باعث تسریع فرایند بهبودی جوش‌های موجود شده و احتمال باقی ماندن جای جوش و اسکار جوش را به‌حداقل می‌رساند. آنزیم ضدالتهابی موجود در بزاق زالو نیز به کاهش قرمزی و ورم ناشی از جوش‌ها کمک کرده و باعث بهبود سریع جوش صورت می‌شود. 

amrutayucare

۴. خواص زالو درمانی برای پا درد

خواص ضد‌التهابی، مسکن و آرام‌بخشی زالوها به تسکین درد پا کمک می‌کنند. وقتی زالوها روی پوست قرار می‌گیرند و خون می‌مکند، آنزیم‌های ضد‌التهابی و مسکن را به جریان خون ارسال می‌کنند که باعث کاهش درد و التهاب در منطقه پا می‌شود. به‌علاوه اینکه، این روش با افزایش جریان خون در منطقه مورد نیاز به بهبود عرضه مواد مغذی و اکسیژن به بافت‌های پا کمک کرده و در نتیجه درد پا تسکین می‌یابد.

۵. زالو درمانی برای خار پاشنه

زالوها می‌توانند با عمل خون‌گیری محدود، جریان خون را در منطقه پاشنه افزایش دهند. بنابراین، مواد مغذی و اکسیژن بیشتری به بافت‌ پاشنه پا رسیده و درد ناشی از خار پاشنه کاهش یافته و التهاب آن کمتر می‌شود. 

۶. زالو درمانی برای کمر درد

شواهد نشان می‌دهند که این روش می‌تواند برای درمان برخی سندروم‌های درد استخوانی عضلانی مزمن مثمرثمر باشد. از این روش همچنین برای درمان کمر درد تحتانی مزمن هم استفاده می‌کنند، اما تا به امروز نتایج علمی مستند و مستدلی درباره تاثیر این روش برای کمر درد در اختیار نیست.

۷. خواص زالو درمانی برای سردرد

زالودرمانی به‌شدت برای تسریع فرایند بهبود ناشی از صدمات ورزشی مفید است. انواع آنزیم‌ها و مواد بیواکتیو موجود در بزاق زالو باعث کاهش درد و التهاب و ورم موضعی در بافت‌ها می‌شوند. براساس شواهد تجربی و طب سنتی، یکی از خواص زالو درمانی، بهبود سردردهای میگرنی است. البته هنوز داده‌های علمی کافی درباره خواص این روش برای سردرد در اختیار نداریم.

۸. زالو درمانی برای درد دست

باتوجه به تاثیرگذار بودن زالودرمانی در بهبود و تسکین دردها، می‌توان از این روش برای کاهش درد و التهاب ناشی از درد دست استفاده نمود. زالوها باعث تقویت جریان گردش خون در ناحیه دست شده و با رساندن اکسیژن و مواد مغذی بیشتر به بافت دست، باعث تسکین درد و بهبود وضعیت دست می‌شوند. 

۹. زالو درمانی برای واریس

زالو درمانی یکی از روش‌های رایج طب سنتی برای درمان واریس پا است که شواهد علمی نیز بر اثربخشی این روش تاکید دارند. زالوها با مکیدن و سپس وارد کردن بزاق‌شان به جریان خون بدن میزبان، درد و تورم ناشی از رگ‌های واریسی را کاهش می‌دهند. زالو درمانی، بافت لخته‌های خونی ایجاد شده زیر پوست را شکسته و از بین می‌برد. به این ترتیب باعث روند بهبودی و درمان واریس می‌شود.

۱۰. زالو درمانی برای وزوز گوش

برخی مطالعات نشان می‌دهند که این روش ممکن است در برخی موارد به کاهش علائم اختلالات گوش مانند التهابات گوش میانی کودکان کمک کند، اما این موضوع هنوز مورد تحقیقات بیشتر قرار دارد و استفاده از زالو درمانی به عنوان روش استاندارد برای درمان وزوز گوش تایید نشده است.

۱۱. زالو درمانی دستگاه تناسلی

دستگاه تناسلی ناحیه حساسی است که استفاده از این روش در این قسمت معمولا توصیه نمی‌شود. این تکنیک می‌تواند برای کاهش درد و التهاب استفاده شود اما به‌خاطر حساسیت بسیار بالا ناحیه تناسلی، بهتر است از زالو درمانی دستگاه تناسلی پرهیز کنید یا حتما زیر نظر پزشک متخصص انجام دهید.

۱۲. زالو درمانی واریکوسل

زالوها با مکیدن خون، به بهبود جریان خون در منطقه واریکوسل کمک می‌کنند و علائمی مانند درد و تورم را تسکین می‌دهند‌. به‌علاوه اینکه، زالوها مواد فعالی را رها می‌کنند که اثرات ضد التهابی و ضد خون‌گرمی دارند که ممکن است به کاهش التهاب و علائم واریکوسل کمک کنند.

۱۳. زالو درمانی روی بیضه

همان خاصیت آنتی اکسیدانی، آنتی التهابی و آنتی آپوپتیک بودن زالو درمانی باعث شده که این روش به گزینه مناسبی برای کاهش صدمات بافت بیضه در اثر پیچ‌خوردگی یا تورشن تبدیل شود. زالو درمانی با مکیدن خون منطقه بیضه، جریان خون را بهبود داده و به کاهش تورم و علائم مرتبط با واریکوسل کمک می‌کند.

۱۴. زالو درمانی برای بواسیر

این روش برای بواسیر می‌تواند درد ناشی از هموروئید را کاهش دهد. در واقع، زالوها روی ناحیه مبتلا به بواسیر، اثر ترومبولیتیکی از خود نشان داده که باعث ایجاد دوباره گردش خون می‌شود. 

۱۵. زالو درمانی رحم و تخمدان

براساس طب سنتی، زالو درمانی کاربردهای گسترده‌ای در واژن و ناحیه تناسلی زنان دارد. در واقع، استفاده از زالوها در واژن باعث تحریک جریان قاعدگی و درمان اختلالات زنانه مختلف می‌شود. این روش با کاهش تورم تخمدان، ایجاد قاعدگی، دفع مواد زائد و همچنین اثرات آنتی اکسیدانی و ضد‌التهابی در درمان این بیماران مفید است.

۱۶. زالو درمانی برای کیست مویی

این روش برای درمان کیست مویی ممکن است به عنوان یکی از روش‌های درمانی جانبی مورد استفاده قرار گیرد و بیشتر مناسب کیست‌های مویی کوچک و مواقعی باشد که عفونت و التهاب شدیدی وجود ندارد.

۱۷. زالو درمانی برای عصب چشم

استفاده از این روش برای مشکلات عصبی چشم، به خصوص عصب بصری، معمولا توصیه نمی‌شود. عصب بصری نقش مهمی در انتقال اطلاعات بین چشم و مغز دارد و هر گونه مشکل در این عصب می‌تواند منجر به اختلالات جدی بینایی شود. 

۱۸. زالو درمانی برای چشم ضعیف

این روش تکنیک مناسبی برای درمان چشم ضعیف نیست. در صورت استفاده از زالو برای چشم، باید مراقب باشید که آرواره زالو از بدنش جدا نشود، در غیر اینصورت ممکن است باعث عفونت شود. معمولا بعد از زالو گزیدگی، خونریزی زیر ملتحمه چشم مشاهده می‌شود که در اثر بزاق تولیدی زالو است که از انعقاد خون جلوگیری می‌کند. این خونریزی به مرور زمان برطرف می‌شود و نیاز به اقدام خاصی ندارد. 

۱۹. زالو درمانی برای تیروئید کم کار

زالوها ممکن است با مکیدن خون از نواحی مشخصی از بدن، به منظور بهبود جریان خون و کاهش التهاب استفاده شوند. با این حال، تاثیر زالو درمانی بر تیروئید کم کار هنوز به طور کامل درک نشده است و اثربخشی آن مورد بررسی قرار دارد.

۲۰. زالو درمانی برای جنون

استفاده از این روش برای جنون (یا اختلال روانی جدی) توصیه نمی‌شود. جنون، وضعیت پیچیده و جدی است که نیاز به تشخیص و درمان متخصصان روانپزشکی دارد. استفاده از زالو درمانی در این مورد بسیار مورد انتقاد قرار گرفته است و تاثیری در درمان جنون ندارد. مکیدن خون توسط زالوها ممکن است به عوارض جانبی جدی منجر شود و وضعیت روانی را بدتر کند.

۲۱. زالو درمانی سینوزیت

زالو درمانی برای سینوزیت، روش درمانی جانبی و کمتر متداولی است که در طب سنتی به‌عنوان روش مکمل در برخی موارد توصیه می‌شود. اما هیچ داده علمی مبنی بر تاثیر زالو درمانی بر سینوزیت وجود ندارد.

۲۲. زالو درمانی برای کبد چرب

در حقیقت، تاثیر این تکنیک برای درمان کبد چرب هنوز به طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته است و اطلاعات علمی کافی در این زمینه وجود ندارد. 

۲۳. زالو درمانی برای سیاتیک

هرچند برخی افراد ادعا می‌کنند که زالو درمانی می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین درد سیاتیک کمک کند، اما این موضوع هنوز به طور کامل توسط تحقیقات علمی تایید نشده است. 

۲۴. زالو درمانی برای میگرن

شواهد علمی محکم و کافی درباره تاثیر زالو درمانی برای میگرن وجود ندارند، اما این روش می‌تواند باعث بهبود علائم در افراد مبتلا به سردردهای میگرنی شود. این روش می‌تواند باعث بهبود قابل توجه شدت و مدت سردردهای میگرنی در یک دوره نسبتا طولانی مثلا سه ماهه شود. 

چه کسانی باید زالو درمانی کنند؟

این تکنیک، روشی برای درمان یا تسکین قابل توجه سه مشکل متداول گوش و شنوایی است یعنی ناشنوایی ناگهانی، وزوز گوش و عفونت گوش میانی. البته افرادی که از دیگر بیماری‌های گوشی رنج می‌برند نیز گزینه مناسبی برای این روش هستند. افراد با شرایط زیر نیز باید این روش را انجام دهند: 

• افرادی که به‌خاطر عوارض جانبی دیابت در معرض خطر قطع عضو قرار دارند.
• بیماران قلبی
• افرادی که قصد عمل جراحی زیبایی دارند و ریسک از دست دادن بخشی از بافت نرمشان وجود دارد.

چه کسانی نباید زالو درمانی کنند؟

این تکنیک برای درمان لخته‌های خون و واریس تجویز می‌شود. اما لزوما روش امنی برای همه نیست و افراد مبتلا به کم خونی، لخته خون یا انسداد شریانی، به‌هیچ وجه نباید زالو درمانی کنند. کودکان زیر ۱۸ سال و زنان باردار هم نباید زالو درمانی انجام دهند. افراد با شرایط زیر هم نباید این روش را انجام دهند:

• برخی افراد باگروه خون خاص مانند گروه خون A و AB ممکن است نسبت به زالوها حساسیت داشته باشند و واکنش‌های آلرژیکی تجربه کنند.
• افراد دارای اختلالات خونریزی
• افراد مبتلا به عفونت پوستی

نگران لخته شدن خونت هستی؟ قبل از زالو درمانی از متخصص مشورت بگیر.

دکتر اختلالات لخته شدن خون

فواید زالو درمانی

این تکنیک، یک روش درمانی سنتی است که برخی فواید آن عبارتند از: 

• تسریع فرایند التیام زخم
• کاهش التهاب
• تسکین درد‌های آرتروز، عضلانی و التهابات مفصلی
• بهبود گردش خون و رساندن مواد مغذی و اکسیژن بیشتر
• آرامش روحی و کاهش استرس و اضطراب

روش انجام زالو درمانی

معمولا پوستی که قرار است زالو روی آن قرار گیرد، باید تمیز و عاری از هرگونه موادی باشد. زالوها باید از قبل شسته و تمیز شوند. پس از آماده‌سازی، زالوها روی پوست قرار داده می‌شوند و به طور طبیعی به پوست چسبیده و شروع به گاز گرفتن و خون‌ریزی می‌کنند. زمانی که زالوها سیر شدند، به طور معمول خودبخود از پوست جدا می‌شوند. پس از جدا شدن زالوها، منطقه مورد درمان تمیز می‌شود.

مرحله	شرح
آماده‌سازی	انتخاب زالوی سالم و استریل شده از مراکز معتبر ۲. ضدعفونی کردن محل مورد نظر با الکل ۳. شستشوی دست‌ها با آب و صابون
انجام زالو درمانی	قرار دادن زالو روی محل مورد نظر ۲. زالو به طور طبیعی محل را نیش زده و شروع به مکیدن خون می‌کند ۳. هر زالو ۱۵ تا ۴۵ دقیقه خون را می‌مکد ۴. پس از سیر شدن، زالو خود به خود جدا می‌شود.
مراقبت بعد از زالو درمانی	محل نیش زالو را با پد استریل و ضد‌عفونی‌کننده تمیز کنید ۲. از خاراندن یا دستکاری محل نیش خودداری کنید ۳. در صورت خونریزی جزئی، از کمپرس سرد استفاده کنید ۴. در صورت مشاهده هرگونه عوارض جانبی مانند عفونت، تورم یا تب، به پزشک مراجعه کنید.

آمادگی برای انجام زالو درمانی

اقدامات لازم برای آمادگی انجام این روش عبارتند از:

• مشورت با پزشک
• اطلاع دادن درباره حساسیت دارویی، بیماری خاص یا آلرژی 
• رعایت بهداشت ناحیه درمان 

مراقبت های لازم بعد از انجام زالو درمانی

جهت بهبود بهتر و جلوگیری از بروز عوارض ناخواسته، باید مراقبت‌های لازم بعد از انجام این روش را جدی بگیرید:

• شستشو ناحیه درمان
• پرهیز از خراشیدن یا دست زدن به پوست
• پانسمان تمیز در صورت ادامه خونریزی
• خشک و تمیز نگه داشتن ناحیه درمان
• محاسبه میزان هموگلوبین در صورت ادامه خونریزی
• مصرف آنتی‌بیوتیک پیشگیری‌کننده

درمان ورم بعد از زالو درمانی

معمولا بعد اینکه مکیدن خون توسط زالوها تمام شد، ممکن است در ناحیه درمان شاهد بروز التهاب و ورم باشید. برای درمان ورم بعد از این روش از کمپرس سرد کمک بگیرید.

عوارض و خطرات

از عوارض احتمالی این روش عبارتند از: 

• عفونت باکتریایی مقاوم به دارو
• خونریزی در محل نیش و باز ماندن محل زخم
• از دست رفتن خون غیرضروری در مناطقی که نیاز به درمان ندارند.
• واکنش آلرژیک 
• عفونت
• کم خونی ناشی از خونریزی طولانی
• گندخونی یا سپتیسمی (عوارض نادر)

خارش بعد از زالو درمانی

خارش بعد از این روش نشانه خوبی است، چرا که نشان می‌دهد روند التیام و بهبودی در ناحیه موردنظر به شکل طبیعی پیش می‌رود.

هزینه زالو درمانی

بسته به کلینیک یا بیمارستانی که قرار است این روش را در آن انجام دهید، موقعیت جغرافیایی و شهری کلینیک، تخصص و مهارت پزشکی که قرار است این کار را انجام دهد و وسعت ناحیه درمان، هزینه این روش برای هر ناحیه از بدن متفاوت خواهد بود. 

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

قرن‌ها است که از زالو درمانی برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌کنند. زالوها با مکیدن خون بدن انسان و ترشح بزاق دهانشان به داخل بدن، باعث بهبود گردش خون شده و از تشکیل لخته‌های خونی در عروق جلوگیری می‌کنند.

هرچند این روش سنتی تقریبا بی‌خطر است، اما حتما باید توسط پزشک فوق تخصص طب سنتی و با بررسی تمام جوانب و شرایط انجام شود. شما در دکترتو می توانید از طریق مشاوره آنلاین طب سنتی با پزشک مورد نظر خود رد ارتباط باشید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!