برای درمان درد شانه و کتف، بسته به علت و شدت درد، میتوانید به پزشک عمومی، متخصص ارتوپدی (در موارد پیچیدهتر فوق تخصص شانه)، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، فیزیوتراپیست، متخصص روماتولوژی، متخصص پزشکی ورزشی و گاهی متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. تشخیص صحیح و انتخاب متخصص مناسب، نقش کلیدی در فرآیند بهبود و بازگشت به فعالیتهای روزمره دارد. درد شانه و کتف، عارضهای شایع است که میتواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد و از کشیدگیهای ساده عضلانی تا مشکلات جدیتری مانند آرتروز یا پارگی تاندون متغیر باشد.
درد شانه و کتف در بسیاری از موارد با استراحت و مراقبتهای اولیه بهبود مییابد، اما برخی علائم نشاندهنده نیاز به بررسی دقیقتر توسط پزشک هستند. اگر درد شانه و کتف شما بیش از یک تا دو هفته ادامه داشت، یا اگر درد شدید و ناگهانی را تجربه کردید، مراجعه به پزشک عمومی ضروری است. علائم دیگری که نباید نادیده گرفته شوند شامل محدودیت شدید در حرکت دادن بازو، تب همراه با درد، تورم یا تغییر شکل ظاهری در ناحیه شانه و کتف، و دردی که شبها تشدید شده و مانع خواب راحت میشود، هستند. همچنین، احساس ضعف یا بیحسی در بازو یا دست میتواند نشانهای از فشار بر اعصاب باشد و نیاز به ارزیابی پزشکی دارد. یک نکته بسیار مهم این است که درد شانه، خصوصاً اگر با تنگی نفس یا درد در قفسه سینه همراه باشد، ممکن است از علائم حمله قلبی بوده و نیازمند مراجعه فوری به اورژانس است.
در مواجهه با درد شانه و کتف، پزشک عمومی یا پزشک خانواده معمولاً اولین فردی است که باید به او مراجعه کنید. پزشک عمومی نقش مهمی در ارزیابی اولیه وضعیت شما دارد. او با گرفتن شرح حال دقیق، پرسش در مورد نحوه شروع درد، فعالیتهایی که درد را تشدید یا تسکین میدهند، و سابقه بیماریهای قبلی، به یک تشخیص اولیه میرسد. در بسیاری از موارد، مانند کشیدگیهای عضلانی خفیف یا التهابات جزئی، پزشک عمومی میتواند با تجویز داروهای ضدالتهاب، مسکنها، و توصیههایی برای استراحت و استفاده از کمپرس سرد یا گرم، به تنهایی مشکل را مدیریت کند. با این حال، اگر پزشک عمومی بر اساس ارزیابی اولیه تشخیص دهد که مشکل پیچیدهتر است یا به درمانهای تخصصیتری نیاز دارد، شما را به متخصص مربوطه ارجاع خواهد داد. این ارجاع بر اساس ماهیت درد، شدت علائم، و یافتههای معاینه اولیه صورت میگیرد.
پس از ارزیابی اولیه توسط پزشک عمومی، یا در صورت وجود علائم جدیتر، مراجعه به متخصصان مربوطه برای تشخیص دقیق و درمان تخصصی درد شانه و کتف ضروری است.
متخصص ارتوپدی، پزشکی است که در تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماریها و آسیبهای سیستم اسکلتی-عضلانی، شامل استخوانها، مفاصل، رباطها، تاندونها، عضلات و اعصاب تخصص دارد. در مواردی که درد شانه و کتف ناشی از آسیبهای ساختاری مانند شکستگیها، دررفتگیهای مکرر، پارگیهای وسیع تاندونهای روتاتور کاف، یا آرتروز پیشرفته مفصل شانه باشد، مراجعه مستقیم به متخصص ارتوپد توصیه میشود. این متخصصان میتوانند طیف وسیعی از درمانها، از روشهای غیرجراحی مانند تجویز دارو و فیزیوتراپی گرفته تا مداخلات جراحی پیچیده را ارائه دهند.
در میان متخصصان ارتوپدی، فوق تخصص شانه (یا جراح شانه) دارای دانش و مهارت تخصصیتری در زمینه مشکلات پیچیده مفصل شانه و آرنج است. زمانی که مشکل شانه بسیار تخصصی باشد، مانند نیاز به جراحیهای بازسازی پیچیده، تعویض مفصل شانه، یا درمان پارگیهای شدید و مکرر روتاتور کاف و دررفتگیهای مکرر شانه، مراجعه به فوق تخصص شانه میتواند نتایج درمانی بهتری را به همراه داشته باشد. تشخیص زودهنگام توسط متخصص ارتوپد یا فوق تخصص شانه، گزینههای درمانی را گستردهتر کرده و به بهبودی سریعتر و کاملتر کمک میکند.
متخصص طب فیزیکی و توانبخشی (فیزیاتریست) در تشخیص و مدیریت غیرجراحی مشکلات مربوط به اعصاب، عضلات، استخوانها و مفاصل، از جمله درد شانه و کتف، تخصص دارد. رویکرد این متخصصان عمدتاً بر بهبود عملکرد، کاهش درد و افزایش کیفیت زندگی بیماران بدون نیاز به جراحی متمرکز است. دردهای شانهای که ناشی از کشیدگیهای عضلانی، التهاب تاندونها (تاندونیت)، التهاب بورس (بورسیت)، یا مراحل اولیه آرتروز هستند، اغلب به خوبی به درمانهای ارائه شده توسط متخصص طب فیزیکی پاسخ میدهند. روشهای درمانی متداول مورد استفاده توسط این متخصصان شامل تجویز داروهای ضدالتهاب و مسکن، انجام تزریقات موضعی مانند تزریق کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب، و طراحی برنامههای جامع توانبخشی است که ممکن است شامل ارجاع به فیزیوتراپی، کاردرمانی و ارائه تمرینات اصلاحی خاص باشد. هدف اصلی، بازگرداندن بیمار به حداکثر عملکرد ممکن با کمترین میزان درد و محدودیت است.
علاوه بر متخصصان ارتوپدی و طب فیزیکی، بسته به علت زمینهای درد شانه و کتف، ممکن است نیاز به مشاوره و درمان توسط سایر متخصصان و درمانگران نیز وجود داشته باشد:
در بسیاری از موارد، یک رویکرد تیمی با همکاری چند متخصص میتواند بهترین نتایج درمانی را برای بیمار به ارمغان آورد.
به یاد داشته باشید که تشخیص دقیق علت زمینهای درد، پایه و اساس انتخاب بهترین متخصص و مؤثرترین روش درمانی است. در صورت عدم بهبودی با درمانهای اولیه، حتماً برای پیگیری مجدد به پزشک خود مراجعه کنید و سایر گزینههای درمانی را مورد بررسی قرار دهید. اقدام بهموقع و پیگیری منظم، شانس بهبودی کامل و بازگشت به زندگی فعال و بدون درد را افزایش میدهد.