فهرست مطالب
پای پرانتزی که با نام تالیپس اکوینوواروس مادرزادی هم شناخته میشود، حالتی از انحراف استخوانهای پا به سمت خارج است که موجب ایجاد فاصله غیرطبیعی بین زانوها در حالت ایستاده میشود. این وضعیت در بسیاری از نوزادان بهصورت فیزیولوژیک دیده میشود و معمولاً با رشد طبیعی اصلاح میگردد. اما در برخی از افراد ممکن است انحراف ادامهدار، پیشرونده یا به دلیل بیماریهای زمینهای باشد. در چنین شرایطی باید بیمار سریعا زیر نظر یک پزشک متخصص روند درمان خود را آغاز کند. این مقاله آگاهی کاملی درباره بهترین سن برای درمان پای پرانتزی به شما میدهد. در صورتی که به اطلاعات بیشتری نیاز داشتید، با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
بهترین سن درمان پای پرانتزی در بزرگسالان
درمان پای پرانتزی در بزرگسالان، برخلاف کودکان، محدود به سن خاصی نیست. با این حال، هرچه درمان پاهای پرانتزی زودتر انجام شود، نتیجه بهتر و فرایند آن سادهتر خواهد بود. موارد زیر در تعیین زمان مناسب نقش دارند:
- اوایل بزرگسالی (۲۰ تا ۴۰ سالگی) بهترین زمان برای درمان است؛ در این سنین، انعطافپذیری مفاصل و کیفیت استخوانها هنوز بالا است.
- در صورتی که انحراف پا خفیف تا متوسط باشد، اصلاح آسانتر و بدون نیاز به جراحیهای پیچیده انجام میشود.
- پس از ۴۰ سالگی به دلیل بروز مشکلاتی مانند آرتروز، درد مفاصل یا تحلیل استخوان، ممکن است درمان دشوارتر شود یا به روشهای تهاجمیتر نیاز باشد.
nhs
متن انگلیسی:
Treatment for club foot usually starts within 1 to 2 weeks of your baby being born.
ترجمه متن:
درمان پای چنبری معمولاً ظرف ۱ تا ۲ هفته پس از تولد نوزاد آغاز میشود.
بهترین سن درمان پای پرانتزی در کودکان
بهترین سن درمان پای پرانتزی در کودکان هفته اول پس از تولد است. در این دوره، بافتهای پا از جمله تاندونها، رباطها، مفاصل و حتی استخوانها، هنوز نرم و انعطافپذیر هستند. درمان زودهنگام معمولاً بدون نیاز به جراحی انجام میشود. همچنین درمان در کودکی با استفاده از تمرینات مختلف و گچ گرفتن پاها منجر به اصلاح موقعیت پا میشود.
اگر درمان غیرجراحی مؤثر نباشد یا پای کودک در سنین بالاتر هنوز انحراف داشته باشد، ممکن است جراحی انجام شود. حتی در مواردی که درمان در نوزادی موفق بوده، گاهی بین سن ۳ تا ۵ سالگی به جراحی تکمیلی نیاز است؛ بهویژه اگر پا هنوز به داخل بچرخند.
دوره های مختلف سنی برای درمان پای پرانتزی
رویکرد درمانی پای پرانتزی به عوامل مختلفی مثل شدت انحراف، علت زمینهای و سن بیمار بستگی دارد. تشخیص و درمان بهموقع در هر دوره سنی، از بروز آسیبهای ماندگار مفصلی و اسکلتی جلوگیری میکند. در جدول زیر، دورههای سنی مختلف و نحوه درمان این عارضه در هر بازه سنی بررسی شده است.
بازه سنی | شرح |
---|---|
نوزادی و شیرخوارگی (۰ تا ۲ سال) | پای پرانتزی فیزیولوژیک در این سن بسیار شایع است و معمولاً نیاز به درمان ندارد. پیگیری منظم کفایت میکند؛ مگر در مواردی که انحراف شدید، یکطرفه یا مشکوک به بیماری بلانت باشد. |
اوایل کودکی (۲ تا ۴ سال) | اگر انحراف همچنان باقی بماند یا شدت پیدا کند، باید بررسی دقیقتری انجام شود. در این سن، تصویربرداری (رادیوگرافی) و ارزیابی علل زمینهای مانند بلانت یا راشیتیسم ضروری است. گاهی بریس هم تجویز میشود. |
اواخر کودکی (۵ تا ۱۰ سال) | در این مرحله معمولاً پای پرانتزی جنبه پاتولوژیک دارد و ممکن است نیاز به مداخله داشته باشد. روشهایی مثل هدایت رشد (guided growth) برای اصلاح زاویه استخوان کاربرد دارند. تمرینات فیزیوتراپی نیز نقش کمککنندهای ایفا میکنند. |
نوجوانی (۱۱ تا ۱۸ سال) | با نزدیک شدن به پایان رشد استخوان، فرصت درمان رشدی محدود میشود. در موارد متوسط تا شدید، معمولاً جراحیهایی مانند استئوتومی (برش و تنظیم استخوان) پیشنهاد میشود. اصلاح کامل بدون جراحی در این سن دشوارتر است. |
بزرگسالی (۱۸ سال به بالا) | درمان محافظهکارانه شامل کاهش وزن، کفش طبی و فیزیوتراپی، در کاهش درد و پیشگیری از تخریب مفصل مؤثر است. در موارد شدیدتر، جراحیهایی مثل استئوتومی یا حتی تعویض مفصل زانو (TKA) ممکن است لازم باشد. هدف اصلی در این سن، کاهش درد، بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از پیشرفت آرتروز است. |
متن انگلیسی:
journals.lww
Individuals with clubfoot, treated in infancy with either the Ponseti method or comprehensive clubfoot release, often encounter pain as adults.
ترجمه متن:
افراد مبتلا به پاچنبری که در دوران نوزادی با روش پونستی یا آزادسازی کامل پاچنبری درمان شدهاند، اغلب در بزرگسالی با درد مواجه میشوند.
عوارض اقدام دیرهنگام برای درمان پای پرانتزی (عوارض عدم درمان زانوی پرانتزی در سن مناسب)
درمان دیرهنگام پاچنبری میتواند باعث بروز مشکلات جدی در نوجوانی و بزرگسالی شود. کودکانی که در سن مناسب درمان نمیشوند، معمولاً با درد، بدشکلی پا و محدودیت حرکتی باقی میمانند. از جمله عوارض تأخیر در درمان میتوان موارد زیر را نام برد:
- راه رفتن غیرطبیعی (روی لبه پا یا روی قسمت بیرونی آن)
- لنگیدن هنگام راه رفتن
- ایجاد زخمهای پوستی، پینه یا تاول به دلیل تماس نادرست پا با زمین
- سختی در پوشیدن کفش
- کوچکتر بودن پا نسبت به پای سالم
- کوتاهتر بودن پای آسیبدیده
- ضعف و رشد ناکامل عضلات ساق پا (که منجر به درد یا خستگی میشود.)
- درد و خشکی مفاصل (بهویژه پس از جراحیهای اصلاحی در سنین بالاتر)
درمان بهموقع میتواند از بروز این عوارض جلوگیری کرده و کیفیت زندگی فرد را در آینده بهطور چشمگیری بهبود بخشد.
مزایای درمان پای پرانتزی در سن مناسب
پاچنبری یک ناهنجاری مادرزادی است که بهصورت خودبهخود بهبود نمییابد و نیاز به مداخله درمانی دارد. درمان زودهنگام، بهویژه در ماههای ابتدایی زندگی، نقش کلیدی در موفقیت درمان ایفا میکند. نوزادانی که درمان را بهموقع آغاز میکنند، معمولاً بهبودی کاملتری پیدا میکنند. آنها میتوانند پس از رشد، کفشهای معمولی بپوشند، بدون درد راه بروند، بدوند و فعالیتهای روزمره خود را بهراحتی انجام دهند. همچنین امکان شرکت در فعالیتهای ورزشی برای آنها فراهم میشود و کیفیت زندگیشان در مقایسه با کودکانی که درمان را دیر آغاز میکنند، بهمراتب بهتر خواهد بود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
پاچنبری یک نقص مادرزادی شایع با شیوع تقریبی یک نفر در هر ۱۰۰۰ نفر است. این بیماری پیش از این در زمان کودکی درمان میشد و به ندرت در بزرگسالی عود میکرد. امروزه روشهای مختلفی برای درمان این بیماری بوجود آمده که نیازمند شروع به موقع هستند. آگاهی از بهترین سن برای درمان پای پرانتزی در بزرگسالان کودکان، به این بیماران کمک میکند تا سریعا شرایط خود را بهبود بخشند و از عوارض احتمالی و شدیدتر جلوگیری کنند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!