پولیپ کیسه صفرا چیست؟ آیا این توده ها خطرناک هستند؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

کیسه صفرا در کنار کبد بخشی از سیستم گوارش است و وظیفهٔ اصلی آن ذخیره و غلیظ‌کردن صفرا و کمک به هضم غذاهای چرب است و به نوعی یک اندام سم‌زدا در بدن ماست. با توجه به نقش و عملکردی که این اندام دارد، طبیعی است که مشکلات زیادی نیز برای آن به وجود بیاید. یکی از بیماری‌ها یا اختلالاتی که می‌توان آن را به مشکلات کیسه صفرا نسبت داد، پولیپ کیسه صفرا است. این پولیپ‌ها در بیشتر موارد بی‌خطر هستند و هیچ علامتی ندارند، اما در برخی مواقع ممکن است به اندازه‌ای رشد کنند که جریان طبیعی صفرا را مختل کنند یا بدخیم شوند. شناخت انواع پولیپ، علل بروز، روش‌های تشخیص و درمان آن‌ها اهمیت زیادی دارد، زیرا به تشخیص زودهنگام و پیشگیری از عوارض خطرناک کمک می‌کند. در این مقاله از دکترتو به صورت کامل با پولیپ‌های کیسه صفرا و عوارض و ناراحتی‌های ناشی از آن آشنا می‌شویم.

پولیپ کیسه صفرا چیست؟

پولیپ کیسه صفرا رشد غیرطبیعی بافتی است که از پوشش مخاطی داخلی کیسه صفرا بیرون‌زده است. مطالعات نشان می‌دهد که ۴ تا ۷ درصد از بزرگسالان ممکن است به پولیپ کیسه صفرا مبتلا شوند. اما تنها ۵ درصد از این موارد می‌توانند به طور بالقوه به سرطان تبدیل شوند. بین ۶۰ تا ۹۰ درصد انواع پولیپ‌ کاذب هستند؛ به این معنی که آنها توده‌ها یا تومورهای واقعی نیستند، بلکه تنها رسوبات کلسترولی هستند که به دیواره کیسه صفرا می‌چسبند. با این حال ۵ تا ۱۰ درصد از پولیپ‌هایی که در کیسه صفرا ایجاد می‌شوند جزو پولیپ‌های التهابی (نوعی بافت اسکار که ناشی از التهاب مزمن است) هستند.

علائم پولیپ کیسه صفرا

پولیپ کیسه صفرا رشد غیر طبیعی در دیواره داخلی کیسه صفرا است. نکته قابل توجه این است که اکثر پولیپ های کیسه صفرا هیچ علامتی ندارند و اغلب به طور اتفاقی در سونوگرافی یا سایر آزمایشات تصویربرداری تشخیص داده می‌شوند. در برخی موارد، پولیپ‌های بزرگ‌تر یا آن‌هایی که در محل خروجی کیسه صفرا قرار دارند، ممکن است باعث ایجاد علائمی شوند که شامل موارد زیر است:

• درد گاه‌به‌گاه در قسمت راست بالای شکم (هیپوکندریوم)
• حالت تهوع
• استفراغ کردن
• التهاب مجاری صفراوی
• انسداد مجاری صفراوی
• زردی
• تب
• درد شکمی

احساس می‌کنی پولیپ کیسه صفرات بزرگ شده؟

همین حالا از متخصص نوبت بگیر.

رزرو نوبت پزشک گوارش

اندازه نرمال پولیپ کیسه صفرا

مهم‌ترین فاکتور برای تعیین خوش‌خیم بودن یا بدخیم بودن پولیپ کیسه صفرا، اندازه نرمال پولیپ کیسه صفرا است. پولیپ‌های نرمال، پولیپ‌های کوچکی هستند که اندازه یا قطر آنها کمتر از یک سانتی‌متر است. این پولیپ‌ها معمولا خوش‌خیم بوده و در بیشتر موارد نیازی به درمان آنها نیست. با این حال پولیپ‌های کیسه صفرا با قطر بزرگ‌تر یک سانتی‌متر، خصوصا اندازه‌های بزرگ‌تر از سه سانتی‌متر، احتمال زیاد بدخیم بوده، چرا که این اندازه برای پولیپ کیسه صفرا نرمال نیست.

عکس پولیپ کیسه صفرا

در عکس‌هایی که از کیسه صفرا گرفته می شود می‌توان اندازه پولیپ‌ها را تعیین کرد. در سونوگرافی، هر زائده برجسته از دیواره کیسه صفرا یک ضایعه پولیپ‌مانند محسوب می‌شود. پولیپ‌های کوچک (معمولاً زیر ۱۰ میلی‌متر) اغلب خوش‌خیم‌اند، اما «طبیعی» محسوب نمی‌شوند و نیاز به قضاوت پزشک درباره لزوم پیگیری یا جراحی دارند. با این حال اگر در عکس پولیپ کیسه صفرا یک زائده بزرگ تشخیص داده شود، پزشک قطعا بررسی‌های بیشتری را انجام خواهد داد. علاوه بر این تغییراتی که در تصاویر به دست آمده از پولیپ‌ها طی چندین دوره به دست می‌آید، می‌تواند به پزشک معالج برای تشخیص نوع پولیپ و اقدام مورد نیاز برای آن کمک کند.

علت پولیپ کیسه صفرا

تومورهای واقعی، ناشی از رشد غیرطبیعی سلول‌ها هستند و دقیقا نمی‌دانیم چرا آنها رخ می‌دهند. پولیپ‌های کلسترول و پولیپ‌های التهابی که رشد واقعی نیستند، نتیجه یک ناراحتی یا مشکل دیگرند که در ادامه به صورت پولیپ کیسه صفرا ظاهر می‌شوند. پولیپ‌های کلسترولی ناشی از کلسترولوز و پولیپ‌های التهابی ناشی از کوله سیستیت هستند. این دو نوع اکثر پولیپ‌های کیسه صفرا را تشکیل می‌دهند. علاوه بر این برخی از شرایط می‌تواند ریسک ایجاد پولیپ کیسه صفرا را بیشتر کند. این موارد شامل گزینه‌های زیر می شود:

• سنگ کیسه صفرا
• کوله سیستیت
• کلانژیت.
• هپاتیت B
• پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی
• سندرم پوتز جگرز
• کلسترول بالا
• سن بالای ۵۰ سال

پولیپ چیست؟

پولیپ کیسه صفرا در بارداری

در حال حاضر شواهد معتبری وجود ندارد که بارداری را مستقیماً با افزایش خطر پولیپ کیسه صفرا مرتبط بداند؛ بارداری بیشتر با سنگ صفرا و لجن صفراوی ارتباط دارد، نه خود پولیپ. البته هنوز تحقیقات رابطه مستقیم بین بارداری و پولیپ کیسه صفرا را نشان نمی‌دهند. اما شرایط بارداری و تغییرات شدید هورمونی، خصوصا افزایش سطح کلسترول خون می‌تواند احتمال ایجاد پولیپ‌های کیسه صفرا را افزایش دهد.

تشخیص پولیپ کیسه صفرا

بدون علائم واضح، تشخیص پولیپ کیسه صفرا برای پزشکان دشوار است. اغلب، پزشکان زمانی که وضعیت دیگری را بررسی می‌کنند، متوجه این وضعیت می‌شوند. اگر پزشک چیزی شبیه پولیپ پیدا کند، احتمالا برای بررسی سایر شرایط خطر اقداماتی را انجام خواهد داد و قطعا به بیماران یادآوری می‌کند که ریسک بروز سرطان در این شرایط بسیار کم است. مرحله بعدی در تشخیص، فرایندی به نام سونوگرافی است که از طریق آن پزشک می‌تواند نمای کاملی از کیسه صفرا داشته باشد و دقیق‌تر آن را بررسی کند.

آنها معمولاً می‌توانند با نگاه‌کردن به کیسه صفرا متوجه شوند که آیا این توده‌ها پولیپ هستند یا خیر. پولیپ‌های کیسه صفرا که بزرگ‌تر از ۱ سانتی‌متر هستند در طول زمان بیشتر به سرطان تبدیل می‌شوند. بیشتر پولیپ‌ها از کلسترول ساخته شده‌اند و بی‌خطرند. سونوگرافی شکمی روشی غیرتهاجمی است و معمولاً اولین انتخاب برای بررسی پولیپ کیسه صفرا محسوب می‌شود. در موارد خاص، برای دید بهتر و تشخیص دقیق‌تر، سونوگرافی آندوسکوپیک (EUS) که یک روش اندوسکوپیک حداقل تهاجمی است به‌کار می‌رود.

درمان پولیپ کیسه صفرا

درمان پولیپ کیسه صفرا به اندازه رشد پولیپ‌ها و شرایط و علائمی که بیماران دارند، بستگی دارد. برای پولیپ‌هایی با قطر کمتر از ۱ سانتی‌متر، پزشک معمولا سونوگرافی‌های منظم شکمی یا آندوسکوپی را توصیه می‌کند تا به این ترتیب نظارت کاملی بر نحوه رشد و تغییر شکل پولیپ‌ها داشته باشد. در نتیجه در صورت بروز هر نوع تغییری در پولیپ کیسه صفرا، اقدامات بعدی درمانی را برنامه‌ریزی می‌کند.

۱. جراحی پولیپ کیسه صفرا

در مواردی که پولیپ کیسه صفرا عوارض جدی‌تری را ایجاد می‌کند و خصوصا زمانی که اندازه پولیپ بزرگ‌تر از ده میلی‌متر است و مدام اندازه آن در حال تغییر است، پزشک ممکن است برای برداشتن کیسه صفرا و پولیپ آن، گزینه جراحی را توصیه کند. به این عمل، کوله سیستکتومی گفته می شود. این عمل می‌تواند بسته به شرایط بیماران به صورت لاپاراسکوپی کیسه صفرا یا جراحی باز انجام شود.

عمل لاپاراسکوپی کیسه صفرا چقدر طول میکشد؟

۲. قرص برای پولیپ کیسه صفرا

پولیپ کیسه صفرا داروی اختصاصی برای کوچک‌کردن یا از بین بردن ندارد و در صورت نیاز فقط با جراحی (برداشتن کیسه صفرا) درمان قطعی می‌شود. داروهایی مثل مسکن‌ها، ضدالتهاب‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها فقط برای کنترل درد یا عفونت‌های همراه به‌کار می‌روند و جایگزین پیگیری و تصمیم‌گیری جراحی نیستند.

پولیپ کیسه صفرا داری و می‌خوای با دارو درمانش کنی؟ با متخصص صحبت کن.

دکتر پولیپ کیسه صفرا

۳. رژیم غذایی برای پولیپ کیسه صفرا

بخش مهمی از درمان پولیپ‌های کیسه صفرا و جلوگیری از رشد آنها، تغییر رژیم غذایی است. این رژیم‌های غذایی خصوصا می‌توانند نقش پیشگیرانه داشته باشند تا به این ترتیب ریسک ایجاد پولیپ‌های کیسه صفرا را کاهش دهند. مهم‌ترین نکات تغذیه‌ای شامل موارد زیر می شود:

• اجتناب از غذاهای سرخ شده یا چرب
• پرهیز از غذاهای پرکلسترول و غذاهای آماده
• اجتناب از مصرف بیش از حد لبنیات پرچرب و مصرف محصولات لبنی کم‌چرب
• اجتناب از مصرف نوشیدنی‌های گازدار
• خوردن میوه و سبزیجات بیشتر
• مصرف غلات کامل
• افزایش مصرف اسیدهای چرب امگا ۳
• افزایش مصرف زنجبیل و زردچوبه

۴. درمان پولیپ کیسه صفرا در طب سنتی

در طب سنتی یک سری گزینه‌ها برای درمان پولیپ‌های کیسه صفرا توصیه شده است. دم‌نوش‌های گیاهی مانند دمنوش رازیانه و آویشن از جمله درمان‌های طبیعی است که طب سنتی برای درمان پولیپ کیسه صفرا توصیه کرده است. سایر درمان‌های خانگی در طب سنتی برای پولیپ‌های کیسه صفرا شامل موارد زیر می شود:

• تنقیه آب گرم
• استفاده از کمپرس آب گرم
• نوشیدن منظم آب گلابی
• نوشیدن آب چغندر
• مصرف زردچوبه

در حال حاضر شواهد کافی برای تأثیر مستقیم رژیم غذایی خاص، دمنوش‌ها، آب چغندر، تنقیه آب گرم یا قهوه بر درمان یا پیشگیری از پولیپ کیسه صفرا وجود ندارد. این روش‌ها نهایتاً می‌توانند در چارچوب یک سبک زندگی سالم و با تأیید پزشک به‌عنوان اقدام کمکی برای سلامت عمومی گوارش استفاده شوند و نباید جایگزین پیگیری سونوگرافیک و درمان‌های استاندارد مثل کوله‌سیستکتومی شوند.

۵. قهوه و پولیپ کیسه صفرا

قهوه یکی از نوشیدنی‌هایی است که می‌تواند به افزایش سلامت کیسه صفرا کمک کند. مصرف قهوه در طب سنتی خصوصا برای جلوگیری از ایجاد سنگ کیسه صفرا یا درمان آن توصیه شده است. به این ترتیب نیز می توان قهوه را یکی از درمان‌های پیشنهادی طب سنتی برای کنترل پولیپ‌های کیسه صفرا در نظر گرفت.

آیا پولیپ کیسه صفرا کوچک میشود؟

شاید در مورد دیگر پولیپ‌ها کوچک شدن یا از بین رفتن آنها امکان پذیر باشد، اما در خصوص پولیپ کیسه صفرا چنین اتفاقی نمی‌افتد و معمولا آنها کوچک‌تر نمی‌شوند. اکثر پولیپ‌ها تمایل به بزرگ شدن دارند، اما برخی ممکن است برای مدت طولانی بدون تغییر باقی بمانند. همچنین سرعت رشد پولیپ‌ها متفاوت است و به نوع پولیپ، اندازه آن و سایر عوامل بستگی دارد. برخی پولیپ‌ها بسیار آهسته رشد می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است سریع‌تر رشد کنند.

انواع پولیپ های کیسه صفرا

پولیپ‌های کیسه صفرا انواع مختلفی دارند و بر اساس اندازه، نوع آنها و ترکیباتی که در پولیپ وجود دارد می توان آنها را دسته‌بندی کرد. انواع پولیپ‌های کیسه صفرا شامل دسته‌بندی‌های زیر می شود:

عوارض پولیپ کیسه صفرا

تا زمانی که پولیپ‌ها علائمی ایجاد نکنند یا رشدی نداشته باشند، معمولا عوارضی ایجاد نخواهند کرد. بیشترین بخش عوارض مربوط به جراحی است. جراحی همیشه با خطراتی از جمله خونریزی، عوارض بیهوشی و آسیب به اندام‌های مجاور همراه است. البته باز هم عوارض نسبت به سرطان کیسه صفرا بسیار کمتر است. برداشتن کیسه صفرا معمولا عوارض جانبی طولانی‌مدت را ایجاد نمی‌کند.

علاوه بر این معمولا ممکن است پولیپ‌هایی که در مجرای کیستیک ایجاد می‌شوند، از جریان صفرا به کیسه صفرا جلوگیری کنند. این امر می‌تواند موجب انسداد کیسه صفرا و التهاب مجرای صفراوی (کلانژیت) یا پانکراس (پانکراتیت) شوند. تمام این شرایط ممکن است عوارض دیگری مانند زردی و تب را به دنبال داشته باشد.

در نهایت این که به ندرت ممکن است پولیپ‌های کیسه صفرا سرطانی شوند یا این که نشان دهنده سرطان کیسه صفرا باشند. روش بیوپسی که پزشکان گاهی اوقات برای تأیید تشخیص از آن استفاده می‌کنند نیز می‌تواند به طور بالقوه عوارضی ایجاد کند. اینها شامل خونریزی، عفونت و نشت صفرا است.

پیشگیری و مراقبت های پس از درمان پولیپ کیسه صفرا

اکثر افراد پس از برداشتن کیسه صفرا به خوبی بهبود می‌یابند و علائم آنها باز نمی‌گردد. دستگاه گوارش شما بدون کیسه صفرا به کار خود ادامه خواهد داد. کبد شما صفرا را مستقیماً در روده کوچک، بدون اینکه ابتدا در کیسه صفرا آن را ذخیره کند، رسوب می‌کند. درحالی‌که ممکن است بلافاصله پس از جراحی مجبور شوید مصرف چربی خود را محدود کنید، اکثر افراد پس از چند هفته به رژیم غذایی عادی خود باز می‌گردند. با این حال در کل کسانی که ریسک بالاتری برای پولیپ‌های کیسه صفرا دارند یا کسانی که سابقه جراحی دارند، بهتر است مراقبت رژیم غذایی خود باشند و از یک روتین غذایی سالم و کم‌چرب پیروی کنند.

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۵۵۰۳ نظر)

دکتر بهروز مقدادی

تخصص کودکان و اطفال

نوبت بگیرید

۴.۸ (۵۳۰۳ نظر)

دکتر بهنام مقدادی

تخصص کودکان و اطفال

نوبت بگیرید

۴.۸ (۴۹۱۹ نظر)

دکتر مهدی قاضی

تخصص اورولوژی

نوبت بگیرید

۵ (۲۹۹۶ نظر)

دکتر حمیدرضا شرکت العباسیه

فوق تخصص عفونی کودکان

نوبت بگیرید

۴.۹ (۲۸۰۸ نظر)

دکتر محمود هادی زاده

فلوشیپ اینترونشنال کاردیولوژی

نوبت بگیرید

۴.۹ (۲۷۷۹ نظر)

دکتر رامین اسدی

فوق تخصص غدد کودکان

نوبت بگیرید

نتیجه گیری

پولیپ کیسه صفرا معمولاً به صورت تصادفی در آزمایش‌های تصویربرداری تشخیص داده می‌شود و بیشتر موارد آن خوش‌خیم و بدون خطر است. با این حال توجه به اندازه پولیپ‌ها اهمیت زیادی دارد، زیرا پولیپ‌های بزرگ‌تر از یک سانتی‌متر یا آن‌هایی که در مدت کوتاهی رشد می‌کنند، می‌توانند نشانه خطر بالقوه بدخیمی باشند. تشخیص به‌موقع با سونوگرافی و پیگیری منظم می‌تواند از بروز عوارضی مانند انسداد مجاری صفراوی یا نیاز به جراحی پیشگیری کند. اگر دردهای گاه به گاه شکمی باعث نگرانیتان شده بهتر است در این باره با یک متخصص گوارش یا جراح عمومی مشورت کنید. معمولا بعد از تشخیص پولیپ و انجام معاینات اولیه، پزشک دوره‌های چکاپ منظم را توصیه می‌کند تا به این ترتیب بتواند شرایط پولیپ و تغییرات آن را زیر نظر بگیرد. در صورتی که اندازه پولیپ تغییر کرد یا علائمی همراه آن ایجاد شد، قطعا به درمان‌های تخصصی بیشتری نیاز است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!