برای تصمیمگیری در مورد اینکه برای عفونت گلو و گلودرد به چه دکتری مراجعه کنید، گزینههای مختلفی پیش روی شماست. در بسیاری از موارد، پزشک عمومی اولین نقطه تماس و ارزیابی است. برای مشکلات تخصصیتر یا مزمن، متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) صلاحیت بالایی در تشخیص و درمان بیماریهای گلو دارد. همچنین، متخصص داخلی میتواند در ارزیابی جامع و درمان گلودردهای عمومی نقش داشته باشد و در موارد عفونتهای پیچیده یا مقاوم، متخصص بیماریهای عفونی به تشخیص و درمان کمک خواهد کرد. انتخاب متخصص مناسب بستگی به شدت، مدت زمان و علائم همراه گلودرد شما دارد.
گلودرد، که با احساس درد، خشکی، یا خراشیدگی در ناحیه گلو شناخته میشود، یکی از شایعترین علائمی است که افراد به خاطر آن به پزشک مراجعه میکنند. این عارضه میتواند با نشانههای دیگری همچون سختی در بلع، قرمزی و التهاب گلو، تورم لوزهها، تب، سرفه، آبریزش بینی، گرفتگی صدا و دردهای عمومی بدن همراه باشد. با توجه به اینکه گلودرد میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله عفونتهای ویروسی یا باکتریایی، تشخیص صحیح علت زمینهای آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این تشخیص دقیق نه تنها مسیر صحیح درمان را مشخص میکند، بلکه از بروز عوارض احتمالی، بهویژه در صورت عدم درمان مناسب عفونتهای باکتریایی، جلوگیری مینماید.
پزشک با بررسی علائم بیمار و در نظر گرفتن سابقه پزشکی او، اقدام به تشخیص علت گلودرد میکند. درک این نکته که عفونت چگونه منجر به بروز این علائم در بیمار میشود، به انتخاب روش درمانی مؤثر کمک میکند. لازم به ذکر است که بیشتر موارد گلودرد در اثر عفونتها یا عوامل محیطی مانند هوای خشک ایجاد میشوند و میتوانند بخشهای مختلفی از گلو، از جمله حلق (فارنژیت)، لوزهها (تونسیلیت)، یا حنجره (لارنژیت) را تحت تأثیر قرار دهند.
تصمیمگیری برای مراجعه به پزشک در هنگام گلودرد به شدت و مدت زمان علائم، و همچنین وجود نشانههای هشداردهنده بستگی دارد. به طور کلی، اگر گلودرد شما شدید است، یا طبق توصیه دکتر ابراهیم رزم پا (متخصص گوش، حلق و بینی)، بیش از پنج تا هفت روز پس از شروع علائم سرماخوردگی ادامه داشته باشد، نیاز به بررسی پزشکی وجود دارد.
علائم دیگری که مراجعه به پزشک را ضروری میسازند عبارتند از: تب بالا، بهویژه در کودکان، هرگونه مشکل در تنفس یا بلعیدن، مشاهده لکههای سفید یا چرک روی لوزهها که میتواند نشانهای از عفونت استرپتوکوکی باشد، تورم قابل توجه غدد لنفاوی در گردن، و احساس درد در گوش. همچنین، اگر گلودرد با درمانهای خانگی معمول بهبود نیابد، پیگیری پزشکی لازم است. گلودردی که برای مدت طولانی، مثلاً بیش از دو هفته، ادامه یابد و با علائم معمول سرماخوردگی همراه نباشد، باید جدی گرفته شود، زیرا ممکن است نشانهای از بیماریهای زمینهای دیگری مانند بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)، مشکلات ناشی از تنفس مداوم از راه دهان (اغلب به دلیل گرفتگی بینی)، یا در موارد نادر، وجود تومور باشد.
وجود هر یک از این علائم هشداردهنده یا طولانی شدن دوره گلودرد، بیمار را ملزم میسازد تا برای تشخیص دقیق علت و دریافت درمان مناسب به پزشک مراجعه کند. لازم به تاکید است که در صورت تجویز آنتیبیوتیک توسط پزشک، بسیار مهم است که دوره کامل دارو، که معمولاً ده روز به طول میانجامد، مصرف شود تا از بازگشت عفونت و ایجاد مقاومت باکتریایی جلوگیری شود. عدم درمان کامل و بهموقع برخی عفونتهای باکتریایی گلو، مانند گلودرد استرپتوکوکی، میتواند منجر به عوارض جدیتری از جمله تب روماتیسمی یا مشکلات کلیوی گردد.
انتخاب پزشک مناسب برای درمان گلودرد به علت بروز و شدت آن بستگی دارد. تخصصهای پزشکی اصلی که با تشخیص و درمان بیماریهای گلو مرتبط هستند شامل پزشک عمومی، متخصص گوش، حلق و بینی (ENT)، متخصص داخلی، و متخصص بیماریهای عفونی میباشند. هر یک از این متخصصان، با توجه به حوزه عملکرد خود، میتوانند در مراحل مختلف تشخیص و درمان گلودرد نقش ایفا کنند.
گلودرد به دلایل گوناگونی از جمله عفونتهای ویروسی (شایعترین، درمان حمایتی توسط پزشک عمومی/داخلی)، عفونتهای باکتریایی (نیازمند آنتیبیوتیک، توسط پزشک عمومی، داخلی، گوش و حلق و بینی یا عفونی)، آلرژی (درمان توسط متخصص گوش و حلق و بینی یا آلرژی)، و بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) (درمان توسط متخصص داخلی/گوارش) ایجاد میشود. عوامل دیگری مانند محرکهای محیطی، هوای خشک، تنفس دهانی (مرتبط با مشکلات بینی که توسط متخصص گوش و حلق و بینی بررسی میشود) و به ندرت تومورها (تشخیص و درمان توسط متخصص گوش و حلق و بینی) نیز میتوانند دخیل باشند و هرکدام نیازمند رویکرد درمانی و متخصص خاص خود هستند.
درمان گلودرد در گروههای آسیبپذیری چون کودکان و زنان باردار ملاحظات ویژهای را میطلبد. برای کودکان، تشخیص دقیق علت، بهخصوص عفونت باکتریایی، جهت تجویز صحیح آنتیبیوتیک (مانند پنیسیلین یا آموکسیسیلین با دوز مناسب) توسط متخصص اطفال یا گوش و حلق و بینی کودکان حیاتی است. در دوران بارداری نیز، هرگونه درمان دارویی، بهویژه مصرف آنتیبیوتیک، باید با احتیاط فراوان و تنها تحت نظارت پزشک (متخصص زنان، عمومی یا سایر متخصصین با هماهنگی) انجام شود؛ اگرچه داروهایی نظیر پنیسیلین عموماً ایمن هستند، از خوددرمانی باید اکیداً پرهیز گردد.
پزشک عمومی معمولاً اولین مرجع برای ارزیابی اولیه است، در حالی که متخصص گوش، حلق و بینی برای مشکلات پیچیدهتر و تخصصی گلو مناسبتر است. متخصص داخلی میتواند در مواردی که گلودرد بخشی از یک بیماری سیستمیک عمومیتر است، دیدگاه جامعی ارائه دهد و متخصص بیماریهای عفونی در مدیریت عفونتهای شدید یا مقاوم به درمان تخصص دارد. گاهی اوقات، عواملی مانند حساسیت یا ریفلاکس اسید معده نیز میتوانند موجب گلودرد شوند که در این صورت، مشاوره با متخصص آلرژی یا متخصص گوارش نیز ممکن است ضروری باشد، هرچند تمرکز اصلی این بحث بر تخصصهای مستقیمتر مرتبط با عفونت و التهاب گلو است.
بیمار بر اساس ماهیت و شدت گلودرد خود، و یا با راهنمایی پزشک عمومی، میتواند متخصص مناسب را انتخاب نماید. همانطور که در شرح حال بیمار در ابتدای مبحث ذکر شد، برای گلودرد مزمن، متخصصین داخلی، گوش و حلق و بینی، و عفونی به عنوان گزینههای درمانی مطرح شدهاند، که نشاندهنده نقش چندوجهی این تخصصها در مواجهه با گلودرد است.
متخصص گوش، حلق و بینی (ENT)، پزشکی است که به طور تخصصی در زمینه تشخیص و درمان بیماریها و اختلالات مربوط به گوشها، بینی، سینوسها، گلو، حنجره، و ساختارهای مرتبط در سر و گردن آموزش دیده است. از این رو، برای گلودردهای مکرر، طولانیمدت، یا آنهایی که با علائم نگرانکنندهای مانند مشکل در بلع یا تنفس، تغییر یا گرفتگی مداوم صدا، تورم شدید و چرکی لوزهها (تونسیلیت)، التهاب حلق (فارنژیت)، التهاب حنجره (لارنژیت)، یا در صورت وجود شک به مشکلات ساختاری یا حتی تومورها در ناحیه گلو همراه هستند، مراجعه به متخصص گوش، حلق و بینی در تهران یا شهر محل سکونتتان اکیداً توصیه میشود.
این متخصصان با بهرهگیری از دانش و تجهیزات تخصصی، قادر به انجام معاینات دقیقتری از ناحیه گلو هستند. از جمله این معاینات میتوان به آندوسکوپی گلو اشاره کرد که امکان مشاهده مستقیم حنجره و حلق را فراهم میآورد و در صورت لزوم، نمونهبرداری (بیوپسی) از بافتهای مشکوک نیز توسط آنها انجامپذیر است. درمان طیف وسیعی از بیماریهای گلو، از جمله عفونتهای مزمن یا مکرر لوزهها و آدنوئید، پولیپهای حنجره، تومورهای خوشخیم و بدخیم گلو، اختلالات بلع با منشاء گلو، و مشکلات صدای ناشی از بیماریهای حنجره، در حیطه وظایف متخصص گوش، حلق و بینی قرار میگیرد. علاوه بر این، متخصص ENT در درمان آلرژیهایی که میتوانند منجر به علائم گلو شوند و همچنین مشکلاتی مانند سینوزیت مزمن که با ترشحات پشت حلق و گلودرد همراه هستند، نیز دارای تخصص و تجربه کافی است، چنانکه در مورد بیمار ذکر شده در ابتدای متن، مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی یکی از اقدامات انجام شده بوده است.
متخصص داخلی پزشکی است که در زمینه تشخیص، درمان و پیشگیری از طیف گستردهای از بیماریها در بزرگسالان مهارت دارد. این تخصص دیدگاه جامعی نسبت به سلامت بیمار داشته و میتواند بیماریهایی که ارگانهای مختلف بدن، از جمله گلو، را تحت تأثیر قرار میدهند، مدیریت کند. در مواجهه با گلودرد، متخصص داخلی میتواند به عنوان یکی از پزشکان خط اول، بهویژه برای گلودردهای بدون عارضه یا در شرایطی که علت دقیق گلودرد نامشخص است و نیاز به بررسیهای جامعتری برای رد یا تایید بیماریهای سیستمیک وجود دارد، گزینه مناسبی باشد.
بیمارانی که گلودرد آنها با علائم عمومی دیگری مانند خستگی مفرط، تب طولانیمدت، کاهش وزن، یا درد مفاصل همراه است، یا در مواردی که شک به بیماریهای داخلی نظیر مونونوکلئوزیس عفونی (که یکی از علائم شایع آن گلودرد شدید است) یا سایر مشکلات سیستمیک که میتوانند گلو را نیز درگیر کنند وجود دارد، میتوانند برای ارزیابی دقیقتر به متخصص داخلی مراجعه نمایند. متخصص داخلی پس از بررسیهای لازم، در صورت نیاز، بیمار را به سایر متخصصین، از جمله متخصص گوش، حلق و بینی یا متخصص بیماریهای عفونی، ارجاع خواهد داد.
متخصص بیماریهای عفونی پزشکی است که به طور ویژه بر تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماریهای ناشی از انواع میکروارگانیسمها، شامل ویروسها، باکتریها، قارچها و انگلها، تمرکز دارد. مراجعه به این متخصص زمانی برای گلودرد توصیه میشود که با موارد پیچیدهتر یا شدیدتری از عفونت مواجه باشیم. این شرایط میتواند شامل گلودردهای بسیار شدید، مواردی که به درمانهای معمول و آنتیبیوتیکهای خط اول پاسخ ندادهاند (گلودرد مقاوم به درمان)، یا عفونتهایی که منجر به عوارض موضعی جدی مانند آبسه پریتونسیلار (تجمع چرک در اطراف لوزه) شدهاند، باشد.
علاوه بر این، بیمارانی که دارای نقص یا ضعف در سیستم ایمنی هستند (مانند افراد تحت شیمیدرمانی، دریافتکنندگان پیوند اعضا، یا مبتلایان به HIV) و دچار گلودرد میشوند، باید تحت نظر متخصص بیماریهای عفونی قرار گیرند، زیرا این افراد مستعد ابتلا به عفونتهای غیرمعمول یا شدیدتر هستند. متخصص بیماریهای عفونی با انجام بررسیهای دقیقتر، از جمله کشتهای میکروبی و آزمایشهای تخصصی، قادر به شناسایی عامل دقیق عفونت و تعیین حساسیت آن به داروهای مختلف است. این امر بهویژه در انتخاب آنتیبیوتیک مناسب برای عفونتهای باکتریایی مقاوم به درمان، نقش کلیدی ایفا میکند.
پزشک عمومی در نظام سلامت، اغلب به عنوان اولین نقطه تماس بیماران برای طیف وسیعی از مشکلات سلامتی، از جمله گلودرد، عمل میکند. نقش پزشک عمومی در مواجهه با بیمار مبتلا به گلودرد چند وجهی است. او ابتدا با گرفتن شرح حال دقیق و انجام معاینه فیزیکی، سعی در افتراق علل شایع و کمخطر گلودرد، مانند عفونتهای ویروسی ساده (نظیر سرماخوردگی یا فارنژیت ویروسی)، از موارد جدیتر دارد.
بسیاری از موارد گلودرد رایج، توسط پزشک عمومی قابل تشخیص و مدیریت هستند. او میتواند درمانهای اولیه و علامتی، مانند مسکنها و توصیههایی برای استراحت و مصرف مایعات، را تجویز کند. همچنین، در صورت تشخیص عفونت باکتریایی غیرپیچیده، پزشک عمومی صلاحیت تجویز آنتیبیوتیک مناسب را دارد. یکی از وظایف مهم دیگر پزشک عمومی، شناسایی بیمارانی است که نیاز به ارجاع به سطوح تخصصیتر دارند.
اگر گلودرد شدید باشد، به درمانهای اولیه پاسخ ندهد، علائم هشداردهندهای وجود داشته باشد، یا پزشک عمومی به یک بیماری زمینهای پیچیدهتر مشکوک شود، بیمار را به متخصص مناسب، اعم از متخصص گوش، حلق و بینی، متخصص داخلی، یا متخصص بیماریهای عفونی، ارجاع خواهد داد. امکان دریافت نوبت از پزشکان عمومی، چه به صورت حضوری و چه از طریق مشاورههای آنلاین، فرآیند دسترسی به خدمات اولیه را برای بیماران تسهیل میکند.
یبرای یافتن بهترین دکتر عفونت و درد گلو و گرفتن نوبت، میتوانید از دکترتو استفاده کنید. در دکترتو امکان جستجو و مشاهده لیست پزشکان متخصص عفونت و درد گلو بر اساس شهر مورد نظرتان فراهم است. شما میتوانید با مراجعه به پروفایل هر پزشک، اطلاعاتی نظیر تخصص، تجربه، کد نظام پزشکی، آدرس و شماره تماس مطب را بررسی کرده و از نظرات و امتیازات سایر مراجعهکنندگان درباره آن پزشک مطلع شوید. دکترتو که میزبان حدود ۴۰,۰۰۰ پزشک در سراسر کشور است، امکان ثبت نوبت حضوری و همچنین دریافت مشاوره آنلاین یا تلفنی را در سریعترین زمان ممکن فراهم میکند. در صورت نیاز به مراجعه حضوری، میتوانید از امکان مسیریابی روی نقشه نیز استفاده کنید. ملاک اصلی برای انتخاب بهترین متخصص عفونت و درد گلو در چنین پلتفرمهایی، ترکیبی از تخصص و سابقه پزشک، در کنار بازخورد و رضایت بیمارانی است که پیش از شما به آن پزشک مراجعه کردهاند.