آمبولی ریه چیست و چه خطراتی دارد؟ – مجله سلامت دکترتو

آمبولی ریه چیست و چه خطراتی دارد؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

آمبولی ریه یکی از بیماری‌های ریوی است که به دلیل تجمع لخته خون در سرخرگ‌های ریه ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث درد قفسه سینه، تنگی نفس، سرفه همراه با خون و سرگیجه شود. عوارض آن شامل آسیب به ریه‌ها و مشکلات تنفسی جدی است. درمان آمبولی ریه معمولاً شامل استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون برای جلوگیری از تشکیل لخته‌های جدید و در برخی موارد جراحی یا درمان‌های تخصصی برای برداشتن لخته است.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 13 دقیقه
آمبولی ریه خطرناک است؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

آمبولی ریه به انگلیسی Pulmonary embolism در واقع به وجود لخته خون یا چربی در سرخرگ‌های ریه و بافت شش گفته می‌شود. این لخته‌ها عموماً از قسمت دیگری از بدن، (معمولاً ساق پا یا دست) از طریق جریان خون به راه می‌افتند و در عروق خونی ریه جای می‌گیرند. وجود لخته‌های خونی، شایع‌ترین دلیل آمبولی ریه هستند. هرچیزی که وارد جریان خون شده و در عروق ریوی کوچک‌تر بماند، مثل چربی مغز استخوان شکسته، بخشی از تومور یا بافت‌ها، یا حباب هوا می‌تواند آمبولی ریه باشد.

آمبولی ریه چیست؟

آمبولی ریه یکی از انواع خطرناک بیماری های ریوی است. گاهی درنتیجه ایجاد لخته خون در ریه , در سیاهرگ‌های عمقی یا در اثر شکستگی استخوان یا شرایطی مشابه، یک لخته خون یا چربی یا بافت یا حتی هوا وارد رگ‌ می‌شود. این لخته به سمت قلب و سپس به سمت ریه حرکت می‌کند و در سرخرگ‌های ریه جاگیر می‌شود. در اثر این اتفاق جریان خون ورودی به ریه مسدود می‌شود، میزان اکسیژن ریه‌ها پایین آمده و فشار خون در شریان‌های وریدی بالا می‌رود.

اگر لخته‌ای در مجاری و رگ‌ها ایجاد شود و همان‌جا بماند، به آن جمع شدن خون در سیاهرگ یا ترومبوز thrombus می‌گویند. ترومبوز سیاهرگ عمقی می‌تواند منجر به آمبولی ریه شود. اما اگر لخته از دیواره رگ جدا شده و به سمت سایر اندام بدن حرکت کند، به آن آمبولوس embolus یا آمبولی گفته می‌شود.

آیا آمبولی ریه خطرناک است؟

اگر آمبولی ریه درمان نشود می‌تواند بسیار خطرناک تهدید کننده زندگی باشد. همچنین ممکن است عوارض متعددی ایجاد کند که شامل موارد زیر هستند:

  • حمله قلبی
  • سکته مغزی
  • ایست قلبی
  • فشار خون ریوی ترومبوآمبولیک مزمن
  • نارسایی قلبی
  • تنگی نفس مداوم
  • عدم تحمل ورزش
علائم آمبولی چیست؟
اولین علائم آمبولی ریه معمولاً تنگی نفس و درد قفسه سینه است

علائم آمبولی چیست؟

علائم و نشانه های آمبولی ریه به شدت لخته شدن خون در ریه، میزان درگیری ریه و وجود هرگونه بیماری زمینه‌ای بستگی دارد. اولین علائم آمبولی ریه معمولاً تنگی نفس و درد قفسه سینه است که در صورت فعالیت بدنی یا هنگام نفس عمیق بدتر می‌شود. شایع‌ترین علائم آمبولی ریه عبارتند از:

  • تنگی نفس ناگهانی
  • درد قفسه سینه که ممکن است با نفس کشیدن بدتر شود
  • سرگیجه، گیجی یا از دست دادن هوشیاری به دلیل کاهش ناگهانی فشار خون
  • سرفه که ممکن است حاوی خون باشد
  • درد یا ورم در پاها
  • درد در ناحیه کمر
  • تعریق زیاد
  • لب‌ها یا ناخن‌های آبی رنگ

بهترین روش برای درمان آمبولی ریه چیه؟

همین حالا از دکتر مشورت بگیر!

علائم آمبولی ریه در بارداری

زنان باردار پنج برابر بیشتر از زنان غیر باردار در معرض ایجاد لخته‌های خون هستند، زیرا در دوران بارداری بدن تولید عوامل خونی که باعث لخته شدن طبیعی خون می‌شوند را افزایش می‌دهد. این تغییرات می‌توانند منجر به تشکیل لخته‌های خون در پاها شوند که در صورت جدا شدن، به ریه‌ها می‌روند و به آمبولی ریه تبدیل می‌شوند. اگرچه آمبولی ریه در دوران بارداری نادر است، اما می‌تواند باعث مرگ و میر شود. درمان سریع و به موقع می‌تواند خطرات آن را کاهش دهد. علائم آمبولی ریه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • تنگی نفس ناگهانی
  • تنفس سریع
  • خس خس سینه
  • درد یا ورم قابل توجه در یک پا
  • اضطراب غیرقابل توضیح
  • سرفه با یا بدون خلط خونی
  • سرگیجه، غش یا احساس سبکی سر
  • افزایش ضربان قلب

در صورتی که این علائم را تجربه کردید، فوراً باید به پزشک مراجعه کنید.

علائم آمبولی ریه بعد از عمل جراحی

جراحی یکی از علل اصلی تشکیل لخته‌های خون است. به همین دلیل، داروهایی برای پیشگیری از لخته ممکن است قبل و بعد از جراحی‌های عمده مانند تعویض مفصل تجویز شوند. قرار گرفتن طولانی مدت در بستر پس از جراحی، حمله قلبی، شکستگی پا، آسیب یا هر بیماری جدی می‌تواند شما را در معرض خطر لخته‌های خون قرار دهد. علائم آمبولی ریه بعد از جراحی عبارت است از: سرگیجه، احساس سبکی سر، غش، ضربان قلب نامنظم و تپش قلب.

علائم آمبولی ریه در بیماران سرطانی

بیماران سرطانی به دلیل عوامل مختلفی از جمله شرایط زمینه‌ای، انواع روش درمانی و حتی بی‌حرکتی، در معرض افزایش خطر ابتلا به آمبولی ریه (PE) هستند. علائم و نشانه‌های آمبولی ریه در بیماران سرطانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • تنگی نفس
  • درد قفسه سینه
  • سرفه مداوم که ممکن است با خلط خونی یا رگه‌های خونی همراه باشد
  • ضربان قلب سریع (تاکی کاردی)
  • تورم ساق پا (ادم)
  • سیانوز (تغییر رنگ مایل به آبی لب‌ها یا ناخن‌ها به دلیل کاهش سطح اکسیژن در خون)
  • تب
  • سنکوپ، احساس ضعف یا غش
  • خستگی یا ضعف غیر قابل توضیح

آمبولی ریه در کودکان و نوزادان

آمبولی ریه (PE) در کودکان نسبت به بزرگسالان نادر است، اما شیوع آن در حال افزایش است و تشخیص به موقع آن ضروری است. به دلیل عدم شناسایی دقیق، اغلب به اشتباه تشخیص داده می‌شود که می‌تواند منجر به افزایش مرگ و میر شود. درمان آمبولی در کودکان شامل ترومبولیز و ضدانعقادهایی مانند هپارین‌ها و آنتاگونیست‌های خوراکی ویتامین K است. برخی از علائم و نشانه های آمبولی شامل سرفه شدید، رنگ پریدگی پوست و ضربان قلب نامنظم هستند.

اینفوگرافی آمبولی ریه
سرفه خونی و خس خس ریه از نشانه‌های آمبولی ریه است.

آمبولی ریه در سالمندان

مهم‌ترین علائم بیماری آمبولی در سالمندان شامل موارد زیر است:

  • غش کردن ناگهانی
  • سرفه شدید و گاهی با خلط خونی
  • ضربان قلب سریع یا نامنظم
  • سبکی سر یا سرگیجه
  • عرق کردن زیاد و غیر طبیعی
  • تب با درجه پایین
  • درد یا تورم ساق پا
  • پوست مرطوب یا تغییر رنگ داده که سیانوز نامیده می‌شود.
آیا بیماری آمبولی ریه خطرناک است؟ نکاتی که باید دربراه این بیماری بدانید.

چه چیزی باعث آمبولی ریه می شود؟

آمبولی ریه زمانی اتفاق می‌افتد که توده‌ای از مواد، مثل لخته خون، در رگ‌های شریانی ریه گیر کرده و جریان خون را مسدود می‌کند. بیشتر لخته‌ها از رگ‌های عمقی پاها (ترومبوز وریدی عمقی) به ریه منتقل می‌شوند. گاهی اوقات، مسدودیت‌ها توسط مواد دیگری غیر از لخته‌های خون مانند چربی از استخوان شکسته، بخش‌هایی از تومورها یا حباب‌های هوا ایجاد می‌شود. علت لخته شدن خون در ریه می‌تواند موارد زیر نیز باشد:

  • سفرهای طولانی پرواز یا مسافرت با خودرو
  • لخته خون در رگ‌های پا
  • سابقه آمبولی ریه در خانواده
  • سابقه بیماری‌های قلبی مانند نارسایی قلبی
  • سرطان‌ها، به ویژه سرطان‌های مغز، تخمدان، پانکراس، ریه و کلیه
  • آسیب‌دیدگی رگ‌ها، در اثر شکستگی یا عمل جراحی (به‌خصوص در نواحی لگن، مفصل ران، زانو یا ساق پا
  • اختلالات لخته شدن خون (ارثی یا اکتسابی)
  • بیماری‌های کلیوی
  • عفونت COVID-19 با علائم شدید
  • استراحت طولانی در بستر و کم‌تحرکی مانند دراز کشیدن پس از جراحی یا بیماری‌های شدید

متن انگلیسی:
The most common cause of such a blockage is a blood clot that forms in a deep vein in the leg and travels to the lungs, where it gets lodged in a smaller lung artery. Almost all blood clots that cause pulmonary embolism are formed in the deep leg veins.
ترجمه فارسی:
شایع‌ترین علت انسداد عروق ریه، لخته خونی است که در سیاهرگ عمیق ساق پا ایجاد می‌شود و به رگ‌های کوچکتر ریوی می‌رسد. تقریباً تمام لخته‌های خونی که باعث آمبولی ریه می‌شوند در سیاهرگ‌های عمقی پا تشکیل می‌شوند.

به نقل از سایت stanfordhealthcare

علت آمبولی ریه در کرونا

گزارش‌های اولیه حاکی از مشاهده‌ی فعل و انفعالات انعقادی متعدد در بیماران مبتلا به کووید ۱۹‌ هستند و  یکی از این موارد مزمن، آمبولی ریه است. احتمال وقوع آمبولی ریه در بیماران مبتلا به کرونای تحت درمان، چیزی مابین ۲.۶ تا ۸.۹ درصد است و این آمار، در بیماران بستری شده در بخش مراقبت‌های ویژه چیزی نزدیک به یک سوم مجموع موارد است.

البته که آمبولی ریه به دنبال استفاده از واکسن و تزریق واکسن هم ممکن است اتفاق بیفتد. واکسن‌هایی مانند واکسن آسترازنکا بیشترین احتمال آمبولی ریه را به دنبال دارد و مهم‌ترین علت سرفه های مداوم در اثر حساسیت به واکسن هستند.

آمبولی ریه به علت انتوباسيون غلط و مرگ تدریجی

مانور لوله گذاری عملی بسیار مخاطره آمیز برای بیمار مبتلا به آمبولی ریه است. علت این اتفاق، این است که هیپوکسمی، هیپاپنای، ونتیلاسیون فشار مثبت و استفاده از مسکن همه ممکن است موجب وخامت شرایط بیمار و همودینامیک او شوند. این اتفاق می‌تواند علت خون بالا اوردن از ریه در برخی بیماران هم باشد. در صورت امکان، اجتناب در لوله‌گذاری برای بیماران توصیه می‌شود و در صورت اجتناب‌ناپذیر بودن لوله‌گذاری، این عمل باید تا رسیدن بیمار به شرایط ثابت به تعویق انداخته‌شود.

آمبولی ریه بعد از جراحی عمل قلب باز

آمبولی پس از پیوند عروق کرونر و جراحی قلب باز به طور معمول در ۶٪ از بیمارانی که تحت سی تی آنژیوگرافی عروق کرونر قرار می‌گیرند، اتفاق می‌افتد و خوشبختانه بیشتر بیماران آمبولی خود به خود و بدون دریافت داروی ضد انعقادی درمان می‌شوند.

عکس آمبولی ریه
داشتن سابقه لخته شدن خون احتمال آمبولی ریه را بیشتر می‌کند.

چه عواملی می تواند احتمال بروز آمبولی ریه را افزایش دهد؟

سن بالا، سرطان ریه و درمان‌هایی مانند شیمی درمانی، برخی شرایط پزشکی مانند نارسایی قلبی، بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)، فشار خون بالا، سکته مغزی و بیماری التهابی روده، برخی داروها، مانند قرص‌های ضد بارداری و درمان جایگزینی استروژنی از مهم‌ترین دلایل افزایش مریضی آمبولی هستند.

راه تشخیص آمبولی ریه چیست؟

ابتدا پزشک متخصص سوالاتی پیرامون وضعیت کلی سلامتی‌ شما و سابقه سلامتی شما می‌پرسد و معاینات بالینی را پیش می‌گیرد. پزشک ممکن است آزمایش‌های خون و تصویربرداری‌هایی انجام دهد تا تشخیص مناسب برای علائم را پیدا کند. در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است پاها را برای شواهدی از لخته خون در رگ‌های عمقی بررسی کند، مانند ناحیه‌ای که ورم کرده، حساس، قرمز و گرم است. همچنین، به قلب و ریه‌ها گوش می‌دهد و فشار خون را اندازه‌گیری می‌کند. آزمایش‌های رایجی که ممکن است درخواست شود عبارتند از:

  • CTPA یا آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری: نوع خاصی از رادیوگرافی که برای تشخیص آمبولی ریه بیشتر استفاده می‌شود و از کنتراست برای تجزیه و تحلیل رگ‌های خونی استفاده می‌کند.
  • اسکن V/Q ریه برای نشان دادن قسمت‌هایی از ریه که جریان هوا و خون دارند.
  • آزمایش خون D-Dimer برای شناسایی تشکیل لخته در خون.
  • رادیوگرافی قفسه سینه از قلب و ریه‌ها برای رد سایر شرایط با علائم مشابه.
  • اولتراسوند پاها برای اندازه‌گیری جریان خون و ارزیابی لخته‌ها در رگ‌ها.
  • آنژیوگرافی ریه برای نشان دادن لخته‌های خون در ریه‌ها.
  • نوار قلب.
  • اکوکاردیوگرام برای اندازه‌گیری عملکرد قلب و ارزیابی فشار بالا در شریان‌های ریوی.
  • MRI معمولاً برای زنان باردار و افرادی که ممکن است نتوانند کنتراست استفاده شده در سایر آزمایش‌های تصویربرداری را تحمل کنند، در نظر گرفته می‌شود.

آزمایش آمبولی ریه چیست؟

آزمایش دی-دایمر یک آزمایش خون برای تشخیص آمبولی ریه است. دی دایمر محصول تخریب فیبرین است. این ماده در حالت عادی در خون وجود ندارد مگر اینکه سیستم انعقادی فعال شده باشد. میزان بالای این ماده در خون احتمال افزایش لخته‌های خونی را نشان می‌دهد.

اگرچه فاکتورهای دیگری هم ممکن است باعث سطح بالای دی دایمر شوند. در این آزمایش میزان اکسیژن و دی‌اکسید کربن خون هم مشخص می‌شود. وجود لخته در عروق خونی ریه‌ها باعث افت و کاهش سطح اکسیژن خون خواهد شد. وجود اختلال لختگی مادرزادی هم با آزمایش خون آمبولی ریه مشخص می‌گردد.

آمبولی ریه در سی تی اسکن چگونه دیده می شود؟
سی‌تی اسکن دقت بالایی در تشخیص آمبولی ریه دارد و می‌تواند لخته‌های خون را حتی در رگ‌های خونی کوچک شناسایی کند.

آمبولی ریه در سی تی اسکن چگونه دیده می شود؟

آمبولی ریه در سی‌تی اسکن به طور معمول با استفاده از آنژیوگرافی ریوی تشخیص داده می‌شود. سی‌تی اسکن دقت بالایی در تشخیص آمبولی ریه دارد و می‌تواند لخته‌های خون را حتی در رگ‌های خونی کوچک شناسایی کند. این اسکن همچنین سریع و در دسترس است.

در سی‌تی اسکن، آمبولی ریه می‌تواند به شکل ساختار دایره‌ای سفید رنگ اطراف رگ خونی مشاهده می‌شود. همچنین تغییرات دیگر مانند رگ‌هایی که به دلیل انسداد لخته خون، به نظر نمی‌رسند با خون پر شوند، یا رگ‌هایی که متورم به نظر می‌رسند، می‌توانند نشانه‌هایی از آمبولی ریه باشند. این روش تصویربرداری به پزشکان این امکان را می‌دهد که آمبولی ریه را به طور دقیق‌تر تشخیص دهند و درمان‌های لازم را شروع کنند.

تغییرات نوار قلب در آمبولی ریه

تغییرات نوار قلب در آمبولی ریه به علت گشاد شدن دهلیز و بطن راست، ایسکمی بطن راست و تحریک سیستم عصبی سمپاتیک ناشی از درد، اضطراب و هیپوکسی رخ می‌دهند. در حالی که نوار قلب به تنهایی برای تشخیص آمبولی ریه حساس و خاص نیست، برخی از تغییرات ممکن است به تشخیص کمک کنند. این تغییرات شامل:

  • تغییر موقعیت محور قلب راست (RAD)
  • بلوک شاخه راست (RBBB)
  • معکوس شدن موج T

آیا آمبولی ریه درمان قطعی دارد؟

هدف از درمان آمبولی ریه جلوگیری از بزرگ‌تر شدن لخته خون و پیشگیری از تشکیل لخته‌های جدید است. در درمان آمبولی ریه، سرعت حرف اول را می‌زند. درمان سریع آمبولی ریه برای جلوگیری از عوارض جدی یا مرگ ضروری است. خوشبختانه روش‌های درمانی زیادی برای بیماری آمبولی ریوی کشف شده است که نتایج موثری داشتند. درمان آمبولی حاد ریه نیز با خونرسانی مجدد، ترومبولیز، جراحی یا درمان با کاتتر از راه پوست به عنوان گزینه‌ جایگزین خونرسانی مجدد در بیمارانی که منع ترومبولیز دارند، انجام می‌شود.

داروهای رقیق‌کننده خون یا ضدانعقادها رایج‌ترین درمان برای لخته خون در ریه‌ها هستند. این داروها لخته‌های خون را حل نمی‌کنند بلکه به تدریج لخته را به بدن جذب می‌کنند. اگر این روش اثرگذار نباشد اقدامات بیشتری لازم می‌شود. در بیمارستان، معمولاً داروهای تزریقی برای رقیق کردن خون به بیمار داده می‌شود که پس از ترخیص، دارو به شکل قرص تجویز می‌شود.

اگر داروهای رقیق‌کننده خون موثر نباشند یا قابل استفاده نباشند، پزشک ممکن است فیلتر وناکاوا تحتانی را پیشنهاد کند. در این روش، یک کاتتر برای قرار دادن فیلتر در رگ اصلی بدن (وناکاوا تحتانی) که از پاها به قلب راست می‌رود، استفاده می‌شود. این فیلتر از حرکت لخته‌ها به ریه‌ها جلوگیری می‌کند و در صورت عدم نیاز، قابل برداشتن است.

بهترین دارو برای آمبولی ریه کدام است؟
وارفارین برای کند کردن تشکیل لخته‌ها استفاده می‌شود.

بهترین دارو برای آمبولی ریه کدام است؟

برای درمان آمبولی ریه، داروهای ضد انعقاد خون و داروهای حل‌کننده لخته (ترومبولیتیک‌ها) معمولاً تجویز می‌شوند. داروهای رقیق‌کننده خون مانند ریواروکسابان، هپارین و وارفارین برای کند کردن تشکیل لخته‌ها استفاده می‌شوند و معمولاً به مدت ۳ تا ۶ ماه پس از تشخیص تجویز می‌شوند. در موارد شدید که لخته‌ها خطرناک هستند، داروهای حل‌کننده لخته (ترومبولیتیک‌ها) به طور سریع از طریق ورید به بیماران داده می‌شوند تا لخته‌ها را از بین ببرند. این داروها معمولاً در مواقع اضطراری و تحت نظارت دقیق تجویز می‌شوند زیرا ممکن است باعث خونریزی شدید شوند.

طول درمان آمبولی ریه چقدر است؟

مدت زمان درمان آمبولی ریه و بستری شدن بیمار در بیمارستان به شدت لخته بستگی دارد. درمان آمبولی ریه به اندازه و محل لخته خون هم بستگی دارد. اگر مشکل چندان جدی نباشد و زود تشخیص داده شود، پزشک راه‌حل دارویی را برای درمان توصیه می‌کند. درمان آمبولی ریه معمولاً در بیمارستان انجام می‌شود تا بیمار کاملاً تحت نظر باشد.

درمان آمبولی ریه بعد از سزارین

آمبولی ریه پس از زایمان می‌تواند ناشی از انسداد مایع آمنیوتیک، به دلیل عوارض بارداری، ورود حباب‌های هوا در هنگام قرار دادن کاتتر وریدی مرکزی در خون و تجمع بافت و چربی باشد. هوا و عوامل دیگر وارد جریان خون می‌شوند و در طی زایمان، به خصوص سزارین، به ریه‌ها می‌روند. درمان آمبولی ریه بعد از سزارین معمولاً شامل مراحل زیر است:

  • مراقبت‌های بعدی: پس از درمان، بیمار باید تحت نظر پزشک قرار گیرد و معمولاً برای چند ماه داروهای رقیق‌کننده خون مصرف کند.
  • تشخیص سریع: اگر بیمار دچار مشکلات تنفسی و فشار خون پایین شود، تشخیص آمبولی ریه از طریق سی‌تی اسکن آنژیوگرافی ریه، اکوکاردیوگرافی و سونوگرافی پاها تسهیل می‌شود.
  • درمان اولیه: استفاده از هپارین با وزن مولکولی کم برای رقیق کردن خون و جلوگیری از تشکیل لخته‌های بیشتر. در صورت نیاز، درمان با وارفارین نیز شروع می‌شود.
  • درمان‌های اضطراری: در موارد شدید، مانند آمبولی ریه وسیع یا ناپایداری فشار خون، از درمان‌های اضطراری مانند ترومبولیز، امبولکتومی کاتتری و جراحی باز استفاده می‌شود. در این مورد، جراحی باز برای برداشتن لخته‌های بزرگ از ریه‌ها انتخاب شد.

برای امبولی ریه چه بخوریم؟

تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان خطر ابتلا به لخته خون را کاهش می‌دهد. غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان عبارتند از: میوه‌ها، سبزی‌های سبز و تازه، آجیل، دانه‌ها، روغن زیتون و کاکائو. همچنین پزشک ممکن است توصیه کند از برخی غذاها (مانند غذاهای غنی از ویتامین K)، الکل، یا برخی از داروهای بدون نسخه (مانند آسپرین و قرص‌های خواب) دوری کنید.

جراحی آمبولی ریه

گاهی برای از بین بردن لخته‌های خون، چاره‌ای به‌جز جراحی نیست. به‌خصوص در مواردی که لخته خون باعث انسداد جریان خون به سمت ریه یا قلب شده باشد، جراحی ضرورت بیشتری پیدا می‌کند. برخی روش‌های جراحی که پزشکان برای درمان آمبولی ریه انجام می‌دهند عبارتند از:

انواع روش جراحی بیماری آمبولیروش درمان
فیلترگذاری وناکاوادر این جراحی پزشک برش کوچکی ایجاد می‌کند و سپس با استفاده از سیم نازکی، فیلتر کوچکی را درون بزرگ سیاهرگ زیرین قرار می‌دهد. بزرگ سیاهرگ در واقع سیاهرگ اصلی است که از پا به سمت راست قلب می‌رسد. این فیلتر مانع از حرکت لخته خون از پا به‌سمت ریه‌ها می‌شود.  
برداشتن لختهدر این عمل لخته‌های خون بزرگ توسط لوله نازکی به‌نام کاتتر از شریان بیمار ساکشن می‌شود. البته این روش چندان کارآمد نیست، چراکه مشکلات دیگری در پیش دارد. به همین دلیل این روش در دسته روش‌های درمانی مطلوب قرار نمی‌گیرد.
جراحی بازپزشکان تنها در شرایط اورژانسی که فرد شوک شده باشد یا دارو پاسخگو نباشد، عمل باز را توصیه می‌کنند.
فیزیوتراپی آمبولی ریهداروهای رقیق کننده خون برای چند ماه اول پس از آمبولی ریه تجویز می‌شوند و پزشکان انجام فیزیوتراپی و ورزش در حین مصرف این دارو را توصیه می‌کنند.
روش‌های درمان آمبولی ریه چیست؟

درمان آمبولی ریه در طب سنتی

در طب سنتی، از طریق برطرف کردن کمبود مواد مغذی دخیل در فرایند انعقاد خون، همانند ویتامین K به درمان این بیماری می‌پردازند. مقادیر ناکافی این ویتامین نقش اساسی در ایجاد لخته‌های خون متعدد در بدن دارد و می‌تواند عامل ایجاد خونریزی‌های داخلی نیز باشد. در‌نتیجه، از منظر طب سنتی، داشتن یک رژیم غذایی سرشار از ویتامین K، نقش اساسی در پیشگیری و درمان آمبولی ریه دارد.

سبزیجاتی نظیر برگ‌ شلغم، برگ ترب، اسفناج، کاهو، انواع کلم‌ها و جعفری منابع سرشار این ویتامین هستند. ترکیبی از فعالیت‌های ورزشی سبک مثل شنا، پیاده‌روی، نوشیدن هر ۶ ساعت یکبار یک لیوان آب خنک و یک لیوان آب ولرم، خوردن کرفس خام و استفاده از زردچوبه در رژیم غذایی از مواردیست که در طب سنتی برای درمان آمبولی توصیه می‌شوند.

متن انگلیسی:
Treatment is aimed at keeping the blood clot from getting bigger and preventing new clots from forming.
ترجمه فارسی:
هدف درمان این بیماری، جلوگیری از بزرگتر شدن لخته خون و جلوگیری از تشکیل لخته‌های جدید است.

به نقل از سایت lung

همین الان از بهترین و باتجربه‌ترین متخصص برای درمان آمبولی ریه نوبت بگیر.

عوارض آمبولی ریه چیست؟

آمبولی ریه می‌تواند تهدیدکننده‌ی زندگی باشد. حدود یک‌سوم از افرادی که آمبولی ریه آن‌ها تشخیص داده نشده و درمان نمی‌شود، جان خود را از دست می‌دهند. در صورتی که این بیماری به سرعت تشخیص داده شود قابل درمان است.

آمبولی ریه می‌تواند منجر به فشار خون ریوی شود، وضعیتی که در آن فشار خون در ریه‌ها و سمت راست قلب بیش از حد بالا است. وقتی مسدودیت‌هایی در رگ‌های درون ریه‌ها وجود داشته باشد، قلب باید برای پمپاژ خون از این رگ‌ها سخت‌تر کار کند. این افزایش فشار خون، در نهایت به تضعیف قلب می‌انجامد.

در موارد نادر، لخته‌های کوچک به نام آمبولی ممکن است در ریه‌ها باقی بمانند و به مرور زمان زخم‌هایی در شریان‌های ریوی ایجاد شود. این امر باعث محدود شدن جریان خون و در نتیجه فشار خون ریوی مزمن می‌شود.

آمبولی ریه و کما

مواردی از آمبولی ریه که به دلیل مشکلات تنفسی باعث کما می‌شود، به ندرت گزارش شده است. بیشتر اعتقاد بر این است که علائم آمبولی ریه سرفه شدید، درد قفسه سینه، خونریزی و غش هستند. PE یک اختلال قلبی عروقی و ریوی خطرناک است که در بیماران بستری در بیمارستان و بخش آی سی یو بیشتر دیده می‌شود. مریضی آمبولی ریه و آب آوردن ریه می‌تواند کیفیت زندگی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و حتی باعث افزایش مرگ و میر بیماران ICU شود. بررسی سریع علائم این بیماری برای درمان آمبولی حاد ریه ضروری هستند.

عوارض بعد از درمان آمبولی ریه

متاسفانه برخی افراد بعد از دریافت درمان مناسب هم دچار عوارض می‌شوند. خونریزی بیش از حد ناشی از درمان با داروهای رقیق کننده خون، لخته شدن خون، فشار خون ریوی یا شوک قلبی از جمله عوارض آمبولی ریه بعد از درمان هستند.

برای جلوگیری از آمبولی ریه چه باید کرد؟

برای جلوگیری از آمبولی ریه، باید اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام شود که به بهبود گردش خون و کاهش خطر تشکیل لخته‌های خون کمک کند. این اقدامات به ویژه برای افرادی که در معرض خطر قرار دارند، بسیار مهم است. خطر آمبولی ریه همچنین با افزایش سن افرایش می‌یابد. اقدامات زیر کمک می‌کنند تا احتمال ایجاد لخته‌های خونی خطرناک و در نتیجه آمبولی ریه کاهش یابد:

  • ورزش و فعالیت بدنی منظم
  • مصرف داروهای رقیق‌کننده خون برای پیشگیری از لخته‌های خون.
  • استفاده از جوراب واریس
  • کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت و فشار خون
  • تغییر سبک زندگی شامل ترک سیگار و کاهش وزن
برای جلوگیری از آمبولی ریه چه باید کرد؟
برای جلوگیری از آمبولی ریه به دنبال دلیل آن باشید.

مراقبت های بعد از آمبولی ریه چیست؟

پس از درمان مناسب آمبولی ریه، به بیمار توصیه می‌شود علت اصلی و زمینه‌ای ایجاد مشکل لخته خونی را پیدا کند و بعه دنبال درمان آن باشد. در اکثر مواقع آمبولی به دلیل ترومبوز سیاهرگی عمقی اتفاق افتاده می‌افتد. احتمالا در ادامه روند درمان، نیاز است بیمار داروهای ضد انعقادی مثل هپارین و وارفارین مصرف کند تا دوباره لخته خون برنگردد.

در نهایت پزشک اطلاعات دقیق در مورد زمان و نحوه مصرف داروها را در اختیار بیمار قرار می‌دهد. به منظور جلوگیری از هرگونه مشکل احتمالی در آینده، دستورالعمل پزشک را به‌طور کامل رعایت کنند. در ادامه هم معمولاً استفاده از جوراب واریس یا سایر ابزار مشابه برای جلوگیری از تشکیل لخته خون در پاها توسط پزشک توصیه می‌شود. ورزش منظم پاها یکی از مولفه‌های اصلی درمان پس از آمبولی ریه محسوب می‌گردد. پزشک دستورات مراقبتی کامل برای پیشگیری از لخته‌های خونی آتی را به شما خواهد داد.

آزمایش های بعد از درمان آمبولی

حین مصرف داروهای ضدانعقاد در طول دوره پس از درمان، باید به‌صورت مرتب آزمایش‌های خون زیر را انجام دهید:

  • تست پی‌ تی-آی‌ ان‌ آر (PT-INR): تیم درمانی با کمک این تست متوجه سرعت ایجاد لخته در خون بیمار می‌شود و در نهایت تصمیم می‌گیرد که آیا نیازی به تغییر دوز مصرفی بیمار وجود دارد یا خیر. شرایط بیمارانی که داروی کمادین دریافت می‌کنند هم با این تست بررسی می‌شود.
  • نیمه ترومبوپلاستین فعال‌شده (aPTT): این تست مدت زمانی که طول می‌کشد لخته خون ایجاد شود را محاسبه می‌کند. این تست انعقادی برای تحت نظر گرفتن بیمارانی که هپارین مصرف می‌کنند، تجویز می‌شود.
  • آزمایش تعیین سطح هپارین: این آزمایش میزان هپارین با وزن مولکولی پایین در خون را اندازه‌گیری می‌کند. انجام این آزمایش معمولاً ضروری نیست، مگر آنکه بیمار اضافه وزن یا بیماری کلیوی داشته و یا باردار باشد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

آمبولی ریه یک بیماری جدی و خطرناک اما در عین ‌حال کاملاً قابل درمان است. هرچه روند درمان را زودتر آغاز کنید، احتمال مرگ کمتر خواهد شد. چنانچه به‌طور ناگهانی به تنگی نفس شدید، درد قفسه سینه یا سرفه همراه با خلط خونی دچار شدید، بلافاصله به پزشک متخصص ریه مراجعه کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

در مواردی که شکستگی و تصادفات شدید رخ داده باشد، ممکن است تا ۲۴ تا ۷۲ ساعت بعد علائمی از تجمع چربی و خون تحت عنوان آمبولی رخ دهد. آمبولی ممکن است در عروق ریوی و حتی عروق مغزی رخ دهد.

آمبولی ریه درمان خانگی ندارد و باید حتما مراقبت‌های اورژانسی پزشکی برای درمان آن صورت گیرد. در غیر اینصورت ممکن است که کار از کار بگذرد و خطر زندگی فرد را تهدید کند.

در بیماران سرطانی که دچار آمبولی ریه می‌شوند، درمان معمولاً شامل استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون مانند هپارین یا ریواروکسابان است. در برخی موارد، اگر لخته‌ها بزرگ باشند یا علائم تهدیدکننده زندگی ایجاد کنند، از داروهای حل‌کننده لخته (ترومبولیتیک‌ها) یا روش‌های جراحی مانند امبولکتومی استفاده می‌شود. همچنین، داروهای شیمی‌درمانی یا درمان‌های مرتبط با سرطان می‌توانند خطر لخته شدن خون را افزایش دهند، بنابراین مراقبت‌های ویژه برای مدیریت این وضعیت ضروری است.

شرایط ژنتیکی خطر تشکیل لخته خون را افزایش می‌دهند.

CTPA یا آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری نوع خاصی از اشعه ایکس درمانی است که رایج‌ترین آزمایشی است که برای تشخیص PE استفاده می‌شود زیرا از کنتراست برای تجزیه و تحلیل عروق خونی استفاده می‌کند.

خطر آمبولی ریه پس از عمل جراحی در ۱ تا ۶ هفته اول، به ویژه اگر فرد نتواند حرکت کند، در بالاترین میزان قرار دارد.

شایع‌ترین علت آمبولی ریه، ورود لخته خون در وریدهای عمقی پا است که به عنوان ترومبوز ورید عمقی (DVT) شناخته می‌شود. آمبولی ریه از پا عوارض جدی ایجاد می‌کند.

معمولا طول درمان این بیماری با مصرف داروهای ضد انعقادی، ۳ ماه است.

زمانی که ترومبوز وریدی عمقی ایجاد می‌شود، لخته‌های خون ممکن است از جای خود خارج شده و از طریق سیستم عروقی از سمت راست قلب حرکت کنند تا در شریان‌های ریوی قرار گیرند، جایی که یک یا چند رگ را به طور جزئی یا کامل مسدود می‌کنند.

هنگامی که در آلویول‌های تنفسی آب جمع می‌شود و تنفس سخت می‌گردد. وجود آب باز شدن کیسه‌ها را سخت می‌کند و حجم انها را پر می‌کند. بنابراین برای هوا جایی نیست و نفس کشیدن دشوار می‌گردد.

در مواردی که شکستگی و تصادفات شدید رخ داده باشد، ممکن است تا ۲۴ تا ۷۲ ساعت بعد علائمی از تجمع چربی و خون تحت عنوان آمبولی رخ دهد. آمبولی ممکن است در عروق ریوی و حتی عروق مغزی رخ دهد.

آمبولی ریه ۱۳ تا ۲۵ درصد از مرگ و میرهای زودرس پس از سکته مغزی را باعث می‌شود. سردرد ناشی از لخته شدن خون یکی از علائم خطرناک بعد از سکته است که باید حتما جدی گرفته شود.

امتیاز شما به مقاله:
(4.3از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
از سال ۹۵ فعالیت خود را در حوزه تولید و مدیریت محتوا آغاز کرده‌ام و همیشه مشتاق روبرویی با موقعیت‌های جدید شغلی‌ هستم. آشنایی با دنیای متفاوت در حوزه‌های مختلف مانند پزشکی و سلامت نیز من را به دنبال کردن سبک زندگی سالم تشویق می‌کند. به همین دلیل همکاری‌ام با دکترتو شروع شد.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره آمبولی ریه

  1. محسن زارع گفت:

    بر اثر شکستگی ساق پا امبلی ریه گرفتم.پنج ماهه دارو مصرف میکنم.چند روزه ورزش پرورش اندام بصورت سبک وزن کار میکنم.خطری متوجه ام نیست .با تشکر.راهنماییم کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام و وقت بخیر، با توجه به سابقه امبولی ریه و مصرف داروهای ضدانعقاد، شروع ورزش سبک مثل پرورش اندام باید با احتیاط انجام شود. ورزش ملایم و تحت نظر پزشک یا فیزیوتراپ می‌تواند به بهبود گردش خون و جلوگیری از عود مشکلات کمک کند، اما ورزش‌های سنگین یا ناگهانی ممکن است خطرناک باشد. حتماً قبل از ادامه دادن ورزش با پزشک خود مشورت کنید تا برنامه ورزشی مناسبی با توجه به وضعیت شما تنظیم شود و از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود.