قرص ویتاگنوس (عصاره میوه پنجانگشت یا Vitex agnus-castus) یک مکمل گیاهی است که برای کاهش علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه، اختلالات خواب و تغییرات خلقی استفاده میشود. این قرص با تنظیم هورمون پرولاکتین و تأثیر بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز، تعادل هورمونی را بهبود میبخشد. مطالعات نشان میدهند ویتاگنوس در کاهش شدت گرگرفتگی تا ۵۰٪ مؤثر است و عوارض جانبی کمی (مانند تهوع خفیف) دارد. دوز معمول ۲۰–۴۰ میلیگرم عصاره روزانه است و حداقل ۴–۸ هفته مصرف برای اثرگذاری لازم است. ویتاگنوس جایگزین هورمونتراپی نیست، اما برای زنان با علائم خفیف گزینهای طبیعی است. مصرف با نظر پزشک توصیه میشود.
بهترین دارو برای گرگرفتگی یائسگی هورمونتراپی جایگزین (HRT) با استروژن (بهتنهایی یا همراه پروژسترون) است که در بیشتر زنان علائم را بهطور قابلتوجهی کاهش میدهد. گزینههای غیرهورمونی شامل پاروکستین (۷.۵ میلیگرم، SSRI تأییدشده FDA)، گاباپنتین، فکسوفنادین یا کلونیدین هستند که برای زنان با منع HRT مناسباند. مکملهای گیاهی مانند بلک کوهوش یا فیتواستروژنها (سویا) اثر خفیفتری دارند. انتخاب دارو به سن، سابقه پزشکی (ریسک سرطان پستان/لخته) و شدت علائم بستگی دارد. HRT مؤثرترین است، اما ریسکهای آن باید توسط پزشک ارزیابی شود.
در یائسگی، کاهش استروژن اغلب باعث افزایش وزن (بهویژه چربی شکمی) میشود، اما هیچ "قرص یائسگی لاغری" اختصاصی و تأییدشدهای وجود ندارد. هورمونتراپی (HRT) میتواند به توزیع بهتر چربی و کنترل وزن کمک کند، اما مستقیماً لاغرکننده نیست و عوارضی مانند افزایش وزن دارد. مکملهای گیاهی مانند فیتواستروژنها (سویا، بذر کتان) یا بلک کوهوش علائم را کاهش میدهند و ممکن است وزن را تثبیت کنند. داروهای لاغری مانند اورلیستات یا فنترمین فقط با تجویز پزشک برای چاقی شدید استفاده میشوند. بهترین رویکرد رژیم کمکالری، ورزش منظم و مکملهای ویتامین D/B برای کنترل وزن است.
ویتامینهای مفید برای سرگیجه شامل ویتامین B12، ویتامین D، ویتامین B6 و منیزیم هستند که به بهبود عملکرد عصبی و تعادل بدن کمک میکنند. کمبود این ویتامینها میتواند باعث سرگیجه شود. ویتامینهای مفید برای سرگیجه شامل ویتامین D (کاهش سرگیجه وضعیتی BPPV با بهبود تعادل کلسیم)، ویتامین B6 (کاهش تهوع و سرگیجه میگرنی یا منیر)، ویتامین B12 (در کمبود آن، سرگیجه عصبی رخ میدهد)، و ویتامین E (آنتیاکسیدان برای بهبود گردش خون گوش داخلی) هستند. منیزیم (معدنی اما اغلب با ویتامینها همراه) برای سرگیجه ناشی از میگرن یا منیر مؤثر است. مطالعات نشان میدهند مکمل ویتامین D (۱۰۰۰–۲۰۰۰ IU روزانه) و B6 (۵۰–۱۰۰ میلیگرم) در بیشتر بیماران سرگیجه را کاهش میدهد. مصرف با نظر پزشک و آزمایش خون برای جلوگیری از مسمومیت ضروری است.
بهترین قرص برای درمان سرگیجه بسته به علت، شامل بتاهیستین، سیناریزین، دیمنهیدرینات و مکملهای B12 است. مصرف دارو باید تحت نظر پزشک باشد تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود. بهترین قرص برای درمان سرگیجه به علت آن بستگی دارد. در سرگیجه وضعیتی خوشخیم (BPPV)، معمولاً نیازی به قرص نیست و مانورهای جابهجایی مؤثرترند، اما بتاهیستین برای کاهش حملات توصیه میشود. در میگرن دهلیزی، تریپتانها (سوماتریپتان) یا پروپرانولول بهترین گزینهاند. برای بیماری منیر، بتاهیستین و دیورتیک (هیدروکلروتیازید) استاندارد است. در موارد حاد، دیمنهیدرینات یا مکليزين (آنتیهیستامین) برای تسکین فوری و دیازپام (بنزودیازپین) برای اضطراب شدید استفاده میشود. مطالعات بتاهیستین را در سرگیجههای وستیبولار محیطی برتر میدانند، اما در سرگیجه مرکزی (سکته) درمان علت اصلی اولویت دارد. مصرف هر قرص باید تحت نظر پزشک باشد.
قرص ردوکسا مکمل گیاهی است که برای کاهش وزن و حذف چربیهای اضافی طراحی شده است. این دارو حاوی ترکیب مراتریم (Meratrim) است که از عصاره دو گیاه اسفرانتوس ایندیکوس و گارسینیا منگوستانا ساخته شده است. اسفرانتوس ایندیکوس با خواص ضدالتهاب و چربیسوزی، و گارسینیا منگوستانا با آنتیاکسیدانها و ترکیبات کاهشدهنده وزن، در این فرآیند مؤثر هستند. ردوکسا با مهار تشکیل سلولهای چربی جدید، افزایش متابولیسم بدن و کاهش اشتها، به تسریع روند کاهش وزن کمک میکند. این قرص به ویژه برای کسانی که نتواستهاند از دیگر روشهای کاهش وزن نتیجه بگیرند، مفید است.
شیاف آنتی هموروئید یک داروی موضعی است که برای کاهش التهاب، درد، سوزش و خونریزی ناشی از بواسیر داخلی استفاده میشود و مستقیما در ناحیه مقعد قرار میگیرد تا اثر سریعتری داشته باشد. این شیاف با ترکیبی از مواد ضدالتهاب، قابض و بیحسکننده، به کوچک شدن تورم و ترمیم بافتهای آسیبدیده کمک میکند و حرکات روده را راحتتر میسازد. استفاده از آن زمانی توصیه میشود که علائم بواسیر آزاردهنده باشند یا کرمها و پمادهای خارجی تأثیر کافی نداشته باشند.
قرص روپیکسون یکی از داروهای مؤثر و شناختهشده برای کنترل چربی خون و پیشگیری از بیماریهای قلبیعروقی است. این دارو در دوزهای مختلف از جمله قرص روپیکسون ۱۰، ۲۰ و ۴۰ میلیگرم بسته به نیاز بیمار تجویز میشود. عوارض نادر شامل نفخ، اسهال یا حساسیت پوستی است. در بیماران با انسداد صفراوی یا مصرف وارفارین با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شود. جایگزین درمان اصلی نیست و همراه رژیم غذایی و ورزش توصیه میشود.
قرص لیورکر مکملی برای بهبود عملکرد کبد و پاکسازی بدن از سموم است. این قرص با ترکیبات طبیعی به بازسازی سلولهای کبدی، کاهش چربی کبد و بهبود متابولیسم بدن کمک میکند. قرص لیورکر (LiverCare) مکمل گیاهی حاوی عصاره خار مریم (سیلیمارین ۱۴۰-۲۰۰ میلیگرم)، آرتیشو، قاصدک و زردچوبه است که بهعنوان محافظ و بازسازیکننده کبد استفاده میشود. در ایران بهصورت آزاد یا با نسخه برای کبد چرب گرید ۱-۲، سمزدایی و بهبود هضم تجویز میشود. عوارض نادر شامل نفخ یا اسهال است. مصرف همزمان با داروهای ضدپلاکت یا وارفارین نیاز به احتیاط دارد. جایگزین درمان اصلی نیست و باید تحت نظر پزشک مصرف شود.
قرص آنتوم (مبتنی بر Anethum graveolens) یک مکمل گیاهی با پتانسیل کاهش برخی معیارهای لیپیدی است و شواهد اولیه از بهبود LDL ،TG و کلسترول کل در برخی مطالعات پشتیبانی میکنند. عوارض نادر شامل نفخ، سوزش سر دل یا واکنش آلرژیک است. در افراد با انسداد مجاری صفراوی یا مصرف همزمان داروهای رقیقکننده خون (وارفارین) با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شود. جایگزین درمان اصلی نیست و همراه رژیم و ورزش توصیه میشود.
استفاده از بهترین پمادهای سوختگی و مراقبت صحیح از پوست سوخته، نقش مهمی در کاهش درد، التهاب و پیشگیری از عفونت دارد و روند ترمیم پوست را تسریع میکند. برای سوختگیهای با عمق زیاد، تاولهای وسیع یا خطر عفونت نیازمند پمادهای آنتیبیوتیک و مراقبت پزشکی تخصصی هستند. پمادهای سوختگی برای تسکین درد، جلوگیری از عفونت و تسریع ترمیم پوست استفاده میشوند. بهترین گزینهها برای سوختگیهای خفیف (درجه ۱-۲) شامل وازلین (پترولیوم ژلی) برای حفظ رطوبت، آلوئهورا برای خنککنندگی و ضدالتهابی، نئوسپورین (آنتیبیوتیک) برای جلوگیری از عفونت و کالامین برای کاهش خارش است. مطالعات نشان میدهند وازلین و آلوئهورا خطر عفونت را تاحدی کاهش میدهند.
ویتامین E بهعنوان یک آنتیاکسیدان قوی میتواند در درمان کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) مؤثر باشد، بهویژه در گریدهای خفیف تا متوسط. این ویتامین با کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب در کبد، تجمع چربی را کاهش میدهد. مطالعات نشان دادهاند که مصرف دوزهای کنترلشده ویتامین E (۸۰۰ واحد در روز) در بزرگسالان مبتلا به NAFLD میتواند آنزیمهای کبدی (ALT/AST) را بهبود بخشد و التهاب را کاهش دهد. با این حال، دوزهای بالا ممکن است عوارضی مانند خونریزی داشته باشند. اثرات در کودکان کمتر مطالعه شده است. مصرف ویتامین E باید تحت نظر پزشک باشد، همراه با رژیم غذایی سالم و ورزش.