فهرست مطالب
ترتینوئین یک کرم، پماد یا ژل موضعی قوی است که برای درمان طیف وسیعی از اختلالات پوستی تجویز میشود. این دارو اثرات چشمگیر و عوارض جزئی دارد و همین باعث شده که به یک گزینه درمانی پرطرفدار تبدیل شود. اگر شما هم به دنبال درمانی برای آکنه، چینوچروک و سایر مشکلات پوستیتان هستید، با دکترتو همراه شوید تا نگاهی دقیقتر به کاربردها، طریقه مصرف و عوارض پماد ترتینوئین داشته باشیم. اگر تمایل به استفاده از این پماد دارید بهتر است قبل از شروع خودسرانه با یک متخصص پوست در این باره مشورت کنید. شما میتوانید از سامانه دکترتو برای دریافت نوبت حضوری و یا مشاوره آنلاین با پزشکان استفاده کنید.
پماد ترتینوئین چیست؟
ترتینوئین که با نام اسید رتینوئیک هم شناخته میشود یک نسخه مصنوعی از ویتامین A است. این دارو با نامهای تجاری مختلفی فروخته میشود که Retin-A یکی از این نامهای تجاری است. البته نباید Retin-A را با رتینول اشتباه بگیرید. این دارو که برای درمان بسیاری از عارضههای پوستی تجویز میشود، با تحریک پوست عمل میکند. به این صورت که چرخه زندگی سلولهای پوست را تسریع میکند. این باعث میشود سلولها سریعتر تقسیم شوند و سریعتر بمیرند. در نتیجه، سلولهای جدیدتر و سالم میتوانند جای سلولهای قدیمی را بگیرند.
شناسنامه دارویی | توضیحات |
---|---|
پماد ترتینوئین چیست؟ | ترتینوئین یک داروی مشتق شده از ویتامین A است که به صورت موضعی (کرم یا ژل) برای درمان انواع مختلف مشکلات پوستی استفاده میشود. این دارو با افزایش نرخ سلولسازی پوست، کاهش التهاب و تنظیم تولید چربی پوست عمل میکند. |
نام عمومی دارو | ترتینوئین (Tretinoin) |
نام تجاری | رتین-A آداپالن دیففرین |
نوع دارو | ترتینوئین مشتقی از ویتامین A است و به گروهی از داروها به نام رتینوئیدها تعلق دارد. |
فرمول شیمیایی | C₂₀H₂₈O |
دسته بندی بارداری | ترتینوئین در دسته بندی C داروهای بارداری قرار میگیرد. این بدان معناست که مطالعات کافی در مورد استفاده از این دارو در زنان باردار انجام نشده است و نمیتوان به طور قطعی ایمنی آن را در دوران بارداری تایید کرد. |
نیمه عمر | نیمه عمر ترتینوئین به طور کلی کوتاه است و به این معنی است که این دارو به سرعت از بدن دفع میشود. |
دفع دارو | ترتینوئین عمدتاً توسط کبد متابولیزه میشود و سپس از طریق کلیهها و مدفوع از بدن دفع میشود. البته به دلیل استفاده موضعی از ترتینوئین، مقداری از این دارو نیز از طریق پوست دفع میشود. |
مکانیسم اثر | تنظیم رشد سلولی، لایه برداری پوست، کاهش التهاب، کاهش تولید چربی، کاهش چین و چروک |
بهترین شرایط نگهداری | دور از نور مستقیم خورشید و در دمای اتاق |
نحوه مصرف | هنگام استفاده از ترتینوئین، حتماً از کرم ضد آفتاب با SPF بالا استفاده کنید زیرا این دارو حساسیت پوست را به نور خورشید افزایش میدهد. |
اشکال دارویی | بصورت کرم، ژل یا محلول |
داروهای هم گروه | آداپالن (Differin)، تریتینوئین (Retin-A)، تازاروتن |
نحوه مصرف پماد ترتینوئین (روش استفاده از پماد ترتینوئین)
این پماد را فقط طبق دستور پزشک و به میزان توصیه شده مصرف کنید. از استعمال پماد ترتینوئین داخل یا اطراف چشمها و لبها بپرهیزید و اگر به طور تصادفی پماد روی این نواحی قرار گرفت، فورا پوست را با آب بشویید. در حقیقت روش استفاده از پماد ترتینوئین به این صورت است:
- قبل از استفاده از ترتینوئین، دستها و پوست را با یک صابون یا پاک کننده ملایم و آب گرم بشویید. سپس پوست را به آرامی خشک کنید زیرا استفاده از ترتینوئین روی پوست مرطوب ممکن است باعث تحریک پوست شود.
- با یک انگشت به اندازهای پماد بردارید که بتواند یک لایه نازک روی ناحیه آسیب دیده ایجاد کند.
- سپس به آرامی آن را مالش دهید تا جذب پوست شود. معمولا به اندازه یک نخود از این پماد، برای پوشاندن کل صورت کافی است.
موارد مصرف پماد ترتینوئین (پماد ترتینوئین برای چیست؟)
به زبان ساده، ترتینوئین یک داروی موضعی است که به تنظیم چگونگی رشد و بلوغ سلولهای پوست کمک میکند. این دارو همچنین سلولهای مرده و آلودگیها را از منافذ پوست پاک میکند و باعث بهبود بافت و ظاهر کلی پوست میشود. ترتینوئین کاربردهای زیادی دارد و با تحریک تولید سلولهای جدید، بیماریهای پوستی را درمان میکند. اگر شما هم میخواهید بدانید که پماد ترتینوئین برای چیست، در اینجا به رایجترین موارد مصرف آن اشاره کردهایم:
۱. پماد ترتینوئین برای جوش
ترتینوئین معمولا برای درمان آکنه خفیف تا متوسط تجویز میشود. این دارو میتواند جوشهای غیرالتهابی (سرسفید و سرسیاه) و جوشهای التهابی (پاپول، جوش چرکی و جوش کیستی) را به خوبی درمان کند. ترتینوئین علاوه بر درمان جوشهای موجود، از ایجاد جوشهای جدید نیز جلوگیری میکند.
۲. پماد ترتینوئین برای جای جوش
ترتینوئین برای درمان اسکار یا جای جوش نیز بسیار موثر است. این دارو با افزایش ترن اور سلولی پوست، کمک میکند که سلولهای قدیمی و آسیب دیده طی پروسه لایهبرداری بریزند. این پماد باعث تقویت تولید کلاژن (یک پروتئین مهم برای پوست) نیز میشود و میتواند به محو شدن جای جوش در طول زمان کمک کند.
۳. پماد ترتینوئین برای لک
لکهای پوستی به خاطر قرار گرفتن در معرض نور خورشید، عفونت، انسداد منافذ پوست و مصرف برخی از داروها یا مواد غذایی ایجاد میشوند. این لکها روی زیبایی پوست تاثیرات منفی میگذارند و اعتماد به نفستان را از بین میبرند. اما دیگر نیازی به نگرانی نیست زیرا با مصرف ترتینوئین میتوانید با این لکها خداحافظی کنید و زیبایی را به پوستتان هدیه دهید.
۴. پماد ترتینوئین برای چین و چروک پوست
ترتینوئین همچنین میتواند برای درمان چین و چروک صورت و مقابله با آثار پیری استفاده شود. استفاده منظم از آن میتواند با تحریک تولید کلاژن و بهبود خاصیت ارتجاعی پوست منجر به کاهش خطوط ریز، چینوچروک و سایر علائم پیری پوست شود. البته به خاطر داشته باشید که ترتینوئین نمیتواند چین و چروکهای عمیق پوست را از بین ببرد.
۵. پماد ترتینوئین برای چروک دست
اگر آثار پیری روی صورت، گردن، سینه و دستانتان نمایان شده، میتوانید از ترتینوئین روی این نواحی هم استفاده کنید. با این حال، فقط به یک لایه بسیار نازک از این محصول نیاز دارید تا از تحریک و سوزش پوست جلوگیری شود. استعمال ترتینوئین روی دستها میتواند خطوط، چینوچروک و لکههای این ناحیه را کاهش دهد.
۶. پماد ترتینوئین برای آفتاب سوختگی
در صورتی که پوستتان دچار آفتاب سوختگی خفیف شده باشد، ممکن است پزشک برای درمان این عارضه ترتینوئین را تجویز کند. ترتینوئین دارویی موثر برای رفع خشکی، قرمزی و سایر علائم آفتاب سوختگی است. البته به خاطر داشته باشید که این دارو نباید برای آفتاب سوختگی شدید استفاده شود.
۷. پماد ترتینوئین برای تیرگی
هیپرپیگمانتاسیون عارضهای است که طی آن ملانین زیادی در بدن تولید میشود و در نتیجه، بخشی از پوست دچار تیرگی میشود. پماد ترتینوئین میتواند در درمان بسیاری از انواع هیپرپیگمانتاسیون (مانند ملاسما و هیپرپیگمانتاسیون بعد از التهاب) موثر باشد. این دارو با محو کردن لکههای تیره، به یکدست شدن رنگ پوست کمک میکند.
۸. پماد ترتینوئین برای پوست مرغی
کراتوز پیلاریس یا به زبان ساده پوست مرغی، یک بیماری شایع پوستی است که باعث ایجاد برجستگیهایی روی پوست میشود. این برجستگیها در حقیقت سلولهای مرده پوست هستند که با انسداد فولیکولهای مو، ظاهر ناخوشایندی به پوست میدهند. خوشبختانه پماد ترتینوئین میتواند با افزایش چرخش حیات سلولی و کاهش جمع شدن کراتین در فولیکولهای مو، پوست مرغی را درمان کند.
۹. کرم ترتینوئین برای منافذ باز پوست
منافذ باز پوست یک مشکل رایج پوستی است که امکان درمان آن با ترتینوئین وجود دارد. در حقیقت اگر پماد ترتینوئین را در روتین روزانه مراقبت از پوست خود قرار دهید، این منافذ پس از مدتی شروع به کوچکتر شدن میکنند و چربی پوست نیز کنترل میشود. بسیاری از افرادی که برای درمان منافذ باز از ترتینوئین استفاده میکنند، در عرض ۳ هفته الی ۳ ماه، اثرات چشمگیر آن را میبینند.
۱۰. ترتینوئین لایه بردار
لایه برداری پوست یک اقدام ضروری برای حفظ سلامت پوست است. یکی از بهترین و کمخطرترین روشها برای لایهبرداری، استفاده از پماد ترتینوئین است. ترتینوئین یک لایهبردار قوی است که باعث میشود بدن، سلولهای پوستی را با سرعتی سریعتر از حد معمول تولید کند و این سلولها را به اپیدرم (بیرونیترین قسمت پوست) بفرستد تا جایگزین سلولهای قدیمی پوست شوند.
۱۱. ترتینوئین کرم لایه بردار برای میلیا
رتینوئیدهای موضعی میتوانند به لایهبرداری پوست و از بین بردن میلیا کمک کنند. پمادها رتینوئید قوی (مانند ترتینوئین و آداپالن) ترن اور سلولی پوست را افزایش میدهند و باعث آزاد شدن کراتین بهدامافتاده میشوند. این پمادها هم میلیا را درمان میکنند و هم از تشکیل میلیا جدید جلوگیری میکنند. البته اگر میلیا اطراف چشمها یا لبها باشد، پزشک دوز خفیفتری از ترتینوئین را تجویز میکند.
۱۲. پماد ترتینوئین برای زگیل
ترتینوئین یک داروی موثر برای درمان انواع زگیل (همچون زگیل تناسلی) است. پزشک پس از معاینه زگیل و تعیین اندازه و ضخامت آن، دوز ترتینوئین را مشخص میکند. در حقیقت ترتینوئین برای درمان زگیلهای مسطح، اثرگذاری بیشتری دارد و پس از یک دوره مصرف میتواند ضخامت زگیل را کاهش دهد یا آن را به طور کامل از بین ببرد.
۱۳. پماد ترتینوئین برای تیرگی زانو
اگر زانوهای شما هم به خاطر تجمع ملانین دچار تیرگی شدهاند و هر درمانی که امتحان کردهاید موثر نبوده، کافی است ترتینوئین را امتحان کنید. ترتینوئین خصوصا زمانی که با مقدار مساوی کرم اوره ترکیب شود یک درمان معجزهآسا برای پوست ضخیم شده و تیره آرنج و زانو است. البته به یاد داشته باشید که این کرمها خشککننده هستند و باید برای جلوگیری از بروز حساسیت، مرتب زانو یا آرنج را مرطوب و آبرسانی کنید.
دوز مصرفی پماد ترتینوئین
ترتینوئین معمولا در دوزهای ۰۲۵% و ۰.۰۵% در دسترس است. این که کدام دوز برای شما مناسب است به سنتان، هدفتان از درمان، شدت عارضه پوستی و نوع پوستتان بستگی دارد. به هیچ عنوان خودسرانه از این دارو استفاده نکنید و اجازه دهید که پزشک دوز مناسب شما و مدت زمانی که باید تحت درمان باشید را تعیین کند.
پماد ترتینوئین ۰/۰۵ درصد برای چیست؟
دوزهای قوی تر ترتینوئین همچون دوز ۰.۰۵ درصد معمولا برای افرادی تجویز میشوند که قبلا به غلظتهای پایینتر این دارو عادت کردهاند و پوست آنها به خوبی به این درمان پاسخ داده است. دوز ۰.۰۵ نسبت به ۰.۰۲۵ اثرگذاری سریعتری دارد و نتایج حاصل از آن در مدت زمان کوتاهی قابل مشاهده هستند.
ترتینوئین ۲۵ درصد
ترتینوئین ۰.۰۲۵ درصد اغلب برای افرادی تجویز میشود که قبلا سابقه استفاده از ترتینوئین را نداشتهاند و قرار است برای اولینبار این دارو را مصرف کنند. این دوز همچنین برای افرادی که پوست حساسی دارند هم مناسب است، زیرا عوارض جانبی خفیفتری به دنبال خواهد داشت. اگر شما هم میخواهید به تدریج ترتینوئین را وارد روتین پوستیتان کنید، دوز ۰.۰۲۵ مناسبترین گزینه است.
عوارض جانبی مصرف پماد ترتینوئین
با وجود اثرگذاری و خاصیت درمانی فوقالعاده ترتینوئین، این دارو در برخی از افراد باعث بروز عوارض جانبی میشود. عوارض جانبیای که باید در اسرع وقت به پزشکتان اطلاع دهید شامل این مواردند:
- واکنشهای آلرژیک همچون ظهور بثورات پوستی، خارش، کهیر، ورم (صورت، لبها، زبان یا گلو)
- سوزش، خارش، پوستهپوسته شدن یا سوختگی پوست
عوارض جانبی که نیازی به مداخله پزشکی ندارند نیز شامل این مواردند:
- تغییر رنگ پوست
- تحریک شدن خفیف پوست
- قرمزی یا خشکی
موارد احتیاط و منع مصرف پماد ترتینوئین
افرادی که دارای بیماریهای پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس هستند، باید با احتیاط از ترتینوئین استفاده کنند. ترتینوئین ممکن است با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد. بنابراین، قبل از استفاده از آن، پزشک را از تمام داروهایی که مصرف میکنید آگاه کنید. برخی از موارد احتیاط و منع مصرف ترتینوئین شامل این مواردند:
- روی پوستی که دچار اگزما یا خشکی شدید شده از داروی ترتینوئین استفاده نکنید.
- از قرار گرفتن غیرضروری یا طولانیمدت در معرض نور خورشید یا اشعه فرابنفش (سولاریوم) خودداری کنید و در صورت لزوم از لباسهای محافظ، عینکآفتابی و کرم ضدآفتاب استفاده کنید.
- ترتینوئین ممکن است شما را نسبت به باد و سرمای شدید هم حساستر کند پس تاحدامکان در معرض دمای خیلی پایین قرار نگیرید.
- اگر به ترتینوئین، داروهای مرتبط با ویتامین A (سایر رتینوئیدها مانند ایزوترتینوئین) یا هر چیز دیگری آلرژی دارید حتما پزشک را در جریان قرار دهید.
مصرف پماد ترتینوئین در بارداری و شیردهی
هنوز مطالعات کافی در خصوص اثرات ترتینوئین موضعی روی زنان باردار یا شیرده وجود ندارد. با این حال بهتر است در دوران بارداری یا شیردهی، این دارو فقط در صورت نیاز مصرف شود. به این خاطر که ترتینوئین ممکن است به جنین یا نوزاد آسیب برساند و باعث واکنش آلرژیک شود. البته، در صورت صلاحدید پزشک، این زنان میتوانند ترتینوئین را در دوزهای پایین مصرف کنند.
اختلالات دارویی پماد ترتینوئین
قبل از استفاده از ترتینوئین، باید پزشک را در جریان تمام داروها و گیاهان داروییای که مصرف میکنید قرار دهید. برخی از داروهایی که ممکن است با ترتینوئین تداخل داشته باشند شامل این مواردند:
- داروهایی که ممکن است پوست را خشک کنند همچون بنزوئیل پروکساید یا سالیسیلیک اسید
- داروهایی که حساسیت شما را به نور خورشید افزایش میدهند همچون تتراسایکلین یا داروهای سولفا
اطلاعات دارویی ترتینوئین
در جدول زیر میتوانید اطلاعات دارویی ترتینوئین شامل اسامی رایج، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن را مشاهده کنید:
اسامی دارویی | عوارض جانبی | اختلالات دارویی |
---|---|---|
پماد ترتینوئین | تغییر در رنگ پوست | بنزوئیل پروکساید |
کرم ترتینوئین | تحریک شدن یا سوزش خفیف | سالیسیلیک اسید |
ژل ترتینوئین | قرمزی | تتراسایکلین |
کپسول ترتینوئین | خشکی | داروهای سولفا |
– | واکنش آلرژیک همچون ورم، خارش و کهیر |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
پماد ترتینوئین میتواند یک گزینه درمانی ایمن و موثر برای آکنه و اسکارهای ناشی از آن باشد. این دارو همچنین میتواند به کاهش ظاهر چین و چروکهای سطحی و لکههای تیرهای که ناشی از آسیب نور خورشید یا هیپرپیگمانتاسیون هستند کمک کند. اگر چه ترتینوئین میتواند در ابتدا پوست را تحریک کند و ممکن است تا ماهها نتیجهای نبینید، اما در نهایت پس از یک دوره استفاده به شما کمک میکند که پوستی صاف و سالم داشته باشید. اگر شما هم میخواهید بدانید که ترتینوئین برای شما مناسب است یا نه با یک متخصص پوست و مو در این باره صحبت کنید. خوشبختانه شما میتوانید از خدمت ویزیت آنلاین دکتر پوست دکترتو و یا مشاوره دارویی برای مطرح کردن سوالات خود کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!