اختلال تعادل چیست و چرا به آن دچار میشویم؟

اختلال تعادل وضعیتی است که روی حفظ تعادل ثابت بدن تأثیر می‌گذارد. این اتفاق که در گربه‌ها با کنده شدن تار سبیلشان رخ می‌دهد، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله مشکلات گوش داخلی، مشکلات عصبی مغز، اعصاب حسی یا سیستم اسکلتی عضلانی باشد. درمان اختلالات تعادل با توجه به علت زمینه‌ای آن شامل داروها، فیزیوتراپی، تمرینات تعادلی، اجتناب از محرک‌ها یا مداخله جراحی در موارد شدید می‌شود.

اگر مشکوک به اختلال تعادل هستید، برای تشخیص دقیق با متخصص مغز و اعصاب یا دکتر گوش و حلق و بینی مشورت کنید. برای دریافت نوبت آنلاین از بهترین پرشکان سراسر کشور به سایت دکترتو مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان مشاوره اینترنتی با متخصصان نیز برای شما فراهم شده است. در ادامه این مطلب همراه ما باشید که به بررسی بیشتر این اختلال می‌پردازیم.

اختلال تعادل چیست؟

اختلال تعادل به انگلیسی imbalance، می‌تواند باعث احساس سرگیجه، به‌طوری‌که اتاق دور سر بیمار می‌چرخد، بی‌ثباتی یا احساس سبکی سر شود. بیمار ممکن است احساس زمین خوردن داشته باشد. این احساسات می‌تواند در حالت دراز کشیده یا نشسته یا ایستاده اتفاق بیفتند.

بسیاری از سیستم‌های بدن از جمله ماهیچه‌ها، استخوان‌ها، مفاصل، بینایی، دستگاه تعادل در گوش داخلی، اعصاب، قلب و عروق خونی، باید عملکرد طبیعی داشته باشند تا تعادل طبیعی وجود داشته باشد. هنگامی‌که این سیستم‌ها به‌خوبی عمل نمی‌کنند، اختلالات تعادل به وجود می‌آیند. تعداد زیادی از بیماری‌ها ممکن است باعث مشکلات تعادل شوند. بااین‌وجود، اغلب اختلالات تعادل از مشکل در ارگان‌های انتهایی در گوش داخلی (سیستم وستیبولار) ناشی می‌شوند.

مرکز تعادل بدن کجاست؟

حفظ تعادل بدن به عهده کدام اندام است؟ مخچه مرکز اصلی تعادل بدن است که از سیستم‌های مختلف بدن مانند مجاری نیم‌دایره‌ای کمک می‌گیرد. مجاری نیم‌دایره‌ای در گوش میانی که با مایع پر شده‌اند، تعادل بدن را تنظیم می‌کنند. وظیفه غده هیپوفیز نیز تنظیم تعادل میان هورمون‌های ایجاد شده در بدن است که به طور غیر مستقیم روی حفظ تعادل بدن تاثیر دارد.

علائم همراه با اختلالات تعادل چیست؟

علائم و نشانه‌های اختلالات تعادل شامل موارد زیر است:

• احساس حرکت یا چرخش (سرگیجه vertigo)
• احساس سبکی در سر یا ضعف (پیش سنکوپ)
• از دست دادن تعادل و بی‌ثباتی
• احساس تکان خوردن یا سرگیجه (dizziness)
• تغییرات بینایی مانند تاری دید و گیجی می‌شوند.

سریع‌ترین روش درمان اختلال تعادل چیست؟

همین حالا مشاوره بگیرید

مشاوره آنلاین دکتر جراح مغز و اعصابفوق تخصص مغز اعصاب

۱. اختلال تعادل در کودکان

اختلالات تعادل در کودکان نیز ممکن است در اثر عوامل مشابه بزرگسالان یعنی مشکلات گوش داخلی، مغز، اعصاب حسی یا سیستم اسکلتی عضلانی ایجاد شوند. برخی از اختلالات تعادلی خاص که بیشتر در کودکان دیده می‌شوند عبارتند از:

• اختلال هماهنگی رشدی (DCD)
• اختلالات مخچه
• عفونت گوش داخلی
• بیماری حرکت

۲. استرس و عدم تعادل

استرس می‌تواند بر سلامت جسمانی ما از جمله احساس تعادل تأثیر بگذارد. هنگامی که تحت استرس شدید یا طولانی مدت هستیم، بدن ما هورمون‌هایی مانند کورتیزول ترشح می‌کند که می‌تواند بر سیستم‌های فیزیولوژیکی مختلف، از جمله سیستم دهلیزی مسئول تعادل، تأثیر بگذارد.

۳. سرگیجه هنگام راه رفتن نشانه چیست؟

سرگیجه در حین راه رفتن می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل بالقوه در تعادل یا سیستم دهلیزی شما باشد. علت سرگیجه ناگهانی نیز مشکلات گوش داخلی، سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم (BPPV)، بیماری منیر یا نوریت دهلیزی است.

۴. عدم تعادل در راه رفتن نشانه چیست؟

برخی از بیماری‌ها مانند دیابت، بیماری قلبی، سکته مغزی یا مشکلات بینایی، تیروئید، بیماری اعصاب یا عروق خونی می‌توانند باعث سرگیجه و عدم تعادل در راه رفتن شوند.

متن انگلیسی:
«Losing your balance while walking can result from Vestibular problems.»
ترجمه فارسی:
«از دست دادن تعادل هنگام راه رفتن می‌تواند به دلیل مشکلات مجاری دهلیزی گوش باشد.»

به نقل از سایت mayoclinic

۵. عدم تعادل و گوش میانی

گوش میانی نقش مهمی در حفظ حس تعادل ما دارد. گوش میانی دارای یک اندام حسی به نام سیستم دهلیزی است که از کانال‌های نیم دایره‌ای تشکیل شده است. این ساختارها به تشخیص تغییرات در موقعیت و حرکت سر کمک می‌کنند و اطلاعات مهمی در مورد جهت گیری بدن ما در فضا در اختیار مغز قرار می‌دهند. بیماری های گوش میانی باعث احساس عدم تعادل می‌شوند.

علل اختلالات تعادل چه چیست؟

اختلالات تعادل در شرایط بسیار متعددی ایجاد می‌شوند. علل اختلالات تعادل در ارتباط با علائم بررسی می‌شوند:

علت حس عدم تعادل در بدن	عوامل ایجاد کننده مرتبط
احساس حرکت یا چرخش	سرگیجه حمله‌ای خوش‌خیم وضعیتی بیماری منیر میگرن سرگیجه مقاوم درکی – موقعیتی
علت سبکی سر یا ضعف	کاهش فشار اورتوستاتیک بیماری‌های قلبی عروقی
از دست دادن تعادل یا عدم ثبات	وستیبولار (اختلالات در گوش داخلی) نوروپاتی محیطی مشکلات مفاصل، عضلات یا بینایی بیماری‌های عصبی خاص از جمله اسپوندیلیت گردنی و بیماری پارکینسون اختلالات روانی

۱. علت عدم تعادل در هنگام بلند شدن و ایستادن

علت نداشتن تعادل در ایستادن و احساس تکان خوردن زمین می‌تواند به دلیل موارد زیر باشد:

• افت ناگهانی فشار خون
• اختلالات گوش داخلی
• مشکلات اسکلتی عضلانی
• پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس یا نوروپاتی محیطی

۲. علت عدم تعادل در راه رفتن سالمندان

علت تعادل نداشتن در راه رفتن و افتادن ناگهانی هنگام راه رفتن در افراد مسن را می‌توان به دلایل زیر دانست:

• تغییرات مرتبط با افزایش سن در سیستم دهلیزی
• عوارض جانبی داروها
• اختلالات بینایی مرتبط با افزایش سن
• بیماری‌های مزمن مانند آرتریت، دیابت یا بیماری‌های قلبی عروقی

۳. تعادل نداشتن کودک در راه رفتن

علل شایع مشکلات تعادل در کودکان از عفونت گوش، سردردهای شدید و عوارض برخی داروها تا اختلالات عصبی جدی‌تر، آسیب‌های سر یا گردن و شرایط ژنتیکی متغیر است.

درمان اختلالات تعادل چیست؟

درمان به علت اختلال تعادل بستگی دارد. درمان‌ها می‌تواند گزینه‌های زیر را دربرگیرند:

• ورزش‌های بازیابی تعادل (بازتوانی وستیبولار): درمان گرهایی که برای اختلال تعادل آموزش‌دیده‌اند می‌توانند ورزش و برنامه اختصاصی برای بازیابی تعادل طراحی کنند. درمان می‌تواند به جبران عدم تعادل، تطبیق با تعادل کم و حفظ فعالیت فیزیکی کمک کند. برای جلوگیری از زمین خوردن، درمانگر ممکن است وسایل کمکی مانند عصا و راه‌هایی برای تعادل پیشنهاد کند و احتمال زمین خوردن را کاهش دهد.
• تغییرات رژیم غذایی و شیوه زندگی: اگر بیماری منیر یا سردردهای میگرنی علت اختلال تعادل باشد تغییرات رژیم غذایی پیشنهاد می‌شود که می‌تواند علائم را بهبود بخشد. اگر کاهش فشار اورتوستاتیک، ممکن است نیاز به میل کردن مایعات بیشتر یا پوشیدن جوراب‌های بلند فشاری داشته باشید.
• داروها: اگر سرگیجه شدید وجود داشته باشد که ساعت‌ها یا روزها باقی بماند، ممکن است پزشک دارویی تجویز کند که سرگیجه و استفراغ را کنترل کند.

آیا احساس عدم تعادل طولانی مدت خطرناک است؟

از دکتر متخصص مشورت بگیر.

دکتر عدم تعادل

۱. درمان قطعی عدم تعادل چیست؟ (قرص عدم تعادل)

درمان عدم تعادل در راه رفتن به علت آن بستگی دارد و در بیشتر موارد شامل دارو درمانی یا جراحی است. پزشک شما ممکن است درمان توانبخشی دهلیزی را تجویز کند که ترکیبی از تمرینات سر، بدن و چشم برای کاهش سرگیجه و حالت تهوع ناشی از عدم تعادل است.

۲. درمان عدم تعادل در طب اسلامی و طب سنتی (درمان گیاهی عدم تعادل در راه رفتن)

اگر به دنبال راهی طبیعی برای تقویت مخچه و حفظ تعادل و درمان عدم تعادل هورمونی خود هستید، داروهای گیاهی زیر به شما کمکخواهند کرد:

• زردچوبه
• زنجبیل
• لیمو
• بابونه

۳. ورزش برای افزایش تعادل راه رفتن

برای حفظ تعادل هنگام راه رفتن و تمرینات تعادل در آمادگی جسمانی بهتر است موارد زیر را دنبال کنید:

• راه رفتن از پاشنه تا پنجه
• چانه خود را بالا و موازی با زمین نگه دارید و به جلو نگاه کنید
• همانطور که یک قدم بر می‌دارید، پاشنه پای خود را در مقابل پنجه پای دیگر خود قرار دهید
• ۱۰ تا ۲۰ قدم از پاشنه تا پنجه بردارید

۴. برای حفظ تعادل بدن چه بخوریم؟

حفظ یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند به سلامت کلی بدن کمک کند و به طور غیرمستقیم از تعادل بدن حمایت کند. البته غذای خاصی وجود ندارد که مستقیما حفظ تعادل بدن را هدف قرار دهد، اما یک رژیم غذایی کامل و غنی از مواد مغذی می‌تواند برای عملکرد مطلوب بدن مناسب باشد:

• ویتامین‌ها (به ویژه ویتامین‌های B و ویتامین D)
• مواد معدنی (مانند کلسیم، منیزیم و پتاسیم)
• اسیدهای چرب امگا ۳
• غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای، نان سبوس‌دار، کینوا و جو
• منابع پروتئین بدون چربی مانند ماهی، مرغ، لوبیا، حبوبات، توفو و لبنیات کم چرب.

چه زمانی لازم است برای درمان اختلالات تعادل به پزشک مراجعه شود؟

در صورت وجود علائم اختلال تعادل لازم است برای تعیین نوع اختلال و تشخیص قطعی به پزشک مراجعه شود. پزشک خانواده یا پزشک عمومی پس از انجام تست و بررسی احتمالات ممکن است بیمار را به متخصصین مغز و اعصاب یا دکتر گوش و حلق و بینی ارجاع دهد.

چه زمانی باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنیم؟ معمولا بعد از مراجعه به متخصص عمومی، در صورت لزوم به متخصص اعصاب ارجاع داده می‌شوید. در سایت دکترتو امکان مشاوره اینترنتی با متخصصان مغز و اعصاب نیز برای شما فراهم شده است.

انواع اختلال تعادل کدامند؟

انواع مختلفی از اختلالات تعادلی وجود دارد که می‌تواند افراد را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از انواع رایج آن عبارتند از:

انواع بیماری عدم تعادل	علائم آن‌ها
سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم (BPPV)	در اثر جابجایی کریستال‌های کلسیم در گوش داخلی ایجاد شده و منجر به سرگیجه می‌شود.
بیماری منیر	یک بیماری مزمن است که شامل دوره‌های مکرر سرگیجه، کاهش شنوایی، وزوز گوش (زنگ در گوش) و فشار یا پری گوش است.
نوریت دهلیزی	با سرگیجه ناگهانی و شدید مشخص می‌شود که روزها یا هفته‌ها طول می‌کشد. این نوع بیماری در اثر التهاب عصب دهلیزی و عفونت ویروسی ایجاد می‌شود.
لابیرنتیت	مشابه نوریت دهلیزی است و با سرگیجه و کاهش شنوایی همراه است.
میگرن دهلیزی	نوعی میگرن است که با سرگیجه شدید و گوش درد همراه است.

روش‌ پیشگیری از اختلال تعادل چیست؟

در حالی که روشی برای جلوگیری همیشگی از اختلال عدم تعادل وجود ندارد، اقدامات زیادی وجود دارد که می‌توانید برای به حداقل رساندن خطر یا کاهش شدت مشکلات مربوط به تعادل انجام دهید:

• به طور منظم ورزش کنید.
• خطرات موجود در خانه یا محل کار خود را که می‌توانند احتمال سقوط را افزایش دهند، از جمله سرامیک لیز و نور ضعیف را برطرف کنید.
• اگر در تعادل یا تحرک مشکل دارید، از وسایل کمکی مانند عصا، واکر یا سایر تجهیزات حمایتی استفاده کنید.
• در صورتیکه دچار بیماری زمینه‌ای هستید (مانند دیابت یا بیماری گوش داخلی) برای درمان به متخصص مراجعه کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اختلالات تعادل می‌تواند بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارند و خطر سقوط و آسیب فرد را افزایش دهند. انتخاب یک سبک زندگی سالم، ورزش منظم و تمرینات تعادلی، می‌تواند برای به حداقل رساندن خطر و شدت بیماری عدم تعادل کمک کند. مراجعه به دکتر گوش و حلق و بینی و دکتر مغز و اعصاب برای تشخیص دقیق و درمان مناسب بسیار مهم است. اگر نیاز به مشاوره قبل از ویزیت حضوری دارید، می‌توانید از مشاوره آنلاین دکتر مغز و اعصاب یا مشاوره آنلاین متخصص گوش و حلق و بینی در سایت دکترتو استفاده کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!