فهرست مطالب
تغذیه نقش مهمی در عملکرد هورمونی، کیفیت تخمک‌گذاری و سلامت اسپرم دارد و میتواند یکی از عوامل مؤثر در درمان ناباروری باشد. بسیاری از زوج‌ها پیش از شروع درمان‌های دارویی یا روش‌هایی مانند IVF، با اصلاح رژیم غذایی تغییرات مثبتی در باروری تجربه می‌کنند. غذاهایی سرشار از آنتی‌اکسیدان، ویتامین‌ها و اسیدهای چرب سالم، به کاهش التهاب و تنظیم هورمون‌ها کمک می‌کنند. انتخاب مواد غذایی مناسب میتواند چرخه قاعدگی را منظم کند و محیط مناسبی برای بارداری ایجاد نماید. در این مقاله از دکترتو بررسی می‌کنیم که برای درمان نازایی چه بخوریم، چه چیزهایی مضر است و چگونه رژیم غذایی را اصولی تنظیم کنیم.
چه مواد غذایی برای درمان نازایی مفید است؟
برای افزایش باروری، تمرکز روی مواد غذایی طبیعی و فرآوری‌نشده اهمیت زیادی دارد. غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان مانند زغال‌اخته، گردو و سبزیجات برگ‌سبز به کاهش اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد کمک کرده و کیفیت سلول‌های جنسی را بهبود می‌دهند.
مصرف غذاهای حاوی پروتئین گیاهی مانند حبوبات، عدس و مغزها به تنظیم انسولین و کاهش مقاومت به انسولین کمک می‌کند که یکی از عوامل ناباروری در زنان است. نوشیدن آب کافی و پرهیز از قندهای افزودنی نیز از ملتهب شدن بدن جلوگیری کرده که میتواند به بهبود فرآیند درمان نازایی کمک کند. رعایت تعادل در مصرف کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها برای تنظیم هورمون‌ها ضروری است.
- میوه‌ها و سبزیجات
- کربوهیدرات‌ها و غلات کامل
- چربی‌های سالم و امگا ۳
- پروتئین؛ تعادل حیوانی و گیاهی
- ریزمغذی‌های کلیدی
| مواد غذایی و عوامل مفید برای درمان ناباروری | مواد غذایی و عوامل مضر برای درمان ناباروری |
|---|---|
| میوه‌ها و سبزیجات سرشار از آنتی‌اکسیدان، فولات و فیبر (مانند اسفناج، کلم بروکلی، پرتقال، کیوی، توت‌ها) | غذاهای فرآوری‌شده، فست‌فودها، سوسیس و کالباس |
| غلات کامل مانند جو دوسر، کینوا و نان سبوس‌دار | کربوهیدرات‌های ساده مانند نان سفید و شیرینی |
| چربی‌های سالم و امگا-۳ (ماهی سالمون، ساردین، گردو، تخم‌کتان، روغن زیتون) | چربی‌های ترانس و روغن‌های صنعتی و سرخ‌کردنی |
| پروتئین‌های گیاهی (حبوبات، عدس، مغزها) و پروتئین حیوانی باکیفیت (ماهی، مرغ) | گوشت قرمز فرآوری‌شده و مصرف زیاد پروتئین حیوانی |
| رژیم مدیترانه‌ای شامل سبزیجات، غلات کامل، چربی‌های سالم و پروتئین‌های گیاهی | رژیم‌های پرچرب و صنعتی با غذاهای آماده و بسته‌بندی‌شده |
| ریزمغذی‌ها مانند فولات (B9)، ویتامین D، روی، آنتی‌اکسیدان‌ها (C و E) و کوآنزیم Q10 | کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری برای باروری |
| مصرف آب کافی و حفظ وزن سالم | لاغری یا چاقی مفرط که موجب اختلال در تخمک‌گذاری و کیفیت اسپرم می‌شود. |
| رژیم ضدالتهاب شامل سبزیجات برگ‌سبز، میوه‌های رنگی و امگا-۳ (برای اندومتریوز) | لبنیات پرچرب، قندهای افزودنی و گوشت‌های فرآوری‌شده در اندومتریوز |
| آنتی‌اکسیدان‌ها و امگا-۳ برای بهبود کیفیت و حرکت اسپرم در مردان | مصرف الکل، سیگار، کافئین زیاد و چربی‌های ترانس |
| فیبر بالا از غلات و حبوبات برای تنظیم هورمون‌ها و قند خون | غذاهای با شاخص گلایسمی بالا و قندهای مصنوعی |
متن انگلیسی:
به نقل از سایت froedtert
For women, being underweight, overweight or obese increases ovulation dysfunction and the chance of miscarriage. For men, being overweight can cause too much body tissue and heat around the testicles, which negatively affects sperm formation and motility.
ترجمه فارسی:
برای زنان، لاغری، اضافه‌وزن یا چاقی میتواند باعث اختلال در تخمک‌گذاری و افزایش احتمال سقط شود. برای مردان، اضافه‌وزن میتواند با ایجاد بافت چربی بیش از حد و افزایش دما در ناحیه بیضه‌ها، بر تشکیل و تحرک اسپرم تأثیر منفی بگذارد.
۱. میوه ها و سبزیجات مفید
میوه‌ها و سبزیجات سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، فولات و فیبر هستند که به بهبود هورمون‌ها و کاهش التهاب کمک می‌کنند. سبزیجات برگ‌سبز مانند اسفناج و کلم بروکلی به تقویت تخمک‌گذاری و سلامت تخمدان‌ها کمک می‌کنند. میوه‌هایی مثل پرتقال، کیوی و توت‌ها سرشار از ویتامین C بوده و کیفیت اسپرم را افزایش می‌دهند. مصرف روزانه حداقل پنج واحد میوه و سبزی توصیه می‌شود. بهتر است از انواع رنگی استفاده کنید، زیرا هر رنگ نشان‌دهنده یک نوع آنتی‌اکسیدان است. شست‌وشوی کامل میوه و سبزی برای کاهش سموم احتمالی اهمیت دارد.
۲. کربوهیدرات ها و غلات کامل
غلات کامل مانند جو دوسر، کینوا و نان‌های سبوس‌دار به تنظیم قند خون و انسولین کمک می‌کنند. این عامل به‌خصوص در خانم‌های مبتلا به PCOS یا سندرم تخمدان پلی کیستیک بسیار مهم است. کربوهیدرات‌های ساده مثل شیرینی و نان سفید باعث افزایش ناگهانی انسولین و اختلال در تخمک‌گذاری می‌شوند. غلات کامل منبع خوبی از فیبر هستند و به دفع هورمون‌های اضافی از بدن کمک می‌کنند. مصرف کربوهیدرات باید متعادل و همراه با پروتئین باشد. کاهش قندهای ساده میتواند به کاهش وزن و افزایش احتمال بارداری کمک کند.
نمی‌دونی چه مواد غذایی برای بارداریت مفیده؟
از متخصص راهنمایی بگیر.
۳. چربی های سالم و امگا ۳
چربی‌های سالم مانند امگا-۳ موجب افزایش جریان خون به اندام‌های تولید مثل و تنظیم هورمون‌ها می‌شوند. بهترین منابع آن ماهی‌های چرب، گردو، تخم‌کتان و روغن زیتون است. امگا-۳ التهاب را کاهش می‌دهد و به بهبود کیفیت تخمک و اسپرم کمک می‌کند. به‌جای روغن‌های صنعتی و سرخ‌کردنی از روغن‌های سالم استفاده کنید. مصرف منظم امگا-۳ در مردان باعث افزایش تحرک اسپرم می‌شود. در بانوان نیز تخمک‌گذاری و کیفیت اندومتر را بهبود می‌دهد.
۴. پروتئین؛ تعادل حیوانی و گیاهی
پروتئین برای ساخت هورمون‌ها و سلامت تخمک و اسپرم ضروری است. بهتر است بخشی از پروتئین مورد نیاز خود را از منابع گیاهی مثل لوبیا، عدس و مغزها دریافت کنید. مصرف زیاد پروتئین حیوانی، به‌خصوص گوشت قرمز فرآوری‌شده، میتواند باعث التهاب و کاهش باروری شود. ماهی و مرغ انتخاب‌های سالم‌تری هستند. در مردان مصرف پروتئین با کیفیت به افزایش حجم و تحرک اسپرم کمک می‌کند. ترکیب پروتئین گیاهی و حیوانی بهترین تعادل را ایجاد می‌کند.
رژیم غذایی مدیترانه ای
رژیم مدیترانه ای یکی از الگوهای تغذیه‌ای سالم و امیدبخش برای تقویت باروری معرفی شده است. این رژیم سرشار از سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل، حبوبات و چربی‌های سالم مانند روغن زیتون است. مطالعات نشان داده‌اند زنانی که از این رژیم پیروی می‌کنند، تخمک‌گذاری منظم‌تری داشته و شانس بالاتری برای بارداری دارند. در مردان نیز این رژیم به بهبود کیفیت و حرکت اسپرم کمک می‌کند. تمرکز اصلی این رژیم بر غذاهای طبیعی و کاهش غذاهای صنعتی و پرچرب است. استفاده از ماهی‌های چرب مانند سالمون و ساردین برای تامین امگا-۳ توصیه می‌شود.
ریزمغذی های کلیدی برای درمان باروری
چند ریزمغذی نقش اساسی در سلامت سیستم تولیدمثل دارند و کمبود آن‌ها میتواند باعث اختلال در تخمک‌گذاری یا کاهش کیفیت اسپرم شود. فولات یا ویتامین B9 برای تشکیل سلول‌های جنسی و جلوگیری از نقص جنین ضروری است و باید قبل از بارداری در بدن کافی باشد. ویتامین D به تنظیم هورمون‌ها و بهبود عملکرد تخمدان و کیفیت اسپرم کمک می‌کند و کمبود آن یکی از شایع‌ترین عوامل ناباروری است اما نقش مستقیم آن در ناباروری هنوز قطعی نیست.
روی یا زینک در مردان باعث افزایش تعداد و حرکت اسپرم می‌شود و در زنان در فرآیند تخمک‌گذاری نقش دارد. آنتی‌اکسیدان‌ها مانند ویتامین C و E از تخمک و اسپرم در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. کوآنزیم Q10 نیز انرژی سلولی را افزایش داده و کیفیت تخمک و اسپرم را بهبود می‌بخشد.
تغذیه برای درمان اندومتریوز و درمان نازایی
در اندومتریوز، التهاب نقش مهمی در کاهش باروری دارد، بنابراین رژیم ضدالتهاب میتواند به بهبود شرایط کمک کند. کاهش مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده و قندهای افزودنی به کاهش التهاب و درد مرتبط با اندومتریوز کمک می‌کند. مصرف سبزیجات برگ‌سبز، میوه‌های رنگی و امگا-۳ از منابع ضدالتهاب طبیعی است و عملکرد تخمدان و رحم را بهبود می‌بخشد.
فیبر بالا باعث کاهش استروژن اضافی در بدن می‌شود که در پیشرفت اندومتریوز نقش دارد. استفاده از غلات کامل، حبوبات و روغن‌های سالم به تعادل هورمونی کمک کرده و شانس بارداری را افزایش می‌دهد. کنترل وزن و قند خون نیز برای افزایش موفقیت درمان اندومتریوز ضروری است.
۴.۸ (۴۸۲۰ نظر)۴.۹ (۱۸۰۶ نظر)۴.۹ (۱۱۲۰ نظر)۴.۵ (۱۱۰۵ نظر)۴.۶ (۹۵۴ نظر)۴.۷ (۸۹۸ نظر)تغذیه اختصاصی برای درمان ناباروری مردان
سلامت و کیفیت اسپرم به شدت تحت تأثیر تغذیه و سبک زندگی است. مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها مانند ویتامین C، ویتامین E، لیکوپن (گوجه‌فرنگی) و سلنیوم به کاهش آسیب رادیکال‌های آزاد و بهبود حرکت و کیفیت اسپرم کمک می‌کند. روی (Zinc) برای تولید هورمون تستوسترون و افزایش تعداد اسپرم ضروری است و منابع آن شامل گوشت کم‌چرب، مغزها و حبوبات است.
مصرف امگا-۳ از ماهی‌های چرب و مغزها به تحرک اسپرم و سلامت غشای سلولی کمک می‌کند. پرهیز از الکل، سیگار، غذاهای سرخ‌کردنی و چربی‌های ترانس نیز بسیار مهم است. نوشیدن آب کافی و حفظ وزن سالم میتواند اثرات مثبت رژیم غذایی را تقویت کند. به طور کلی، ترکیب رژیم غنی از آنتی‌اکسیدان، چربی‌های سالم و پروتئین با کیفیت بیشترین تأثیر را بر باروری مردان دارد.
چه غذاهایی برای درمان نازایی مضر است؟
غذاهای فرآوری‌شده، چربی‌های ترانس و قندهای مصنوعی می‌توانند باعث التهاب و اختلال هورمونی شوند. نوشابه، سوسیس و کالباس، فست‌فودها و روغن‌های سرخ‌کردنی از جمله مواردی هستند که باید حذف شوند. مصرف بیش از حد کافئین و الکل، احتمال موفقیت بارداری را کاهش می‌دهد. لبنیات پرچرب و غذاهای با شاخص گلایسمی بالا نیز در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مضر هستند. کنترل مصرف شکر و شیرینی برای تنظیم انسولین ضروری است. هرچه غذا طبیعی‌تر باشد، برای باروری مفیدتر است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت varta
Fast food is high in so called ‘trans fat’ (trans fatty acids), which is considered a ‘bad fat’. Some examples of food with lots of trans fat are French fries, doughnuts, deep-fried fast foods, margarine, cookies, cakes, pastries, and processed snack foods such as crackers and microwave popcorn.
ترجمه فارسی:
فست فودها سرشار از چربی‌های ترانس هستند که به عنوان چربی مضر شناخته می‌شوند. برخی از نمونه‌های غذایی با میزان بالای چربی ترانس شامل سیب‌زمینی سرخ‌کرده، دونات، غذاهای سرخ‌شده، مارگارین، بیسکویت، کیک، شیرینی‌ها و تنقلات فرآوری‌شده مانند کراکر و پاپ‌کورن مایکروویو هستند.
برای درمان ناباروری دنبال رژیم غذایی مناسب هستی؟ مشاوره بگیر.
نتیجه گیری
برای درمان نازایی چه بخوریم؟ رعایت تغذیه صحیح و اصولی میتواند شانس بارداری را افزایش دهد و از بدن برای درمان ناباروری حمایت کند. رژیم مدیترانه‌ای، مصرف امگا-۳، پروتئین‌های گیاهی، میوه‌ها و سبزیجات از بهترین انتخاب‌ها هستند. پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده، چربی‌های ناسالم و قندهای افزوده ضروری است. تغذیه جایگزین دارو نیست، اما در کنار درمان‌های پزشکی میتواند بهترین نتیجه را ایجاد کند. مشورت با متخصص تغذیه باروری باعث شخصی‌سازی رژیم متناسب با شرایط هورمونی فرد می‌شود.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!