معرفی انواع داروهای چربی خون و خواص آن ها

داروهای چربی خون یا داروهای کاهش‌دهنده کلسترول به‌ویژه استاتین‌ها با کاهش LDL به طور مؤثری خطر سکته مغزی و حمله قلبی را کاهش می‌دهند. افزایش HDL (کلسترول خوب) به طور معمول توسط این داروها ناچیز است و نقش کلیدی این داروها، کاهش LDL (کلسترول بد) است. البته مصرف این داروها باید حتما زیر نظر پزشک متخصص قلب و عروق، پزشک داخلی یا پزشک عمومی باشد. در این مقاله، با انواع داروهای چربی خون، نحوه عملکرد، موارد مصرف و عوارض احتمالی آن‌ها آشنا می‌شوید. برای دریافت مشاوره دارویی یا راهنمایی درباره دوز مصرف قرص چربی خون، می‌توانید همین حالا از طریق مشاوره آنلاین با متخصصان قلب در دکترتو ارتباط برقرار کنید.

داروهای چربی خون چه هستند؟

داروهای چربی خون، گروهی از داروها هستند که برای کاهش سطوح غیرطبیعی چربی‌ها مانند کلسترول تام، LDL (کلسترول بد)، تری‌گلیسیرید و گاهی افزایش HDL (کلسترول خوب) در خون تجویز می‌شوند. این داروها معمولا برای افرادی تجویز می‌شوند که در معرض خطر بالای بیماری‌های قلبی عروقی مانند سکته قلبی یا مغزی قرار دارند.

مهم‌ترین دسته‌های داروهای چربی خون شامل استاتین‌ها، فیبرات‌ها، رزین‌های متصل‌شونده به اسید صفراوی، مهارکننده‌های جذب کلسترول و داروهای جدیدتر مانند مهارکننده‌های PCSK9 هستند. هر کدام از این داروها با مکانیسم خاص خود، در مسیرهای مختلف سوخت‌وساز چربی‌ها اثر می‌گذارند. استفاده از این داروها باید همراه با تغییر سبک زندگی از جمله رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و ترک سیگار باشد تا اثربخشی آن‌ها افزایش یابد.

۱. داروی فنوفیبرات

داروی فنوفیبرات از گروه داروهای فیبرات است که برای کاهش تری‌گلیسیرید و افزایش خفیف کلسترول خوب (HDL) استفاده می‌شود. فنوفیبرات در انواع مختلفی عرضه می‌شود. برخی از فرم‌ها باید همراه با غذا مصرف شوند (مانند Lipofen و Lofibra)، در حالی که برخی دیگر می‌توانند بدون توجه به وعده غذایی مصرف شوند (مانند Tricor).
عوارض شایع آن شامل ناراحتی معده، درد عضلانی و سرگیجه است. مصرف فنوفیبرات باید حتما زیر نظر پزشک و همراه با رژیم غذایی مناسب باشد.

۲. داروی جم فیبروزیل

داروی جم فیبروزیل از دسته داروهای فیبرات است که برای کاهش سطح تری‌گلیسیرید و افزایش کلسترول HDL تجویز می‌شود. این دارو معمولا برای افرادی مناسب است که تری‌گلیسیرید بالایی دارند یا در خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی هستند. جم‌فیبروزیل باید ۶۰۰ میلی‌گرم، ۲ بار در روز، ۳۰ دقیقه قبل از صبحانه و شام مصرف شود.

عوارض رایج آن شامل ناراحتی گوارشی، سرگیجه و درد عضلانی است. داروی جم فیبروزیل برای چربی خون حتما باید با تجویز پزشک و رعایت رژیم غذایی مصرف شود.

قرص چربی خون برای کاهش کلسترول و تری‌گلیسیرید تجویز می‌شود و به پیشگیری از بیماری‌های قلبی کمک می‌کند.

۳. داروی کلستیپول

کلستیپول از گروه داروهای متصل‌شونده به اسیدهای صفراوی است و برای کاهش کلسترول بد (LDL) در خون تجویز می‌شود. این دارو با اتصال به اسیدهای صفراوی در روده باعث کاهش کلسترول در بدن می‌شود.

کلوفیبرات به دلیل عوارض جانبی و افزایش مرگ‌ومیر، از سال ۲۰۰۲ از بازار خارج شده است و دیگر تجویز نمی‌شود.

۴. داروی کلستیرامین

کلستیرامین یک داروی کاهش‌دهنده کلسترول از خانواده رزین‌های صفراوی است. این دارو با اتصال به اسیدهای صفراوی در روده، کلسترول LDL خون را کاهش می‌دهد. کلستیرامین بیشتر در افرادی تجویز می‌شود که به داروهای استاتین حساسیت دارند یا نیاز به درمان ترکیبی دارند و معمولا به شکل پودر در آب حل شده و بعد از غذا مصرف می‌شود. عوارض آن شامل یبوست، طعم ناخوشایند دهان و سوءهاضمه است.

۵. داروی پراواستاتین

پراواستاتین یکی از داروهای گروه استاتین است که برای کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش خفیف HDL تجویز می‌شود. این دارو با مهار آنزیم HMG-CoA ردوکتاز در کبد، تولید کلسترول را کاهش می‌دهد. معمولا یک‌بار در روز، شب‌ها مصرف می‌شود. این دارو مناسب افراد با کلسترول بالا یا در معرض بیماری‌های قلبی است. عوارض شایع آن شامل درد عضلانی، سردرد و مشکلات گوارشی می‌شود.

۶. داروی کلوفیبرات

قرص کلوفیبرات یکی از داروهای قدیمی گروه فیبرات است که برای کاهش تری‌گلیسیرید خون تجویز می‌شود. این دارو برای افرادی مصرف می‌شود که چربی خون بالایی دارند و به سایر درمان‌ها پاسخ نداده‌اند و معمولا دو تا سه بار در روز و بعد از غذا استفاده می‌شود. از عوارض آن می‌توان به تهوع، سنگ کیسه صفرا و اختلالات گوارشی اشاره کرد.

قرص کلوفیبرات به دلیل عوارض جانبی و در دسترس بودن داروهای جدیدتر، کمتر تجویز می‌شود. این دارو سطح تری‌گلیسیرید خون را کاهش می‌دهد اما تاثیری بر پلاک‌های چربی در رگ‌ها ندارد.

متن انگلیسی:

Statins are recommended for most patients and have been directly associated with a reduction in the risk of heart attack or stroke. Statins continue to provide the most effective lipid-lowering treatment in most cases.

ترجمه فارسی:

استاتین‌ها برای بیشتر بیماران توصیه می‌شوند و به‌طور مستقیم با کاهش خطر حمله قلبی یا سکته مغزی مرتبط هستند. در بیشتر موارد، استاتین‌ها همچنان مؤثرترین دارو برای کاهش چربی خون محسوب می‌شوند.

به نقل از heart

۷. داروی سیمواستاتین

سیمواستاتین یکی از داروهای پرکاربرد در گروه استاتین‌ها است که با مهار تولید کلسترول در کبد، سطح LDL و تری‌گلیسیرید را کاهش می‌دهد و HDL را کمی افزایش می‌دهد. این دارو برای بیماران با کلسترول بالا و در معرض بیماری‌های قلبی معمولا با مصرف یکبار در شب تجویز می‌شود. عوارض رایج آن شامل سردرد، گرفتگی عضلات و مشکلات گوارشی است.

آتورواستاتین یکی از بهترین قرص‌های چربی خون است که برای کاهش کلسترول LDL و پیشگیری از بیماری قلبی تجویز می‌شود.

۸. داروی پیتاواستاتین

پیتاواستاتین از استاتین‌های جدیدتر و قوی‌تر است که برای کاهش کلسترول LDL و افزایش HDL کاربرد دارد. این دارو معمولا برای بیمارانی تجویز می‌شود که در معرض خطر بالای بیماری‌های قلبی عروقی قرار دارند. پیتاواستاتین می‌تواند یک‌بار در روز در هر زمانی از روز، با یا بدون غذا مصرف شود
عوارض شایع آن شامل درد عضلانی، تهوع و افزایش خفیف آنزیم‌های کبدی است. بررسی عملکرد کبد در طول درمان اهمیت دارد.

۹. داروی لوواستاتین

قرص لوواستاتین یکی از داروهای گروه استاتین است که به کاهش کلسترول LDL و تری‌گلیسیرید کمک می‌کند. این دارو برای افراد مبتلا به چربی خون بالا یا کسانی که در معرض بیماری‌های قلبی هستند تجویز می‌شود. قرص لوواستاتین معمولا همراه با وعده شام مصرف می‌شود تا اثربخشی بیشتری داشته باشد. عوارض رایج آن شامل درد عضلات، اختلالات گوارشی و سردرد است. رعایت رژیم غذایی سالم همزمان با مصرف دارو بسیار مهم است.

۱۰. داروی کولسولام

کولسولام یک داروی کاهنده کلسترول از دسته متصل‌شونده‌های اسید صفراوی است. این دارو با اتصال به اسیدهای صفراوی در روده، بدن را وادار می‌کند کلسترول بیشتری برای ساخت اسید صفراوی مصرف کند و در نتیجه سطح LDL کاهش می‌یابد. داروی کولسولام معمولا برای افرادی تجویز می‌شود که تحمل استاتین‌ها را ندارند. این دارو به‌صورت قرص همراه غذا مصرف می‌شود. از عوارض آن می‌توان به یبوست و سوء‌هاضمه اشاره کرد. کولسولام ممکن است در بیماران دیابتی باعث کاهش قند خون (هیپوگلیسمی) شود؛ بنابراین، نظارت بر سطح قند خون در طول درمان ضروری است.

۱۱. داروی فلوواستاتین

قرص فلوواستاتین از خانواده استاتین‌ها است و برای کاهش کلسترول LDL، تری‌گلیسیرید و افزایش خفیف HDL تجویز می‌شود. این دارو معمولا برای افرادی با کلسترول بالا یا سابقه خانوادگی بیماری قلبی مناسب است. فلوواستاتین یکبار در روز، معمولا شب‌ها مصرف می‌شود. از عوارض شایع آن می‌توان به سردرد، درد عضلانی و بی‌خوابی اشاره کرد. مصرف منظم آن همراه با رژیم غذایی کم‌چرب توصیه می‌شود.

۱۲. داروی آتورواستاتین

آتورواستاتین یکی از رایج‌ترین داروهای استاتین است که با مهار تولید کلسترول در کبد، باعث کاهش چشمگیر LDL و تری‌گلیسیرید و در برخی موارد افزایش HDL می‌شود. این دارو برای پیشگیری از حمله قلبی، سکته و کاهش خطر مرگ زودرس تجویز می‌شود و معمولا یک‌بار در روز و بدون توجه به وعده غذایی مصرف می‌شود. عوارض آن شامل درد عضلات، مشکلات گوارشی و افزایش آنزیم‌های کبدی است.

۱۳. داروی روزوواستاتین یا رزورکسین

روزوواستاتین یکی از قوی‌ترین استاتین‌ها است که برای کاهش شدید کلسترول LDL و افزایش HDL تجویز می‌شود. این دارو بیشتر در بیماران با خطر بالای بیماری‌های قلبی، دیابت یا سابقه خانوادگی مشکلات قلبی استفاده می‌شود. مصرف آن یکبار در روز و ترجیحا شب‌ها توصیه می‌شود. عوارض شایع شامل درد عضلات، تهوع و افزایش آنزیم‌های کبدی است. کنترل منظم وضعیت کبد در طول مصرف آن ضروری است.

قرص چربی خون را منظم و طبق دستور پزشک مصرف کنید، از مصرف خودسرانه بپرهیزید و آزمایش‌های دوره‌ای را جدی بگیرید.

چند نوع قرص چربی خون وجود دارد و چه تفاوت‌هایی دارند؟

داروهای چربی خون در چند دسته اصلی طبقه‌بندی می‌شوند: استاتین‌ها، فیبرات‌ها، مهارکننده‌های جذب کلسترول، رزین‌های متصل‌شونده به اسید صفراوی و مهارکننده‌های PCSK9.

هر دسته روی نوع خاصی از چربی خون تأثیر می‌گذارد. مثلا استاتین‌ها برای کاهش LDL مناسب هستند، در حالی که فیبرات‌ها برای کاهش تری‌گلیسیرید مؤثرتر هستند. انتخاب دارو بستگی به نوع چربی خون بالا و وضعیت سلامت کلی بیمار دارد. در جدول زیر می‌توانید دسته‌بندی و کاربرد هر نوع را ببینید:

جدول انواع قرص چربی خون

بهترین قرص چربی خون خارجی چیست؟ 

برخی از داروهای خارجی که اثربخشی بالایی در کاهش چربی خون دارند، شامل آتورواستاتین (Lipitor)، روزوواستاتین (Crestor) و سیمواستاتین (Zocor) هستند. این داروها معمولا از گروه استاتین‌ها هستند و در کشورهای مختلف با برندهای معتبر تولید می‌شوند.

داروی Repatha (رپاتا) هم یکی از مهارکننده‌های جدید PCSK9 است که برای بیماران با کلسترول بسیار بالا تجویز می‌شود. استفاده از این داروها نیاز به تجویز پزشک و بررسی وضعیت کبد و پروفایل چربی خون دارد.

بهترین قرص گیاهی برای کاهش چربی خون چیست؟

برای افرادی که به دنبال روش‌های طبیعی‌تر هستند، برخی از مکمل‌های گیاهی می‌توانند به کاهش چربی خون کمک کنند. قرص‌های حاوی روغن ماهی (امگا ۳) می‌تواند در کاهش تری‌گلیسیرید موثر باشد و عصاره سیر ممکن است تأثیر محدود داشته‌باشد.

البته میزان اثربخشی آن‌ها معمولا به اندازه داروهای شیمیایی نیست و باید در کنار تغذیه سالم و ورزش مصرف شوند. مشورت با پزشک هم قبل از مصرف قرص گیاهی برای کاهش چربی خون توصیه می‌شود.

عصاره خار مریم از داروهای گیاهی برای کاهش چربی خون و محافظت از کبد هست.

بهترین قرص برای کاهش تری‌ گلیسیرید چیست؟

برای کاهش تری‌گلیسیرید خون، داروهایی مانند فنو‌فیبرات و جم‌فیبروزیل اثربخشی بالایی دارند. این داروها باعث تجزیه بهتر چربی‌ در بدن می‌شوند. همچنین مکمل‌های امگا ۳ با دوز بالا هم در کاهش تری‌گلیسیرید موثر هستند. انتخاب بین این گزینه‌ها باید بر اساس وضعیت سلامتی فرد و نظر پزشک انجام شود. رژیم غذایی مناسب نقش مهمی در اثرگذاری این داروها دارد.

طریقه مصرف قرص چربی خون چیست؟

قرص چربی خون معمولا روزی یک بار و طبق دستور پزشک مصرف می‌شود. برخی از این داروها باید همراه غذا مصرف شوند، در حالی که برخی دیگر را باید با معده خالی خورد. مهم است که دارو را در ساعت مشخصی از روز بخورید و مصرف آن را بدون نظر پزشک قطع نکنید. برای اثربخشی بهتر، سبک زندگی سالم نیز باید رعایت شود.

نکات مهم در مصرف قرص چربی خون شامل موارد زیر است:

• دارو را دقیقا طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
• قطع ناگهانی دارو می‌تواند خطرناک باشد.
• از مصرف همزمان با داروهای ضداسید یا برخی آنتی‌بیوتیک‌ها خودداری کنید.
• در صورت بارداری یا شیردهی، پزشک را مطلع کنید.
• مصرف منظم و در ساعت مشخص اهمیت زیادی دارد.

بهترین زمان مصرف قرص چربی خون چه زمانی است؟

زمان مصرف استاتین‌های کوتاه اثر بهتر است شب باشد؛ استاتین‌های طولانی اثر می‌توانند در هر زمان منظم روز مصرف شوند. توصیه کلی باید بر اساس نوع دارو باشد.

موارد مصرف و خواص قرص چربی خون

قرص چربی خون برای کاهش سطوح غیرطبیعی چربی‌ها در بدن مانند کلسترول LDL، تری‌گلیسیرید و در بعضی موارد افزایش HDL استفاده می‌شود. این داروها به پیشگیری از بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و گرفتگی عروق کمک می‌کنند. 

خواص اصلی داروهای چربی خون شامل بهبود سلامت قلب، کاهش التهاب عروقی، و کنترل چربی‌های مضر در خون است. در بیماران دیابتی یا دارای سابقه خانوادگی بیماری قلبی، مصرف این داروها بسیار مهم است.

قرص چربی خون کلسترول و تری‌گلیسیرید را کاهش می‌دهد.

عوارض قرص چربی خون چیست؟

عوارض مصرف قرص چربی خون معمولا خفیف هستند اما در برخی افراد می‌توانند جدی باشند. مضرات قرص چربی خون بیشتر در افرادی دیده می‌شود که دارو را بدون نظارت پزشکی مصرف می‌کنند یا چند دارو را با هم ترکیب می‌کنند.

عوارض رایج قرص چربی خون شامل موارد زیر است:

• درد عضلانی یا گرفتگی عضلات
• ناراحتی معده یا تهوع
• افزایش آنزیم‌های کبدی
• خستگی یا ضعف عمومی
• اختلال در خواب
• در موارد نادر آسیب عضلانی شدید (رابدومیولیز)

کم‌ عارضه‌ ترین قرص چربی خون کدام است؟

بر اساس تجربیات بیماران و شواهد بالینی، رزوواستاتین (Crestor) یکی از کم‌عارضه‌ترین قرص‌های چربی خون در بین استاتین‌ها محسوب می‌شود. این دارو اثربخشی بالایی دارد و در دوزهای پایین هم عملکرد مناسبی نشان داده است.

البته تحمل دارو در هر فرد متفاوت است و برخی بیماران با دوز کم آتورواستاتین نیز بدون عارضه بوده‌اند. پزشک با توجه به وضعیت بدن، بهترین و کم عارضه ترین قرص چربی خون را انتخاب می‌کند.

تداخل دارویی قرص چربی خون

قرص‌های چربی خون ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته‌باشند و اثربخشی یکدیگر را کاهش دهند یا باعث عوارض جانبی شوند. مثلا مصرف همزمان استاتین‌ها با برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدقارچ، یا داروهای ضعیف‌کننده سیستم ایمنی می‌تواند خطر آسیب عضلانی را افزایش دهد. همچنین داروهای ضدانعقاد، وارفارین و حتی گریپ‌فروت ممکن است با برخی قرص‌های چربی خون تداخل داشته‌باشند.

عوارض داروی چربی خون ممکن است شامل درد عضلانی، مشکلات گوارشی و افزایش آنزیم‌های کبدی باشد و نیاز به نظارت پزشک دارد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

داروهای چربی خون، از جمله استاتین‌های مختلف و سایر داروهای کاهش‌دهنده چربی، در مدیریت سطح کلسترول و کاهش خطر بیماری‌های قلبی ضروری هستند. اگر کلسترول بالا دارید یا در معرض خطر بیماری‌های قلبی عروقی هستید، بسیار مهم است که با دکتر قلب و عروق یا پزشک عمومی مشورت کنید. در سایت دکترتو امکان مشاوره آنلاین دکتر قلب و عروق و مشاوره آنلاین با دکتر عمومی نیز برای شما وجود دارد.

پزشک متخصص می‌تواند بر اساس مشخصات سلامتی شما مناسب‌ترین دارو را تعیین کند و از درمان موثر و مدیریت سطح کلسترول شما اطمینان حاصل کند. به یاد داشته‌باشید، این داروها زمانی موثر هستند که با یک سبک زندگی سالم، از جمله رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم همراه شوند.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!