برفک دهان چیست و روش درمان آن چگونه است؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

هنگامی که عفونت قارچی در دهان یا روی زبان شما رشد می‌کند، برفک دهان ایجاد می‌شود که با کاندیدیای دهانی، کاندیدیای دهانی حلقی یا برفک تنها نیز شناخته می‌شود. در واقع قارچ کاندیدیا آلبیکنز موجب برفک دهان می‌شود. جالب است بدانید که به صورت طبیعی، مقدار بسیار کمی از این قارچ در دهان زندگی می‌کند اما رشد غیرطبیعی آن باعث بروز بیماری می‌شود.

برفک دهان یک عفونت خفیف است و به ندرت عوارض ایجاد می‌کند با این وجود برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند می‌تواند خطر ساز باشد. برای درمان آن بهتر است به دکتر عمومی یا متخصص عفونی مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان مشاوره و نوبت‌دهی آنلاین با پزشکان سراسر کشور نیز برای شما فراهم شده است. در ادامه این مطلب همراه ما باشید که می‌خواهیم به بررسی علل، علائم و روش درمان این بیماری قارچی بپردازیم.

برفک دهان چیست؟

برفک دهان به انگلیسی oral thrush، نوعی بیماری قارچی در دهان است. به طور کلی وقتی این نوع قارچ به صورت کنترل نشده‌ای رشد می‌کند، می‌تواند عفونت دهانی ایجاد کند. همچنین این بیماری در نوزادان و کودکان نیز دیده می‌شود.

دقت داشته باشید عفونت موجب برجستگی‌های سفید رنگ بر روی زبان یا قسمت داخل گونه‌ها می‌شود، که رشد قارچ‌ها با اولین درمان متوقف می‌شود. در نظر داشته باشید برفک دهان یک عفونت خفیف است و به ندرت عوارض ایجاد می‌کند با این وجود برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند می‌تواند خطر ساز باشد.

راه های سرایت برفک دهان چیست؟

عفونت برفک دهان از فردی به فرد دیگر سرایت نمی‌کند، اما اگر قارچ کاندیدا در بزاق فردی باشد و از طریق بوسیدن، خوردن غذا و آب در یک ظرف یا لیوان مشترک دیگری با آن تماس پیدا کنید، می‌تواند به شما منتقل شود.

علائم برفک دهان یا قارچ دهان و گلو چیست؟

در مراحل اولیه‌ی برفک دهان ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند، با این وجود با گذشت زمان و رشد مداوم قارچ، هر کدام از علائم زیر ممکن است دیده شود:

• برجستگی‌های سفید رنگ روی زبان، لثه‌ها، لوزه‌ها و داخل گونه ها
• خونریزی مختصر به هنگام خراشیدگی برفک ها
• درد در محل برجستگی ها
• زخم و خشکی‌های گوشه‌ی لب و دهان
• مشکل در بلع
• مزه‌ی بد در دهان

گاهی اوقات برفک دهان در نوزادان موجب علائم زیر می‌شود:

• مشکل در غدا خوردن
• نق زدن
• تحریک پذیری

۱. برفک دهان نوزاد و گرفتگی صدا

برفک دهان نوزاد از چیست و آیا برفک دهان نوزاد خود به خود خوب میشود؟ نوزادانی که برفک دهان دارند در هنگام شیر خوردن ممکن است عفونت را به مادرخود نیز منتقل کنند. در واقع مادر و نوزاد می‌توانند در یک چرخه‌ی انتقال عفونت به یک دیگر گرفتار شوند.

از این رو توجه داشته باشید که اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید و سینه هایتان با عفونت قارچی آلوده شده، ممکن است هر کدام از علائم زیر را تجربه کنید:

• خارش شدید، درد و حساسیت در نوک سینه
• پوسته پوسته شدن یا براق شدن اطراف نوک سینه
• درد شدید هنگام شیر دهی
• درد شدید در سینه

برفک دهان یک عفونت قارچی دهان و گلو است بنابراین ممکن است در برخی نوزادان گلودرد و گرفتگی صدا ایجاد کند.

آیا برفک دهان نوزاد باعث بی اشتهایی میشود؟

بله، برفک می‌تواند حس چشایی را ضعیف کند و لذت خوردن و آشامیدن را از بین ببرد. این اتفاق اشتها را کاهش داده و منجر به کاهش وزن می‌شود.

آیا برفک دهان باعث تب می شود؟

در موارد شدید، عفونت قارچی دهان می‌تواند به مری گسترش پیدا کند و باعث ایجاد درد یا مشکل در بلع، احساس اینکه غذا در گلو یا ناحیه وسط سینه گیر می‌کند و تب شود.

نوزادت علائم برفک دهان داره و نگرانی؟

برای اطمینان از متخصص نوبت بگیر.

مشاوره آنلاین متخصص کودکاندکتر اطفال خوب

۲. برفک دهان در بارداری 

برفک دهان، که به عنوان کاندیدیازیس دهان نیز شناخته می‌شود، یک عفونت قارچی شایع است که در دوران بارداری هم ایجاد می‌شود. بارداری می‌تواند خطر ابتلا به برفک دهان را به دلیل تغییرات هورمونی، ضعف سیستم ایمنی و افزایش سطح قند خون افزایش دهد.

علائم برفک دهان در بارداری شامل لکه‌های سفید یا کرمی روی زبان، گونه‌های داخلی، سقف دهان یا گلو است. همچنین می‌تواند باعث ناراحتی، احساس سوزش، مشکل در خوردن یا بلع و طعم فلزی در دهان شود.

۳. استرس و برفک دهان

استرس و اضطراب به خودی خود باعث ایجاد برفک دهان نمی‌شود. با این حال، استرس ناشی از رفتارهای مضطرب‌کننده به ایجاد برفک کمک می‌کند، زیرا استرس تعادل بین باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌های دیگر بدن را به هم می‌زند و به برفک اجازه رشد می‌دهد.

۴. برفک دهان و ایدز

بیش از ۹۰درصد افراد مبتلا به HIV یا بیماری ایدز دچار برفک دهان می‌شوند. کاندیدا (عامل برفک) مخمری است که در بدن وجود دارد و در بیشتر موارد مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما در افراد مبتلا به HIV، سیستم ایمنی ممکن است قادر به کنترل رشد مخمر کاندیدا در بدن نباشد و در نتیجه برفک دهان ایجاد شود.

متن انگلیسی:
Mild forms of thrush usually require no medical interventions. People with healthy immune systems» clear the infection in a matter of days.»
ترجمه فارسی:
«اشکال خفیف برفک دهان معمولا نیازی به درمان پزشکی ندارند و بیماران دارای سیستم ایمنی سالم و قوی، عفونت را در عرض چند روز از بین می‌برند.»

به نقل از سایت byte

علت برفک دهان یا پوسته های سفید داخل دهان چیست؟

برفک دهان هنگامی ایجاد می‌شود که قارچ کاندیدیا شروع به رشد غیر قابل کنترل می‌کند. به صورت طبیعی، سیستم ایمنی از میکروب‌های خوب برای کنترل کاندیدیا آلبیکنز و سایر باکتری های بد استفاده می کند. وقتی این تعادل به هم می خورد باکتری های بد و قارچ شروع به تکثیر شدن می کنند و باعث عفونت می شوند.

همان قارج‌هایی که موجب این عفونت می‌شوند می‌توانند عفونت‌های قارچی واژن نیز ایجاد کنند. بنابراین در زنان باردار عفونت های قارچی واژن در هنگام زایمان می‌تواند به نوزاد نیز منتقل شود و موجب این عفونت در نوزاد شود. سایر موارد نیز در جدول زیر قرار گرفته است:

علل برفک دهان	توضیحات
داروها	گاهی سیستم ایمنی بدن به دنبال مصرف برخی دارو‌ها ضعیف می‌شود، زیرا میکروارگانیسم‌های خوبی که برای مقابله با عفونت وجود دارد را کاهش یافته داده، همچنین فرد را مستعد عفونت‌هایی مانند برفک دهان می‌کند.
شیمی درمانی	از دیگر عوامل آن درمان سرطان، مانند شیمی درمانی و اشعه درمانی را می‌توان نام برد که باعث آسیب به سلول‌های ایمنی بدن می‌شوند و فرد را مستعد عفونت‌ها می کنند.
سرطان	بیماری‌هایی مانند ایدز و لوکمی (سرطان خون) نیزبه سیستم ایمنی بدن حمله کرده و فرد را مستعد عفونت هایی متعدد از جمله برفک دهان می‌کنند.
دیابت	دیابت نیز بیماری دیگری است کهبر سیستم ایمنی بدن تاثیر گذاشته و فرد را مستعد این عفونت می‌کند. اگر دیابت شما کنترل شده نیست ممکن است سطح بالایی از قند در بزاق شما وجود داشته و قارچ از این قند اضافی برای رشد خود در دهان استفاده می‌کند.

علت برفک دهان کودکان چیست؟

دلیل اصلی برفک دهان در کودکان یا علت سفیدی روی زبان معمولاً به خاطر رشد بیش از حد قارچ کاندیدا در دهان است. عوامل متعددی در ایجاد برفک دهان در کودکان نقش دارند که عبارتند از:

• سیستم ایمنی نابالغ
• مصرف آنتی بیوتیک
• استفاده طولانی مدت از بطری یا پستانک
• ضربه یا تحریک دهان
• سرایت از فردی دیگر با استفاده مشترک از وسایل شخصی

عکس شکل ظاهری برفک دهان

برفک یک عفونت ناشی از قارچ مخمری به نام کاندیدا آلبیکنس است. این بیماری یک عفونت مقاربتی نیست، اما گاهی اوقات ممکن است بعد از رابطه جنسی ایجاد شود. در تصویر زیر، شکل ظاهری برفک را مشاهده می‌کنید.

روش تشخیص برفک دهان چگونه است؟

پزشک گوش و حلق و بینی احتمالا با معاینه‌ی ساده‌ی دهان و زبان شما و دیدن برچستگی‌های سفید رنگ می‌تواند برفک دهان را تشخیص دهد. در برخی موارد نیز گرفتن بیوپسی (نمونه) به تشخیص کمک می‌کند. در نظر داشته باشید که بیوپسی شامل برداشتن قسمت کوچکی از ضایعات برجسته در دهان است.

نمونه‌ای که به آزمایشگاه فرستاده می‌شود، وجود قارچ کاندیدا در نمونه مورد آزمایش قرار می‌گیرد. ضمنا اگر برفک‌های دهانی در مری نیز دیده شود، پزشک احتمالا کارهای بیشتری مانند نمونه کشت از گلو یا اندوسکوپی برای تشخیص دقیق انجام خواهد داد.

برفک دهان چگونه درمان می‌ شود؟ (چگونه قارچ دهان را از بین ببریم)

درمان‌های متعددی برای برفک دهان وجود دارد که با توجه به سن و وضعیت سلامت فرد متفاوت است. به صورت کلی هدف از درمان جلوگیری از رشد و گسترش قارچ است. با شروع درمان، علائم در عرض چند هفته از بین می‌رود، گرچه این عفونت ممکن است دوباره بازگردد.

توجه داشته باشید که درمان کامل غالبا زمانی است که سیستم ایمنی شما سالم باشد و بیماری دیگری نداشته باشید. اگر شما به طور مکرر دچار برفک دهان می‌شوید در عین حال سالم هستید پزشک می‌تواند شما را از نظر بیماری‌های زمینه‌ای مورد ارزیابی قرار دهد.

بهترین دارو و قطره برفک دهان چیست؟

هرکدام از درمان‌های دارویی زیر می‌تواند برای درمان برفک دهان استفاده شود:

• قرص فلوکونازول یا کپسول فلوکونازول برای برفک دهان: یک داروی ضد قارچ است و برای درمان برفک دهان می‌تواند موثر باشد
• قرص و قطره کلوتریمازول برای برفک دهان: پزشک ممکن است این قرص مکیدنی را برای شما تجویز کند. این دارو را در دهان گذاشته تا زمانی که کاملا حل شود
• قرص نیستاتین یا قطره نیستاتین برای برفک دهان: یک دهان شوی ضد قارچی است که در کل دهان آن را چرخانده سپس بلعیده می‌شود
• اینتراکونازول: یک داروی ضد قارچ خوراکی است که در کسانی که به درمان‌های اولیه مقاوم‌اند یا آلوده به عفونت HIV استفاده می‌شود
• ژل برفک دهان داکتارین
• قطره ویوله دوژانسین برای برفک دهان
• آمفوترسین B: این دارو برای درمان عفونت‌های شدید استفاده می‌شود
• مترونیدازول برفک دهان
• دیفن هیدرامین برای برفک دهان

درمان خانگی برفک دهان نوزاد و بزرگسال

درمان‌های خانگی برفک دهان شامل موارد زیر هستند:

• دندان‌های خود را با مسواک نرم مسواک کنید تا ضایعات دچار زخم داخل دهان نشوند.
• به صورت منظم دندان‌های مصنوعی خود را تمیز کنید.
• از دهان شویه‌ها و اسپری‌های دهان دیگر در کنار موارد تجویز شده استفاده نکنید.
• اگر مبتلا به دیابت هستید قند خون خود را کنترل کنید.
• از مخلوط آب نمک برای شستشوی دهان خود استفاده کنید.
• مصرف ماست پروبیوتیک برای برگرداندن یا نگه داشتن سطح بالای باکتری‌های خوب
• درمان برفک دهان در مادران شیرده و نوزادان

هنگامی که نوزاد شیر خوار دچار برفک دهان می‌شود باید مادر و نوزاد هر دو درمان شوند تا جلوی انتقال عفونت مجدد به یکدیگر گرفته شود. درمان در این حالت شامل موارد زیر است: برای درمان برفک از یک داروی ضد قارچ مانند تربینافین یا کوتریموکسازول برای بچه و یک کرم ضد قارچ برای پستان مادر استفاده کنید.

درمان برفک دهان در طب سنتی (درمان گیاهی برفک دهان)

در طب سنتی و گیاهی نیز روش‌های موثری برای درمان عفونت قارچی دهان وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

• گلاب برای برفک دهان: قرقره کردن و نوشیدن آن همراه با چای یا به تنهایی
• جوش شیرین برای برفک دهان: محلول غلیظ شده آن با آب می‌تواند به ضدعفونی زخم دهانی کمک کند
• شیرخشت برای برفک دهان: چرخاندن آن در دهان برای رفع بیماری دهانی مفید است
• عرق کاسنی برای برفک دهان: طبع سردی دارد و در شیردهی و بارداری باید با مشورت متخصص مصرف شود
• ترنجبین برای برفک دهان: یکی از بهترین داروهای گیاهی است. با حل کردن ۱.۲ قاشق چای‌خوری از آن در آب جوش و خوردن روزی دوبار از این محلول، برفک بهبود می‌یابد.

برای درمان برفک دهان به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای درمان و بهبودی سریع بیماری‌های دهان و دندان، به پزشک عمومی، دکتر عفونی و دکتر کودکان مراجعه کنید. حتی مشورت با دندانپزشکان نیز می‌تواند مفید باشد زیرا در این زمینه تخصص دارند. برای دریافت نوبت اینترنتی از بهترین پزشکان سراسر کشور، می‌توانید همین الان از طریق سایت دکترتو اقدام کنید.

سریع‌ترین روش درمان برفک دهان چیه؟ همین الان از دکتر مشاوره بگیر.

دکتر برفک دهان

عوارض برفک دهان چیست؟

برفک دهان به ندرت موجب عوارض در افرادی با سیستم ایمنی سالم می‌شود. افرادی که به دلیل برخی بیماری‌ها یا مصرف بعضی دارو‌ها، سیستم ایمنی شان ضعیف می‌شود، بیشتر از سایر افراد ممکن است دچار عوارض شوند.

اگر سیستم ایمنی شما ضعیف است، قارچ‌ها ممکن است وارد جریان خون شوند و از این طریق در سراسر بدن پخش می‌شوند و در نهایت باعث درگیری ارگان‌های مختلف بدن مانند مغز، قلب و کبد می‌شود. کودکانی که دچار برفک دهان هستند ممکن است دچار راش‌های شدید پوشک (دانه‌های پوستی) نیز شوند.

چه افرادی در معرض خطر برفک دهان هستند؟

کودکان و نوزادان بیش تر از سایر افراد در معرض ابتلا به این عفونت هستند. گرچه ممکن است در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند نیز برفک دهانی دیده شود. در صورت داشتن سیستم ایمنی ضعیف و هر کدام از شرایط زیر بیش تر از سایر افراد در معرض خطر هستید:

• مبتلا به دیابت، کم خونی و HIV
• در بیماری‌هایی که موجب خشکی دهان می‌شوند (چه بیماری هایی باعث خشکی دهان میشود؟ بیماران مبتلا به سندروم شوگرن و دیابت بیشترین احتمال خشکی دهان را دارند)
• مصرف آنتی بیوتیک و کورتیکواستروئیدها
• به دنبال درمان سرطان مانند شیمی درمانی، اشعه درمانی یا مصرف دارو
• استفاده از دندان مصنوعی
• کشیدن سیگار
• پیوند عضو به تازگی (زیرا ریسک عفونت‌های قارچی را بالا می‌برد)

چگونه می‌ توان از برفک دهان پیشگیری کرد؟

شما می‌توانید با استفاده از روش‌های ساده زیر احتمال ابتلا را کاهش دهید:

• سعی کنید بهداشت دهان را با مسواک زدن وکشیدن نخ دندان به صورت روزانه رعایت کنید. بهداشت دهان مخصوصا هنگامی که مبتلا به دیابت هستید یا از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید بسیار مهم است.
• بعد از استفاده از کورتیکواستروئید‌های استنشاقی حتما دهان خود را بشوید.
• هرزمان که از آنتی بیوتیک استفاده می‌کنید ماست را نیز به رزیم غذایی خود بیافزایید.
• عفونت‌های قارچی واژن را فورا درمان کنید مخصوصا اگر باردار هستید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

برفک دهان یک عفونت قارچی شایع است که در اثر رشد بیش از حد قارچ کاندیدا در دهان ایجاد می‌شود. شایع‌ترین علائم آن شامل ایجاد لکه‌های سفید یا کرمی رنگ روی زبان، گونه‌های داخلی و سقف دهان یا گلو همراه با ناراحتی و مشکل در غذا خوردن است.

اگرچه در حالت عادی و با رعایت بهداشت فردی واگیردار نیست، اما مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص دقیق و درمان مناسب آن، به ویژه برای نوزادان، کودکان و افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند، مهم است. درمان سریع می‌تواند به سرعت عفونت را از بین ببرد و از عود آن جلوگیری کند.

جهت دریافت نوبت، به سایت دکترتو مراجعه کنید. در سایت دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان عمومی، دکتر فوق تخصص کودکان یا دکتر عفونی در شهر خود آشنا شوید، از مشاوره آنلاین با دکتر عمومی، مشاوره آنلاین دکتر کودکان و مشاوره آنلاین پزشک عفونی استفاده کنید و برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!