فهرست مطالب
میکروسفالی یک اختلال نادر عصبی است که در آن اندازه سر نوزاد به طور قابل‌توجهی کوچک‌تر از نوزادان همسن و هم‌جنس اوست. این عارضه می‌تواند به دلایل مختلف ژنتیکی یا محیطی بروز کند و اغلب زمانی رخ می‌دهد که در دوران بارداری رشد مغز دچار اختلال شود یا پس از تولد رشد مغز متوقف گردد. از آنجایی که این عارضه می‌تواند روی عملکرد مغزی و تکامل جسمی و ذهنی نوزاد تاثیر بگذارد، تشخیص زودهنگام و آشنایی با علائم آن ضروری است. به همین دلیل در ادامه این مقاله از دکترتو به مهم‌ترین علائم میکروسفالی در نوزادان اشاره کرده‌ایم، تا با مداخله به موقع، از شدت پیامدهای این عارضه بکاهید.
علائم ظاهری میکروسفالی در نوزادان از بدو تولد تا ماه های بعد
نوزادان مبتلا به میکروسفالی معمولا در مهارت‌هایی مانند نگه داشتن سر، لبخند زدن، حفظ تعادل و سایر توانایی‌های حرکتی نسبت به همسن و سالان خود تاخیر دارند. از آنجایی که اندازه سر یکی از معیارهای اصلی تشخیص میکروسفالی است، در ادامه جدولی مرتبط با این موضوع آورده‌ایم.
| سن | جنسیت | دور سر نوزادان عادی (سانتی‌متر) | دور سر نوزادان مبتلا به میکروسفالی (سانتی‌متر) |
|---|---|---|---|
| بدو تولد | دختر | ۳۴.۳ | ۳۱ |
| بدو تولد | پسر | ۳۴.۸ | ۲۹ |
| ۱ ماهگی | دختر | ۳۶.۴ | ۳۲ |
| ۱ ماهگی | پسر | ۳۷.۲ | ۳۰ |
| ۳ ماهگی | دختر | ۳۹.۵ | ۳۳ |
| ۳ ماهگی | پسر | ۴۰.۶ | ۳۱ |
| ۶ ماهگی | دختر | ۴۲.۴ | ۳۵ |
| ۶ ماهگی | پسر | ۴۳.۸ | ۳۶ |
| ۹ ماهگی | دختر | ۴۴.۳ | ۳۶ |
| ۹ ماهگی | پسر | ۴۵.۸ | ۳۷ |
| یک سالگی | دختر | ۴۵.۶ | ۳۷ |
| یک سالگی | پسر | ۴۷.۰ | ۳۸ |
۱. کوچکی سر نوزاد
یکی از اصلی‌ترین علائم نوزاد میکروسفالی، کوچکی واضح و غیرطبیعی سر است. پزشکان اغلب با اندازه‌گیری محیط سر و مقایسه آن با نمودارهای رشد استاندارد، وضعیت رشد سر نوزاد را بررسی می‌کنند تا مشخص شود اندازه سر او در چه محدوده‌ای قرار دارد. البته به یاد داشته باشید که برخی از نوزادان به طور طبیعی سر کوچک‌تری دارند و اندازه سر آن‌ها کمی پایین‌تر از حد معمول است. اما در نوزادان میکروسفالی، اندازه سر بسیار کمتر از میانگین طبیعی برای سن و جنس کودک خواهد بود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت ncbi
Microcephaly is a rather rare condition with reported prevalence estimates varying between 1 to 12 per 10,000 children.
ترجمه فارسی:
میکروسفالی یک عارضه نسبتا نادر است و بر اساس گزارش‌ها شیوع آن بین ۱ تا ۱۲ نفر در هر ۱۰,۰۰۰ کودک تخمین زده می‌شود.
۲. اختلالات چهره و تفاوت ظاهری نوزاد میکروسفالی
نوزادان مبتلا به میکروسفالی ممکن است در مقایسه با نوزادان دیگر، دچار تفاوت‌هایی در چهره و ظاهر شوند. در حقیقت با رشد این کودکان، صورت آن‌ها به رشد ادامه می‌دهد اما جمجمه رشد چندانی ندارد. این موضوع می‌تواند باعث شود صورت نسبت به اندازه سر بزرگ‌تر به نظر برسد. علاوه بر این، ممکن است تغییرات زیر نیز در این کودکان مشاهده شود:
- پیشانی شیب دار در برخی فنوتیپ‌های سندرمی
- باریک بودن بخش بالایی جمجمه
۳. کاهش رشد عمومی نوزاد میکروسفالی
برخی از کودکان مبتلا به میکروسفالی حتی با وجود این که سرشان همیشه نسبت به سن و جنسی‌شان کوچک می‌ماند، می‌توانند مراحل رشد و تکامل خود را بدون مشکل طی کنند و قد و وزن تقریبا طبیعی داشته باشند. با این حال بسته به علت و شدت میکروسفالی، برخی از کودکان ممکن است به قد و وزن متوسط نرسند یا کوتاه قد باشند و همچنین با مشکلات حرکتی و تعادلی مواجه شوند.
دنبال راه دقیق تشخیص میکروسفالی هستی؟
برای ارزیابی فوری نوبت بگیر.
مشکلات رشد و تکامل در نوزادان مبتلا به میکروسفالی
رشد و تکامل جسمی، ظاهری و عصبی کودکان مبتلا به میکروسفالی اغلب با اختلال همراه است. به دلیل رشد ناقص مغز، توانایی آن‌ها در حل مسائل و حفظ اطلاعات محدود است و همین مسئله انجام فعالیت‌های روزمره و کارهای مختلف را دشوار می‌سازد. علاوه بر این، برخی از این کودکان دیرتر از حد معمول شروع به صحبت می‌کنند و برای بیان کلمات و یادگیری زبان به زمان بیشتری نیاز دارند.
به همین دلیل ممکن است نیازمند جلسات گفتاردرمانی باشند. به طور کلی، وجود این اختلالات مغزی و جسمی باعث شده که این کودکان در مقایسه با همسن و سالان خود به مراقبت و کمک بیشتری احتیاج داشته باشند. بنابراین همیشه باید آن‌ها را تحت نظر داشته باشید.
تأثیر میکروسفالی بر سیستم عصبی نوزاد
سیستم عصبی از مغز، نخاع و شبکه گسترده‌ای از عصب‌ها تشکیل شده که کنترل بدن و عملکردهای حیاتی آن را بر عهده دارند. این سیستم وظیفه انتقال پیام‌ها بین مغز و بخش‌های مختلف بدن را دارد و عملکردهای مهمی مانند افکار، حافظه، یادگیری، احساسات، حرکات (تعادل و هماهنگی)، حواس (بینایی، شنوایی، چشایی، بویایی و لامسه)، خواب، ضربان قلب، تنفس و هضم غذا را تنظیم می‌کند. در نوزادان مبتلا به میکروسفالی، رشد ناقص مغز باعث می‌شود سیستم عصبی نتواند به درستی عمل کند.
تأثیر میکروسفالی بر توانایی های حرکتی نوزاد
مشکلات حرکتی در کودکان مبتلا به میکروسفالی رایج هستند. کودک ممکن است به دلیل اسپاستیسیته (انقباض غیرارادی عضلات) دچار اختلالات حرکتی شود. در این شرایط هماهنگی و تعادل او نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد. این وضعیت می‌تواند انجام فعالیت‌های روزمره نظیر راه رفتن، گرفتن اشیا در دست یا بازی‌های ساده را برای کودک دشوار کند. بسیاری از این کودکان برای این که استفاده بهتری از اندام‌های خود داشته باشند، نیازمند فیزیوتراپی هستند. فیزیوتراپی با بهبود عملکرد فیزیکی کودک، استقلال او در انجام کارهای شخصی را نیز بیشتر می‌کند.
۵ (۱۶۵۲ نظر)۴.۵ (۴۶۸ نظر)۴.۶ (۳۰۱ نظر)۳.۲ (۳۶۸ نظر)۴.۳ (۲۲۲ نظر)۴.۹ (۱۶۹ نظر)علائم همراه با میکروسفالی در نوزادان
علاوه بر علائم واضح و اصلی میکروسفالی، بسیاری از نوزادان و کودکان ممکن است با علائم و عوارض جانبی دیگری نیز مواجه شوند. شدت و نوع این مشکلات می‌تواند در هر کودک متفاوت باشد. در ادامه، به مهم‌ترین مشکلاتی که معمولا همراه با میکروسفالی مشاهده می‌شوند، اشاره کرده‌ایم:
- تشنج و مشکلات عصبی در کودکان مبتلا به میکروسفالی شایع هستند و علت بروز آن‌ها رشد ناقص مغز است. تشنج‌های مکرر و کنترل نشده می‌توانند به سلول‌های عصبی آسیب بزنند و رشد مغز را تحت تاثیر قرار دهند. این کودکان همچنین ممکن است با مشکلات عصبی دیگری نظیر اختلالات حرکتی، دشواری در تعادل و کاهش توانایی تمرکز و توجه نیز مواجه شوند.
- اختلالات خواب و بیداری در برخی از نوزادان مبتلا به میکروسفالی مشاهده می‌شوند. از آنجایی که مغز این نوزادان به طور کامل رشد نکرده است، قادر به تنظیم مناسب الگوی خواب نیست. در نتیجه این نوزادان دچار مشکلاتی نظیر سختی در به خواب رفتن، بیدار شدن مکرر و خستگی بیش از حد می‌شوند. این مشکلات می‌توانند روی خلق و خوی نوزاد تاثیر منفی بگذارند.
- مشکلات شنوایی و بینایی یکی دیگر از مشکلات کودکان دچار میکروسفالی هستند. در حقیقت مغز تکامل نیافته می‌تواند روی مسیرهای عصبی مرتبط با شنوایی و بینایی تاثیر بگذارد. در این شرایط، کودکان کم شنوایی و اختلالات بینایی را تجربه می‌کنند که شدت آن می‌تواند در هر کودک متفاوت باشد.
- اختلالات تغذیه‌ای در کودکان مبتلا به میکروسفالی ناشی از رشد ناقص مغز هستند. این وضعیت می‌تواند عملکردهای بدن نظیر توانایی جویدن و بلعیدن غذا را کاهش دهد و مانع از دریافت کافی مواد مغذی شود، که در نهایت رشد جسمی و ذهنی کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
نگران وضعیت رشد و مشکلات مغزی نوزادت هستی؟ از متخصص مشاوره بگیر.
تفاوت علائم میکروسفالی خفیف و شدید در نوزادان
میکروسفالی همچون هر عارضه دیگری می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و با علائم و عوارض گوناگونی همراه باشد. در میکروسفالی خفیف، ممکن است کودک با وجود کوچک بودن سر، از هوش طبیعی برخوردار باشد. این کودکان همچنین با وجود تاخیر در برخی توانایی‌ها، قادر به انجام بسیاری از عملکردهای طبیعی و روزمره خود هستند. از طرف دیگر در میکروسفالی شدید، کوچک بودن جمجمه و رشد محدود مغز باعث علائم شدیدتری می‌شود. در نتیجه، این کودکان با مشکلات شناختی، عصبی و حرکتی متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت cedars
Microcephaly is a lifelong condition that has no cure. Treatment focuses on preventing or reducing problems and maximizing a child’s abilities.
ترجمه فارسی:
میکروسفالی یک وضعیت مادام‌العمر است که درمان ندارد. درمان بیشتر روی پیشگیری یا کاهش مشکلات و به حداکثر رساندن توانایی‌های کودک متمرکز است.
نتیجه گیری
میکروسفالی عارضه‌ای است که هر چند به ندرت رخ می‌دهد اما می‌تواند برخی از نوزادان را درگیر کند. از آنجایی که این عارضه مغز را هدف قرار می‌دهد، ممکن است جنبه‌های مختلف رشد و توانایی‌های نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل، آگاهی والدین از علائم میکروسفالی در نوزادان اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا شناسایی به موقع این عارضه می‌تواند مسیر حمایت از رشد کودک را هموار کند و به او فرصت داشتن یک زندگی باکیفیت و نزدیک به حالت طبیعی را بدهد. در این راهنمای جامع، با مهم‌ترین علائم نوزاد میکروسفالی آشنا شدید و آماده‌اید تا در صورت مشاهده هر نشانه‌ای، اقدام مناسب را انجام دهید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!