دیابت نوع دو و هر آن چیزی که باید درباره آن بدانید.

آنچه در این مقاله می‌خوانید

دیابت نوع ۲ شایع‌ترین نوع دیابت است که معمولا در بزرگسالی و غالبا در نتیجه سبک زندگی اشتباه ایجاد می‌شود. چاقی، چربی شکمی، ورزش نکردن و سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت از عوامل خطر ابتلا به این بیماری هستند. تکرر ادرار، احساس گرسنگی و تشنگی شدید، ضعف و خستگی، خشکی پوست و کاهش وزن ناخواسته از علائم اصلی این بیماری است.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

دیابت نوع دوم چیست

دیابت نوع دو (Type 2 diabetes) نوعی بیماری جدی است که در آن انسولینی که لوزالمعده تولید می‌کند کارش را به‌ درستی انجام نمی‌دهد یا اینکه لوزالمعده قادر به تولید انسولین کافی نیست. درنتیجه میزان قند خون (گلوکز) از حالت استاندارد بالاتر می‌رود. سلول‌های بدن فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ توانایی جذب قند از مواد غذایی خوراکی را ندارند.

عدم درمان این بیماری که به آن دیابت بزرگسالان هم می‌گویند باعث بروز مشکلات و بیماری‌هایی مثل بیماری قلبی، کلیوی و سکته می‌شود. بهترین راهکار کنترل بیماری به ‌واسطه تغییر سبک زندگی، مصرف دارو و یا انسولین و چکاپ‌های دوره‌ای منظم است. با ما همراه باشید تا بیشتر با دیابت نوع دو، علائم و دلایل آن آشنا شوید. پیشنهاد ما این است که به دریافت مشاوره آنلاین یا حضوری از متخصص غدد یا دکتر داخلی دکترتو، روند درمان را آغاز کنید.

دیابت نوع دو چیست؟

به نقل از «my.clevelandclinic» دیابت نوع دو (Type 2 diabetes) یکی از شایع ترین بیماری های غدد است که به آن دیابت تیپ دو، دیابت شیرین نوع ۲ یا دیابت شیرین غیروابسته به انسولین (NIDDM) هم می‌گویند. این بیماری نوعی دیابت است که در آن بدن نمی‌تواند انرژی مورد نیاز خود را از سوخت‌وساز مواد غذایی به‌ دست بیاورد. کار لوزالمعده در بدن تولید هورمون انسولین است تا به سلول‌ها کمک کند بتوانند از گلوکز (قند) استفاده کنند، اما در بدن فرد مبتلا به دیابت نوع ۲، لوزالمعده به‌ مرور زمان انسولین کمتری تولید می‌کند و مقاومت انسولینی در سلول‌ها ایجاد می‌شود. در نتیجه قند زیادی در جریان خون انباشته می‌شود. میزان قند خون بالا در دیابت تیپ دو به بیماری‌های جدی و خطرناکی مثل بیماری‌های قلبی عروقی، سکته یا حتی مرگ ختم می‌شود.

در دیابت نوع ۲ یا دیابت شیری غیر وابسته به انسولین، مقاومت انسولینی در سلول‌ها ایجاد می‌شود و به مرور دیگر بدن انسولین کافی تولید نمی‌کند، در نتیجه قند وارد سلول‌ها نمی‌شود و مقدار آن در خون بالا می‌رود.

میزان قند خون در دیابت نوع دو چقدر است؟

با یک آزمایش ساده خون می‌توان میزان قند خون در دیابت نوع دو را به ‌دست آورد. آزمایش AIC میزان قند خون در دو سه ماه اخیر را نشان می‌داند. اگر سطح AIC از ۶.۵ درصد بیشتر باشد نشانه ابتلای فرد به دیابت است. میزان قند خون بیشتر از ۱۲۶ میلی‌گرم در آزمایش قند ناشتا هم نشانه بیماری دیابت محسوب می‌شود. محدوده طبیعی سطح قند خون در حالت ناشتا برای مبتلایان به نوع دوم باید کمتر از ۱۲۶ میلی‌گرم باشد. این مقدار در افراد عادی باید زیر ۱۰۰ باشد.

قند خون در دیابت نوع ۲
در دیابت نوع ۲ قند خون بالاتر از ۱۲۶ است چون قند نمی‌تواند وارد سلول‌ها شود و در خون انباشته می‌شود.

دیابت نوع دو از چه سنی شروع می شود؟

هرچند دیابت تیپ ۲ به‌ نسبت نوع یک از سن بالاتری شروع می‌شود، اما احتمال ابتلای کودکان به تیپ دو هم وجود دارد. در گذشته دیابت نوع ۲ بیشتر در افراد مسن شایع بود، اما با تغییر سبک زندگی و عادات نامناسب زندگی مدرن، سن ابتلا به این بیماری پایین‌تر آمده است و شاهد بروز بیشتر آن در میان جوانان هستیم. ابتلا به دیابت نوع دو در بیشتر افراد از ۳۰ سالگی شروع می‌شود، اما بازهم به‌خاطر همان تغییراتی که در نوع زندگی و سبک غذایی افراد به ‌وجود آمده است سن ابتلا به دیابت نوع ۲ تا ۱۵ سالگی هم پایین آمده است.

علائم دیابت نوع ۲
تشنگی زیاد، تکرر ادرار و کاهش وزن از جمله نشانه‌های دیابت تیپ دو است.

دیابت نوع دو چه علائمی دارد؟

بیشتر مبتلایان به دیابت تیپ ۲ ممکن است تا سال‌ها هیچ علائمی ندارند و نشانه‌های بیماری به‌ آهستگی در یک بازه طولانی کم‌کم بیشتر می‌شوند. برخی افراد هم تا زمان بروز عوارض بیماری اصلا هیچ علائمی ندارند. از نشانه‌ها و علائم شایع دیابت شیرین غیروابسته به انسولین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • تکرر ادرار
  • تحریک پذیری
  • کرختی و بی‌حسی نوک انگشتان دست و پا
  • احساس تشنگی شدید و نوشیدن زیاد
  • احساس گرسنگی شدید
  • احساس ضعف و خستگی شدید
  • تاری دید
  • ایجاد بریدگی یا زخم‌هایی که دیر التیام پیدا می‌کنند.
  • خشک شدن پوست
  • کاهش وزن ناخواسته
  • ابتلا به عفونت زیاد.

دچار علائم دیابت نوع دو هستی و نگرانی؟

برای اطمینان همین حالا با متخصص مشورت کن.

دلایل ابتلا به دیابت نوع دو چیست؟

افرادی که از دیابت شیرین نوع دو رنج می‌برند دچار مقاومت انسولین می‌شوند. یعنی بدن همچنان انسولین تولید می‌کند، اما نمی‌تواند از این هورمون تولید شده به ‌درستی استفاده کند. هنوز مشخص نیست که چرا برخی از مبتلایان دچار مقاومت انسولین می‌شوند و در عده دیگری چنین اتفاقی نمی‌افتد، اما عوامل تاثیرگذار مختلفی در کار هستند مثل عدم فعالیت و وزن زیاد. عوامل ژنتیک و محیطی هم تاثیرگذار هستند. وقتی به دیابت تیپ دو مبتلا می‌شوید، لوزالمعده سعی می‌کند با تولید انسولین بیشتر، این بیماری را جبران کند. از آنجایی که بدن نمی‌تواند از انسولین درست استفاده کند، میزان قند زیادی در خون انباشته می‌شود.

در واقع بدن برای انجام فعالیت‌ها و تامین سوخت‌وسازش به قند نیاز دارد، اما در مبتلایان به دیابت شیرین غیروابسته به انسولین، بدن کربوهیدرات را از غذا جدا و آن را به قند تبدیل می‌کند. لوزالمعده هم در واکنش به این کار، انسولین ترشح می‌کند، اما وقتی این انسولین نمی‌تواند کارش را درست انجام دهد، میزان قند خون همچنان بالاتر می‌رود و انسولین بیشتری تولید می‌شود.

دیابت نوع ۲ چگونه ایجاد می شود
در دیابت نوع ۲ سلول‌ها به انسولین مقاوم می‌شوند و بدون انسولین قند نمی‌تواند وارد سلول‌ها شود.

عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع ۲

عوامل مختلفی هستند که ریسک ابتلا به دیابت بزرگسالان را چندبرابر می‌کنند. با توجه به اینکه علائم دیابت نوع ۲ همیشه مشخص نیستند، باید همیشه حواستان به ریسک فاکتورها یا عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ باشد که شامل این موارد می‌شوند:

  • سن: افراد سفید پوست بالای ۴۰ سال یا افراد بالای ۲۵ سال اهالی کارائیب، آفریقایی‌های سیاه پوست یا اهالی جنوب آسیا مثل هند، پاکستان یا بنگلادش بیشتر در معرض ابتلا به دیابت شیرین غیروابسته به انسولین هستند.
  • افرادی که چاقی یا اضافه وزن شدید دارند.
  • افرادی که چربی دور شکم زیاد دارند (چاقی شکمی).
  • نژاد و قومیت هم از دیگر عوامل خطر ابتلا به این بیماری به‌ شمار می‌آید. مردم اهل کارائیب، سیاه‌پوست‌های آفریقایی یا مردم جنوب آسیا و چینی‌ها بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند.
  • سابقه خانوادگی: وجود پدر، مادر، خواهر یا برادر مبتلا به دیابت در خانواده، ریسک ابتلا را چندبرابر می‌کند.
  • سابقه پزشکی: افرادی که سابقه بیماری فشار خون، حمله قلبی یا سکته مغزی، دیابت بارداری یا بیماری‌های روانی شدید دارند بیشتر در معرض ابتلا به دیابت تیپ ۲ هستند.
  • افرادی که پیش دیابت دارند یا میزان قند خونشان کمی بالا است.
  • افرادی که فعالیت ورزشی‌شان کمتر از ۳ بار در هفته است.
  • خانم‌هایی که سندروم تخمدان پلی‌کیستیک دارند.
عوامل خطر دیابت نوع دوم
اضافه وزن و چربی دور شکم یکی از عوامل خطر اصلی دیابت نوع ۲ است.

تفاوت دیابت نوع دو و دیابت نوع یک چیست؟

دیابت نوع دو با دیابت نوع یک فرق می‌کند. در نوع ۱ لوزالمعده هیچ انسولینی تولید نمی‌کند در حالی‌ که در دیابت تیپ ۲ لوزالمعده نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند و انسولین تولیدی آنطور که باید و شاید کارش را درست انجام نمی‌دهد. هردو نوع بیماری در زمره دیابت قندی به ‌شمار می‌آیند یعنی باعث ایجاد هیپرگلیسمی (بالا رفتن قند خون) می‌شوند. دیابت تیپ دو معمولا بزرگسالان را درگیر می‌کند هرچند که در کودکان هم شایع است، اما دیابت نوع یک بیشتر در کودکان و نوجوانان مشاهده می‌شود، اما در هر سنی احتمال ابتلا دارد.

در دیابت نوع ۱ انسولین تولید نمی شود ولی در نوع دو انسولین تولیدشده کافی نیست. همچنین نوع ۱ بیشتر کودکان و نوجوانان را مبتلا می‌کند اما نوع ۲ همدتا در بزرگسالان ایجاد می‌شود.

عوارض دیابت نوع دو

دیابت نوع ۱ و ۲ هر دو بیماری مزمنی هستند که روی نحوه تنظیم قند خون در بدن تاثیر می‌گذارند. گلوکز سوختی است که سلول‌های بدن برای کار کردن به آن نیاز دارند، اما همین گلوکز برای ورود به سلول‌ها به کلیدی به‌ نام انسولین نیاز دارد. بدن افراد مبتلا به دیابت تیپ دو به انسولین پاسخ نمی‌دهد و در مراحل پیشرفته بیماری، انسولین کافی تولید نمی‌کند. انگار که کلید ورود به شهر (یعنی انسولین) شکسته باشد. از عوارض شایع دیابت نوع دو می‌توان به بالا رفتن سطح قند خون اشاره کرد که ریسک عوارض دیابت را چند برابر می‌کند. از دیگر عوارض بالا رفتن سطح قند خون در این نوع دیابت شیرین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مشکلات گوارشی مثل گاستروپارزی (gastroparesis)
  • مشکلات بینایی مثل رتینوپاتی مرتبط با دیابت
  • مشکلات پا از جمله زخم پای دیابتی روی کف و ساق پا
  • بیماری لثه و دهان
  • مشکلات شنوایی
  • بیماری قلبی
  • بیماری کلیوی
  • مشکلات کبدی ازجمله بیماری کبد چرب غیرالکلی
  • نوروپاتی محیطی (آسیب عصبی)
  • اختلال جنسی
  • مشکلات پوستی
  • سکته مغزی
  • عفونت دستگاه ادراری و عفونت مثانه.
دیابت نوع ۲ چیست؟

تشخیص دیابت نوع دو

روش‌های مختلفی برای تشخیص بیماری دیابت وجود دارد، اما بهترین راه برای تشخیص، آزمایش قند خون است که میزان قند خون به‌صورت دوره‌ای بررسی می‌شود. افرادی که شاخص توده بدنی بالاتر از ۲۵ دارند و افراد بالای ۴۵ سال بهتر است مرتبا آزمایش قند خون بدهند. اگر آزمایش خون مشکلی نداشت، می‌توانید هر سه سال یکبار تست غربالگری بدهید، اما افرادی که پیش دیابت یا علائم دیابت دارند باید سالانه آزمایش خون بدهند. برای بررسی میزان قند خون و تشخیص دیابت تیپ ۲ باید آزمایش‌های زیر انجام شوند:

۱. آزمایش A1C (هموگلوبین گلیکات)

این آزمایش نشان می‌دهد در سه ماه اخیر چقدر قند به گلبول قرمز خون رسیده است. اگر نتیجه آزمایش کمتر از ۵.۷ درصد باشد یعنی میزان قند خون طبیعی و نرمال است. عدد بین ۵.۷ تا ۶.۴ درصد نشانه این است که فرد در آستانه قند خون بالا قرار دارد و عدد بالاتر از ۶.۵ درصد هم یعنی فرد قند خون بالا دارد.

۲. آزمایش تصادفی قند خون

آزمایش قند رندوم یا تصادفی آزمایشی است که در هر ساعتی از روز می‌تواند انجام شود. اگر عدد نتیجه آزمایش بزرگ‌تر مساوی ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد یعنی سطح قند خون فرد بالا است.

۳. آزمایش قند خون ناشتا

قند ناشتا از متداول‌ترین آزمایش‌های تشخیص دیابت تیپ دو است که ابتلای فرد به بیماری را با ضریب اطمینان بالایی تشخیص می‌دهد. همان‌طور که از اسمش پیداست برای این آزمایش باید حداقل ۸ تا ۱۲ ساعت قبل چیزی نخورده باشید تا وضعیت قند خون در حالت ناشتا سنجیده شود. عدد بزرگ‌تر از ۱۲۶ میلی‌گرم در دو بار آزمایش یا بیشتر نشانه ابتلای فرد به دیابت است.

۴. تست تحمل گلوکز خوراکی

در تست تحمل گلوکز فرد باید ۴ بار نمونه خون بدهد. این آزمایش یک بار در حالت ناشتا بعد از ۸ تا ۱۲ ساعت غذا نخوردن گرفته می‌شود. سپس یک محلول قندی به بیمار داده می‌شود و سه نمونه خونی با فاصله یک ساعت از بیمار گرفته می‌شود. نتیجه بیشتر از ۲۰۰ میلی‌گرم یعنی قند خون فرد بالا است.

۵. تست چالش گلوکز

آزمایش خون دو مرحله‌ای که مرحله اول بعد صبحانه و فاز دوم یک ساعت پس از مصرف محلول گلوکزی است. این تست بیشتر برای غربالگری دیابت بارداری بین هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری تجویز می‌شود. اگر جواب تست بالاتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در لیتر باشد یعنی فرد مبتلا به دیابت است.

آزمایش دیابت یا قند خون
پزشک از انواع تست قند خون برای تشخیص این نوع از دیابت استفاده می‌کند.

دیابت نوع دو را چگونه درمان کنیم؟

درمان دیابت تیپ ۲ باعث می‌شود که بتوان میزان قند خون را کنترل نمود و ریسک عوارض دیابت را به حداقل رساند. در واقع در مواجهه با دیابت نوع دو بیشتر باید به‌ فکر روش‌های کنترل بیماری باشیم تا درمان، چراکه این بیماری درمان قطعی ندارد و صرفا با انتخاب سبک زندگی سالم و مصرف داروها می‌توان بیماری را کنترل نمود. بیشتر مبتلایان روش‌های درمانی مختلف را کنار هم به‌ کار می‌گیرند. پیشنهاد ما این است که به دریافت مشاوره آنلاین یا حضوری از متخصص غدد و دکتر داخلی در دکترتو، هرچه سریع‌تر روند درمان را آغاز کنید. برخی روش‌های درمانی برای کنترل دیابت نوع ۲ شامل این موارد می‌شوند:

  • رژیم غذایی سالم‌خواری
  • انجام فعالیت‌های ورزشی به ‌صورت منظم جهت حفظ تناسب اندام و وزن مناسب
  • مصرف داروهای حاوی انسولین
  • جراحی لاغری در افرادی که چاقی مفرط دارند.
  • سنجش میزان قند خون با گلوکزسنج
  • کنترل فشار خون با حذف دخانیات، ورزش منظم و رژیم غذایی سالم، و مصرف داروهای فشار خون
  • کنترل کلسترول خون با مصرف غذاهایی که چربی اشباع‌شده، روغن ترانس، نمک و شکر کمتری دارند.
  • پزشک متخصص می‌تواند برای پایین آوردن میزان کلسترول خون، داروی استاتین تجویز کند.
متفورمیت برای دیایت نوع دو
متفورمین رایج‌ترین دارویی است که برای کنترل قند خون تجویز می‌شود.

داروهای دیابت نوع ۲ چیست؟

برخی مبتلایان برای کنترل و درمان دیابت تیپ ۲ در کنار ورزش و رژیم غذایی، دارو مصرف می‌کنند. پزشک می‌تواند داروهای دیابت تیپ ۲ خوراکی مثل قرص یا شربت تجویز کند. متفورمین (metformin) داروی رایج دیابت تیپ ۲ است که میزان گلوکز تولیدی کبد را کنترل می‌کند. درواقع متفورمین اولین دارویی است که پزشک معمولا برای بیماران دیابت تیپ دو تجویز می‌کند. متفورمین میزان قند خونی که کبد منتشر کرده را پایین می‌آورد. به ‌علاوه اینکه مصرف متفورمین می‌تواند پاسخ بدن به انسولین را بهبود ببخشد. برای اینکه بدن بهتر از قند خون استفاده کند، پزشک می‌تواند انسولین تزریقی یا استنشاقی، هم تجویز کند. بهتر است در این مورد از مشاوره دارویی دیابت در دکترتو استفاده کنید.

آیا متفورمین بهترین داروی دیابت ۲ است؟ برای مصرف کم عارضه‌ترین دارو با متخصص دیابت مشورت کن.

درمان دیابت نوع دو در طب سنتی

طب سنتی بر مصرف داروهای گیاهی و تغذیه برای درمان دیابت تیپ ۲ تاکید دارد. طب سنتی مصرف ترخون، زردچوبه، ریحان، بابونه، آویشن و دارچین را برای پایین آوردن سطح قند خون در بیماران مبتلا به دیابت تیپ دو توصیه می‌کند. بامیه از گیاهان دارویی است که از جایگاه ویژه‌ای در طب سنتی برای درمان دیابت نوع دو برخوردار است. فقط کافی است یک قاشق چایخوری پودر بامیه را روی غذا بریزید و با خیال راحت نوش جان کنید.

دیگر نگران بالا رفتن قند خونتان نباشید، چراکه از قابلیت‌های اصلی بامیه کنترل بیماری دیابت است و با جذب گلوکز، قند خون را پایین می‌آورد یا اینکه می‌توانید ۵ عدد بامیه تازه را داخل یک لیوان آب قرار داده و اجازه بدهید یک شب تا صبح بماند. بعد یک روز در میان قبل از صبحانه آب آن را با یک قاشق عسل میل کنید. طب سنتی بر مصرف مواد غذایی زیر برای کنترل دیابت نوع دو تاکید می‌کند:

  • مصرف روزی یک مشت دانه خرفه
  • روزی ۲۰ دقیقه پیاده‌روی آرام
  • مصرف هر ۱۲ ساعت یک‌بار یک بادام تلخ
  • مصرف یک لیوان شربت عسل (آب ولرم + ۲ قاشق مرباخوری عسل) دوبار در روز یک‌بار صبح ناشتا و یک‌بار قبل از خواب.
اینفوگرافی دیابت نوع ۲
دیابت نوع ۲ را بیشتر بشناسید.

درمان گیاهی دیابت نوع ۲ چیست؟

گیاهان دارویی و درمان گیاهی جایگاه ویژه‌ای در طب سنتی دارند. درست است که نخستین درمان برای دیابت نوع دو مصرف داروهای کاهش قند خون است، اما گاهی به ‌کمک درمان گیاهی و طب سنتی در کنار رژیم غذایی می‌توان گام مهمی در راستای کنترل این دیابت شیرین برداشت. البته توصیه می‌کنیم که پیش از مصرف هر داروی گیاهی و پیروی از طب سنتی حتما از دکتر داخلی یا دکتر غدد مشاوره دیابت دریافت کنید. به این صورت مطمئن می‌شوید که درمان گیاهی دیابت تیپ ۲ تداخلی با داروهای مصرفی‌تان ندارد.

وجود ماده‌ای به ‌نام فلاونوئید در گیاهان دارویی، سبزیجات و میوه‌ها مهم‌ترین مزیتی است که طب سنتی را به‌ سمت درمان گیاهی برای دیابت تیپ ۲ می‌کشاند. فلاونوئیدهایی مثل کوئرستین نقش تحریک‌کننده برای ترشح انسولین را ایفا کرده و به خوبی می‌توانند سوربیتول را در بافت بدن مهار کنند. سیب، چای، چای سبز، پیاز، کلم و دانه‌ها و گیاهان دارویی مثل گل راعی، ژینکوبیلوبا و آقطی سرشار از فلاونوئید هستند که به درمان دیابت تیپ ۲ کمک می‌کنند. از جمله گیاهان دارویی برای کنترل و درمان این بیماری عبارت‌اند از:

  • دارچین
  • آلوئه‌ورا
  • خیار تلخ
  • خار مریم
  • شنبلیله
  • دمنوش بابونه.
درمان گیاهی دیابت نوع ۲
روش‌های مختلفی برای درمان دیابت نوع ۲ در طب سنتی و با استفاده از داروهای گیاهی وجود دارد.

بهترین روش های خانگی و رژیم غذایی دیابت نوع دو

به نقل از «healthline» مهم‌ترین اصلی که رعایت آن برای دیابتی‌ها لازم و ضروری است مدیریت سطح قند خون و تغذیه در این افراد است. بیمارانی که از دیابت شیرین غیر وابسته به انسولین رنج می‌برند به اندازه کافی در بدن انسولین دارند، فقط مشکل اینجاست که انسولین به گیرنده سلول‌ها نمی‌رسد. افراد مبتلا به این نوع دیابت باید ماهی سالمون، سرکه سفید، دارچین و عدس را در رژیم غذایی خود بگنجانند. رژیم غذایی دیابت تیپ ۲ باید سرشار از سبزیجات تازه، قندهای طبیعی، چربی و پروتئین‌های گیاهی باشد. این افراد باید غذاهایی بخورند که شاخص گلیسمی پایینی دارند تا قند خون به‌ تدریج بالا برود و کم‌کم جذب سلول‌های بدن بشود.

کربوهیدرات‌هایی مثل فیبر و نشاسته به‌ خاطر شاخص گلیسمی پایین گزینه خوبی برای این بیماران هستند که باید در رژیم غذایی‌شان قرار بگیرند. برنج قهوه‌ای، جو دوسر، گندم، لوبیا و حبوبات به‌ خاطر داشتن کربوهیدرات پیچیده می‌توانند نشانه‌های بیماری را برطرف کنند.

مصرف چربی‌های ترانس، لبنیات پرچرب، نوشیدنی‌های گازدار، نان سفید، پاستا و ماکارونی، شکر، هندوانه، و کربوهیدرات‌های پرچرب برای دیابتی‌ها مضر است. بهترین گزینه برای رژیم غذایی دیابت نوع دو حذف قند و شکر مصنوعی و آب‌میوه‌های صنعتی و مصرف گوشت مرغ و ماهی به ‌جای گوشت قرمز است. بهتر است با متخصص تغذیه در این رابطه مشورت کنید تا هیچ گروه غذایی از برنامه حذف نشود.

افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ باید رژیمی سرشار از سبزیجات تازه، فیبر، قند‌های طبیعی و چربی‌های سالم و پروتئین‌های گیاهی داشته باشند.

روزه برای دیابت نوع دو مفید است؟

روزه فواید خوبی برای دیابت تیپ ۲ دارد، اما درعین حال ممکن است خطراتی هم به‌ دنبال داشته باشد. بنابراین اگر به دیابت تیپ ۲ مبتلا هستید و قصد روزه گرفتن دارید حتما دکتر دیابت خود را در جریان بگذارید و با مشورت متخصص برای گرفتن روزه تصمیم بگیرید. در مبتلایان به دیابت نوع ۲ احتمال کاهش قند خون وجود دارد هرچند که نسبت به مبتلایان تیپ ۱ شدت کمتری دارد. ممکن است روزه‌داری در بیماران دیابتی باعث گیجی و خواب آلودگی و حتی سردرد شود.

اگر تعداد روزهای روزه‌داری زیاد شود ممکن است بدن دچار کمبود مواد مغذی شود، بنابراین حتما باید مکمل مصرف کنید. افت شدید قند خون جدی‌ترین خطری است که بیماران دیابتی را در روزه‌داری تهدید می‌کند به‌ خصوص در افرادی که انسولین مصرف می‌کنند. افت شدید قند خون خطرناک است و ممکن است باعث سرگیجه، لرز، غش و یا حتی کما شود. بعد از روزه‌داری هم باید حواستان به میزان کربوهیدرات مصرفی باشد و پرخوری نکنید.

روزه گرفتن و دیابت
افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ باید قبل از روزه گرفتن حتما با دکتر خود مشورت کنند.

بهترین ورزش برای دیابت نوع دو چیست؟

انجام فعالیت‌ ورزشی و جسمی منظم در طول هفته نه فقط برای دیابت تیپ ۲ که برای همه لازم و ضروری است. ورزش روزانه به کنترل قند خون و مدیریت کلسترول کمک می‌کند و ریسک عوارض دیابت مثل اختلال کلیوی، بیماری‌های قلبی و عصبی و اختلالات چشمی را به حداقل می‌رساند. ورزش باعث کاهش چربی، تعادل وزن بدن و کنترل بهتر قند خون می‌شود. ورزش‌های استقامتی، تمرینات قدرتی مثل وزنه‌برداری و ورزش‌های کششی مثل یوگا از جمله فعالیت‌های مناسب برای کنترل دیابت تیپ ۲ هستند.

دیابت نوع دو مقاوم به انسولین چیست؟

مقاومت به انسولین یا اختلال حساسیت به انسولین حالتی است که در آن تحمل انسولین در بدن فرد بالا رفته و اثر آن پایین می‌آید. در این حالت بدن به انسولین بیشتری نیاز پیدا می‌کند. با ایجاد مقاومت به انسولین، لوزالمعده انسولین بیشتری برای کنترل قند خون تولید می‌کند در نتیجه میزان انسولین در مبتلایان به دیابت تیپ ۲ بالاتر می‌رود. به ‌مرور زمان با بالاتر رفتن مقاومت به انسولین، با فرسودگی سلول‌های بتا پانکراس مواجه می‌شویم و لوزالمعده کم‌کم از کار افتاده شده و نمی‌تواند انسولین کافی برای مقابله با مقاومت سلول‌ها تولید کند.

نتیجه این اتفاق هم بالا رفتن قند خون و نهایتا دیابت تیپ ۲ خواهد بود. در حال حاضر دارویی برای درمان مقاومت به انسولین وجود ندارد، اما داروهای دیابتی مثل متفورمین یا تیازولیدیندیون‌ها گزینه خوبی برای کاهش مقاومت به انسولین هستند. با رژیم‌های کم کالری، رژیم‌های کم کربو یا کتوژنیک، ورزش زیاد و رژیم غذایی سالم یا جراحی کاهش وزن می‌توان مقاومت به انسولین را کاهش داد.

دیابت نوع دو و لاغری چه ارتباطی دارند؟

دیابت تیپ ۲ و وزن بدن رابطه مهمی با هم دارند، چراکه این بیماری باعث افزایش و کاهش وزن می‌شود. اگر فرد مبتلا به دیابت تیپ دو سراغ درمان بیماری نرود باید منتظر لاغری و کاهش وزن بماند. مصرف برخی داروهای درمانی هم باعث کاهش وزن در فرد مبتلا می‌شوند، البته در شروع درمان با انسولین احتمالا افزایش وزن روی می‌دهد. بنابراین فرد بیمار باید رژیم غذایی متعادلی را برای کنترل سطح قند خون و پیشگیری از افزایش وزن داشته باشد.

زمانی که بدن بیمار دیابت نوع دو مقاومت انسولینی پیدا می‌کند، سلول‌ها انرژی مورد نیازشان را از قند خون به ‌دست نمی‌آورند و بدن سراغ تجزیه چربی برای تامین سوخت‌وسازش می‌رود که نتیجه آن همان لاغری و کاهش وزن بی‌دلیل خواهد بود که از علائم دیابت نوع دو محسوب می‌شود. ورزش منظم، رژیم غذایی دیابتی‌ها و مصرف داروهای ادرارآور از دیگر علل رابطه بین دیابت نوع دو و لاغری هستند.

دیابت نوع دو در جوانان هم دیده می شود؟

در بالا هم اشاره کردیم که دیابت نوع دو بیشتر در افراد بالای ۴۰-۴۵ سال مشاهده می‌شود، اما متاسفانه امروزه در اثر تغییرات سبک زندگی انسان‌ها شاهد افزایش میزان بروز این دیابت شیرین در کودکان، نوجوانان و جوانان هستیم. هرچقدر میزان شیوع چاقی در جوانان بالاتر برود احتمال ابتلا به دیابت نوع دو هم بیشتر می‌شود. هرچقدر هم تعداد جوانان مبتلا بیشتر شود، احتمال بروز عوارض ناشی از دیابت نوع دو هم در سنین جوانی بالاتر می‌رود. بنابراین برای پیشگیری از مشکلات و بیماری‌های جدی در بلند مدت باید به‌دنبال روش درمان مناسب بود.

 جوانانی که اضافه وزن یا ژن چاقی دارند، یکی از اقوام درجه یک آن‌ها دیابت نوع دو داشته، از نژاد با ریسک بالا هستند یا نشانه مقاومت انسولینی دارند بیشتر در مرض ابتلا به دیابت تیپ ۲ هستند.

دیابت نوع دوم در جوانان
سن ابتلا به دیابت پایین آمده و جوانان هم در ریسک ابتلا به آن هستند.

دیابت نوع دو در کودکان هم وجود دارد؟

دیابت تیپ ۲ در کودکان نوعی بیماری مزمن محسوب می‌شود که روی نحوه فرآوری قند برای تامین سوخت‌وساز بدن کودک تاثیر می‌گذارد. اگر دیابت در کودکان درمان نشود باعث جمع شدن قند در جریان خون شده و عوارض و عواقب جدی و خطرناکی در بلندمدت برای کودک به ‌دنبال دارد. دیابت نوع دو بیشتر در بزرگسالان رواج دارد و کودکان بیشتر به دیابت نوع ۱ مبتلا می‌شوند. هرچند که تغییر عادات زندگی در دهه اخیر باعث پایین آمدن سن ابتلا به این بیماری شده است و شاهد دیابت در کودکان هم هستیم.

علایم دیابت نوع دو در زنان و مردان

نرخ ابتلای زنان و مردان به دیابت نوع دو تقریبا یکسان است، اما میزان شیوع آن در برخی نژادها و قوم‌ها بالاتر است. ابتلا به دیابت تیپ ۲ و علائم دیابت در زنان باعث شده که ریسک بیماری قلبی که شایع‌ترین عارضه دیابت محسوب می‌شود چهار برابر بیشتر شود در حالی‌ که این میزان علائم دیابت در مردان مبتلا دو برابر است. پیامدها و عوارض حمله قلبی در خانم‌ها به‌ مراتب بدتر و شدیدتر از مردان هستند. احتمال ابتلا به سایر عوارض دیابت مثل نابینایی، مشکلات کلیوی و افسردگی در زنان مبتلا به دیابت تیپ دو به ‌نسبت مردان بیشتر است.

دیابت نوع دو ارثی است؟

دیابت تیپ ۲ الگوی ارثی مشخصی ندارد، هرچند که وجود فرد مبتلا به دیابت نوع دو در اقوام درجه یک مثل پدر یا مادر، خواهر یا برادر می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری را چندبرابر کند. در واقع دیابت نوع دو ترکیبی از فاکتورهای محیطی و ژنتیکی (ارثی) است. اگر در خانواده‌ای مادر مبتلا به دیابت باشد احتمال ابتلای فرزندان به دیابت نوع دو بسیار بیشتر از حالتی است که پدر مبتلا به این بیماری باشد. خطر ابتلای فرزندان در خانواده‌ای که پدر دیابت نوع دو دارد حدود ۳۰ درصد است.

راهی برای پیشگیری از دیابت نوع دو وجود دارد؟

شاید دیابت تیپ ۲ درمان قطعی نداشته باشد، اما با چند راهکار ساده می‌توان از ابتلا به دیابت نوع دو پیشگیری کرد یا وقوع آن را به تاخیر انداخت:

  • رژیم غذایی سالم‌خواری
  • ورزش منظم
  • کاهش وزن
  • غربالگری دیابت به صورت دوره‌ای منظم و تست‌های غربالگری.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

دیابت تیپ ۲ بیماری دیابت شیرین غیر وابسته به انسولین است که دیابت بزرگسالان محسوب می‌شود. هرچند که امروزه با تغییر سبک و عادات زندگی جامعه مدرن بشری شاهد تغییر سن ابتلای به دیابت نوع ۲ هستیم و جوانان و کودکان هم به این نوع بیماری مبتلا می‌شوند.

داشتن سابقه خانوادگی ژنتیکی و عوامل محیطی روی احتمال ابتلا به دیابت تیپ ۲ تاثیر می‌گذارند، اما با رعایت اقداماتی مثل ورزش منظم، رژیم غذایی سالم‌خواری و حذف قند و شکرهای مصنوعی می‌توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری نمود. درست است که دیابت نوع دو درمان قطعی ندارد، اما با کنترل میزان قند خون می‌توان ریسک عوارض احتمالی این بیماری را به حداقل رساند. پیشنهاد ما این است که به دریافت مشاوره دیابت آنلاین یا حضوری از متخصص غدد یا متخصص داخلی در دکترتو، روند درمان را آغاز کنید. برای دریافت مشاوره از دکتر داخلی آنلاین و دکتر غدد آنلاین کمک بگیرید.

دکتر دیابت تهران

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

خیر، در حال حاضر درمان قطعی برای دیابت نوع دو وجود ندارد. صرفا با رژیم غذایی و دارو می‌توان آن را کنترل نمود.

دیابت تیپ ۲ به ‌نسبت نوع یک شایع‌تر است و حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد مبتلایان به دیابت از نوع دو هستند.

دیابت بیماری جدی و خطرناکی است که تا آخر عمر با فرد می‌ماند. عدم درمان و کنترل آن عوارض جدی و خطرناکی برای بدن به‌دنبال دارد و ممکن است به چشم‌ها، قلب، پا و کلیه‌ها آسیب برساند.

افراد بالای ۴۵ سال، افرادی که چاقی و اضافه وزن زیاد دارند، افرادی که چاقی شکمی شدید دارند و افرادی که حداقل یکی از اعضای نزدیک خانواده مثل پدر یا مادر، خواهر یا برادر دیابتی دارند بیشتر مستعد این بیماری هستند.

یکی از شایع‌ترین نشانه‌های ابتلا به دیابت تیپ ۲، تکرر ادرار در طول روز و حتی شب‌ها است. زمانی که میزان قند خون از حد طبیعی در مبتلایان به دیابت بیشتر می‌شود، کلیه‌ها مجبورند که بیشتر کار کنند تا قند اضافی را دفع کنند. نتیجه این اتفاق، تکرر ادرار خواهد بود. تکرر ادرار گاهی تا حدی می‌رسد که فرد دیابتی مجبور است چهار تا هفت بار یا بیشتر در طول روز دفع ادرار داشته باشد.

اگر میزان انسولین مورد نیاز از طریق غذا، کاهش وزن، ورزش یا داروی ضد دیابتی تامین نشود، بیمار باید انسولین مصرف کند.

اگر فرد مبتلا به دیابت تیپ ۲ باردار شود احتمالا جنین سنگین وزنی خواهد داشت، درنتیجه زایمان سخت‌تر می‌شود و شاید مجبور به سزارین شود. احتمال سقط هم بالاتر می‌رود.

دیابت بارداری در واقع یکی از عوارض بارداری است. هنگام بارداری تغییرات هورمونی می‌تواند باعث کاهش تولید انسولین شود. افت انسولین، سطح قند خون مادر را افزایش می‌دهد و باعث ایجاد دیابت بارداری می‌شود.

افراد دیابتی باید به صورت منظم چکاپ‌هایی را انجام دهند. چکاپ افراد دیابتی شامل موارد زیر است:
۱. انواع آزمایشات قند خون مانند قند ناشتا، رندوم، قند دو ساعته و HbA1C
۲. آزمایشات بررسی عملکرد کلیه، قلب
۳. آزمایش چربی خون، فشار خون
۴. معاینه چشم و معاینه دندانپزشکی
۵. آزمایش آنالیز ادرار و آزمایش خون (CBC)
۶. بررسی مقدار هورمون تنظیم‌کننده قند خون.

بله زخم و بریدگی روی کف و ساق پا از عوارض دیابت نوع دوم است.

پیش دیابت به حالتی گفته می‌شود که قند خون بالاست اما هنوز در حدی نیست که بتوان گفت فرد دیابت دارد. اگر پیش دیانت درمان نشود می‌تواند تبدیل به دیابت نوع ۲ شود.

برای تشخیص و درمان دیابت نوع دو باید به دکتر داخلی، دکتر غدد، متخصص کلیه (متخصص بیماری‌های کلیوی)، متخصص رژیم غذایی، فوق تخصص چشم، مربی ورزشی یا فیزیولوژیست ورزشی مراجعه کنید.

امتیاز شما به مقاله:
(3.8از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره دیابت نوع دو

  1. Samira گفت:

    سلام ، ممنون از مطالب مفیدتون
    همسرم ۴۵ سال دارد و حدود ده سال هست که دیابت داره ، ابتدا قرص متفورمین و گلی بنگلامید مصرف می‌کرد اما بعد از مدتی با وجود مصرف قرص باز قند خونش بالا بود حدود سه چهار ماه هست که انسولین مصرف میکنه ، اما متاسفانه باز هم قندش بالاست ، با ۱۰ واحدانسولین و قرص دو ساعت بعد ازغذا حدود ۲۸۰
    آیا باید دوز انسولین رو بیشتر کنه ؟
    ممنون میشم راهنمایی کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      هم نیاز به افزایش دوز تحت نظر متخصص دارید
      هم افزایش تحرک بدنی و اصلاح جدی رژیم غذایی

  2. مژگان گفت:

    بنده دیابت نوع ۲دارم و با خوردن قرص دیابزید و اوامت باز هم سطح قند خون م بالا هستش لطفا راهنمایی کنید نگرانم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      علاوه بر دارو تغییر رژیم غذایی و تحرک بدنی بسیار مفید است
      هر دوماه ازمایش کامل لازم است

  3. مصطفي گفت:

    سلام یه سال پیش قند خونم ٩۵ الان ازمایش دادم شده ٧۶ بعد به ماه دوباره تست دادم شده ٨۶ چرا اینقد متغیره؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      تغییرات در دامنه نرمال بوده
      تغذیه و استرس و… موثر است
      نگران نباشید

  4. پری مرتضایی گفت:

    سلام خسته نباشیدمن ۲۰ سال پاهام بی حس هستتن نمیدونستم قندداررم اما ۴ سال فهمیدم دیابت دارم دکتررفتم نوارعصب گرفتن میگن بی حسی پاهات ازدیابت حتی پای سمت چپم مورد پیداکرده گفتن شارکورت ایا بیماری من درمان داره

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      با مصرف دارو و ورزش های مناسب و تعدیل الکترولیت های بدن این عارضه قابل کنترل می باشد

  5. سید اسلام کریمی گفت:

    سلام دکتر جان من دیابت نوع دو دارم تکرار ادرار دارم و کلیه هام زیاد درد میگیره و قندم که بالا می‌رود گلوم مثل بغض میگیره دارو زیپ مت ۵۰و۵۰۰استفاده میکنم و آتورواستاتین ۲۰همیشه درد دارم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام اسلام عزیز
      در صورت داشتن دیابت درمان کلا متفاوت است
      تحرک و رژیم غذایی بسیار اهمیت دارد
      برای التهاب پروستات و مجاری ادراری نیاز به ازمایشو معاینه دارید

  6. دلارام گفت:

    من ۶ ماه پیش آزمایش قند خون دادم قندم روی ۸۶ بود اما دوسه ماه تکرر ادرار و تشنگی و خارش پوست و بوی بد ادرار دارم الان خیلی استرس دارم بابت ایتن موضوع

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      میانگین قند سه ماهه و قند ناشتا را چک کنید. برای بررسی سایر علل تکرر ادرار نیز عفونت ادراری نیز از طریق آزمایش ادرار چک شود.

  7. عادل مرادی گفت:

    برای جبران وزن از دست رفته بابت قند چه کارهای موثری از قبیل نوع خوراک و یا… میشه انجام داد؟
    ممنون از زحمات

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام و درود همراه عزیز
      با یک رژیم غذایی مناسب و ورزش های اصولی قابلیت کنترل دارد
      توصیه می‌شود جهت مشاوره و راهنمایی بیشتر به پزشک متخصص تغذیه مراجعه کنید بهترین دکتر تغذیه

  8. علی محمودی گفت:

    سلام دکتر دانه قرمز زدن در ته حلق و قرمز شدن و ورم زبون دوم نشانه چیست؟

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      این علایم به علت عفونت های میکروبی می باشد و نیازه توسط متخصص گوش، حلق و بینی بررسی شوید.
      دکتر متخصص گوش و حلق و بینی

  9. نفس گفت:

    تمامی اطلاعات عالی بوددرمورد دیابت هاواحیای قلبی ریوی سی پی آرو…

    1. همیار دکترِتو گفت:

      ممنون از همراهی شما دوست گرامی.

  10. نفس گفت:

    همه چیزعالی بودطبق بررسی هاوچیزهایی که خوندم خ خ توضیح هات صحیح بودندممنونم بابت این همه راهنمایی ‌اطلاعاتی که درمورددیابت هاواحیاقلبی ریوی سی پی آروبقیه بیماریهاگذاشتید،باتشکر

    1. همیار دکترِتو گفت:

      خوشحالیم مطالب مفید واقع شده است. موفق باشید.