فهرست مطالب
سرطان مغز استخوان نوعی سرطان خون است که می‌تواند از جهش ژنتیکی ناشی شود. این سلول‌ها که مسئول تولید آنتی‌بادی هستند، به طور غیرقابل کنترلی تکثیر شده و به استخوان‌ها، کلیه‌ها و سیستم ایمنی آسیب می‌رسانند. علت سرطان مغز استخوان به صورت دقیق ناشناخته است اما عوامل خطر آن معمولا شامل سن بالای ۶۵ سال، جنسیت مرد و سابقه خانوادگی می‌شود. اما این عوامل قابل کنترل هستند؟ در ادامه این مطلب از دکترتو به بررسی دقیق‌تر علل و عوامل خطر سرطان استخوان می‌پردازیم.
علت سرطان مغز استخوان چیست؟
علت دقیق سرطان مغز استخوان هنوز به طور کامل مشخص نیست اما شواهد علمی نشان می‌دهد که بروز این بیماری نتیجه ترکیب پیچیده‌ای از عوامل ژنتیکی، محیطی و اختلالات سلولی است. در سطح سلولی، این سرطان معمولا زمانی ایجاد می‌شود که در DNA سلول‌های بنیادی مغز استخوان تغییراتی (جهش) رخ می‌دهد که باعث می‌شود سلول‌ها به‌صورت غیرقابل‌کنترل رشد کرده و از بین نروند. به مرور زمان، این سلول‌های غیرطبیعی جای سلول‌های سالم را می‌گیرند و عملکرد طبیعی مغز استخوان در تولید سلول‌های خونی مختل می‌شود.
از نظر محیطی، مواجهه طولانی‌مدت با مواد شیمیایی سمی مانند بنزن، آفت‌کش‌ها و حلال‌های صنعتی، همچنین تابش پرتوهای یونیزان و دود سیگار از عوامل خطر مهم محسوب می‌شوند. سابقه خانوادگی سرطان یا وجود جهش‌های ژنتیکی ارثی می‌تواند فرد را مستعد ابتلا کند. در برخی موارد، بیماری‌های زمینه‌ای خونی یا ضعف سیستم ایمنی هم زمینه را برای رشد سلول‌های سرطانی فراهم می‌کند.
به طور کلی، سرطان مغز استخوان حاصل تعامل عوامل مختلف است و به ندرت تنها یک علت مشخص دارد. آگاهی از این عوامل و تشخیص زودهنگام می‌تواند در پیشگیری، کنترل و افزایش شانس موفقیت درمان نقش مهمی ایفا کند:
- سن بالای ۶۵ سال
- جنسیت مرد
- سابقه خانوادگی و جهش‌های ژنتیکی
- چاقی و سبک زندگی ناسالم
- قرارگیری در معرض تشعشعات پرتودرمانی
- مواجهه با مواد شیمیایی صنعتی مانند بنزن و سموم کشاورزی
علت سرطان مغز استخوان رو نمی‌دونی؟
همین حالا برای بررسی تخصصی نوبت بگیر.
شایع ترین و مهم ترین علل سرطان مغز استخوان
شایع‌ترین و مهمترین علل سرطان مغز استخوان شامل عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی است که می‌تواند باعث جهش در سلول‌های مغز استخوان شود. همچنین مواجهه با مواد شیمیایی، سموم صنعتی و اشعه‌های یونیزان ریسک ابتلا را افزایش می‌دهد. برخی اختلالات خونی و بیماری‌های سیستم ایمنی نیز می‌توانند زمینه رشد غیرطبیعی سلول‌ها را فراهم کنند. ترکیب این عوامل با یکدیگر معمولا منجر به بروز بیماری می‌شود و تشخیص زودهنگام اهمیت زیادی دارد.
همانطور که گفتیم علت دقیق سرطان استخوان مشخص نیست اما موارد زیر از مهمترین عوامل ابتلا به سرطان مغز استخوان هستند:
- اختلالات ژنتیکی مادرزادی
- پرتوهای خطرناک
- تماس با آلاینده و مواد شیمیایی
- شیمی درمانی قبلی
- تاثیر سن روی سرطان مغز استخوان
۱. اختلالات ژنتیکی مادرزادی
اختلالات ژنتیکی مادرزادی به تغییرات یا جهش‌هایی گفته می‌شود که از بدو تولد در ژن‌ها یا کروموزوم‌های فرد وجود دارند و می‌توانند عملکرد طبیعی سلول‌ها را مختل کنند. این اختلالات ممکن است خطر بروز بیماری‌هایی مانند سرطان مغز استخوان را افزایش دهند زیرا سلول‌ها در کنترل رشد و تقسیم خود دچار اختلال می‌شوند. برخی از این تغییرات ژنتیکی ارثی هستند و از والدین به فرزندان منتقل می‌شوند در حالی که برخی دیگر ممکن است به صورت تصادفی در دوران جنینی رخ دهند.
۲. پرتوهای خطرناک
پرتوهای خطرناک به انواع تابش‌های یونیزان گفته می‌شود که می‌توانند سلول‌ها و DNA بدن را آسیب‌پذیر کنند و خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان مغز استخوان را افزایش دهند. این پرتوها شامل اشعه ایکس با دوز بالا، پرتوهای گاما و رادیواکتیو هستند که در مواجهه طولانی‌مدت یا شدید می‌توانند باعث جهش‌های ژنتیکی در سلول‌های مغز استخوان شوند.
استفاده نادرست از تجهیزات رادیولوژی یا قرارگیری در محیط‌های دارای تابش صنعتی و هسته‌ای از منابع اصلی این پرتوها است. رعایت نکات ایمنی و محدود کردن تماس با پرتوهای خطرناک می‌تواند نقش مهمی در کاهش ریسک ابتلا به سرطان داشته‌باشد.
۳. تماس با آلاینده ها و مواد شیمیایی
تماس با آلاینده‌ها و مواد شیمیایی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان مغز استخوان را افزایش دهد. موادی مانند حلال‌های صنعتی، آفت‌کش‌ها، بنزن و فلزات سنگین می‌توانند به DNA سلول‌های مغز استخوان آسیب برسانند و باعث رشد غیرطبیعی سلول‌ها شوند. مواجهه طولانی‌مدت یا مکرر با این مواد، به ویژه در محیط‌های کاری یا صنعتی، ریسک بروز بیماری را بیشتر می‌کند. رعایت نکات ایمنی، استفاده از تجهیزات محافظتی و کاهش تماس با این آلاینده‌ها نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارد.
۴. شیمی درمانی قبلی
داروهای شیمی‌درمانی، به خصوص آن‌هایی که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند، می‌توانند به سلول‌های سالم مغز استخوان هم آسیب برسانند و در طول زمان باعث جهش‌های ژنتیکی شوند. این آسیب‌ها می‌توانند زمینه را برای رشد غیرطبیعی سلول‌ها و بروز سرطان فراهم کنند. به همین دلیل، بیماران تحت شیمی‌درمانی قبلی نیاز به بررسی پزشکی برای تشخیص زودهنگام عوارض و بیماری‌های ثانویه دارند. این موضوع در بیماران سندرم میلودیسپلاستیک اهمیت بیشتری دارد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
Chemotherapy or radiation therapy, both of which are commonly used to treat cancer, can increase your risk of myelodysplastic syndromes.
ترجمه فارسی:
شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی که هر دو به‌طور معمول برای درمان سرطان استفاده می‌شوند، می‌توانند ریسک ابتلا به سندرم‌های میلودیسپلاستیک (اختلالات سلول‌های مغز استخوان) را افزایش دهند.
۵. تاثیر سن روی سرطان مغز استخوان
سن بیمار نقش مهمی در بروز و پیش‌آگهی سرطان مغز استخوان دارد. با افزایش سن، کارایی سیستم ایمنی کاهش یافته و سلول‌ها حساس‌تر به جهش‌های ژنتیکی می‌شوند که این موضوع خطر ابتلا به سرطان مغز استخوان را افزایش می‌دهد.
علل سرطان مغز استخوان با احتمال متوسط
علل با احتمال متوسط ابتلا به سرطان مغز استخوان شامل مواجهه با مواد شیمیایی با دوز کم تا متوسط و قرارگیری در معرض پرتوهای یونیزان در حد معمول است. همچنین برخی بیماری‌های مزمن خونی یا سیستم ایمنی ضعیف می‌توانند ریسک متوسطی برای بروز سرطان ایجاد کنند. سابقه خانوادگی جزئی یا جهش‌های ژنتیکی محدود هم در این گروه قرار می‌گیرند. این عوامل معمولا به تنهایی باعث سرطان نمی‌شوند اما در ترکیب با دیگر عوامل می‌توانند شانس ابتلا را افزایش دهند.
علت دقیق سرطان استخوان مشخص نیست اما موارد زیر از مهمترین عوامل ابتلا به سرطان مغز استخوان با احتمال متوسط هستند:
- سیگار کشیدن
- چاقی و سندرم متابولیک
- عفونت و نقص ایمنی
۱. سیگار کشیدن
سیگار یکی از عوامل خطر بالقوه برای بروز سرطان مغز استخوان است. مواد شیمیایی موجود در دود سیگار می‌توانند به DNA سلول‌ها آسیب رسانده و عملکرد طبیعی سلول‌های مغز استخوان را مختل کنند. مواجهه طولانی‌مدت با دود سیگار می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان و سایر اختلالات خونی را افزایش دهد. ترک سیگار و پرهیز از مواجهه با دود می‌تواند نقش مهمی در کاهش احتمال بروز سرطان داشته‌باشد.
۲. چاقی و سندرم متابولیک
افزایش وزن و تجمع چربی بدن با التهاب مزمن، اختلال در عملکرد سیستم ایمنی و تغییر در سطح هورمون‌ها همراه است که می‌تواند رشد غیرطبیعی سلول‌ها را تسهیل کند. همچنین افرادی که سندرم متابولیک دارند، معمولا فشار خون بالا، قند خون نامتعادل و اختلالات چربی خون را تجربه می‌کنند که همگی ممکن است در افزایش ریسک ابتلا به سرطان و بیماری‌های خونی نقش داشته‌باشند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت anadolumedicalcenter
For some types of bone marrow cancer, gender can be a risk factor due to certain cancers affecting individuals based on their anatomy and physiology.
ترجمه فارسی:
برای برخی از انواع سرطان مغز استخوان، جنسیت می‌تواند یک عامل خطر باشد زیرا برخی سرطان‌ها به دلیل تفاوت‌های آناتومی و فیزیولوژی بدن، افراد را به طور متفاوتی تحت تاثیر قرار می‌دهند.
همین حالا یک دکتر مطمئن برای بررسی دقیق سرطان مغز استخوان پیدا کن.
۳. عفونت ها و نقص ایمنی
سیستم ایمنی ضعیف ممکن است قادر به شناسایی و از بین‌بردن سلول‌های غیرطبیعی نباشد، بنابراین سلول‌های جهش‌یافته مغز استخوان می‌توانند رشد کنند و باعث بروز سرطان شوند. همچنین برخی عفونت‌های مزمن می‌توانند باعث التهاب طولانی‌مدت در بدن شوند که محیطی مساعد برای تکثیر سلول‌های سرطانی ایجاد می‌کند. بررسی وضعیت ایمنی بدن و درمان به موقع عفونت‌ها می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به این بیماری داشته‌باشد.
| یافته‌های ژنتیکی شایع داخل تومور | عوامل خطر |
|---|---|
| جهش ژنتیکی در سلول‌های پلاسما | سن بالای ۶۵ سال |
| حذف ژن سرکوب‌گر تومور TP53 | جنسیت مرد |
| جهش‌های ژنتیکی متفاوت در افراد | قرارگیری در معرض مواد شیمیایی مانند بنزن یا سموم کشاورزی |
| اختلالات ژنتیکی مادرزادی | سابقه خانوادگی |
| چاقی یا اضافه وزن |
چه کسانی بیشتر در معرض سرطان مغز استخوان هستند؟
سن بالا یکی از مهمترین عوامل خطر است زیرا با افزایش سن، فعالیت سیستم ایمنی و توانایی بدن در ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده کاهش می‌یابد. همچنین افرادی که سابقه خانوادگی سرطان‌های خونی یا اختلالات ژنتیکی ارثی دارند، نسبت به سایرین در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
از سوی دیگر، افرادی که به دلیل شغل یا محیط زندگی خود در تماس مداوم با مواد شیمیایی، آفت‌کش‌ها، حلال‌های صنعتی یا پرتوهای یونیزان هستند، ریسک بالاتری دارند. کسانی که سیگار می‌کشند، دچار چاقی مفرط یا سندرم متابولیک هستند نیز در گروه پرخطر قرار می‌گیرند زیرا این شرایط باعث افزایش التهاب و اختلال در عملکرد سلول‌های مغز استخوان می‌شود.
۴.۸ (۲۸۸ نظر)۴.۸ (۹۲ نظر)۵ (۴۱ نظر)۵ (۲۱ نظر)۵ (۹ نظر)۵ (۸ نظر)نتیجه گیری
سرطان مغز استخوان بیماری پیچیده‌ای است که عوامل متعددی مانند ژنتیک، سن، وضعیت سیستم ایمنی، مواجهه با مواد شیمیایی و سبک زندگی در بروز آن نقش دارند. آگاهی از علت سرطان مغز استخوان، عوامل خطر و شناسایی گروه‌های پرخطر می‌تواند به پیشگیری، تشخیص زودهنگام و انتخاب روش‌های درمانی مناسب کمک کند. بررسی منظم پزشکی، اصلاح سبک زندگی و مدیریت عوامل زمینه‌ای ممکن است ریسک ابتلا را کاهش داده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!