گلوکترول یا گلیپیزاید چیست؟ نحوه مصرف و عوارض آن

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

گلوکترول یا گلیپیزید یک عامل کاهش‌دهنده قند خون خوراکی در دسته دارویی سولفونیل اوره است که برای کنترل سطح قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود. در دیابت نوع ۲، بدن شما برای ذخیره قند اضافی به درستی کار نمی‌کند و قند در جریان خون باقی می‌ماند. درصورتی‌که مبتلا به دیابت هستید و لازم است برای کنترل قند خون دارو مصرف کنید، حتما برای انتخاب بهترین دارو به دکتر غدد یا دکتر داخلی مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با این پزشکان به‌صورت حضوری، آنلاین یا تلفنی در ارتباط باشید. همچنین می‌توانید از مشاوره دارویی در دکترتو استفاده کرده و اطلاعات کاملی در مورد این داروی دیابت به دست بیاورید.

داروی گلوکترول یا گلیپیزاید چیست؟

گلوکترول یکی از داروهای دیابت است. این دارو برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود. اما برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ مناسب نیست. گلوکترول جز دسته دارویی سولفونیل اوره‌ها بوده و به شکل قرص تولید می‌شود. گلیپیزید نام عمومی این دارو بوده و ممکن است با این نام دارو را خریداری کنید.

این قرص تولید انسولین در پانکراس را افزایش داده و از این طریق سطح قند خون را تنظیم می‌کند. همراه با مصرف داروی گلوکترول باید به رژیم غذایی و ورزش هم اهمیت دهید. زیرا بدون توجه به رژیم غذایی و نداشتن تحرک کافی تاثیر دارو پایین می‌آید.

نام ژنریک: گلیپیزید

اشکال دارویی گلوکترول چیست؟

داروی گلوکترول تنها به شکل قرص تولید می‌شود. این قرص را باید ۳۰ دقیقه قبل از اولین وعده غذایی مصرف کنید. داروی گلوکترول در دو نوع زیر یا دوزهای مختلف عرضه می‌شود:

قرص با رهش فوری:

• قرص گلوکترول ۵ میلی‌گرم
• قرص گلوکترول ۱۰ میلی‌گرم

قرص با رهش طولانی:

• قرص گلوکترول ۲.۵ میلی‌گرم
• قرص گلوکترول ۵ میلی‌گرم
• قرص گلوکترول ۱۰ میلی‌گرم

متن انگلیسی:
Compared to other members of the sulfonylurea drug group, glipizide displays rapid absorption and onset of action with the shortest half-life and duration of action, reducing the risk for long-lasting hypoglycemia that is often observed with blood glucose-lowering agents.
ترجمه فارسی:
در مقایسه با سایر اعضای گروه دارویی سولفونیل اوره، گلیپیزید جذب سریع دارد و شروع اثر را با کوتاه‌ترین نیمه‌عمر و مدت اثر نشان می‌دهد و خطر هیپوگلیسمی طولانی‌مدت را که در بیشتر موارد با عوامل کاهش‌دهنده گلوکز خون مشاهده می‌شود، کاهش می‌دهد.

به نقل از سایت drugbank

مکانیسم عملکرد گلوکترول چگونه است؟

این دارو برای افرادی مناسب است که بدن آنها به طور طبیعی انسولین تولید می‌کند. به همین دلیل برای افرادی که مبتلا به دیابت نوع ۱ هستند، این دارو کارساز نیست. قرص گلوکترول در دسته داروهای سولفونیل اوره قرار دارد. این دارو سلول‌های بتا را تحریک کرده و باعث افزایش تولید انسولین در لوزالمعده می‌شود.

نحوه مصرف قرص گلوکترول یا گلیپیزید

برای اطلاع از نحوه مصرف این دارو بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. همچنین لازم است دستورالعمل روی جعبه دارو را مطالعه کنید. معمولا مصرف قرص گلوکترول یک بار در روز توصیه می‌شود. ۳۰ دقیقه قبل از صبحانه یا اولین وعده غذایی دارو را مصرف کنید. ممکن است پزشک برای شخصی که نیاز به دوز بیشتری از دارو دارد، مصرف آن را دو بار در روز توصیه کند.

برای کاهش عوارض جانبی، پزشک دارو را از دوزهای پایین تجویز کرده و به‌مرور آن را افزایش می‌دهد. حتما بعد از مصرف قرص، غذا بخورید تا از افت شدید قند خون جلوگیری شود. اگر از داروی دیابت دیگری استفاده می‌کنید، به پزشک اطلاع دهید. پزشک برای قطع داروی قدیمی و شروع مصرف گلوکترول شما را راهنمایی می‌کند.

اگر داروی کولسولام را استفاده می‌کنید، حتما به پزشک بگویید. زیرا این دارو تاثیر و میزان جذب گلوکترول را کاهش می‌دهد. معمولا پزشک توصیه می‌کند که ۴ ساعت بعد از مصرف قرص گلوکترول، داروی کولسولام را استفاده کنید.

به طور منظم دارو را مصرف کنید. اگر پس از مدتی سطح قند خون شما تنظیم نشد و قند خون بالا یا پایین بود، به پزشک اطلاع دهید. ممکن است پزشک دوز دارو را تغییر داده یا داروی دیگری را جایگزین کند.

۱. در صورت فراموشی مصرف قرص گلوکترول چه کنیم؟

اگر مصرف دارو را برای یک نوبت فراموش کردید، به‌محض یادآوری آن را مصرف کنید. حتما بعد از مصرف قرص، غذا بخورید تا قند خون شما افت نکند. اما اگر نزدیک به نوبت دوز بعدی است، این دوز را نادیده بگیرید. به‌هیچ‌وجه دوز مصرفی را دوبرابر نکنید.

۲. بهترین زمان مصرف قرص گلیپیزاید کی است؟

معمولا مصرف قرص گلوکترول یک بار در روز توصیه می‌شود. ۳۰ دقیقه قبل از صبحانه یا اولین وعده غذایی دارو را مصرف کنید.

۳. مصرف بیش از حد گلوکترول

مصرف بیش از حد این دارو باعث افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی) می‌شود. افت قند خون ممکن است خطرناک باشد و تهدیدکننده زندگی محسوب شود. اگر دچار علائمی مانند لرزش، تعریق، سرگیجه، ازدست‌دادن هوشیاری یا احساس گرسنگی شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

آیا داروی گلیپیزاید برای هر سنی مناسب است؟

همین حالا مشاوره دارویی بگیر!

مشاوره داروییدكتر غدد

موارد مصرف و دوز مصرفی گلوکترول

داروی گلوکترول جز داروهای خوراکی بوده و به شکل قرص تولید می‌شود. از این دارو برای تنظیم قند خون در افراد مبتلا به علائم دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود. دوز دارو از فردی به فرد دیگر متفاوت است. معمولا پزشک برای بزرگسالان مبتلا به دیابت دوز دارو را به‌صورت زیر تعیین می‌کند:

• دوز اولیه: روزی یک بار قرص گلوکترول ۵ باید مصرف شود. اگر قرص با رهش طولانی باشد، همراه با صبحانه مصرف شده و اگر رهش آن فوری باشد، حداقل ۳۰ دقیقه قبل از صبحانه باید مصرف شود.
• میزان افزایش دوز: در صورت نیاز پزشک هر دوهفته یک بار دوز دارو را افزایش می‌دهد.
• حداکثر دوز: معمولا نباید در روز بیشتر از ۲ عدد قرص گلوکترول ۱۰ مصرف شود.

تعیین میزان دوز دارو برای کودکان باید توسط پزشک تعیین شود.

عوارض جانبی قرص گلوکترول یا گلی پیزاید

برخی عوارض داروی گلوکترول رایج بوده و بیشتر افراد دچار این مشکلات می‌شوند. معمولا این عوارض فقط در چند هفته اول ادامه دارد. این عوارض رایج عبارتند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• ازدست‌دادن اشتها
• اسهال
• یبوست
• ناراحتی معده
• سردرد
• افزایش وزن
• سرگیجه و خواب‌آلودگی

واکنش آلرژیک جدی به این دارو نادر است. اما باید مراقب علائم زیر باشید:

• کهیر
• بثورات پوستی
• مشکل در تنفس
• تورم صورت، زبان، لب‌ها یا گلو

این دارو ممکن است باعث افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی) شود. کاهش قند خون می‌تواند خطرناک باشد و باید به علائم آن توجه کنید. از جمله علائم کاهش قند خون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سردرد و تحریک‌پذیری
• تعریق
• افزایش ضربان قلب
• سرگیجه و حالت تهوع
• گرسنگی
• احساس اضطراب
• لرزش

اگر دچار عوارض جدی این دارو شدید، حتما به پزشک اطلاع دهید تا داروی دیگری جایگزین شود. عوارض جدی این دارو عبارتند از:

• علائم عفونت مانند تب
• خونریزی و کبودی
• درد معده
• زردی پوست و سفیدی چشم
• ادرار تیره
• خستگی و ضعف
• افزایش ناگهانی وزن
• تغییرات خلقی و روانی
• تورم دست و پا
• تشنج

عوارضی مانند حالت تهوع، ازدست‌دادن اشتها، سردرد و افزایش وزن در چند هفته اول طبیعی بوده و به‌مرور برطرف می‌شود.

آیا یبوست از عوارض داروی گلیپیزاید است؟

بله، یکی از مواردی که مصرف‌کنندگان قرص گلی پیزاید از آن شکایت دارند، ابتلا به یبوست است. عوارض جانبی رایج‌تری که می‌تواند با قرص گلیپیزید رخ دهد نیز شامل قند خون پایین یا افت شدید قند خون و مشکلات گوارشی مانند تهوع و اسهال هستند.

در صورت بروز عوارض جانبی گلوکترول به کدام دکتر مراجعه کنیم؟

در صورت بروز هر یک از عوارض جدی و خطرناک یا تشدید عوارض رایج این دارو حتما پزشک خود را مطلع کنید. لیست عوارض کامل نبوده و ممکن است شما دچار عوارض دیگری هم شوید. برای مشاوره با دکتر غدد یا دکتر داخلی می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با دکتر غدد وجود دارد.

موارد احتیاط گلوکترول یا قرص گلیپیزاید

قبل از مصرف قرص گلوکترول باید به برخی موارد توجه داشته باشید. اگر هر یک از موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند، حتما به پزشک اطلاع دهید و نکات مهم را رعایت کنید. در برخی مواقع ممکن است این دارو برای شما مناسب نباشد:

• اگر به داروی گلیپیزید یا داروهای مشابه حساسیت دارید، حتما به پزشک اطلاع دهید
• اگر بیماری کبدی، مشکلات کلیوی یا مشکلات تیروئید دارید، به پزشک اطلاع دهید
• سابقه اسهال مزمن یا انسداد روده می‌تواند عوارض دارو را تشدید کند
• در زمان مصرف این دارو نباید از الکل استفاده کنید. زیرا باعث افت قند خون می‌شود
• این دارو حساسیت به نور خورشید را افزایش داده و باید از کرم ضدآفتاب و لباس مناسب استفاده کنید

منع مصرف قرص گلی پیزاید

برخی افراد نباید از قرص گلوکترول استفاده کنند. اگر دچار هر یک از شرایط پزشکی زیر هستید، به پزشک اطلاع دهید. پزشک داروی دیگری را جایگزین می‌کند:

• کتواسیدوز دیابتی
• نارسایی کلیه یا کبد
• کمبود آنزیمی به نام گلوکز -۶- فسفات دهیدروژناز (G6PD).

متن انگلیسی:
Glipizide can raise your risk for dangerously low blood sugar levels. Make sure you know how to recognize symptoms of hypoglycemia, such as feeling shaky, being nervous or anxious, sweating, or excessive hunger.
ترجمه فارسی:
گلیپیزید می‌تواند باعث کاهش خطرناک قند خون شود. قبل از مصرف دارو مطمئن شوید که می‌دانید چگونه علائم هیپوگلیسمی، مانند احساس لرزش، عصبی بودن یا اضطراب، عرق کردن، یا گرسنگی بیش از حد را تشخیص دهید.

به نقل از سایت goodrx

مصرف قرص گلوکترول در بارداری و شیردهی خطرناک است؟

یکی از عوارض شایع در زمان بارداری دیابت بارداری است. در این شرایط ممکن است پزشک داروی گلوکترول را تجویز کند. در بیشتر مواقع زمان بارداری داروی انسولین تجویز می‌شود. اگر پزشک قرص گلوکترول را تجویز کند، باید حداقل ۲ هفته قبل از زایمان انسولین را جایگزین آن کند. زیرا این دارو خطر افت قند خون در نوزاد را افزایش می‌دهد.

انتقال این دارو از شیر مادر به نوزاد به طور ایمن موردمطالعه قرار نگرفته است. اما داروهای مشابه از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شده و باعث کاهش سطح قند خون نوزاد می‌شوند. به همین دلیل بهتر است در زمان شیردهی این قرص را مصرف نکنید.

بهترین قرص قند بدون عوارض برای دیابت نوع ۲ کدام است؟

دکتر دیابت نوع ۲

تداخلات دارویی گلیپیزاید

برخی داروها با قرص گلوکترول تداخل دارند. تداخلات دارویی گاهی باعث کاهش تاثیر هر یک از داروها شده و گاهی باعث تشدید عوارض داروها می‌شود. برخی از داروهایی که با این قرص تداخل دارند، عبارتند از:

• داروهای مسدودکننده بتا مانند متوپرولول، پروپرانولول و قطره چشمی گلوکوم
• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و آسپرین
• ژانویا
• انسولین گلارژین
• لازیکس
• لیپیتور
• متوپرولول سوکسینات

مصرف داروهای ضدافسردگی و داروهای قلب و فشارخون هم‌زمان با قرص گلوکترول ممکن است باعث کاهش قند خون شود. دیورتیک‌ها، کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد تهوع باعث افزایش قند خون بیمار می‌شوند.

این لیست کامل نبوده و ممکن است داروهای دیگری هم با قرص گلوکترول تداخل داشته باشند. به همین دلیل باید تمامی داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید. شما می‌توانید برای اطلاع از هر نوع تداخل دارویی از مشاوره دارویی در دکترتو استفاده کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

داروهای هم گروه گلی پیزاید	تداخلات دارویی گلی پیزاید	عوارض جانبی گلی پیزاید
کلرپروپامید	آکاربوز	تهوع
گلی کلازید	بتاکسولول	اسهال
گلیمپراید	بیزوپرولول	کاهش قند خون
تولازامید	آسبوتولول	سرگیجه
تولبوتامید	پورفیمر	اضطراب
گلی بنکلامید	سرتینیب	خارش

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

گلوکترول یکی از داروهای ضد دیابت است. قرص گلوکترول یکی از اسامی تجاری داروی گلیپیزید بوده و برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود. معمولا پزشک مصرف دارو را یک بار در روز توصیه می‌کند. دوز اولیه دارو برای بزرگسالان روزی یک عدد قرص گلوکترول ۵ است. ممکن است مقدار دوز به‌مرور افزایش پیدا کند. برای افرادی که نیاز به دوزهای بالاتر دارند، دو بار در روز مصرف آن توصیه می‌شود. حداکثر مقدار دوز ۲ عدد قرص گلوکترول ۱۰ در روز است.

مصرف منظم این دارو و افزایش تدریجی دوز مصرفی عوارض جانبی آن را کاهش داده و جذب و تاثیر دارو را بهبود می‌دهد. سردرد، افزایش وزن و حالت تهوع از عوارض رایج این قرص است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قرص گلوکترول باید با دکتر غدد و متابولیسم یا دکتر متخصص داخلی مشورت کنید. همچنین می‌توانید از مشاوره دارویی دکترتو استفاده کنید. لینک مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان:

• دکتر غدد آنلاین
• دکتر آنلاین داخلی

دکترتو مراقب سلامتی شماست!