فهرست مطالب
بسیاری از بیماران مبتلا به تومور مغزی دچار از دست دادن بینایی بهصورت تدریجی میشوند. این مشکل اغلب با تاری دید، دوبینی یا افزایش نقاط کور آغاز میشود. با رشد تومور، عصب بینایی تحت فشار قرار میگیرد و در نتیجه کاهش بینایی تشدید میشود. به همین دلیل، مهم است که هرگونه مشکل بینایی را در سریعترین زمان ممکن با یک متخصص بیناییسنجی یا پزشک مراقبتهای اولیه در میان بگذارید. تومورهای چشم حتی اگر خوشخیم باشند، در صورتی که درمان نشوند میتوانند باعث مشکلات جدی بینایی شوند. شایعترین نوع تومور خوشخیم چشم در بزرگسالان، کیست یا همانژیوم است؛ کیستها کیسههایی حاوی مایع هستند و همانژیومها رشد بیش از حد مویرگها یا رگهای خونی کوچک را شامل میشوند. برای اطلاع بیشتر درباره تومور مغزی پشت چشم در ادامه این مقاله از دکترتو با ما همراه باشید.
تومور مغزی پشت چشم چیست؟
تومور مغزی پشت چشم به رشد غیرطبیعی سلولها در ناحیه پشت کره چشم گفته میشود. این تومورها میتوانند خوشخیم یا بدخیم باشند. همچنین ممکن است به آرامی یا حتی به سرعت پیشرفت کنند. به دلیل نزدیکی این ناحیه به عصب بینایی و دیگر ساختارهای حیاتی، حتی تومورهای کوچک هم میتوانند باعث مشکلات بینایی، دوبینی یا کاهش میدان دید شوند.
بخش شایع این تومورها مننژیومها هستند که روی بال اسفنوئید (ساختار استخوانی پشت چشم) رشد میکنند. این تومورها ممکن است اعصاب بینایی یا رگهای خونی مهم را تحت فشار قرار دهند. درمان آنها بسته به اندازه، محل و نوع تومور مغزی متفاوت بوده و شامل جراحی یا رادیوسرجری دقیق میشود.
موارد مهم | توضیحات |
---|---|
تومور مغزی پشت چشم چیست؟ | تودهای نزدیک عصب یا مسیر بینایی که فشاری ایجاد میکند. |
علائم | بیرونزدگی چشم (پروپتوز)، مشکلات بینایی، درد و ناراحتی (گاهی در داخل یا اطراف چشم)، حرکات غیرطبیعی چشم |
علت ایجاد | سن، نژاد، قرار گرفتن در معرض تابش قوی، سندرمهای ارثی |
روش های درمان | جراحی، رادیوتراپی، شیمی درمانی |
انواع تومور مغزی پشت چشم
انواع تومورهای مغزی پشت چشم عمدتا شامل تومورهایی میشود که در ناحیه اوربیتال (حفره چشم) یا ساختارهای مجاور مانند عصب بینایی رشد میکنند و میتوانند بر بینایی تاثیر بگذارند. شایعترین آنها مننژیوما است، به ویژه نوع بال اسفنوئید که در امتداد برجستگی استخوانی پشت چشم تشکیل شده و اغلب تومور مغزی پشت چشم خوشخیم با رشد آهسته است، اما میتواند باعث فشار بر عصب بینایی و اختلالات بینایی شود.
گلیومای عصب بینایی (اپتیک نور گلیوما) نیز رایج است، که معمولا در کودکان رخ میدهد و به عنوان توموری کندرشد در مسیر بینایی ظاهر میشود و ممکن است با علائمی مانند کاهش دید یا سرگیجه همراه باشد. همچنین، شوانوما یا نوروفیبروما از دیگر انواع هستند که از پوشش اعصاب اطراف مغز و چشم منشا میگیرند و اغلب خوشخیم بوده، اما در موارد پیشرفته نیاز به مداخله جراحی دارند.
این تومورها میتوانند تومور مغزی پشت چشم خوشخیم و بدخیم باشند و تشخیص زودهنگام با تصویربرداری مانند MRI ضروری است تا درمان مناسبی مانند جراحی، پرتودرمانی یا شیمیدرمانی اعمال شود.
۱. تومور عروقی پشت چشم
تومور مغزی پشت چشم شما معمولا نوعی تومور عروقی اربیت است. مننژیوم توموری است که از مننژها (یک ساختار بسیار نازک که کل مغز و نخاع را میپوشاند) ایجاد میشود. این بدان معنا است که مننژیوم میتواند در هر جایی از مغز یا نخاع ایجاد شود. هنگامی که مننژیوم از ناحیهای در پشت چشم (جلوی استخوان اسفنوئید جمجمه) ناشی میشود، به عنوان مننژیوم اسفنوئید شناخته میشود.
۲. تومور غده اشکی پشت چشم
تومورهای اپیتلیال شایعترین تومورهای غده اشکی هستند که تقریبا نیمی از کل تومورهای خوش خیم و نیمی از کل تومورهای بدخیم را تشکیل میدهند. آدنوم پلئومورفیک شایعترین توموری است که با آن مواجه میشویم و حدود ۲۰ درصد از کل تومورهای غده اشکی را تشکیل میدهد.
علائم تومور مغزی پشت چشم (علائم وجود تومور در پشت چشم)
تومور مغزی پشت چشم همیشه علائم واضحی ندارد و گاهی در برخی موارد در معاینه یا آزمایش تشخیص داده شده و نیاز به تصویربرداری برای تشخیص است. با این حال، شایعترین علائم تومور مغزی پشت چشم به شکلهای مختلف بروز کرده و بر بینایی، ظاهر و حرکات چشم تأثیر میگذارد.
توجه داشتهباشید که بسیاری از این نشانهها ممکن است ناشی از بیماریهای خفیفتر چشمی باشند، اما بررسی سریع آنها توسط پزشک ضروری است. شایعترین علائم تومور مغزی پشت چشم عبارتاند از:
- بیرونزدگی چشم (پروپتوز)
- مشکلات بینایی (تاری دید، سایهها یا خطوط موجدار، لکه تیره در چشم، از دستدادن جزئی یا کامل بینایی)
- درد و ناراحتی (گاهی در داخل یا اطراف چشم)
- حرکات غیرطبیعی چشم
- تغییر در موقعیت سر (برای جبران دوبینی یا مشکلات بینایی)
- برآمدگی یا توده روی پلک یا داخل چشم
- سوزش مداوم چشم
علائم خاموش تومور پشت چشم
از آنجایی که تومورهای چشم در بعضی افراد معمولا علامتی ایجاد نمیکنند، اغلب در معاینات معمول چشم تشخیص داده میشوند. با این حال، ممکن است علائمی مانند تاری دید یا مگسپران (سایههایی در میدان دید) ایجاد کنند. تومورهای خوشخیم چشم میتوانند علائم دیگری نیز ایجاد کنند که از جمله آن برآمدگی یا بیرونزدگی چشم هستند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت hopkinsmedicine
Meningiomas can grow on the sphenoid wing, a shelf of bone in the middle of the head behind the eye. Tumors located here can become involved with the visual nerves or surround a key artery. Surgery for tumors in this spot can be tricky and demand an experienced neurosurgeon.
ترجمه فارسی:
مننژیومها روی بال اسفنوئید (یک قفسه استخوانی در وسط سر و پشت چشم) رشد میکنند. تومورهایی که در اینجا قرار دارند میتوانند با اعصاب بینایی درگیر شوند یا یک شریان کلیدی را احاطه کنند. جراحی تومورهای این نقطه میتواند دشوار باشد و نیاز به یک جراح مغز و اعصاب باتجربه دارد.
علت و عوامل خطر تومور مغزی پشت چشم چیست؟
در بیشتر افراد مبتلا به تومورهای اولیه مغز، علت دقیق ایجاد تومور مشخص نیست، اما پزشکان برخی عوامل را شناسایی کردهاند که خطر ابتلا را افزایش میدهند. این عوامل شامل موارد زیر است:
- سن: تومورهای مغزی در هر سنی رخ میدهند، اما برخی انواع بیشتر در بزرگسالان و برخی دیگر در کودکان شایعتر هستند.
- نژاد: هر کسی ممکن است به تومور مغزی مبتلا شود، اما برخی انواع تومورها در نژادهای خاص شایعتر هستند.
- قرار گرفتن در معرض تابش قوی: افرادی که در معرض تابش یونیزهکننده شدید قرار گرفتهاند، مانند پرتودرمانی برای درمان سرطان یا تابش ناشی از بمبهای اتمی، خطر ابتلا به تومور مغزی در آنها افزایش مییابد.
- سندرمهای ارثی: برخی تغییرات ژنتیکی که در خانوادهها ارثی هستند، خطر ابتلا به تومور مغزی را بالا میبرند.
روش تشخیص تومور مغزی پشت چشم
گاهی اوقات آزمایشهای چشم وجود تومورهای مغزی پشت چشم را حتی قبل از بروز علائم واضح تشخیص میدهند. بنابراین انجام معاینات معمول چشم میتواند گزینهای بسیار موثر در تشخیص باشد. در طول این معاینات، چشمپزشک ممکن است تورم دیسک بینایی یا فشار روی عصب بینایی را مشاهده کند که هر دو باعث تغییر در بینایی شده و نشانهای از وجود تومور هستند.
با این حال، باید توجه داشت که آزمایشهای چشم همیشه قادر به شناسایی همه تومورها نیستند و دقت آنها به نوع تومور، اندازه و محل آن در مغز بستگی دارد. به هر حال، این معاینات اغلب اطلاعات ارزشمندی برای تشخیص زودهنگام و پیگیری وضعیت بیمار فراهم میکنند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت thebraintumourcharity
Some brain tumours can be detected through an eye test. But, it depends on the type of tumour and where it is. It’s also good to remember that brain tumours are relatively rare and vision problems can be caused by a lot of different factors.
ترجمه فارسی:
برخی تومورهای مغزی را میتوان با معاینه چشم تشخیص داد؛ اما این موضوع به نوع تومور و محل آن بستگی دارد. همچنین خوب است به یاد داشتهباشیم که تومورهای مغزی نسبتا نادر هستند و مشکلات بینایی میتوانند دلایل بسیار دیگری هم داشتهباشند.
راه های درمان تومور مغزی پشت چشم
انتخاب روش درمان تومور مغزی به نوع تومور (خوشخیم یا بدخیم)، اندازه، محل و همچنین شرایط کلی بیمار بستگی دارد. در برخی موارد، اگر تومور کوچک و خوشخیم باشد و علائمی ایجاد نکند، نیازی به درمان فوری نیست. اما در صورت رشد سریع یا بروز علائم، اقدامات درمانی ضروری خواهد بود. تیم درمانی معمولا علاوه بر ویژگیهای تومور، سلامت عمومی و ترجیحات بیمار را نیز در انتخاب روش مناسب در نظر میگیرد. روشهای درمانی تومور پشت چشم عبارتاند از:
- جراحی برای برداشتن تومور: اولین و رایجترین گزینه درمانی است، بهویژه در تومورهایی که امکان جداسازی کامل آنها وجود دارد.
- پرتودرمانی برای کنترل رشد تومور: زمانی استفاده میشود که جراحی بهطور کامل امکانپذیر نباشد یا سلولهای سرطانی باقی مانده باشند.
- شیمیدرمانی برای تومورهای سرطانی: بهطور ویژه برای تومورهای بدخیم و تهاجمی کاربرد دارد و اغلب همراه با پرتودرمانی انجام میشود.
- درمانهای دارویی: شامل داروهای هدفمند یا داروهایی برای کنترل علائم مانند ورم مغزی، تشنج و درد است.
- رادیوسرجری (جراحی با پرتو): روشی غیرتهاجمی است که با پرتوهای دقیق روی تومور اعمال میشود و برای تومورهای کوچک یا عمیق بهکار میرود.
عوارض تومور مغزی پشت چشم چیست؟
تومور مغزی پشت چشم میتواند طیف وسیعی از عوارض چشمی و عمومی ایجاد کند. اگر تومور فشار کافی به عصب بینایی وارد کند، نابینایی رخ میدهد؛ در بسیاری از بیماران این روند تدریجی است و با تاری دید، دوبینی یا افزایش نقاط کور آغاز میشود و سپس با رشد تومور و فشرده شدن عصب بینایی، از دست دادن بینایی بیشتر اتفاق میافتد. به طور کلی عوارض تومور مغزی پشت چشم عبارتاند از:
- تشنج
- سردرد
- تغییرات شخصیتی یا رفتاری
- استفراغ
- دوبینی
- از دست دادن حافظه
- مشکلات گفتاری
- ضعف
- مشکلات تعادل
پیشگیری از تومور مغزی پشت چشم چگونه ممکن است؟
در حال حاضر راه پیشگیری اثباتشدهای وجود ندارد و غربالگری عمومی توصیه نمیشود. اما معاینه چشم میتواند نشانههای تومور را آشکار کند و در صورت شک به ابتلا، ارجاع برای MRI لازم است. متاسفانه شما نمیتوانید از تومور مغزی جلوگیری کنید. میتوانید با اجتناب از خطرات محیطی مانند قرار گرفتن بیشازحد در معرض اشعه، خطر ابتلا به تومور مغزی را کاهش دهید.
نتیجه گیری
تومور مغزی پشت چشم نوعی بیماری نادر است که با وجود شیوع کم، تاثیر بر بینایی و کیفیت زندگی فرد خواهد داشت. شایعترین علائم این بیماری شامل بیرونزدگی چشم، درد یا حرکات غیرطبیعی چشم هستند. اما بسیاری از تومورها در مراحل اولیه بدون علامت باقی میمانند و تنها در معاینات روتین چشم تشخیص داده میشوند.
تشخیص زودهنگام با استفاده از معاینات چشم، MRI و سایر روشهای تصویربرداری اهمیت زیادی دارد. درمان مؤثر که شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمیدرمانی یا درمانهای دارویی است، از پیشرفت تومور و از دست رفتن بینایی جلوگیری میکند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!