فهرست مطالب
درمان پای پرانتزی شامل استفاده از کفش‌های مخصوص، اسپلینت، بریس، گچ، جراحی یا فیزیوتراپی باشد. موضوع مهم در این روند درمانی تشخیص زودهنگام بیماری و شروع به موقع درمان است. پس اگر احساس می‌کنید شما یا هر یک از عزیزانتان درگیر چنین شرایطی هستید پس از خواندن این مقاله از دکترتو خیلی زود با یک پزشک متخصص در این زمینه صحبت کنید. پزشک پس از سنجش شرایط بیمار بهترین راه را برای درمان پیشنهاد خواهد داد.
درمان پای پرانتزی چیست؟
پاهای پرانتزی که اصطلاح عامیانه بیماری پاچنبری است، یک بدشکلی یا نقص مادرزادی است که در آن پا یا پاهای کودک به سمت داخل می‌چرخد. در حقیقت وقتی به پای فرد مبتلا نگاه می‌کنید، قسمت پایین آن اغلب به طرفین متمایل شده یا حتی رو به بالا قرار دارد. از آنجا که استخوان‌ها، مفاصل و تاندون‌های نوزاد بسیار انعطاف‌پذیر هستند، درمان پاچنبری معمولاً در هفته اول یا دوم پس از تولد آغاز می‌شود. هدف از درمان، حرکت دادن پای کودک به موقعیت اصلاح‌شده از طریق قرار دادن کف پا رو به زمین است. درمان به کمک گچ گرفتن پا در بیشتر موارد امکان حرکت بهتر پا را فراهم می‌کند. روش‌های درمانی متنوع هستند و با توجه به شرایط هر فرد از سمت پزشک تجویز و شروع می‌شوند. هر یک از روش‌های درمانی در صورتی که در چند ماه اول زندگی انجام شود، مؤثرتر خواهند بود.
۱. درمان پای پرانتزی با بریس
استفاده از بریس (ارتز) یکی از روش‌های غیرجراحی رایج برای اصلاح پای پرانتزی، به‌ویژه در کودکان خردسال است. بریس به تراز کردن تدریجی استخوان‌های پا کمک می‌کند و معمولاً در دوره‌ای که کودک هنوز در حال رشد است، بیشترین تأثیر را دارد. این ابزار معمولاً به صورت شبانه‌روزی یا تنها در هنگام خواب استفاده می‌شود. دقت کنید که باید از بریس باید نظر پزشک متخصص ارتوپدی استفاده کنید.
در برخی کودکان، به‌ویژه زمانی که پای پرانتزی به‌دلیل بیماری‌هایی نظیر راشیتیسم یا نرمی استخوان ایجاد شده، استفاده از بریس همراه با درمان علت زمینه‌ای می‌تواند مؤثر باشد. رعایت زمان‌بندی و دستورالعمل‌های استفاده از بریس نقش مهمی در موفقیت درمان دارد.
۲. درمان پای پرانتزی با کفش
کفش‌های اصلاحی یا طبی می‌توانند در درمان خفیف پای پرانتزی در کودکان کمک‌کننده باشند؛ به‌ویژه زمانی که به‌درستی با سایر روش‌های غیرتهاجمی مثل فیزیوتراپی ترکیب شوند. این کفش‌ها معمولاً دارای کفی یا طراحی خاصی هستند که تراز پا را در وضعیت طبیعی نگه می‌دارند و فشار وارده به مفاصل زانو را کاهش می‌دهند. با این حال، در موارد متوسط تا شدید یا در سنین بالاتر که صفحات رشد بسته شده‌اند، استفاده از کفش طبی به تنهایی مؤثر نیست. در این شرایط باید به گزینه‌های دیگری مانند جراحی یا ارتزهای تخصصی روی آورد.
متن انگلیسی:
nhs
Club foot is usually diagnosed after a baby is born, although it may be spotted during the routine ultrasound scan done between 18 and 21 weeks.
ترجمه متن:
پای چنبری معمولاً پس از تولد نوزاد تشخیص داده می‌شود؛ اگرچه ممکن است در طول سونوگرافی معمول بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۱ تشخیص داده شود.
۳. درمان پای پرانتزی با لیزر
در حال حاضر، درمان پای پرانتزی با لیزر پایه علمی و بالینی تأییدشده‌ای ندارد. گرچه از لیزرهای کم‌توان (Low-Level Laser Therapy) در برخی درمان‌های فیزیوتراپی برای کاهش التهاب یا درد عضلانی استفاده می‌شود، اما نمی‌توان از آن به عنوان درمان اصلی برای اصلاح ساختار استخوان‌های ساق یا زانو در پای پرانتزی استفاده کرد. پای پرانتزی یک تغییر ساختاری در محور استخوان‌ها است و درمان آن نیازمند اصلاح مکانیکی تراز استخوان‌ها از طریق فیزیوتراپی، بریس یا در صورت لزوم جراحی است.
می‌خوای درمان لیزری برای پای پارنتزی امتحان کنی؟
از متخصص راهنمایی بگیر.
۴. عمل پای پرانتزی
جراحی تنها راه قطعی برای صاف‌کردن دائمی پاهای پرانتزی در افرادی است که رشد اسکلتی‌شان کامل شده یا شدت بدشکلی بالا است. در کودکان، روش‌های جراحی اغلب شامل هدایت رشد است که با قرار دادن یک پلیت کوچک در صفحه رشد، رشد استخوان را در جهت درست هدایت می‌کند. در بزرگسالان یا نوجوانانی که رشد اسکلتی به پایان رسیده، جراحی استئوتومی (برش و اصلاح استخوان) گزینه مناسبی برای تراز مجدد محور پاها است. این جراحی‌ها به مهارت بالای جراح ارتوپد نیاز دارند و معمولاً با دوره نقاهت چند هفته‌ای همراه هستند.
۵. درمان پای پرانتزی با دستگاه
دستگاه‌های ارتوپدی پا در برخی موارد شدید یا پس از جراحی استفاده می‌شوند تا تراز مناسب پاها حفظ شود. این دستگاه‌ها با اعمال نیروی کنترل‌شده به استخوان، در اصلاح تدریجی انحراف کمک کننده هستند. درمان با این دستگاه‌ها معمولاً برای بیماران خاص و تحت نظر دقیق پزشک ارتوپد انجام می‌شود و ممکن است همراه با درد و نیاز به پیگیری مداوم باشد.
۶. درمان پای پرانتزی با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین روش‌های غیرجراحی برای درمان پای پرانتزی خفیف تا متوسط در کودکان و نوجوانان است. تمرینات فیزیوتراپی باعث تقویت عضلات ران، باسن و ساق شده، به بهبود تراز مفاصل کمک می‌کنند. کشش عضلات سفت‌شده مانند همسترینگ یا عضلات ساق نیز از جمله تمرینات رایج و موثر است. در مواردی که بدشکلی شدید یا ساختاری باشد، فیزیوتراپی به تنهایی مشکل را برطرف نمی‌کند. در این حالت، درمان ترکیبی با ارتز یا جراحی توصیه می‌شود.
می‌خوای از فیزیوتراپی برای درمان پای پرانتزی کمک بگیری؟ مشاوره بگیر.
۷. درمان پای پرانتزی در خانه
برخی والدین تصور می‌کنند می‌توان پای پرانتزی را تنها با ورزش یا تغییر سبک زندگی در خانه درمان کرد. با اینکه تمرینات خانگی می‌توانند در حفظ قدرت عضلات و کاهش علائم کمک‌کننده باشند، اما اصلاح ساختار استخوانی معمولاً نیاز به مداخله پزشکی دارد. ورزش، ماساژ، مصرف ویتامین یا پوشیدن کفش خاص در صورت وجود انحراف ساختاری استخوان، به‌تنهایی کافی نیستند و درمان علمی باید تحت نظر پزشک انجام شود.
متن انگلیسی:
nhs
The main treatment, called the Ponseti method, involves gently manipulating and stretching your baby’s foot into a better position. It’s then put into a cast.
ترجمه متن:
درمان اصلی که روش پونستی نامیده می‌شود، شامل دستکاری و کشش ملایم پای کودک برای قرار گرفتن در موقعیت بهتر است. پس از انجام این کارها پای کودک گچ گرفته می‌شود.
۸. تمرینات خانگی درمان پای پرانتزی (درمان پای پرانتزی با ورزش)
تمریناتی مانند اسکات با کنترل، کشش عضلات همسترینگ، تقویت عضلات داخلی ران و تمرینات تعادلی می‌توانند در بهبود وضعیت زانوها مؤثر باشند؛ به‌ویژه در کودکان یا بزرگسالان با پای پرانتزی خفیف. این تمرینات باید منظم و صحیح انجام شوند و بهتر است تحت نظر فیزیوتراپیست آموزش داده شوند. به این نکته دقت کنید که ورزش به تنهایی انحراف شدید را اصلاح نمی‌کند، اما از پیشرفت آن جلوگیری کرده و سلامت عمومی مفاصل را بهبود می‌بخشد.
| روش درمان | توضیح مختصر |
|---|---|
| گچ گرفتن (روش پونستی) | روش اصلی درمان در نوزادان؛ با کشش و گچ‌گیری پا برای اصلاح تدریجی موقعیت آن. |
| بریس (ارتز) | ابزاری برای اصلاح تدریجی تراز پا، به‌ویژه در کودکان در حال رشد؛ استفاده شبانه‌روزی یا در خواب. |
| کفش طبی | مناسب برای موارد خفیف؛ کمک به تراز پا همراه با فیزیوتراپی؛ در موارد شدید یا سن بالا مؤثر نیست. |
| فیزیوتراپی | تقویت عضلات و کشش آن‌ها برای بهبود تراز پا در موارد خفیف تا متوسط؛ به تنهایی برای موارد شدید کافی نیست. |
| جراحی | تنها راه‌حل قطعی برای موارد شدید یا پس از بسته‌شدن صفحات رشد؛ شامل هدایت رشد یا استئوتومی. |
| دستگاه‌های ارتوپدی | اعمال نیروی کنترل‌شده برای اصلاح تدریجی انحراف یا حفظ تراز پس از جراحی؛ نیازمند پیگیری دقیق. |
| درمان خانگی | تمرینات ساده و تقویت عضلات در خانه؛ به‌تنهایی کافی نیست و باید با نظر پزشک انجام شود. |
| تمرینات خانگی/ورزشی | تمریناتی مثل اسکات، کشش همسترینگ و تمرینات تعادلی؛ مناسب برای موارد خفیف و پیشگیری از پیشرفت انحراف. |
| درمان با لیزر | پایه علمی و بالینی ندارد و برای اصلاح ساختار استخوانی توصیه نمی‌شود. |
درمان پای پرانتزی خفیف
در پای پرانتزی خفیف (که معمولاً در کودکان نوپا دیده می‌شود.) نیاز فوری به مداخله درمانی وجود ندارد. این وضعیت غالباً بخشی طبیعی از رشد کودک است و با رشد و تقویت عضلات و استخوان‌ها به‌تدریج برطرف می‌شود. پزشک به‌طور منظم وضعیت زانوها را بررسی می‌کند تا از وضعیت طبیعی تراز پاها مطمئن شود. اگر پای پرانتزی خفیف ناشی از عوامل تغذیه‌ای مثل کمبود ویتامین D باشد، اصلاح رژیم غذایی و مکمل‌درمانی احتمالا کافی خواهد بود. تمرینات ملایم، فیزیوتراپی و گاهی هم استفاده از کفش‌های خاص می‌توانند روند بهبودی را تسریع کنند.
درمان پای پرانتزی در بزرگسالان
در بزرگسالان چون صفحات رشد استخوانی بسته شده‌اند، درمان پای پرانتزی چالش بیشتری دارد. درمان پای پرانتزی در بزرگسالان بدون جراحی در صورتی ممکن است که انحراف بسیار خفیف بوده یا علت اصلی آن در عملکرد عضلات و نه ساختار استخوانی باشد. در این موارد، تمرینات تخصصی فیزیوتراپی و استفاده از ارتزهای سفارشی موثر خواهد بود.
با این حال، در اغلب موارد، برای بهبود قطعی شرایط بیمار نیاز به جراحی است. جراحی اصلاحی مانند استئوتومی می‌تواند با برش و تنظیم مجدد استخوان، محور زانو را صاف کند. تصمیم‌گیری درباره عمل جراحی به سن، سلامت عمومی بیمار، شدت ناهنجاری و میزان درد یا ناتوانی بستگی دارد.
درمان پای پرانتزی نوزاد
اکثر کودکانی که پاهای پرانتزی دارند نیازی به درمان پزشکی ندارند. پزشک کودک را معاینه می‌کند تا مطمئن شود که پاهای او به خودی خود صاف می‌شوند. اگر پاهای پرانتزی فرزند شما ناشی از بیماری دیگری مانند راشیتیسم یا بیماری بلانت باشد، پزشک درمان بیماری را سریعا آغاز خواهد کرد. درمان بیماری در زمان کودکی باعث می‌شود که کودک خیلی زود شرایط عادی را بدست آورد.
درمان پای پرانتزی چقدر طول میکشد؟
مدت زمان درمان پای پرانتزی بستگی به سن بیمار، شدت انحراف، علت زمینه‌ای و نوع درمان انتخاب‌شده دارد. در کودکان با پرانتزی خفیف، گاهی تنها پیگیری دوره‌ای کافی است و بدون مداخله خاص طی ۶ تا ۲۴ ماه اصلاح می‌شود. در موارد شدید یا نیازمند جراحی، دوره درمان می‌تواند چندین ماه تا یک سال به‌طول بیانجامد و شامل توانبخشی و فیزیوتراپی است. استفاده منظم از بریس یا کفش اصلاحی نیز معمولاً به مدت چند ماه تا چند سال ادامه دارد تا از عود ناهنجاری جلوگیری شود.
بهترین سن برای درمان پای پرانتزی
بهترین سن برای شروع درمان پای پرانتزی، اوایل کودکی یعنی بین ۱۸ ماهگی تا ۳ سالگی است. در این دوره، استخوان‌ها هنوز در حال رشد و تغییرپذیر هستند و درمان‌هایی مانند بریس، کفش طبی یا فیزیوتراپی مؤثرتر خواهند بود. اگر تا سن ۳ سالگی یا بیشتر انحراف پاها ادامه یابد یا بدتر شود، بررسی‌های بیشتر و حتی ارجاع به ارتوپد کودکان ضروری است. در نوجوانان و بزرگسالان، چون صفحات رشد بسته شده‌اند، معمولاً جراحی تنها گزینه درمانی مؤثر خواهد بود.
۴.۵ (۱۱۰۴ نظر)۴.۷ (۸۸۷ نظر)۴.۹ (۷۳۲ نظر)۴.۶ (۷۵۵ نظر)۴.۵ (۶۱۹ نظر)۴.۹ (۵۴۰ نظر)نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
پای پرانتزی می‌تواند از یک حالت طبیعی رشد در نوزادان تا یک ناهنجاری ساختاری مهم در بزرگسالی متغیر باشد. تشخیص زودهنگام و انتخاب درمان مناسب (از جمله بریس، فیزیوتراپی، کفش طبی یا جراحی) می‌تواند از عوارض بعدی مانند آرتروز زانو، درد مزمن یا ناتوانی در راه‌رفتن جلوگیری کند. در صورت مشاهده انحراف مداوم پاها در کودک یا احساس درد و ناتوانی در بزرگسالی، مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد ضروری است. همچنین اگر شما در خانواده سابقه بیماری‌های استخوانی یا ژنتیکی دارید باید برای پیشگیری و درمان پای پرانتزی خیلی زودتر اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!