فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
واکسن کزاز بخشی از مجموعه راههای ایمن سازی بدن در دوران کودکی و بزرگسالی است. این واکسن از افراد در برابر ابتلا به عفونت باکتریایی کزاز، که به عنوان فک قفلی هم شناخته میشود، محافظت میکند. کزاز باعث گرفتگی فک و اسپاسم دردناک عضلانی میشود. هیچ درمان خاص و بهبودکننده قطعی برای آن وجود ندارد و میتوان گفت چیزی حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد افرادی که به آن مبتلا میشوند، میمیرند. اما با به وجود آمدن واکسن کزاز، کزاز به یک بیماری قابل پیشگیری تبدیل شده است. به لطف استفاده گسترده از آن، ابتلا به بیماری کزاز در ایالات متحده بسیار نادر شده است. این دلایل به ضرورت واکسیناسیون کزاز تاکید میکنند. در صورت نیاز برای تشخیص انجام با عدم انجام واکسیناسیون میتوانید با مراجعه به وبسایت دکترتو با یک پزشک متخصص عفونی مشاوره داشته باشید.
واکسن کزاز چیست؟
بیماری کزاز یک بیماری جدی است که توسط نوعی باکتری به نام کلستریدیوم تتانی ایجاد میشود. هنگامی که واکسنهای کزاز را طبق برنامه زمانی اعلام شده دریافت میکنید، بدن شما آنتیبادیهایی (پروتئینهای خاصی که به سیستم ایمنی شما کمک میکند تا با سم تولید شده توسط باکتریها مبارزه کند.) میسازد که در مقابل ابتلا به این بیماری از شما محافظت میکند. واکسن کزاز به نام سم کزاز هم شناخته میشود. این واکسن در واقع سمی است که برای پیشگیری از کزاز تزریق میشود.
در دوران کودکی، پنج دوز تزریق میشود که ششمین دوز آن در دوران نوجوانی تجویز میگردد. پس از سه دوز، تقریباً همه افراد در مقابل ابتدا به کزاز در امان هستند، اما تزریق دوزهای اضافی هر ده سال یک بار برای حفظ ایمنی توصیه میشود.
انواع واکسن کزاز
مدلهای مختلف واکسن کزاز، از ابتلا به کزاز و حتی برخی بیماریهای دیگر از بدن شما محافظت میکنند. واکسنی که دریافت میکنید بر اساس سن و واکسنهایی که قبلاً زدهاید کمی متفاوت خواهد بود.
برای نوزادان و کودکان خردسال:
- DTaP از ابتلا به دیفتری، کزاز و سیاه سرفه محافظت میکند.
برای کودکان بزرگتر و بزرگسالان:
- Tdap هم از بدن در مقابل بیماریهای دیفتری، کزاز و سیاه سرفه محافظت میکند.
- Td یک تزریق تقویتکننده برای کودکان بزرگتر و بزرگسالان است و فقط در برابر دیفتری و کزاز از بدن محافظت میکند.
نحوه تزریق واکسن کزاز
تمام واکسنهای دیفتری، کزاز و سیاه سرفه (DTaP، Td و Tdap) را به صورت عضلانی تزریق میکنند. در نوزادان و کودکان خردسال محل تزریق ترجیحی عضله پهن جانبی ران است. در کودکان بزرگتر و بزرگسالان هم مناسبترین نقطه تزریق، ترجیحا عضله دلتوئید در بازو است.
زمان تزریق واکسن کزاز بعد از زخم
علائم کزاز ممکن است تا یک هفته پس از ابتلا به بیماری ظاهر نشوند، بنابراین به عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید تا ۴۸ ساعت پس از زخم شدن هر نقطه از بدن، واکسن تقویت کننده کزاز را تزریق کنید. اگر کزاز درمان نشود، بدن شما ممکن است با عوارض طولانی مدتی مانند انسداد راه هوایی، نارسایی قلبی، آسیب عضلانی یا آسیب مغزی مواجه شود.
واکسن کزاز هر چند سال لازم است؟
افراد در هر سن و در زمانهای مختلف زندگی خود به واکسن کزاز نیاز دارند. بزرگسالان هر ۱۰ سال یک بار نیاز به تزریق واکسن کزاز به صورت مجدد دارند. این تزریقات دوز دیگری از واکسن کزاز بوده که ماهها یا سالها پس از دوز قبلی دریافت میکنید.
برنامه تزریق واکسن کزاز (زمان مصرف واکسن کزاز)
سری DTaP توصیه شده ۵ دوز است که در ۲، ۴ و ۶ ماهگی، ۱۵ تا ۱۸ ماهگی و ۴ تا ۶ سال تجویز میشود.
واکسن ۱۵ سالگی مدرسه
واکسن پیشگیری از ابتلا سرخک، اوریون، سرخجه (MMR)، بیماری مننگوکوکی (MenACWY)، فلج اطفال (IPV)، کزاز، دیفتری و سیاه سرفه باید در این سن و در طول دوران مدرسه دریافت شود.
موارد مصرف واکسن کزاز (واکسن کزاز برای چیه؟)
واکسن های کزازی که در دسترس هستند به جلوگیری از ابتلا به این بیماری یعنی عفونت ناشی از باکتری کلستریدیوم تتانی کمک میکنند.
واکسن کزاز برای ازدواج
معمولاً به زنان در سنین باروری (۱۵ تا ۴۴ سال) و به منظور محافظت و پیشگیری از ابتلا به کزاز مادر و نوزاد در سالهای آینده واکسن توکسوئید کزاز تزریق میشود.
واکسن کزاز در بارداری
واکسیناسیون زنان باردار با دوز سم دیفتری کاهش یافته و واکسن سیاه سرفه بدون سلول (Tdap) در طول بارداری و ترجیحاً در اوایل هفتههای ۲۷ تا ۳۶ بارداری است.
واکسن کزاز برای چنگ گربه
معمولاً بعد از اینکه گربه شما را خراشید نیازی به تزریق کزاز ندارید. اما همچنان توصیه میشود که سری اولیه واکسنهای کزاز را انجام دهید و سپس هر ۱۰ سال یکبار آن را تقویت کنید تا از روشهای رایجتر ابتلا به کزاز در امان بمانید.
واکسن کزاز بعد از زخم
افرادی که در هر نقطه از بدن خود دچار زخم شدهاند اما تاکنون واکسن کزاز دریافت نکردهاند باید سریعا واکسن بزنند.
دوز مصرفی واکسن کزاز
دوز معمول بزرگسالان برای پیشگیری از کزاز برای ایمنسازی اولیه که به صورت سری سه دوزه است بدین صورت است:
- مقدار ۰.۵ میلی لیتر در مرحله اول، سپس دوز دوم ۴ تا ۸ هفته بعد و دوز سوم ۶ تا ۱۲ ماه پس از دوز دوم
تزریق روتین تقویت کننده:
- ۰.۵ میلی لیتر ۱۰ سال پس از اتمام دورههای اولیه و هر ۱۰ سال یک بار
مراقبت بعد از واکسن کزاز (اقدامات بعد از واکسن کزاز)
بیشتر واکنشهای واکسن همانطور که پزشک یا پرستار توضیح میدهد جزئی و معمولاً خفیف و کوتاه مدت هستند و در بیشتر موارد نیاز به درمان خاصی ندارند. برای پیشگیری از عوارض احتمالی لازم است که استراحت کنید، مایعات کافی بنوشید و از مصرف غذاهایی که برای معده ضرر دارند خودداری کنید.
بعد از واکسن کزاز کمپرس سرد یا گرم؟
استفاده از کمپرس سرد بعد از تزریق و پس از آن استفاده از کمپرس گرم برای تسکین درد ناحیه برای بهتر شدن شما و تحمل درد توصیه میشود.
کاهش درد بعد از واکسن کزاز در بزرگسالان
احساس درد در ناحیهای که تزریق صورت گرفته موضوعی طبیعی است. میتوانید به کمک کمپرس سرد و گرم و در صورت صلاح دید پزشک، مصرف داروی مسکن درد خود را کاهش دهید.
عوارض جانبی واکسن کزاز
درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق واکسن، تب خفیف، سردرد، احساس خستگی و حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا معده درد گاهی اوقات پس از واکسیناسیون Tdap رخ میدهد. تخمین زده شده که از هر ۱۰ بزرگسالی که واکسن Tdap را دریافت میکنند، ۱ نفر این عوارض جانبی را تجربه خواهد کرد.
پس اگر شما هم هر یک از این عوارض را تجربه میکنید، حتما استراحت کنید، مایعات فراوان بنوشید و به برنامه غذایی خود دقت داشته باشید.
عوارض واکسن کزاز تا چند روز است؟
عوارض این واکسن میتواند در چند روز اول پس از واکسیناسیون رخ دهد و تا چند روز پس از تزریق ادامه داشته باشد.
موارد احتیاط و منع مصرف واکسن کزاز
تزریق واکسن کزاز در شرایط خاصی مانند ابتلا به یک بیماری خاص مانند صرع یا قرار داشتن در دوران بارداری یا شیردهی لازم است پس از مشورت با یک متخصص انجام شود تا از هرگونه خطر احتمالی پیشگیری شود.
عوارض واکسن کزاز در بارداری
واکسن توکسوئید کزاز معمولاً به زنان بارور در سنین (۱۵ تا ۴۴ سال) برای محافظت از مادر و نوزاد و به منظور پیشگیری از ابتلای مادر و نوزاد به کزاز تزریق میشود. زنان باردار از دهه ۱۹۶۰ برای جلوگیری از کزاز نوزادی، هم واکسن های سم کزاز و دیفتری (Td) و سم کزاز (TT) را در سراسر جهان دریافت میکنند. نشان داده نشده است که واکسن های Td و TT در دوران بارداری به مادر یا نوزاد و جنین آسیبی برساند.
مصرف واکسن کزاز در دوران شیردهی
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها و چندین سازمان حرفهای بهداشت اعلام کردهاند که واکسن کزاز تزریق شده به مادر شیرده، بر ایمنی شیردهی مادران یا نوزادان تأثیری ندارد. همچنین گفته شده که دوران شیردهی منع کننده تزریق واکسن کزاز، دیفتری و سیاه سرفه (Tdap) نیست.
تداخل دارویی واکسن کزاز
داروهایی که سیستم ایمنی را تضعیف میکنند از جمله سیکلوسپورین، تاکرولیموس، داروهای شیمی درمانی و کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون ممکن است با واکسن کزاز تداخل داشته باشند.
اطلاعات دارویی واکسن کزاز
در جدول زیر میتوانید اطلاعات دارویی واکسن کزاز را مشاهده کنید.
انواع رایج واکسن کزاز | تداخلات دارویی | عوارض جانبی |
---|---|---|
توكسوئيد كزاز ۵/۰ ميلي ليتر عضلانی | سیکلوسپورین | درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق واکسن |
– | داروهای شیمی درمانی | تب خفیف |
– | تاکرولیموس | سردرد |
– | کورتیکواستروئیدها | احساس خستگی |
– | – | معده درد |
– | – | اسهال |
– | – | حالت تهوع و استفراغ |
هزینه واکسن کزاز
قیمت واکسن کزاز سالانه توسط دولت اعلام میشود. شما میتوانید با مراکز بهداشت تماس گرفته یا به این مراکز به صورت حضوری و برای آگاهی از قیمت واکسن کزاز مراجعه کنید.
واکسن کزاز کجا بزنم؟
میتوانید برای تزریق واکسن کزاز به مراکز واکسیناسیون یا بهداشت ناحیه خود مراجعه کنید یا برای اطمینان، با یک پزشک مشورت کنید و درباره این موضوع از او سوال بپرسید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
واکسن کزاز را جدی بگیرید و بر اساس تشخیص پزشک خود در زمان مقرر تزریق آن را انجام دهید. واکسیناسیون در زمان درست، به پیشگیری از ابتلا به بیماریهایی که عوارض جانبی خطرناکی به همراه خواهند داشت کمک میکند.
لازم است همه اعضای خانواده تزریقات واکسن کزاز خود را با توجه به برنامه اعلام شده انجام داده باشند. پس اگر احساس میکنید خود شما یا حتی یکی از اعضای خانواده واکسن کزاز دریافت نکرده خیلی زود در اینباره با یک پزشک متخصص صحبت کنید و با راهنماییهای پزشک برای دریافت واکسن به مراکز واکسیناسیون مراجعه نمایید.
برای پیدا کردن دکتر عفونی کافیست سری به وبسایت دکترتو بزنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر عفونی آنلاین و مشاوره دارویی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام من ۱۸ سالمه چند سال قبل واکسن کزاز رو نزدم و مدرسه م زیاد پیگیری نکرد ( چون همزمان با واکسن کرونا بود ) الان برم مرکز بهداشت بدون هیچ مشکلی میتونم بزنم؟
من با دستم که زخم کوچکی داره،چند ساعتی با گل باغچه کار کردم،واکسن کزاز چقدر ضرورت داره؟
سلام
اگر در ۱۰ سال گذشته واکسن نزده اید
برای اطمینان تزریق کنید
سلام من همیشه پریودم مرتب بوده و حتی زودترازموقع ولی این ماه که واکسن کزاز زدم عقب افتاده آیا ارتباطی داره به واکسن یانه؟
سلام
ممکن است به واکسن ربط داشته باشد
ولی دلایل دیگر مثل کیست، مشکلات هورمونی، بارداری و… هم باید بررسی شود
متخصص زنان و زایمان
سلام ولکسن کزازو زدم بعد از دو روز میتونم باشگاه برم و تمرینات بازو رو انجام بدم؟!
سلام
بله می توانید
مشکلی ندارد
تندرست باشید
سلام من آزمایش دادم و متوجه شدم پلاکت خونم پایینه اما نمیدونستم تداخل داره و واکسن کزاز رو زدم مشکلی پیش میاد؟
سلام
معمولا مشکلی بوجود نمی اید
سه ماه بعد ازمایش cbc را تکرار کنید
سلام,وقتتون بخیر،من الان ۲۴سالمه توسن ۱۴ ۱۵سالگی واکسن گزاز مدرسه زدم الان باید من بعد ۱۰سال به بهداشت مراجعه کنم تا واکسن دوباره بهم بزنن؟
سلام
بله با توجه به گذشت ۱۰ سال بهتر است تزریق شود
سلام من آبان ماه سال ۹۸ هنگام ازدواج در خانه بهداشت واکسن کزاز زدم در حال حاضر باردار هستم ۳۰ هفته هستم . پزشک زنان گفتن باید به خانه بهداشت مراجعه کنم برای تزریق واکسن کزاز .اما خانه بهداشت گفتن الان ۵ سال از اخرین تزریق واکسنم میگذره ولازم نیست واکسینه بشم.
میخواستم رهنمایی بفرمایید لازمه حتما دریافت دز مجدد اگر لازمه باید به کجا مراجعه کنم یا در صورت عدم دریافت واکسن مشملی برای خودمو نوزادم بعد از تولد پیش میاد؟ ممنون
من برای کیست بارتولن میتونم کزاز تزریق کنم؟
سلام
این واکسن ربطی به این کیست ندارد
غدد بارتولن بین واژن و فرج قرار دارند و معمولاً با چشم غیر مسلح دیده نمیشود. مایعی که این غدد تولید میکنند به کاهش اصطکاک در حین رابطه جنسی کمک میکند. اما اگر مجاری مسدود شود و این غدد نتوانند، مایع را آزاد کنند، متورم شده و کیست تشکیل میشود.
سلام
من سال ۹۶ که عقد کردم این واکسن رو تزریق کردم
الان که هفته ۳۳ بارداری هستم دکتر گفتن باید تزریق کنم
ولی بهداشت قبول نمیکنه.میگه واکسن کزاز ده سالی یکباره و نمیشه تزریق کرد.الان باید چیکار کنم؟
سلام
بله نیازی به تزریق مجدد واکسن ندارید
تندرست باشید
سلام آقا دکتر من ۲۷ ساعت پیش گربه انگشت اولی منو گاز گرفت ی کم خونریزی داشت و ۱ سانت پاره گی ایجاد و بعدش رفتم مرکز درمان پیشگیری هاری فکر کنم واکسن کزاز و هاری زد به من گفت باید سه دوز تزریق دوز دومش ۳ روز بعد و دوز سوم همینطور
سوال من از شما آیا واکسن کزاز عوارض جانبی ندارد باید سه دوز بزنم یعنی نمیشه یک دوز زدم دیگه نزنم
یا برای باروری عوارض نداره
ممنون میشم جواب من را بدهید
سلام
خیر عوارضی ندارد
و اتفاقا اصول تزریق واکسن هم همین است
نگران نباشید