آبله میمونی یا ام پاکس: آیا همه گیری جدید در راه است؟

پس از کاهش اپیدمی و علائم ترسناک و جهان‌گیر ویروس کرونا در تمام دنیا، حرف‌هایی از شیوع یک بیماری جدید به گوش می‌رسد؛ آبله میمونی یا ام پاکس! این بیماری یک‌بار در سال ۲۰۲۲ بر سر زبان‌ها افتاد و حالا در آگوست ۲۰۲۴، ترس‌ها و نگرانی‌های شدیدتری را برای تمامی افراد دنیا به میان کشیده است.

آیا این بیماری قرار است به مانند کرونا، اپیدمی جدیدی باشد؟ آیا ام پاکس کشنده است؟ علائم اصلی این بیماری چیست؟ در این مطلب با شما هستیم تا به طور مفصل به بررسی و معرفی و تاریخچه‌ی این بیماری بپردازیم و علائم و راه‌های درمان آن را مرور کنیم.

شما می‌توانید با دریافت مشاوره آنلاین و یا مراجعه حضوری به متخصص عفونی در دکترتو به تشخیص و درمان علائم مربوط به این بیماری بپردازید.

آبله میمونی یا ام پاکس چیست؟

به نقل از سازمان بهداشت جهانی؛ who آبله میمونی یا آبله میمون که این روزها، به وفور اسم آن را می‌شنویم، بیماری نادری است که در اثر عفونت با ویروسی به همین نام اتفاق می‌افتد. این ویروس از جنس Orthopoxvirus از خانواده Poxviridae است. ویروس آبله میمونی اولین بار در سال ۱۹۵۸ و در زمانی که شیوع یک بیماری مشابه آبله در میمون‌هایی که برای تحقیقات نگهداری می‌شدند کشف شد. به همین دلیل هم آبله میمونی، به این نام شناخته شد.

ام پاکس دیگر اسمی است که مدام در کنار آبله میمونی می‌شنوید. ام پاکس (mpox) یک سویه از ویروس آبله میمون (Monkeypox) است. ویروس آبله میمون به دو گونه جغرافیایی تقسیم می‌شود: آفریقای مرکزی (حوضه کنگو) و غرب آفریقا. سویه ام پاکس به یکی از این گونه‌ها مرتبط است و در مطالعات و تحقیقات به عنوان یک سویه خاص از این ویروس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سویه جدید Clade Ib چیست؟

بر اساس گزارش WHO و تطبیق آماری، میزان شیوع ویروس ام پاکس (آبله میمون) در سال ۲۰۲۴ به طرز چشمگیری افزایش یافته است. بر اساس گزارش‌های متعدد، تا اواسط آگوست ۲۰۲۴ بیش از ۳۷,۵۰۰ مورد ابتلا و ۱,۴۵۱ مرگ ناشی از این بیماری در ۱۵ کشور عضو اتحادیه آفریقا (AU) گزارش شده است. جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) بیشترین تأثیر را تجربه کرده است و حدود ۹۶.۳ درصد از تمامی موارد و ۹۷ درصد از مرگ‌ها را در سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص داده است.

پیش از این آبله میمونی دو نوع ویروس داشته است:

• Clade I: این نوع از ویروس که در جمهوری دموکراتیک کنگو و برخی دیگر از کشورهای آفریقایی شیوع یافته، کشنده‌تر از Clade II است. نرخ مرگ و میر این نوع ویروس حدود ۳ تا ۴ درصد گزارش شده است، اما در برخی موارد می‌تواند به ۱۰ درصد هم برسد.
• Clade II: این نوع ویروس که در موارد شیوع خارج از آفریقا مشاهده شده، معمولاً خفیف‌تر است و نرخ مرگ و میر بسیار کمتری دارد.

Clade Ib یا Clade 1b یکی از زیرگروه‌های ویروس آبله میمونی (Mpox) است که در سال ۲۰۲۴ شناسایی شده است. این زیرگروه جدید در شهر معدنی کامیتوگا در جنوب کیوو، جمهوری دموکراتیک کنگو، شناسایی شد و به نظر می‌رسد که قابلیت انتقال بیشتری نسبت به سایر سویه‌های ویروس آبله میمونی دارد.

ویژگی‌های Clade Ib:

• شدت بیماری: گزارش‌ها نشان می‌دهند که Clade Ib می‌تواند علائم شدیدتری ایجاد کند، به خصوص که زخم‌ها و ضایعات پوستی به جای دست‌ها و پاها عمدتاً در ناحیه تناسلی ظاهر می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود که تشخیص بیماری دشوارتر شود و احتمال انتقال خاموش (بدون علائم واضح) بیشتر باشد.
• قابلیت انتقال: به دلیل ویژگی‌های ژنتیکی و مکانی که Clade Ib در آن شناسایی شده است، این سویه ممکن است به راحتی از انسان به انسان منتقل شود، که باعث نگرانی‌هایی در مورد افزایش سرعت انتشار بیماری شده است.
• مرگ و میر: این سویه ممکن است باعث میزان مرگ و میر بالاتری نسبت به سایر سویه‌ها شود، هرچند که هنوز تحقیقات بیشتری برای تأیید این موضوع مورد نیاز است.

دچار علائم آبله میمونی شدی؟ نگرانی؟

برای بررسی علائم با متخصص مشورت کن.

مشاوره آنلاین با دکتر بیماری های عفونیدکتر بیماری عفونی

تاریخچه‌ی آبله میمونی

اولین مورد انسانی این ویروس و بیماری در سال ۱۹۷۰ در جمهوری کنگو به ثبت رسید و در ادامه نیز رفته‌رفته در مناطقی همچون آفریقای مرکزی و غربی دیده شد. تقریباً می‌توان با اطمینان گفت که پس از این ماجراها، موارد ابتلای مشاهده‌شده در خارج از آفریقا، به دلیل سفرهای بین‌المللی و یا ورود حیوانات وارداتی منتقل شده‌اند. اگر بخواهیم صادقانه به این موضوع نگاه کنیم باید بگوییم که منبع طبیعی این بیماری، همچنان ناشناخته است و در رابطه با تاریخچه طبیعی این بیماری نیز قطعیتی وجود ندارد.

میزان شیوع ویروس آبله میمونی جدید چقدر است؟

آخرین گزارش‌ها از UN News در مورد ویروس آبله میمون (که به طور رسمی به عنوان “ام پاکس” یا “mpox” شناخته می‌شود) نشان می‌دهند که این بیماری در سال ۲۰۲۴ شاهد افزایش بی‌سابقه‌ای در موارد ابتلا در کشورهای آفریقایی بوده است. سازمان جهانی بهداشت (WHO) وضعیت شیوع این ویروس در بیش از ۱۵ کشور آفریقایی را به سطح هشدار بالا رسانده و تلاش‌های گسترده‌ای برای کنترل و جلوگیری از انتشار بیشتر این ویروس در دست اجرا است.

آبله میمون به ایران رسیده است؟

ایران جزو کشورهایی است که انتقال محلی آبله میمونی در آن گزارش نشده است. همچنین ایران از نظر سازمان بهداشت جهان در رتبه‌ی هشدارهای پایین قرار دارد.

در موج قبلی این بیماری که دو سال قبل بود، در ایران نیز یک مورد بیمار آبله میمونی که از خارج از کشور آمده بود را گزارش کردیم اما موج جدید این بیماری عمدتا در کشورهای آفریقایی است اما سه مورد ابتلا به این بیماری در پاکستان نیز گزارش شده است.

علائم آبله میمونی

علائم ابتلا به آبله میمونی، بی‌شباهت به علائمی که از آبله می‌دانید نیست، با این تفاوت که غالباً به شکل خفیف‌تری بروز پیدا می‌کند. از مهم‌ترین نشانه‌های این بیماری، دانه‌های پوستی (راش) به همراه تاول در صورت، دست‌ها، پاها، دهان و اندام تناسلی است.

به‌طور کلی علائم آبله میمونی (ام پاکس) معمولاً بین ۵ تا ۲۱ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شوند و می‌توانند تا دو تا چهار هفته ادامه داشته باشند. این علائم به دو مرحله اصلی تقسیم می‌شوند:

۱. مرحله اولیه (مرحله پیش‌رونده):

• تب: یکی از اولین و مهم‌ترین علائم است که معمولاً با افزایش دما شروع می‌شود.
• سردرد شدید
• درد عضلانی و کمر درد
• خستگی و ضعف عمومی
• تورم غدد لنفاوی: این علامت به خصوص در نواحی گردن، زیر بغل، و کشاله ران ظاهر می‌شود و از ویژگی‌های اصلی آبله میمونی است که آن را از سایر بیماری‌های مشابه مانند آبله انسانی متمایز می‌کند.

۲. مرحله راش (بثورات پوستی):

• بثورات پوستی معمولاً ۱ تا ۳ روز پس از تب شروع می‌شوند.
• بثورات ابتدا به صورت لکه‌های قرمز کوچک ظاهر می‌شوند و سپس به تاول‌های پر از مایع تبدیل می‌شوند که در نهایت خشک شده و به زخم تبدیل می‌شوند.
• این بثورات معمولاً در صورت شروع می‌شوند و سپس به سایر قسمت‌های بدن از جمله کف دست‌ها و پاها، سینه، و حتی ناحیه تناسلی گسترش می‌یابند.
• زخم‌ها می‌توانند دردناک باشند و پس از بهبود ممکن است جای زخم باقی بماند.

علائم دیگر:

• در برخی موارد، علائم تنفسی مانند سرفه و گلودرد نیز گزارش شده‌اند.
• علائم گوارشی مانند تهوع، استفراغ و اسهال نیز ممکن است رخ دهد، هرچند که این علائم کمتر شایع هستند.

موارد شدید ابتلا به آبله میمونی با علائم به مراتب شدیدتر نیز معمولاً در میان افراد مبتلا به نقص ایمنی زمینه‌ای و یا در کودکان خردسال دیده می‌شود. خانم‌های باردار نیز از دیگر افرادی هستند که در معرض ابتلا به آبله میمونی شدید قرار دارند.

شدت و مدت بیماری:

این بیماری معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد.

در موارد شدید، عوارضی مانند عفونت‌های ثانویه، برونکوپنومونی (عفونت ریه‌ها)، سپسیس (عفونت خونی)، انسفالیت (التهاب مغز) و عفونت قرنیه که می‌تواند منجر به از دست دادن بینایی شود، ممکن است رخ دهد.

تشخیص آبله میمونی

علائم آبله میمونی ممکن است با سایر بیماری‌های ویروسی مانند آبله مرغان، تبخال، یا آبله انسانی اشتباه گرفته شود. بنابراین، تست‌های دقیق آزمایشگاهی برای تشخیص قطعی ضروری است.

تشخیص آبله میمونی (ام پاکس) معمولاً از طریق ترکیبی از ارزیابی بالینی و تست‌های آزمایشگاهی انجام می‌شود. مراحل تشخیص این بیماری به شرح زیر است:

۱. ارزیابی بالینی:

• معاینه فیزیکی: پزشک علائم بالینی فرد، از جمله بثورات پوستی، تب، سردرد، تورم غدد لنفاوی، و سایر علائم مرتبط را بررسی می‌کند.
• تاریخچه تماس: اطلاعات مربوط به تماس‌های اخیر با افراد یا حیوانات آلوده، سفر به مناطق با شیوع بالا، یا شرکت در فعالیت‌های پرخطر مانند تماس نزدیک با افراد مبتلا جمع‌آوری می‌شود.

۲. تست‌های آزمایشگاهی:

• تست PCR (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز): این تست برای تشخیص ویروس آبله میمونی از نمونه‌های گرفته‌شده از ضایعات پوستی (تاول‌ها یا زخم‌ها)، بزاق، خون یا مایعات دیگر بدن استفاده می‌شود. تست PCR به عنوان استاندارد طلایی برای تشخیص ویروس آبله میمونی در نظر گرفته می‌شود زیرا می‌تواند به طور دقیق DNA ویروس را تشخیص دهد.
• کشت ویروسی: در برخی موارد، ویروس ممکن است در آزمایشگاه کشت داده شود تا تشخیص تأیید شود. این روش زمان‌برتر است و نیاز به تجهیزات تخصصی دارد.
• آزمایشات سرولوژی: این آزمایش‌ها برای شناسایی آنتی‌بادی‌های تولید شده در پاسخ به عفونت ویروسی استفاده می‌شود. این آزمایش‌ها معمولاً برای تأیید عفونت‌های گذشته استفاده می‌شوند و ممکن است در مراحل اولیه عفونت کاربرد محدودی داشته باشند.

فرق آبله میمونی با آبله مرغان چیست؟

شاید این مهم‌ترین سوال این روزهای شما باشد.در تفاوت علائم آبله مرغان با علائم آبله میمونی آمده است که تاول‌های آبله مرغان کمی بزرگ‌تر از آبله‌ی میمونی است و هم‌چنین تورم در غدد لنفاوی از ویژگی‌های متفاوت آبله‌ی میمون است.

اگرچه هر دوی آنها باعث ایجاد بثورات پوستی می شوند، ویروس های مختلف باعث ایجاد mpox و آبله مرغان می‌شوند. Mpox یک ویروس ارتوپاکس است، در حالی که آبله مرغان یک ویروس تبخال است. هر دو ویروس می‌توانند از طریق پوست به پوست یا تماس چهره به چهره طولانی‌مدت پخش شوند، اما آبله مرغان بسیار مسری‌تر است و راحت‌تر از mpox پخش می‌شود.

راش‌ها نیز متفاوت عمل می کنند. در حالی که بثورات آبله مرغان می‌تواند به صورت امواج ظاهر شود، زخم‌های آبله میمونی همزمان ایجاد می‌شوند.

یکی دیگر از تفاوت‌های اصلی این دو بیماری طول درمان آن‌هاست. علائم آبله مرغان در عرض دو هفته بهبود می‌یابند، در حالی که دو تا چهار هفته طول می‌کشد تا آبله میمونی برطرف شود.

متن انگلیسی:
People with mpox are more likely to have swollen lymph nodes than people with chickenpox.
ترجمه متن:
احتمال تورم غدد لنفاوی در افراد مبتلا به آبله میمونی بیشتر از افراد مبتلا به آبله مرغان است.

cleveland clinic

آبله میمونی چطور منتقل می شود؟

ویروس ام پاکس (آبله میمونی) از چندین روش مختلف منتشر می‌شود که شامل موارد زیر است:

۱. انتقال از حیوان به انسان:

• تماس مستقیم: تماس مستقیم با خون، مایعات بدن، یا ضایعات پوستی حیوانات آلوده (مانند جوندگان و میمون‌ها) می‌تواند ویروس را به انسان منتقل کند.
• گاز گرفتن یا خراشیدن توسط حیوانات: خراش یا گاز گرفتن حیوانات آلوده می‌تواند باعث انتقال ویروس شود.
• مصرف گوشت آلوده: مصرف گوشت حیوانات وحشی که به درستی پخته نشده‌اند نیز می‌تواند منجر به عفونت شود.

۲. انتقال از انسان به انسان:

• تماس مستقیم: تماس نزدیک با ضایعات پوستی، مایعات بدن، یا قطرات تنفسی فرد آلوده می‌تواند باعث انتقال ویروس شود.
• قطرات تنفسی: قطرات بزرگ تنفسی که از طریق سرفه یا عطسه منتشر می‌شوند، می‌توانند ویروس را منتقل کنند، اما این روش انتقال نیاز به تماس نزدیک و طولانی‌مدت دارد.
• اشیاء آلوده: لمس کردن اشیاء یا سطوح آلوده به ویروس مانند لباس‌ها، ملحفه‌ها، یا سایر وسایل شخصی فرد آلوده نیز می‌تواند منجر به انتقال ویروس شود.

۳. انتقال مادر به جنین:

• ویروس ام پاکس می‌تواند از طریق جفت به جنین منتقل شود، که ممکن است منجر به عفونت مادرزادی شود.

۴. انتقال از طریق تماس جنسی:

• برخی مطالعات نشان داده‌اند که ویروس ممکن است از طریق تماس جنسی نیز منتقل شود، اگرچه این روش هنوز به‌طور کامل تأیید نشده است.

دنبال تشخیص علائم آبله میمونی هستی؟ با متخصص عفونی مشورت کن.

دکتر عفونت ویروسی

درمان آبله میمونی چگونه است؟

به نقل از «theconversation» معمولاً برای درمان این بیماری نیاز به داروی مشخصی نیاز ندارد. از آنجایی که آبله میمونی، معمولاً علائم خفیفی دارد، بعد از گذشت دوره مشخص خود و بدون نیاز به درمان، بهبود می‌یابد. با این حال، واکسن‌هایی نیز وجود دارند که می‌توانند ابتلا به این بیماری را کنترل کنند و آن را کاهش دهند.

شما برای مدیریت علائم آبله میمونی می‌توانید این روش‌ها را امتحان کنید:

• مسکن‌ها و داروهای تب‌بر: برای کاهش تب و درد، می‌توان از داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کرد.
• مراقبت از زخم‌ها: زخم‌ها و بثورات پوستی باید تمیز نگه داشته شوند تا از عفونت‌های ثانویه جلوگیری شود. استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های ملایم و پوشاندن زخم‌ها می‌تواند مفید باشد.
• هیدراتاسیون: نوشیدن مایعات کافی برای جلوگیری از کم‌آبی بدن مهم است، به ویژه اگر بیمار دچار اسهال یا استفراغ باشد.

علا.ه بر این به نظر می‌رسد برخی داروهای ضدویروسی هم در بهبود علائم یا پیشرفت علائم موثر باشند:

• تکوویریمت (Tecovirimat): این داروی ضد ویروسی به طور خاص برای درمان عفونت‌های ناشی از ویروس‌های ارتوپاکس (Orthopoxviruses) تأیید شده است، که شامل ویروس آبله میمونی نیز می‌شود. این دارو ممکن است در موارد شدیدتر یا در افراد با سیستم ایمنی ضعیف استفاده شود.
• برینسیدوفوویر (Brincidofovir): یک داروی ضد ویروسی دیگر است که می‌تواند در برخی موارد استفاده شود. با این حال، استفاده از آن به دلیل عوارض جانبی محدود شده است.
• ویدارابین (Cidofovir): این داروی ضد ویروسی نیز می‌تواند در شرایط خاص استفاده شود، به ویژه در موارد شدید یا تهدیدکننده زندگی.

توصیه اکید ما این است که در صورت بروز علائم مربوط به آبله میمونی، حتماً با پزشک دکتر عفونی و یا دکتر داخلی مشورت کنید و در صورت نیاز داروهایی همچون مسکن‌های تجویزی را مصرف کنید. به هیچ عنوان بدون تایید پزشک، هیچ دارویی را در طی این بیماری مصرف نکنید. شما می‌توانید با دریافت مشاوره با دکتر عفونی و به صورت آنلاین و یا مراجعه حضوری به فوق تخصص بیماری‌های عفونی دکترتو به درمان علائم مربوط به این بیماری بپردازید.

روش های پیشگیری از آبله میمونی یا ام پاکس

پیشگیری از آبله میمونی (ام پاکس) شامل مجموعه‌ای از اقدامات است که می‌تواند به کاهش خطر ابتلا و انتشار ویروس کمک کند. در زیر به برخی از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری اشاره می‌شود:

۱. اجتناب از تماس با حیوانات وحشی: از تماس با حیواناتی که ممکن است ناقل ویروس باشند، مانند جوندگان و میمون‌ها، خودداری کنید. همچنین، مصرف گوشت این حیوانات تنها در صورت پخت کامل توصیه می‌شود.

۲. کاهش تماس نزدیک با افراد آلوده: در مناطقی که شیوع بیماری گزارش شده است، از تماس نزدیک با افراد آلوده یا مشکوک به ابتلا به ویروس خودداری کنید. هم‌چنین در صورتی که نیاز به تماس با فرد مبتلا وجود دارد، استفاده از ماسک و دستکش مناسب می‌تواند از انتقال ویروس جلوگیری کند.

۳. رعایت بهداشت فردی: شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون به مدت حداقل ۲۰ ثانیه یا استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده بر پایه الکل می‌تواند خطر انتقال ویروس را کاهش دهد. همین‌طور وسایل شخصی، ملحفه‌ها، و لباس‌های فرد مبتلا را به دقت ضدعفونی کنید تا از انتشار ویروس جلوگیری شود.

۴. واکسیناسیون: برخی از واکسن‌هایی که برای آبله انسانی تولید شده‌اند، مانند واکسن Jynneos، می‌توانند در برابر ویروس آبله میمونی نیز محافظت ایجاد کنند. این واکسن‌ها به ویژه برای افرادی که در معرض خطر بالا قرار دارند، مانند کادر پزشکی، توصیه می‌شود.

۵. آموزش و آگاهی‌رسانی: آگاهی‌رسانی در مورد علائم، روش‌های انتقال، و راه‌های پیشگیری از ویروس آبله میمونی می‌تواند به کاهش شیوع آن کمک کند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

طبیعی است که بعد از اپیدمی ویروس کرونا در سراسر جهان، نگرانی‌های بسیاری در رابطه با بروز موقعیت‌های مشابه وجود داشته باشد. آبله میمونی نوعی بیماری نادر ویروسی است که علائمی مشابه با آبله مرغان اما خفیف‌تر ایجاد می‌کند. سردرد و بدن‌درد، تاول پوستی، تب و لرز از علائم اصلی این بیماری هستند. این ویروس از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده، مایعات بدنی و رابطه جنسی، تماس با سطوح آلوده می‌تواند انتقال یابد.

افزایش اطلاعات در رابطه با بیماری‌هایی همچون آبله میمونی که شیوع مجددی پیدا کرده‌اند می‌تواند علاوه بر آگاهی جمعی، راه‌های پیشگیری و شناخت بیشتری را در رابطه با این بیماری به وجود آورد. شما می‌توانید با دریافت مشاوره آنلاین و یا مراجعه حضوری به فوق تخصص بیماری های عفونی دکترتو به تشخیص علائم مربوط به این بیماری و نحوه پیشگیری از آن بپردازید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!