10 مرداد (1 اوت) به عنوان روز جهانی شیردهی مادر به نوزاد شناخته می‌شود. این روز با هدف افزایش آگاهی درباره‌ی اهمیت تغذیه با شیر مادر انتخاب شده است.
چرا شیردهی مادر مهم است؟
شیر مادر بهترین منبع تغذیه، مقوی‌ترین نوع شیر و تامین‌کننده‌ی امنیت غذایی نوزاد پس از تولد است. شیردهی مادر تغذیه مناسب و مورد نیاز نوزاد را از ساعات اولیه پس از تولد تامین می‌کند و لازم است که تا 2 سالگی تغذیه با شیر مادر برای نوزاد ادامه پیدا کند. سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند که تمام نوزادان پس از تولد لازم است از شیر مادر تغذیه کنند. شیر مادر تا 6 ماهگی مواد و انرژی مورد نیاز نوزاد را تامین می‌کند. پس از آن نوزاد نیاز به انرژی بیشتری دارد که در آن زمان شیردهی از ماه 6 به بعد در کنار مکمل‌ها و مواد غذایی دیگر ادامه پیدا می‌کند.
پس از پایان دوره شیردهی، لازم است کودک از شیر گرفته شود. تغییر کامل غذای نوزاد از شیر مادر به غذای معمول خانواده، قدم مهمی در این فرایند است. در این بازه‌ی زمانی بسیاری از نوزادان دچار سوءتغذیه می‌شوند به همین دلیل حیاتی است که نوزاد غذای مناسب و مطمئنی دریافت کند تا تغییر از شیردهی مادر به غذای معمولی به خوبی و بدون مشکل انجام شود.
فواید شیردهی برای نوزاد و مادر
شیردهی مادر به کودک فواید بسیار زیادی برای نوزاد دارد. شیردهی مادر به نوزاد کامل‌ترین مواد غذایی را به او منتقل می‌کند و نیاز او برای رشد سالم و کامل شدن مغز را برطرف می‌کند.
یکی از بزرگ‌ترین فواید شیر مادر مقاوم کردن بدن نوزاد در برابر عفونت‌های دستگاه گوارش است که نه تنها در کشورهای در حال توسعه بلکه در کشورهای صنعتی هم دیده می‌شود. شیر مادر حاوی آنتی‌بادی یا پادتن است که بدن نوزاد را در برابر عفونت‌های تنفسی، اسهال و بیماری‌های دیگری که زندگی را تهدید می‌کنند مقاوم می‌کند. همچنین شیردهی مادر به نوزاد باعث جلوگیری از چاقی و ابتلا به بیماری‌های غیر واگیردار مثل آسم و دیابت می‌شود.
شروع سریع شیردهی (1 ساعت پس از تولد نوزاد) کودک را از ابتلا به عفونت محافظت می‌کند و تعداد مرگ و میر را کاهش می‌دهد. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی؛ خطر مرگ در نتیجه‌ی اسهال و یا عفونت‌های دیگر در بین نوزادانی که اصلا از شیر مادر تغذیه نکرده‌اند یا به شکل ناقص شیر مادر را دریافت کردهاند بسیار بالا است. کودکانی که از زمان تولد تا 6 ماهگی تنها شیر مادر مصرف کردهاند بهترین شروع ممکن را داشته‌اند.
شیردهی علاوه بر نوزاد برای مادر هم فواید مختلفی دارد. در دوره زمانی شیردهی مادر به فرزند احتمالا حاملگی به شکل قاب توجهی کم می‌شود و نوعی پیشگیری طبیعی است. گفته می‌شود تا 6 ماه پس از زایمان نزدیک به 98% امکان بارداری وجود ندارد. البته این روش پیشگیری صد در صد نیست و امکان خطا در آن وجود دارد. علاوه بر این، شیردهی مادر به فرزند خطر ابتلا به سرطان سینه و تخمدان، دیابت نوع 2 و افسردگی پس از زایمان را در مادر کاهش می‌دهد.
تاثیرات شیردهی کم و نامناسب
تخمین زده می‌شود که سال 2016 در جهان، 155 میلیون کودکِ زیر 5 سال نسبت به سنشان قد کوتاهی داشته‌اند و 52 میلیون کودک بسیار لاغر مانده‌اند. علاوه بر این 41 میلیون کودک اضافه وزن یا چاقی مفرط داشته‌اند. این در شرایطی است که شیردهی مناسب و کامل می‌تواند درصد ابتلا به این بیماری‌ها را به شکل قابل توجهی کم کند. تغذیه کامل شیر مادر از 0 تا 23 ماه پس از تولد می‌تواند زندگی بیش از 820.000 کودک زیر 5 سال را حفظ کند. در حال حاضر تنها نزدیک به 40% از نوزادان از ابتدای تولد تا 6 ماهگی به شکل کامل و مناسب از شیر مادر تغذیه می‌کنند.
به لحاظ اقتصادی تغذیه با شیر مادر یکی از بهترین سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه‌ی سلامت است. تاثیرات مثبت شیر مادر بر سلامت نوزاد باعث می‌شود که هزینه‌های سلامت و مقابله با بیماری برای خانواده و جامعه کاهش پیدا کند. گفته می‌شود هر 1 دلار سرمایه‌گذاری برای شیردهی مادران، در آینده منجر به 35 دلار منفعت مالی می‌شود.
فراهم کردن شرایط مناسب برای شیردهی مادر
برای شیردهی مناسب نیاز است که مادر و نوزاد حمایت‌های مختلفی از طرف افراد دیگر دریافت کنند. بسیاری از مادران برای شیردهی از ابتدا با مشکل مواجه هستند به همین دلیل آموزش ابتدایی شیردهی به مادران بسیار مفید است. علاوه بر این مادران نیاز دارند که در محیط های اجتماعی مختلف مخصوصا محل کار امنیت و فضای مناسب برای شیردهی داشته باشند. شیردهی مادر به نوزاد یکی از مهم‌ترین مراحل رشد کودک است و نباید شرایط باعث تعویق شیردهی مادر به نوزاد شود.
