رفلاکس نوزادان یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی است و زمانی رخ می‌دهد که محتوایات معده به سمت مری بازگردند. این بیماری ممکن است موجب ناراحتی نوزاد و نگرانی والدین شود، اما خوشبختانه در بیشتر موارد با رشد نوزاد خودبهخود بر‌طرف می‌شود. با این حال، تشخیص به موقع و درمان رفلاکس نوزادان ضروری است، چرا که در صورت عدم درمان، ممکن است منجر به عوارض جدی‌تری شود. ما در ادامه این مطلب از دکترتو همه‌ی راه‌های درمان رفلاکس نوزاد از درمان‌های خانگی و گیاهی گرفته تا جراحی را بررسی خواهیم کرد. برای اطلاعات بیشتر و گرفتن مشاوره می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین متخصصان اطفال و گوارش به صورت حضوری، آنلاین و تلفنی در ارتباط باشید
آیا رفلاکس نوزاد خطرناک است؟
در بیشتر موارد، رفلاکس نوزادان خطرناک نیست و به‌عنوان یک فرآیند طبیعی در روند رشد کودک شناخته می‌شود. رفلاکس در نوزادان با گذر زمان و رشد نوزاد اغلب تا یک سالگی خودبهخود بهبود می‌یابد. با این حال، اگر رفلاکس شدید باشد و درمان نشود میتواند منجر به بروز عوارضی مانند زخم و التهاب مری، کاهش وزن شدید، مشکلات تنفسی (سرفه مکرر، خس‌خس سینه، و حتی عفونت‌های ریه) و بی‌قراری شدید نوزادتان شود. به همین دلیل اگر نوزادتان علائم رفلاکس را دارد بهتر است با پزشک مشاوره داشته باشید.
متن انگلیسی:
mayoclinic
Reflux happens in healthy infants many times a day. As long as your baby is healthy, content and growing well, reflux is not a cause for concern
ترجمه متن:
رفلاکس در نوزادان سالم بارها در روز اتفاق می‌افتد. تا زمانی که کودک شما سالم است و به خوبی رشد می‌کند، رفلاکس دلیلی برای نگرانی نیست.
درمان رفلاکس نوزاد چیست؟
برای درمان رفلاکس نوزاد معمولاً تغییرات در شیوه تغذیه و مراقبت‌های روزانه اولین قدم محسوب می‌شود. پیشنهاد می‌شود وعده‌های غذایی نوزاد کوچک‌تر اما مکرر باشد و پس از هر وعده، نوزاد به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در حالت قائم نگه داشته شود. همچنین، بهتر است نوزاد هنگام خواب کمی سرش بالاتر از بدن قرار گیرد تا از بازگشت محتویات معده جلوگیری شود.
در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروهایی مانند آنتی‌اسیدها، مهارکننده‌های پمپ پروتون یا مسکن‌های مخصوص برای کاهش اسید معده و حفاظت از مری تجویز کند. در صورت وجود علائمی مانند کاهش وزن، بی‌قراری شدید یا مشکلات تنفسی، ارزیابی دقیق‌تر و گاهی آزمایش‌های تشخیصی مانند آندوسکوپی ممکن است لازم باشد. همیشه درمان باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود تا سلامت نوزاد به بهترین شکل تضمین گردد.
در ادامه روش‌های درمان رفلاکس نوزادان را به شما توضیح می‌دهیم.
نمی‌دونی برای درمان رفلاکس نوزادت چیکار کنی؟
کلیک کن و از پزشک کمک بگیر.
۱. دارو برای درمان رفلاکس نوزاد
گاهی اوقات پزشکان برای درمان رفلاکس نوزاد دارو تجویز می‌کنند، اما مصرف این داروها بدون تجویز پزشک ممکن است با عوارضی مانند یبوست، اسهال، تب و حتی عفونت‌های شدید در نوزادان همراه باشد. مهم‌ترین داروها برای مصرف نوزادان شامل موارد زیر است.
قطره برای رفلاکس نوزادان
قطره‌ها به‌عنوان درمان کمکی برای کاهش علائم مرتبط با رفلاکس مانند درد و نفخ استفاده می‌شوند، اما به تنهایی اسید معده را نمی‌توانند کنترل کنند. قطره‌های رایج برای درمان رفلاکس نوزادان عبارتند از:
- قطره سایمتیکون یا دایمیتیکون
- ۲۰ میلی‌گرم از محلول را ۴ بار در روز بعد از هر وعده غذایی و قبل از خواب به کودکتان بدهید.
- قبل از مصرف محلول را به‌خوبی تکان دهید.
- برای بلع راحت‌تر می‌توانید دوز تجویز شده را با ۳۰ میلی‌لیتر آب ترکیب کرده و به نوزادتان بدهید.
- قطره‌های پروبیوتیک مانند پدی لاکت، پروکید، پرو بیبی، بایو لاکت و بیبی کر
- ۵ قطره تنها یکبار در روز (یا طبق دستور پزشک)، که می‌توان به صورت مستقیم به نوزاد داد یا به شیر مادر یا شیر خشک اضافه کرد.
شربت امپرازول برای رفلاکس نوزاد (مهارکننده های پمپ پروتون (PPIs))
مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) داروهایی هستند که با مسدود کردن پمپ‌های پروتون در معده، که وظیفه ترشح اسید را دارد، منجر به کاهش اسید معده می‌شوند. این داروها مانند امپرازول، اس امپرازول یا لانزوپرازول به بهبود علائمی مانند سوزش سردل و مشکلات تنفسی و آسیب‌هایی که اسید معده به معده وارد کرده است، کمک می‌کنند.
برای نوزادان بهتر است شربت امپرازول ۲۰ مصرف شود، این شربت را طبق دستور پزشک حداقل نیم ساعت قبل از غذا با پیمانه مخصوص به نوزادتان بدهید. همچنین برای درمان رفلاکس نوزادان ممکن است ساشه امپرازول تجویز شود. ساشه گرانول اس امپرازول پودری است که در مقداری آب مخلوط می‌شود و سپس خورده می‌شود. دوز ساشه باید توسط پزشک تعیین شود، می‌توانید ساشه امپرازول را در ۵ تا ۱۰ میلی‌لیتر آب، شیر یا غذاهای نرم (برای نوزادان بالای شش ماه) حل کنید و به نوزادتان بدهید.
شربت فاموتیدین برای رفلاکس نوزاد (مسدود کننده های H2)
مسدودکننده‌های گیرنده هیستامین نوع ۲ (H2 blockers) با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین در سلول‌های معده، میزان تولید اسید معده را کاهش می‌دهند. این داروها معمولاً نسبت به مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) سریع‌تر منجر به کاهش اسید معده می‌شوند، اما اثرات طولانی‌مدت کمتری دارند. نوزادان بهتر است از شربت فاموتیدین یکبار قبل از خواب استفاده کنند. دوز مصرف فاموتیدین برای نوزادان باید توسط پزشک بر اساس وزن نوزاد تعیین شود، برای این کار می‌توانید با مشاوران دارویی دکترتو در ارتباط باشید.
متن انگلیسی:
healthline
One particular concern with these medications is the risk of infection. Stomach acid naturally protects the body from dangerous organisms found in water and food. Reducing stomach acid may increase an infant’s risk of these infections
ترجمه متن:
یک نگرانی مهم در مورد این داروها، خطر ابتلا به عفونت است. اسید معده به‌طور طبیعی بدن را از عوامل بیماری‌زا موجود در آب و غذا محافظت می‌کند. کاهش اسید معده ممکن است خطر ابتلا به این عفونت‌ها را در نوزادان افزایش دهد.
می‌خوای برای درمان رفلاکس نوزادت بهش شربت بدی؟ قبلش حتما مشاوره بگیر.
۲. درمان خانگی رفلاکس نوزادان
گاهی شما به‌راحتی با برخی تغییرات کوچک در سبک زندگیتان و اقدامات ساده می‌توانید رفلاکس نوزادتان را کنترل کنید. در ادامه با مهم‌ترین راه‌های درمان خانگی و نکات مهم آشنا خواهیم شد.
- پس از تغذیه، نوزاد را به‌مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در حالت عمودی نگه دارید. حتی نشاندن نوزاد بلافاصله روی صندلی غذا یا ماشین میتواند رفلاکس را بدتر کند.
- به جای وعده‌هایی با حجم زیاد و دفعات کم، شیردهی مکرر اما با حجم کم انجام شود.
- در حین و بعد از شیردهی آروغ نوزاد را مرتب بگیرید.
- همیشه نوزاد را به پشت بخوابانید؛ خواباندن نوزاد روی شکم میتواند رفلاکس را بدتر کرده و خطرناک باشد.
- به کودک لباس‌های تنگ نپوشانید.
- غلیظ کردن شیر مادر یا شیر خشک با موادی مانند غلات برنج باعث غلیظ‌تر شدن محتویات معده شده و از بازگشت آنها به مری جلوگیری می‌کند. این کار حتما باید تحت نظر پزشک انجام شود. برای این کار کودک شما حداقل ۴ ماهه باید باشد.
- تغییر در رژیم غذایی مادر برای نوزادان شیرخوار
متن انگلیسی:
kidshealth
Don’t let anyone smoke around your baby. Tobacco smoke can make reflux worse
ترجمه متن:
اجازه ندهید کسی در اطراف کودک شما سیگار بکشد. دود تنباکو میتواند رفلاکس را بدتر کند.
۳. ماساژ نوزاد برای کاهش رفلاکس
در طب سنتی ایرانی، چینی و طب آیورودا ماساژ نوزاد و استفاده از روغن‌های گیاهی به بهبود هضم و کاهش رفلاکس در نوزادان کمک می‌کند. برای ماساژ، نوزاد را به پشت بخوابانید و به آرامی با روغن‌های گیاهی مانند روغن کنجد، نارگیل و زیتون شکم او را در جهت عقربه‌های ساعت ماساژ دهید. همچنین پاهای نوزاد را به‌آرامی خم کرده و به شکم نزدیک کنید، سپس دوباره صاف کنید. اگر نوزاد احساس ناراحتی کرد، ماساژ را متوقف کنید و با پزشک مشورت کنید.
۴. روش های طب سنتی برای درمان رفلاکس نوزادان
استفاده از گیاهان دارویی در طب سنتی از قدیم نقش مهمی در درمان مشکلات گوارشی ، از جمله رفلاکس نوزادان، داشته است. اما مصرف گیاهان دارویی به‌خصوص برای نوزادان با حساسیت زیادی همراه است و حتما باید با مشورت پزشک انجام شود. به‌هیچ‌عنوان سرخود به نوزادتان دمنوش‌های گیاهی ندهید. برخی از گیاهان می‌توانند برای مادران شیرده مفید باشند و از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند. با این حال مصرف برخی از گیاهان و مواد به اشتباه برای درمان رفلاکس توصیه می‌شوند که به شدت می‌توانند برای کودکان خطرآفرین باشند.
| گیاهانی که مصرف آنها با احتیاط و تحت نظارت پزشک برای نوزاد مناسب است. | گیاهان مناسب برای مادران شیرده | گیاهانی که نباید به نوزادان داده شود. |
|---|---|---|
| گل ختمی | رازیانه | آلوئه ورا |
| نارون | بابونه | ریشه شیرین بیان |
| بارهنگ | زنجبیل | خردل زرد |
| – | عرق زنیان | سرکه سیب |
| – | زیره | جوش شیرین |
| – | عسل | گریپ فروت |
| – | – | دارچین |
| – | – | آویشن |
| – | – | نعناع |
| – | – | عسل |
۵. جراحی برای درمان رفلاکس نوزاد
جراحی برای درمان افرادی که مبتلا به رفلاکس شدید هستند و به روش‌های درمانی دیگر پاسخ نداده‌اند به عنوان آخرین گزینه در نظر گرفته می‌شود. یکی از رایج‌ترین روش‌های جراحی برای درمان رفلاکس نوزادان فاندوپلیکاسیون است. در این جراحی، قسمت فوقانی معده به دور بخش تحتانی مری پیچیده و دوخته می‌شود. این عمل باعث تقویت اسفنکتر پایینی مری (LES) شده و از بازگشت محتویات معده به سمت مری جلوگیری می‌کند.
این جراحی معمولاً از طریق لاپاروسکوپی انجام می‌شود، که روش کم‌تهاجمی‌تری نسبت به جراحی باز است و به نوزاد امکان بهبودی سریع‌تری می‌دهد. فاندوپلیکاسیون میتواند به کاهش علائم رفلاکس، بهبود وضعیت تنفس و حتی رشد نوزاد کمک کند، اما مانند هر روش دیگر با خطراتی همراه است. در نهایت، تصمیم به جراحی باید پس از مشورت با یک پزشک متخصص و ارزیابی دقیق وضعیت نوزاد انجام شود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگر نوزاد شما مبتلا به رفلاکس است جای نگرانی ندارد، چون رفلاکس نوزادان بیماری خطرناکی نیست. رفلاکس نوزادان یک روند طبیعی در رشد نوزاد است و اکثر نوزادان آن را تجربه می‌کنند. در بیشتر موارد، رفلاکس به‌صورت طبیعی و با رشد نوزاد حداکثر تا ۱۸ ماهگی بهبود می‌یابد، با این حال، تشخیص و درمان رفلاکس نوزاد اهمیت زیادی دارد. اگر نوزاد شما علائم این بیماری را دارد سریعا با پزشک مشورت کنید، چون عدم درمان به‌موقع این بیماری میتواند منجر به بروز عوارض شدیدی در نوزاد شود.
اگر نوزادتان علائم رفلاکس دارد و نا‌آرام است می‌توانید به صورت حضوری با فوق تخصص اطفال و دکتر گوارش مشورت کنید. همچنین در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین با متخصص اطفال و دکتر گوارش کودکان هم وجود دارد. در سایت دکترتو می‌توانید بهترین پزشکان اطفال را در شهر خود پیدا کنید و با آنها در ارتباط باشید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!