فهرست مطالب
سرطان مغز استخوان در بافت داخلی استخوان، جایی که سلولهای خونی تولید میشوند، بهوجود میآید. در این بیماری، سلولهای غیرطبیعی جای سلولهای سالم را میگیرند و باعث اختلال در تولید گلبولهای قرمز، سفید و پلاکتها میشوند. نتیجه این فرآیند بروز علائمی مانند خستگی مداوم، درد استخوان، کبودی و عفونتهای مکرر است. از آنجا که نشانههای اولیه این بیماری شبیه مشکلات سادهتری مانند کمخونی یا ضعف عمومی بدن هستند، تشخیص زودهنگام آن اهمیت زیادی دارد. آگاهی از علائم سرطان مغز استخوان میتواند گام مهمی برای درمان موثر و بهموقع باشد. در این مطلب از دکترتو میخواهیم علائم مهم سرطان مغز استخوان را به شکل کاملتری مورد بررسی قرار دهیم.
علائم سرطان مغز استخوان چیست؟
علائم سرطان مغز استخوان معمولا آهسته و تدریجی بروز میکنند و در ابتدا ممکن است با خستگی یا فشار کاری اشتباه گرفته شوند. سرطان مغز استخوان بهدلیل اختلال در تولید سلولهای خونی بهتدریج باعث خستگی مداوم، عفونتهای مکرر، درد استخوان، کبودی یا خونریزی بیدلیل و گاهی کاهش وزن میشود. شدت و نوع علائم در هر فرد متفاوت است و ممکن است تنها یکی از نشانهها بروز کند. برای تشخیص قطعی معمولا از آزمایش خون، نمونهبرداری و تصویربرداری استفاده میشود.
مهمترین علائم ابتلا به سرطان مغز استخوان عبارت است از:
- شکستگی راحت با ضربه
- کاهش وزن بیدلیل
- نارسایی کلیه
- خستگی و ضعف
- عفونت
- کبودی و خونریزی
- درد استخوان
- احتمال افزایش کلسیم در خون
جدول زیر، علائم شایع و خطرناک سرطان مغز استخوان را نشان میدهد.
| علائم شایع سرطان مغز استخوان | علائم خطرناک سرطان مغز استخوان |
|---|---|
| درد استخوان | درد شدید و مداوم استخوان |
| خستگی شدید | تنگی نفس شدید |
| ضعف عمومی بدن | خونریزی کنترلنشده |
| شکستگیهای مکرر یا بدون علت استخوان | کاهش هوشیاری یا گیجی شدید |
| عفونتهای مکرر | نارسایی کلیه (کاهش ادرار، تورم بدن) |
| کبودی یا خونریزی راحت | تب بالا و مداوم |
| کاهش وزن ناخواسته | ضعف ناگهانی اندامها |
اولین علائم سرطان مغز استخوان
در مراحل ابتدایی، علائم سرطان مغز استخوان معمولا مبهم و خفیف هستند و ممکن است با مشکلات روزمره مانند خستگی یا کمبود خواب اشتباه گرفته شوند. این نشانهها بهتدریج شدت میگیرند و شامل ضعف مداوم، درد استخوان، عفونتهای مکرر و کبودیهای بیدلیل میشوند. در ادامه، هرکدام از این علائم اولیه را دقیقتر بررسی میکنیم تا بهتر بتوان آنها را از نشانههای عادی زندگی تشخیص داد:
- خستگی و ضعف مزمن
- عفونتهای مکرر
- درد استخوان خفیف
- کبودی و خونریزی بدون دلیل
۱. خستگی و ضعف مزمن
یکی از اولین علائم سرطان مغز استخوان، خستگی مداوم و بیدلیل است که حتی با استراحت هم برطرف نمیشود و بهتدریج زندگی روزمره را مختل میکند. این حالت معمولا بهدلیل کمخونی ناشی از کاهش گلبولهای قرمز و کمبود اکسیژن در بدن ایجاد میشود.
بسیاری از افراد در ابتدا تصور میکنند علت آن فقر آهن یا استرس است و دیرتر به پزشک مراجعه میکنند. اگر خستگی بیش از چند هفته ادامه یابد و با علائمی مانند رنگپریدگی، تنگی نفس یا سرگیجه همراه باشد، باید بررسی دقیقتری انجام شود. یک آزمایش خون ساده میتواند اولین نشانههای اختلال در مغز استخوان را مشخص کند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت massivebio
The initial signs often include unexplained fatigue and weakness due to anemia. Moreover, patients frequently report recurring infections that take longer to resolve. Indeed, some individuals notice unusual bruising or bleeding, along with frequent nosebleeds. Night sweats, unexplained weight loss, and persistent weakness also serve as early indicators.
ترجمه فارسی:
علائم اولیه معمولا شامل خستگی و ضعف بیدلیل بهعلت کمخونی است. علاوه بر این، بیماران معمولا از عفونتهای مکرر با بهبود دیرتر گزارش میدهند. برخی افراد هم کبودی یا خونریزیهای غیرعادی، همراه با خونریزی مکرر از بینی را تجربه میکنند. تعریق شبانه، کاهش وزن بیدلیل و ضعف مداوم هم از دیگر نشانههای اولیه محسوب میشوند.
۲. عفونت های مکرر و شدید
وقتی مغز استخوان گلبولهای سفید کافی تولید نکند، سیستم ایمنی ضعیف میشود و فرد دچار عفونتهای مکرر و طولانی میشود. این عفونتها میتوانند به شکل سرماخوردگی، گلودرد، زخمهای دیر بهبود یا تبهای مکرر بروز کنند. ادامه این چرخه و بهبود ناکافی زخمها نیاز به بررسی دقیقتر سلولهای سفید و مغز استخوان دارد.

۳. درد استخوان خفیف
در مراحل اولیه، درد استخوان معمولا خفیف و گاهبهگاه است و ممکن است با خستگی یا فعالیت زیاد اشتباه گرفته شود. با گذشت زمان، این درد عمیقتر و متمرکزتر میشود، به خصوص در استخوانهای بلند مانند بازو، پا یا دندهها، زیرا سلولهای غیرطبیعی مغز استخوان به بافت استخوان فشار وارد میکنند. گاهی درد در شب یا هنگام استراحت بیشتر حس میشود. اگر این درد مزمن و بدون علت واضح باشد، نیاز به بررسی تخصصی دارد زیرا یکی از اولین نشانههای فیزیکی سرطان مغز استخوان است.
۴. کبودی و خونریزی بدون دلیل
کاهش پلاکتهای خون در سرطان مغز استخوان باعث میشود بدن بهراحتی دچار کبودی، خوندماغ یا خونریزی طولانی حتی در زخمهای کوچک شود. زیرا پلاکتها مسئول لختهکردن خون هستند و کمبود آنها حتی با ضربههای جزئی هم میتواند مشکلساز شود. در زنان، این وضعیت گاهی با قاعدگیهای شدیدتر از حد معمول همراه است. مشاهده چنین نشانههایی میتواند هشدار اختلال جدی در تولید سلولهای خونی باشد و نیاز به بررسی فوری دارد.

علائم پیشرفته سرطان مغز استخوان
با پیشرفت بیماری، علائم سرطان مغز استخوان واضحتر و شدیدتر میشوند و نشان میدهند که سلولهای غیرطبیعی در بخشهای بیشتری از بدن گسترش یافتهاند. در این مرحله، بیماران ممکن است دچار درد استخوان شدید، شکستگیهای ناگهانی، نارسایی کلیه، افزایش کلسیم خون یا کاهش وزن محسوس شوند. در ادامه، هر یک از این نشانهها را بهصورت جداگانه توضیح میدهیم تا درک دقیقتری از مرحله پیشرفته بیماری به دست آید:
- درد شدید استخوان و شکستگی
- نارسایی کلیه
- افزایش کلسیم خون
- تورم غدد لنفاوی و بزرگ شدن کبد (در لوسمیها ممکن است تورم غدد لنفاوی دیده شود)
- کاهش وزن و تب مداوم
۱. درد شدید استخوان و شکستگی
در مراحل پیشرفتهتر، درد استخوانها شدیدتر و مداومتر میشود. گاهی استخوانها حتی بدون ضربه یا فشار خاصی دچار ترک یا شکستگی میشوند. علت آن، تضعیف بافت استخوان بهخاطر رشد تومور درون مغز استخوان است.
شکستگیهای ناگهانی در ناحیه لگن، ستون فقرات یا دندهها از نشانههای جدی بیماری در مراحل پیشرفته هستند. در این شرایط، بیمار معمولا به کمک فیزیوتراپی یا جراحی نیاز دارد.
۲. نارسایی کلیه
سرطان مغز استخوان میتواند باعث تولید پروتئینهای غیرطبیعی در خون شود که به کلیهها آسیب میزنند. این مسئله بهمرور زمان منجر به نارسایی کلیه میشود. علائم آن شامل تورم در پاها، تیره شدن ادرار، خارش پوست یا احساس تهوع است. بیماران ممکن است ابتدا این علائم را به خستگی یا کمآبی نسبت دهند، در حالیکه علت اصلی آسیب کلیوی ناشی از بیماری است.
۳. افزایش کلسیم خون
در برخی بیماران، تخریب سلولهای استخوانی باعث آزاد شدن زیاد کلسیم در خون میشود که به آن هیپرکلسمی میگویند. این وضعیت میتواند باعث تشنگی شدید، تکرر ادرار، تهوع، گیجی و در موارد شدید، خوابآلودگی و بیحالی شود. هیپرکلسمی یکی از علائم خطرناک مراحل پیشرفته سرطان مغز استخوان است و نیاز به درمان فوری دارد.
۴. تورم غدد لنفاوی و بزرگ شدن کبد
زمانی که سلولهای سرطانی از مغز استخوان به سایر بخشهای بدن گسترش پیدا کنند، ممکن است باعث تورم غدد لنفاوی، بزرگ شدن کبد یا طحال شوند. این علامت معمولا با احساس فشار یا درد در شکم و زیر دندهها همراه است. در چنین شرایطی، بدن در حال تلاش برای مبارزه با سلولهای سرطانی است اما معمولا بهتنهایی از پس آن برنمیآید. گاهی تورم لنفاوی در گردن یا زیر بغل هم قابل لمس میشود. در لوسمیها ممکن است تورم غدد لنفاوی دیده شود.
۵. کاهش وزن و تب مداوم
در بسیاری از سرطانها از جمله سرطان مغز استخوان، کاهش وزن بیدلیل و تبهای مداوم نشانههایی از پیشرفت بیماری هستند. بدن انرژی زیادی را برای مقابله با سلولهای سرطانی مصرف میکند، در حالیکه اشتهای بیمار هم کاهش پیدا میکند. تب معمولا خفیف اما مداوم است و ممکن است با لرز و تعریق شبانه همراه باشد. این علائم ناشی از واکنش سیستم ایمنی به سلولهای غیرطبیعی است.
علائم سرطان مغز استخوان در آزمایش خون
آزمایش خون یکی از ابزارهای مهم در تشخیص زودهنگام سرطان مغز استخوان است. معمولا در این آزمایش، کاهش غیرعادی گلبولهای قرمز، سفید یا پلاکتها مشاهده میشود. گاهی هم میزان کلسیم و کراتینین خون بالا میرود که میتواند نشانه درگیری استخوان یا کلیه باشد.
پزشکان از این دادهها برای تصمیمگیری درباره انجام آزمایشهای تکمیلی مانند نمونهبرداری از مغز استخوان استفاده میکنند. بنابراین، اگر در آزمایش خون تغییرات غیرعادی دیده شود، نباید بیاهمیت تلقی شود. بررسیهای بیشتر میتوانند به تشخیص زودهنگام و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کنند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت bloodcancerunited
Doctors use bone marrow tests, which usually include a bone marrow biopsy and bone marrow aspiration, to examine the fluid and tissue in the bone marrow. These tests help determine whether cancer or another disease is affecting blood cells or marrow, as well as the extent of the disease.
ترجمه فارسی:
پزشکان برای بررسی مایع و بافت مغز استخوان، از آزمایشهای مغز استخوان استفاده میکنند که معمولا شامل نمونهبرداری (بیوپسی) و آسپیراسیون مغز استخوان است. این آزمایشها به تشخیص این که آیا سرطان یا بیماری دیگری سلولهای خونی یا مغز استخوان را تحت تاثیر قرار داده یا نه و همچنین شدت بیماری کمک میکنند.
علائم سرطان مغز استخوان در جوانان
هرچند این سرطان معمولا در افراد بالای ۵۰ سال دیده میشود اما در جوانان هم ممکن است بروز پیدا کند. در این گروه سنی، علائم معمولا خفیفترند و ممکن است بهراحتی نادیده گرفته شوند. جوانان ممکن است فقط احساس ضعف، درد خفیف یا کاهش وزن داشتهباشند و تصور کنند ناشی از استرس یا رژیم غذایی است. اگر خستگی یا درد استخوان و سایر علائم سرطان مغز استخوان بیش از چند هفته ادامه داشت، حتما باید بررسی انجام شود.
علائم سرطان مغز استخوان در زنان
در زنان، علائم کمخونی ناشی از سرطان مغز استخوان ممکن است با قاعدگیهای شدید یا نامنظم اشتباه گرفته شود. زنان بیشتر ممکن است علائمی مانند کبودی آسان، درد پشت، یا خستگی شدید را تجربه کنند. گاهی هم دچار ورم یا احساس فشار در استخوانهای لگن میشوند. پزشکان توصیه میکنند زنان در صورت مشاهده هرگونه تغییر غیرعادی در انرژی بدن، خونریزیها یا کبودیهای بیدلیل، بررسی انجام دهند.
علائم سرطان مغز استخوان در کودکان
سرطان مغز استخوان در کودکان زمانی که بروز میکند معمولا با درد استخوان، تبهای بیدلیل و بیحالی طولانیمدت همراه است. والدین ممکن است ابتدا تصور کنند کودک فقط خسته یا سرماخورده است. در برخی موارد، کودک دچار لنگیدن یا بیمیلی به راه رفتن میشود که میتواند نشانهای از درگیری استخوانها باشد. کبودیهای زیاد یا خوندماغهای مکرر هم از علائم هشداردهنده هستند. در چنین شرایطی، مراجعه سریع به پزشک متخصص اطفال ضروری است.
نتیجه گیری
سرطان مغز استخوان میتواند بهتدریج و بیصدا پیشرفت کند. آگاهی از علائم سرطان مغز استخوان، از خستگی و درد استخوان گرفته تا عفونتهای مکرر و کاهش وزن بیدلیل، میتواند جان بسیاری از افراد را نجات دهد. تشخیص زودهنگام توسط پزشک عمومی و ارجاع به متخصص هماتولوژی یا انکولوژی، رمز موفقیت در درمان است. حتی اگر علائم خفیف باشند، مراجعه به پزشک و انجام آزمایش خون میتواند تاثیرگذار باشد. در نهایت، هدف از شناخت این علائم ایجاد ترس نیست، بلکه دعوت به دقت، توجه به بدن و مراقبت از سلامتی است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!