سرگیجه و هر آنچه لازم است در مورد آن بدانید

آنچه در این مقاله می‌خوانید

سرگیجه حالتی است که احساس می‌کنید دنیا دارد دور سرتان می‌چرخد. به خصوص در زمانی که می‌ایستید یا شروع به راه رفتن می‌کنید. بهتر است ابتدا آزمایش چکاپ کلی بدهید تا علت آن مشخص شود و سپس برای درمان اقدام کنید.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

سرگیجه و هر آنچه لازم است در مورد آن بدانید

آیا تا به حال به سرگیجه دچار شده‌اید؟ تا به حال در ایستادن خود با مشکل مواجه شده‌اید و تعادل خود را از دست داده‌اید؟ آیا این سوال برای شما پیش آمده‌است که چرا افراد به سرگیجه دچار می‌شوند؟ علت این علامت چیست و علائم همراه آن چه هستند؟ برای برطرف کردن این سرگیجه چکار باید بکنیم و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟ در صورتیکه این سوالات ذهن شما را هم درگیر کرده‌است، بهتر است که با ما همراه باشید و این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.

سرگیجه چیست؟ (سرگیجه نشانه چیست)

اگر خیلی سریع از حالت نشسته یا دراز کشیده، بلند شوید احتمالا احساس سرگیجه یا سبکی سر می‌کنید. سرگیجه غالبا به‌عنوان حسی از چرخش توصیف می‌شود، حسی شبیه به اینکه دنیا در حال چرخیدن است. در واقع سرگیجه یک بیماری نیست بلکه یک علامت است. برخی افراد نیز سرگیجه را تحت عنوان موارد زیر توصیف می‌کنند:

  • از‌دست‌دادن تعادل
  • سبکی سر
  • مشکل در راه‌رفتن

علائم سرگیجه چیست؟

گاهی اوقات علائم دیگری با سرگیجه همراه هستند مانند:

  • از دست‌دادن شنوایی در یک گوش
  • شنیدن صدای زنگ در گوش
  • نیستاگموس (حرکت غیرقابل کنترل چشم‌ها، معمولا از یک طرف به طرف دیگر)
  • اختلال در تمرکز چشم‌ها (به علت چشم درد)

سرگیجه و چربی خون به هم مرتبط هستند؟

چربی خون و سرگیجه، تاحدی به هم مرتبط هستند. هنگامی که چربی خون بالا باشد، احتمال ابتلا به فشار خون زیاد می‌شود. از طرفی، با مشکلاتی مانند زیاد شدن چربی خون، امکان اینکه در جریان خون مشکل ایجاد شود، احتمال اینکه سرگیجه در فرد ایجاد شود، زیاد است.

برای علایم سرگیجه چه دکتری بریم؟

باتوجه به اینکه سرگیجه می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شده باشد، بهتر است با مشاهده علائم آن به پزشک عمومی مراجعه کنید. در دکترتو امکان دریافت نوبت حضوری و مشاوره تلفنی با پزشک عمومی برای شما وجود دارد.

انواع سرگیجه کدامند؟

دو نوع سرگیجه مختلف وجود دارد:

  • سرگیجه‌ی محیطی
  • سرگیجه‌ی مرکزی.

سرگیجه‌ی محیطی نتیجه مشکلی در گوش داخلی است که تعادل را کنترل می‌کند. سرگیجه‌ی مرکزی به مشکلات درون مغز، مخچه یا ساقه‌ی مغز اشاره دارد.

علت سرگیجه ناگهانی یا دائمی چیست؟ (چرا سرگیجه دارم)

سرگیجه در هر سنی می‌تواند اتفاق بیفتد اما در افراد با سن ۶۵ سال به بالا شایع‌تر است. علامت سرگیجه می‌تواند دلایل مختلفی داشته‌باشد. افت ناگهانی فشار خون یا کمبود آب بدن باعث سرگیجه می‌شوند. دلایل سرگیجه مختلف است و در شرایط متفاوتی بروز می‌کند.

گاهی برخی از بیماری‌ها باعث بروز این علامت می‌شوند و در مواردی ممکن است که این علامت عارضه‌ای باشد ناشی از خوردن یک داروی خاص یا انجام دادن عملی خاص. برای بررسی این علامت و پیدا کردن علت آن باید با دکتر مشورت کنید. سرگیجه می‌تواند بی‌خطر یا خطرناک باشد و به دلیل عللی مانند دلایل غلظت خون رخ دهد. بنابراین نیازمند بررسی است.

طبق تحقیقات موسسه‌ی آمریکایی تعادل و سرگیجه، سرگیجه‌ محیطی معمولا شدیدتر از سرگیجه‌ی مرکزی احساس می‌شود. برخی از علت‌های سرگیجه‌ی مرکزی شامل موارد زیر هستند:

  • میگرن
  • سکته مغزی
  • ضربه‌ی مغزی
  • نوروم آکوستیک (توده‌ی خوش‌خیم در عصب وستیبولوکوکلئار در نزدیکی گوش داخلی)
  • مالتیپل اسکلروزیس
  • تومورهای مغزی

۱. علت سرگیجه بعد از مصرف الکل (علت سرگیجه و سبکی سر)

الکل می‌تواند تعادل را به هم بزند. هنگامی که پیام‌های تعادل با تاخیر تفسیر می‌شوند، بدن نمی‌تواند تعادل را برقرار کند و سرگیجه ایجاد می‌شود. از طرفی افت فشار با مصرف این نوشیدنی ممکن است اتفاق بیفتد.

۲. علت ضعف بدن و سرگیجه (علت بی حسی بدن و سرگیجه)

هنگامی که بدن ضعف می‌کند، فشار خون افت می‌کند. از طرفی قند خون نیز کاهش پیدا می‌کند. همه‌ این موارد باعث بروز سرگیجه و علت بی حسی بدن می‌شود. معمولا یک لیوان آب قند و نمک می‌تواند حال فرد را بهتر کند و علت ضعف بدن را برطرف کند.

۳. علت سرگیجه ناگهانی و سیاهی رفتن چشم

چشم‌ها یکی از اندام‌هایی هستند که پیام‌های لازم برای حفظ تعادل را رد و بدل می‌کنند. زمانی‌که چشم‌ها را می‌بندید، یکی از منابع تامین تعادل را حذف می‌کنید. این مسئله می‌تواند باعث بروز سرگیجه و عدم حفظ تعادل در برخی از افراد شود. مخصوصا کسانی که احساس مستی می‌کنند.

۴. دلیل سرگیجه در کرونا

در مواردی ممکن است که کرونا باعث اختلال در گوش شود. همین مسئله سبب به هم خوردن تعادل بدن می‌شود و می‌تواند ایجاد سرگیجه و سبکی سر کند.

۵. سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم (BPPV)

سرگیجه‌ی وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم، شایع‌ترین شکل سرگیجه‌ی محیطی محسوب می‌شود. این نوع سرگیجه به شکل دوره‌های مکرر و کوتاه بروز می‌کند. حرکات خاصی از سر نیز باعث ایجاد BPPV می‌شود. تصور می‌شود که این امر به دلیل خردشدن قطعات کوچکی در مجرای گوش داخلی و تحریک موهای کوچک گوش داخلی اتفاق‌می‌افتد. این موضوع فرد را گیج می‌کند و باعث احساس سرگیجه و علت خون دماغ شدن ناگهانی می‌شود.

۶. علت سرگیجه و عدم تعادل (چه اندام هایی در حفظ تعادل نقش دارند)

یکی از راه حل‌هایی که به شما کمک می‌کند به خوبی علت سرگیجه را پیدا کنید، این است که اندام‌هایی که در حفظ و جلوگیری از اختلال تعادل نقش دارند را بشناسید. بنابراین به مواردی که در ادامه آورده‌ایم، توجه کنید. حس تعادل شما به ترکیبی از قسمت‌های مختلف سیستم حسی شما بستگی دارد. این موارد شامل موارد زیر هستند:

  • چشم‌ها: که به شما کمک‌می‌کنند تا موقعیت فضایی بدن و نحوه‌ی حرکت آن را مشخص کنید.
  • اعصاب حسی: که پیام‌هایی را در مورد حرکات و موقعیت‌های بدن به مغز شما ارسال می‌کنند.
  • گوش داخلی: که در آن سنسورهایی وجود دارد که به تشخیص گرانش و حرکت عقب و جلو کمک می‌کنند.

ساختار گوش

برای درک بهتر سرگیجه، درک آناتومی گوش مفید است. امواج صوتی از طریق کانال گوش بیرونی به پرده‌ی گوش می‌رسند و باعث ارتعاش پرده‌ی صماخ می‌شوند. این ارتعاشات از طریق ۳ استخوانچه‌ی کوچک به نام چکشی، سندانی و رکابی (که در گوش میانی قرار دارند) به حلزون گوش و سپس به عصب دهلیزی می‌رسند. در نهایت این سیگنال‌ها به مغز می‌رسند.

اما گوش داخلی در شنوایی نقشی ندارد و وظیفه‌ی حفظ تعادل را برعهده دارد. گوش داخلی از ۳ کانال نیم‌دایره‌ای تشکیل شده‌است که در زوایای مناسب با یکدیگر قرار دارند. این مجاری نیم‌دایره، دارای سلول‌های عصبی حساس به شکل مو هستند که مانند ژیروسکوپ بدن عمل می‌کنند.

حرکت مایعی که درون کانال‌های نیم‌دایره‌ای وجود دارد، باعث تحریک این سلول‌های مو مانند می‌شود. این سیستم با کمک گیرنده‌های بینایی و گیرنده‌های حسی در بدن، به حفظ تعادل کمک می‌کند. اختلال در این مسیر منجر به سرگیجه می‌شود.

برای تشخیص و درمان سرگیجه باید به دکتر مغز و اعصاب یا متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید. در دکترتو می‌توانید با بهترین متخصصین مغز و اعصاب آشنا شوید، با آنها به‌صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و در صورت نیاز تعیین وقت ویزیت حضوری اقدام کنید.

علت سرگیجه چیست؟
حرکت مایع مجاری نیم‌دایره‌ای گوش باعث سرگیجه می‌شود.

لابیرنتیت یا التهاب لابیرنت (عفونت گوش میانی در بزرگسالان و سرگیجه)

التهاب لابیرنت باعث سرگیجه یا احساس چرخش می‌شود، در حالی‌که شما حرکت نمی‌کنید و ثابت هستید. عفونت گوش داخلی نیز باعث این شکل از سرگیجه می‌شود. عفونت گوش داخلی اغلب به همراه علائم دیگری مانند تب و درد گوش نیز دیده‌می‌شود. این عفونت در حفره‌های پر پیچ‌و‌خم درون گوش داخلی ایجاد‌می‌شود. یک بیماری ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا می‌تواند باعث این عفونت شود. عفونت باکتریایی گوش نیز گاهی اوقات علت این نوع سرگیجه است. گاهی اوقات نیز این عارضه به دلیل بروز عوارض شستشو گوش ممکن است اتفاق بیفتد.

نوریت وستیبولار یا التهاب ناشی از عفونت گوش داخلی

نوریت وستیبولار باعث نوعی سرگیجه با شروع ناگهانی می‌شود. این سرگیجه ممکن است باعث بی‌ثباتی، درد گوش، حالت تهوع و استفراغ شود. نوریت وستیبولار به علت گسترش عفونت به عصب دهلیزی، که تعادل را کنترل می‌کند، ایجاد می‌شود. این حالت معمولا به دنبال عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا دیده‌می‌شود.

بیماری منیر

تجمع مایع در گوش داخلی یا سیستم اندولنفاتیک باعث بیماری منیر می‌شود. علت این تجمع شناخته‌شده نیست. بیماری منیر باعث سرگیجه‌ی ناگهانی می‌شود که می‌تواند تا ۲۴ ساعت ادامه داشته‌باشد. سرگیجه اغلب به‌حدی شدید است که باعث تهوع و استفراغ می‌شود. بیماری منیری همچنین باعث کاهش شنوایی، شنیدن صدای زنگ در گوش و احساس پر بودن گوش می‌شود.

کلستاتوم یا کیست گوش

کلستاتوم یا کیست گوش یکی از انواع بیماری های گوش است که به معنای رشد غیرسرطانی پوست در گوش میانی است و معمولا به دلیل عفونت مکرر ایجاد می‌شود. با رشد این توده در پشت پرده‌ی گوش، به ساختارهای استخوانی گوش میانی آسیب وارد می‌شود و می‌تواند منجر به کم‌شنوایی و سرگیجه گوش میانی شود.

میگرن (سرگیجه و حساسیت به صدا)

افرادی که به میگرن مبتلا هستند، ممکن است دوره‌هایی از سرگیجه را تجربه کنند حتی اگر دچار سردرد شدید نشوند. حدود ۴۰٪ از افرادی که میگرن دارند، سرگیجه را تجربه می‌کنند. این حمله‌های سرگیجه ممکن است چند ساعت به طول انجامد و با سردرد و همچنین حساسیت به نور و صدا همراه باشد.

مشکلات گردش خون

اگر قلب به اندازه‌ی کافی خون را به مغز نرساند، احساس سرگیجه، ضعف یا خستگی بدن می‌کنید. افت شدید فشار خون سیستولیک، ممکن است بعد از نشستن سریع یا ایستادن خیلی سریع ایجاد شود.

گردش خون ضعیف

مشکلاتی مانند کاردیومیوپاتی، حمله‌ی قلبی، آریتمی قلبی و حمله‌ی ایسکمیک گذرا، می‌توانند باعث سرگیجه و خواب رفتن دست و پا شوند. کاهش حجم خون ممکن است باعث کاهش جریان خون به مغز یا گوش داخلی شود. در نتیجه سرگیجه ایجاد می‌شود.

متن انگلیسی: «Dizziness can result from a blood flow problem. If you cannot pump sufficient oxygen-rich blood to the brain, you can feel lightheaded and even faint. Low blood flow may be caused by blood clots, heart failure, arterial obstructions, and irregular heartbeats. The problem can worsen with age.»
ترجمه فارسی: «سرگیجه می‌تواند ناشی از مشکل جریان خون باشد. اگر نتوانید خون غنی از اکسیژن کافی را به مغز پمپاژ کنید، ممکن است احساس سبکی سر و حتی غش کنید. جریان خون پایین ممکن است ناشی از لخته شدن خون، نارسایی قلبی، انسداد شریانی و ضربان قلب نامنظم باشد و با افزایش سن بدتر شود.»

از سایت gradyhealth

مشکلات عصبی

برخی از اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون و مولتیپل اسکلروز، می‌توانند منجر به از دست‌رفتن تدریجی تعادل شوند.

۷. عوارض جانبی حاصل از داروها

سرگیجه می‌تواند یک عارضه‌ی جانبی برخی از داروهای خاص باشد. داروهایی مانند داروهای ضدتشنج، داروهای ضدافسردگی و آرام بخش. اگر فشار خون بالا دارید، داروهای کاهش فشار خون ممکن است باعث سرگیجه شوند.

۸. اختلالات اضطرابی

برخی از اختلالات اضطرابی ممکن است باعث ایجاد سرگیجه شوند. اختلالاتی مانند حملات وحشت، ترس از ترک خانه یا ترس از قرارگرفتن در فضاهای بزرگ و باز (آگورافوبیا).

آیا شما هم دچار سرگیجه می‌شوید؟

برای درمان، همین حالا مشاوره بگیرید

۹. کاهش سطح آهن (کم خونی)

در صورت کم‌خونی ممکن است همراه با سرگیجه علائم دیگری نیز مشاهده شوند شامل خستگی، ضعف و رنگ پریدگی پوست.

۱۰. افت قند خون (هیپوگلیسمی)

اگرچه این حالت معمولا در افرادی که مبتلا به دیابت هستند، رخ می‌دهد، اما در سایرین نیز دیده‌می‌شود. سرگیجه ممکن است همراه با تعریق و اضطراب باشد.

۱۱. مسمومیت با مونوکسید کربن (سرگیجه و مشکلات گوارشی)

علائم مسمومیت با مونوکسید کربن اغلب شامل موارد زیر است:

  • سردرد
  • سرگیجه
  • ضعف
  • مشکلات گوارشی
  • استفراغ
  • درد قفسه‌ی سینه
  • سردرگمی

۱۲. گرمای بیش از حد و کمبود آب بدن

اگر در هوای گرم فعال هستید یا به اندازه کافی مایعات نمی‌نوشید، ممکن است از گرمای بیش‌از‌حد (هایپرترمی) یا از کم آبی بدن احساس سرگیجه کند. کم‌آبی بدن که به دنبال از دست‌دادن فقط ۱ تا ۲٪ از وزن بدن می‌تواند باعث سرگیجه شود. حتی کمبود خفیف آب بدن، سرگیجه ایجاد می‌کند. از طرف دیگر، کمبود آب بدن می‌تواند باعث افت فشار خون و در نتیجه، سرگیجه شود. برخی رژیم‌های غذایی هم باعث کم‌آبی بدن می‌شوند.

۱۳. سرگیجه صبحگاهی

سرگیجه‌ی صبحگاهی چیزی است که برای بسیاری از افراد اتفاق می‌افتد و دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اگر صبح درست بعد از بیدار شدن از خواب سرگیجه دارید، علت می‌تواند تغییر ناگهانی وضعیت بدن باشد زیرا بدن شما از حالت خوابیده به حالت ایستاده تغییر می‌کند.

۱۴. علت سرگیجه در سرماخوردگی (سینوزیت و سرگیجه)

اگر مشکل سرماخوردگی یا سینوزیت و سرگیجه دارید، حتما متوجه شده‌اید که سرگیجه بدتر می‌شود. زیرا مایع و تورم زیادی در سینوس‌ها وجود دارد. تورم این سینوس‌ها که به گوش داخلی مرتبط هستند، باعث سرگیجه می‌شوند.

۱۵. آپنه خواب (علت سرگیجه در خواب)

اگر دچار آپنه خواب هستید یا شریک زندگی‌تان به شما اطلاع داده‌است که شما زیاد خر‌و‌پف می‌کنید، ممکن است الگوهای تنفس شبانه‌ی شما مقصر سرگیجه‌‌ صبحگاهی باشند. آپنه‌ی خواب در واقع یک وضعیت انسداد تنفسی است. به این معنی که تنفس به طور موقت در شب متوقف می‌شود. این اختلال در تنفس می‌تواند منجر به کاهش میزان اکسیژن خون شود. در‌نتیجه صبح که از خواب بیدار شوید سرگیجه خواهید‌داشت.

برای تشخیص و درمان سرگیجه می‌توانید به متخصص مغز و اعصاب یا متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید. در دکترتو می‌توانید با بهترین متخصصین مغز و اعصاب آشنا شوید، با آنها به‌صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و در صورت نیاز تعیین وقت ویزیت حضوری اقدام کنید.

۱۶. کمبود ویتامین B۱۲ (کمبود کدام ویتامین باعث سرگیجه میشود)

کمبودهای این ویتامین ضروری، می‌تواند منجر به تعدادی از مشکلات عصبی از جمله احساس عدم تعادل، سرگیجه عصبی، افت فشار خون و کاهش جریان خون به مغز شود. منابع غنی ویتامین B۱۲ شامل گوشت، محصولات لبنی و غلات صبحانه غنی‌شده هستند. این مورد می‌تواند علت سرگیجه در بارداری و شیردهی هم محسوب شود.

۱۷. بیماری قلبی

گاهی اوقات سرگیجه نشانه‌ی بیماری قلبی است. از مشکلات قلبی می‌توان به تنگی دریچه‌های قلبی، فیبریلاسیون دهلیزی و آترواسکلروز اشاره کرد. این مشکلات، جریان خون به مغز را کاهش می‌دهند.

۱۸. بیماری حرکتی: کشتی، قایق و تخت آبی می توانند باعث سرگیجه شوند

این اتفاق بسیار رایج است که پس از برگشتن از سفر با کشتی احساس گیجی کنید. دکتر کارول فوستر، محقق دانشگاه کلادرو می‌گوید: برای برخی از افراد ممکن است این احساس تا یک سال بعد از سفر روی آب ادامه داشته‌باشد. نزدیک به ۷۵٪ از ملوانان این حس گیجی را تجربه می‌کنند. هواپیما، ماشین، قطار و مترو و حتی دراز کشیدن روی تخت آبی هم می‌تواند باعث سرگیجه شود. در این موارد قرص ماشین دیمن هیدرینات به کاهش نشانه‌های بیماری فرد کمک می‌کند.

هواپیما، ماشین، قطار و مترو و حتی دراز کشیدن روی تخت آبی هم می‌ تواند باعث سرگیجه شود.
هواپیما، ماشین، قطار و مترو و حتی دراز کشیدن روی تخت آبی هم می‌تواند باعث سرگیجه شود.

عوامل خطر ابتلا به سرگیجه چیست؟

برخی از مشکلات و شرایط می‌توانند در ابتلا به سرگیجه نقش موثر داشته‌باشند:

  • آسیب‌های وارده به سر ممکن است خطر ابتلا به سرگیجه را افزایش دهند. عفونت گوش ممکن است عصب دهلیزی را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به لابیرنتیت شود.
  • سرگیجه ممکن است عارضه‌ جانبی بسیاری از داروها از جمله برخی داروهای ضد انعقاد خون، داروهای ضد افسردگی، داروهای فشار خون، داروهای ضد افسردگی و حتی آسپرین باشد.
  • در برخی افراد، نوشیدن الکل می‌تواند باعث سرگیجه شود.
  • به نظر می‌رسد زنان مسن کمی بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
  • وجود بیماری‌های قلبی عروقی به ویژه در افراد مسن.

به‌طور کلی، در صورت تجربه‌ سرگیجه با ویژگی‌های زیر، به پزشک مراجعه کنید:

  • مکرر
  • ناگهانی
  • شدید
  • طولانی مدت
  • غیر قابل توضیح.

اگرچه سرگیجه علامتی از بیماری جدی نیست. اما در صورت تجربه‌ی سرگیجه به همراه هر یک از موارد زیر، سریعا به پزشک مراجعه کنید:

  • یک سردرد جدید، متفاوت یا شدید
  • دوبینی بینایی یا از دست‌دادن بینایی
  • از دست‌دادن شنوایی
  • مشکل در صحبت‌کردن
  • ضعف پا یا بازو
  • از دست‌دادن هوشیاری
  • افتادن یا مشکل در راه‌رفتن
  • بی‌حسی یا سوزن‌سوزن‌شدن

آیا سرگیجه نشانه بارداری است؟ (سرگیجه و حالت تهوع و علت سرگیجه در زنان)

حتما از خود می‌پرسید که ایا سرگیجه از علائم بارداری است؟ حالت تهوع و سرگیجه از مشکلات شایع در دوران بارداری است. به نظر می‌رسد تغییرات هورمونی در این موضوع نقش دارند. محققان معتقدند که تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث ایجاد تغییراتی در گوش داخلی می‌شود. با گذشت زمان و پیشرفت بارداری، علائم تهوع و سرگیجه بهبود می‌یابد. مشکلات تعادل در بارداری نیز می‌تواند ناشی از تغییر در وزن بدن و وضعیت بدنی در دوران بارداری باشد. در موارد شدید مصرف داروی اندانسترون برای برطرف کردن حالت تهوع فرد تجویز می‌شود.

سرگیجه چگونه تشخیص داده می شود؟

روش‌های مختلفی وجود دارد که پزشک می‌تواند وجود سرگیجه‌ محیطی و مرکزی را تشخیص دهد که در جدول زیر به آن‌ها اشاره کردیم. معاینه‌ گوش برای بررسی علائم عفونت و راه‌رفتن در یک خط مستقیم برای معاینه‌ تعادل، توسط پزشک بررسی می‌شود:

روش شناسایی انواع سرگیجه در کودکان و بزرگسالانتوضیحات
تشخیص سرگیجه مرکزیپزشک از فرد می‌خواهد که بایستد و بازوهای خود را در کنار پاهایش قرار دهد و سپس چشم‌های خود را ببندد. اگر فرد پس از بستن چشم‌ها تعادل خود را از دست داد، علت سرگیجه می‌تواند به دلیل وجود مشکل در سیستم عصبی مرکزی باشد.
تشخیص سرگیجه محیطیدر آزمایش خون برای سرگیجه، پزشک از فرد می‌خواهد تا با چشمان بسته، ۳۰ ثانیه راه برود. اگر فرد از مسیر منحرف شود یا تعادل خود را از دست دهد، ممکن است نشان‌دهنده‌ ضایعه‌ای در گوش داخلی باشد، که باعث سرگیجه‌ محیطی می‌شود.
تشخیص سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیماگر پزشک به سرگیجه‌ وضعیتی حمله‌ای خوش خیم شک دارد، ممکن است مانور دیکس هالپیک (Dix-Hallpike) را انجام دهد. در طی این تست، پزشک شما را به سرعت از حالت نشسته به حالت دراز کشیده منتقل می‌کند، درحالی‌که سر شما در پایین‌تر از بدن شماست. در این حالت باید چشم خود را باز نگه‌دارید تا پزشک بتواند حرکات چشم شما را ردیابی کند. این مانور باعث ایجاد سرگیجه در افراد مبتلا به سرگیجه‌ وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم می‌شود.
تست‌های آزمایشگاهیالکترونیستاگموگرافی یا ارزیابی الکتریکی سرگیجه می‌تواند به تمایز بین سرگیجه‌ محیطی و مرکزی کمک کند، اما به‌طور معمول انجام نمی‌شود. با‌توجه‌به نتایج معاینه و آزمایشات گفته‌شده، پزشک آزمایشات تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن و MRI از مغز و گردن را درخواست می‌کند تا سایر علل سرگیجه را رد کند.
سرگیجه چگونه تشخیص داده‌می‌شود؟

درمان سرگیجه چیست؟

یکی از اصلی‌ترین مواردی که در درمان سرگیجه موثر است، این است که علت آن تشخیص داده‌شود. هنگامی که علت ایجاد این علامت پیدا شود، می‌توان برای درمان آن اقدامات لازم را انجام داد. بنابراین باید به دکتر مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم را برای تشخیص علت این علامت انجام دهد و بعد بهترین روش درمانی را برای سرگیجه درنظر بگیرد. موارد زیر هم در درمان سریع سرگیجه موثر هستند:

  • اجتناب از کافئین، شکلات، الکل و سیگار کشیدن
  • هنگام احساس سرگیجه شدید، در یک اتاق آرام و تاریک دراز بکشید
  • به محض اینکه احساس سرگیجه ظاهر شد، بنشینید
  • استفاده از عصا در هنگام پیاده‌روی (در صورت لزوم)
  • قرار دادن ۲ یا چند بالش زیر سر، در هنگام خواب
  • روشن‌کردن چراغ هنگام بلند‌شدن از خواب در شب، برای جلوگیری از افتادن
  • در صورت وجود سرگیجه، از رانندگی خودداری کند
  • درمان فشاری، که شامل قرار‌دادن یک وسیله بر روی گوش است
  • تزریق کورتیکواستروئید در گوش میانی

سریع‌ترین راه درمان سرگیجه چیست؟

همین حالا مشاوره بگیرید

۱. درمان سرگیجه‌ با کنترل مشکلات زمینه ای (درمان خانگی سرگیجه)

بسیاری از موارد سرگیجه در طی چند روز به‌طور خود‌به‌خود برطرف می‌شوند. پیشگیری از سرگیجه ممکن نیست. با‌این‌وجود، سبک زندگی سالم می‌تواند احتمال تکرار حملات را کاهش دهد. کنترل عوامل خطر سکته‌ی مغزی، ممکن است خطر ابتلا به سرگیجه‌ی مرکزی را کاهش دهد که شامل کنترل فشار خون بالا، کنترل دیابت، کنترل کلسترول و اجتناب از محصولات تنباکو است.

۲. داروهای درمان سرگیجه (بهترین قرص برای درمان سرگیجه)

برخی داروها ممکن است به متوقف کردن سرگیجه کمک کنند. رایج‌ترین داروهای تجویز‌شده برای سرگیجه عبارت‌اند از:

  • آنتی بیوتیک‌ها (برای درمان عفونت‌های گوش)
  • آنتی هیستامین‌ها
  • داروی نوروبیون
  • پروکلرپرازین (برای تسکین حالت تهوع)
  • بنزودیازپین‌ها: داروهای ضد‌اضطرابی که می‌توانند علائم سرگیجه را تسکین دهند. دیازپام (Valium) و آلپرازولام (Xanax) در کلاس داروهایی بنام بنزودیازپین‌ها قرار دارند.

متن انگلیسی: 《Acute vertigo is best treated with nonspecific medication such as dimenhydrinate (Dramamine®) and meclizine (Bonine®).》
ترجمه فارسی: 《سرگیجه حاد بهتر است با داروهای غیر اختصاصی مانند دیمن هیدرینات (درامامین®) و مکلیزین (Bonine®) درمان شود.》

از سایت health.osu.edu

۳. درمان مینیر

افراد مبتلا به بیماری Meniere معمولا از دارویی بنام بتاهیستین (Betaserc) استفاده‌ می‌کنند که می‌تواند به کاهش فشار مایعات در گوش داخلی و تسکین علائم سرگیجه کمک‌کند. محدود‌کردن میزان مصرف سدیم و استفاده از داروی ادرارآور برای کاهش سطح مایعات، در درمان افراد مبتلا به بیماری منیر، باید مورد توجه قرار گیرد.

۴. مانورهای فیزیوتراپی

دو مانور اصلی، مانور اپلی و مانور برانت-داروف، فیزیوتراپی برای درمان علائم سرگیجه‌ی وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم استفاده می‌شوند. سعی کنید به کمک پزشک این تکنیک‌ها را به درستی انجام دهید. این مانورها شامل موارد زیر هستند:

مانور اپلی (Epley)

به‌طور معمول، پزشک مانور Epley را انجام می‌دهد. زیرا به حرکت سریع و چرخاندن سر نیاز دارد. حرکات خاص سر منجر به حرکت کریستال‌های موجود در کانال گوش داخلی می‌شود و به بهبود سرگیجه‌ی وضعیتی حمله‌ای خوش خیم کمک‌می‌کند.

از آنجا که این حرکات در ابتدا می‌تواند به وخیم‌تر شدن سرگیجه منجر شود، باید توسط یک متخصص حرفه‌ای یا فیزیوتراپیست انجام شوند. انجام این مانور برای افرادی که مشکل گردن یا کمر دارند توصیه نمی‌شود. اگر سرگیجه از گوش سمت چپ آغاز شده‌است:

  • روی لبه‌ی تخت بنشینید. سر خود را ۴۵ درجه به سمت چپ بپیچید.
  • در همین حالت که سر همچنان در زاویه‌ ۴۵ درجه قرار دارد سریع بر روی پشت خود دراز بکشید.
  • ۳۰ ثانیه صبر کنید تا سرگیجه متوقف شود.
  • بدون بالا‌بردن سر، سر را ۹۰ درجه به سمت راست بچرخانید. ۳۰ ثانیه صبر کنید.
  • سر و بدن خود را از طرف آن به سمت راست بچرخانید، بنابراین به کف نگاه می‌کنید. ۳۰ ثانیه صبر کنید. سپس به آرامی بنشینید، اما چند دقیقه روی تخت بمانید.

اگر سرگیجه از گوش راست شروع شده‌است، این تمرینات را معکوس کنید. این حرکات را قبل از رفتن به رخت‌خواب هر شب، ۳ بار انجام دهید،‌ تا زمانی که ۲۴ ساعت بدون سرگیجه باشید.

مانور اپلی برای درمان سرگیجه چگونه انجام می‌ شود؟
از آنجا که این حرکات در ابتدا می‌تواند به وخیم‌تر شدن سرگیجه منجر شود، باید توسط یک متخصص حرفه‌ای یا فیزیوتراپیست انجام شوند.

مانور برانت – داروف (Brandt-Daroff)

می‌توانید مانور برانت-داروف را در خانه انجام دهید. این مانور به کاهش علائم سرگیجه‌ی وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم کمک می‌کند. برای انجام تمرینات برانت-داروف مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:

  • در لبه‌ی تخت و نزدیک به وسط بنشینید به‌طوری که پاها آویزان باشند.
  • به سمت راست خود دراز بکشید و سر خود را به سمت سقف بپیچید. حداقل ۳۰ ثانیه در این وضعیت باقی بمانید.
  • به حالت ایستاده برگردید و به مدت ۳۰ ثانیه مستقیما به جلو خیره شوید.
  • این مراحل را تکرار کنید، ولی این بار به سمت چپ خود دراز بکشید.
  • برای کسب نتیجه‌ی بهتر، باید روزانه چندین بار این مانور را تکرار کنید.

زمان انتظار برای رفع سرگیجه ممکن است بهترین گزینه برای برخی از افراد باشد. سرگیجه می‌تواند در عرض چند ساعت، دقیقه یا حتی چند ثانیه تسکین یابد. در این موارد، بهتر است قبل از اینکه گزینه‌ درمانی دیگری را امتحان کنید، منتظر بمانید تا بدن، خود را اصلاح کند.

۵. عمل جراحی برای درمان سرگیجه حاد

اگر روش‌های درمانی موثر نباشد، ممکن است عمل جراحی ضروری باشد. جراحی در درمان سرگیجه‌ وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV) و نوروم آکوستیک مناسب هستند.

برای تشخیص و درمان سرگیجه به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای تشخیص علت و درمان سرگیجه می‌توانید به دکتر عمومی، دکتر مغز و اعصاب و دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. در وب‌سایت دکترتو می‌توانید از مشاوره تلفنی گوش و حلق و بینی یا مشاوره متنی بدون حضور به مطب پزشک استفاده کنید.

چگونه می توان از حملات سرگیجه‌ جلوگیری کرد؟

معمولا سرگیجه‌ اولیه قابل پیشگیری نیست، اما برخی رفتارهای خاص می‌توانند به جلوگیری از حمله‌ دیگر سرگیجه کمک‌کنند. می‌توانید با اجتناب از موارد زیر به درمان آن کمک کنید:

  • نگاه نکردن به چراغ‌های روشن و چشمک‌زن
  • ممانعت از حرکت سریع سر
  • عدم خم‌شدن بیش‌از‌حد
  • پرهیز از زل‌زدن و نگاه‌کردن طولانی‌مدت

در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص گوش و حلق و بینی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

درمان سرگیجهپیشگیری از سرگیجه
کنترل مشکلات زمینه ایاجتناب از نگاه به چراغ‌های روشن و چشمک‌زن
مصرف داروهای درمان سرگیجهپرهیز از خم‌شدن بیش‌از‌حد
مانور اپلی (Epley)اجتناب از حرکت سریع سر
مانور برانت – داروف (Brandt-Daroff)پرهیز از زل‌زدن و نگاه‌کردن طولانی‌مدت
درمان و پیشگیری از ابتلا به سرگیجه

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

سرگیجه یکی از علائمی است که می‌تواند به علت‌های مختلفی ایجاد شود. این علامت می‌تواند نشان‌دهنده‌ی بیماری، افت فشار، عدم تعادل و سایر موارد باشد که در این مطلب به طور مفصل آنها را توضیح داده‌ایم. برای اینکه علت سرگیجه مشخص شود، باید به دکتر مراجعه کنید.

از آنجایی که علت‌های متفاوتی می‌توانند این مشکل را ایجاد کنند، می‌توانید به دکتر عمومی، دکتر گوش و حلق و بینی و دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. در سایت دکترتو می‌توانید علاوه بر دریافت نوبت مراجعه حضوری، مشاوره آنلاین متنی و تلفنی هم از بهترین متخصصان دریافت کنید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!

پرسش‌های متداول

این دارو برای دمران تهوع، استفراغ و سرگیجه ناشی از حرکت است.

علاوه‌بر دلایلی که برای سرگیجه ارائه دادیم، ممکن است که پریود هم در افرادی که کم‌خونی دارند، باعث سرگیجه و سردرد پریودی شود.

در مواردی که سرگیجه به علت علائم فشار خون پایین باشد، می‌توان از برخی از دمنوش‌ها که حاوی قند هستند، استفاده کرد.

زنجبیل، موز، سیب و میوه‌های تازه بخورید. همچنین از خواص اسطوخودوس برای درمان سرگیجه و سایر گیاهان دارویی غافل نشوید.

سرگیجه شدید گاهی اوقات به دلیل یک بیماری نادر که بر گوش داخلی تأثیر می گذارد، به نام بیماری منیر ایجاد می‌شود.

بله اگر ویتامین D کافی دریافت نکنید، ممکن است دچار سرگیجه، سردرد و بله کم انرژی و خستگی شوید.

اگر سرگیجه شما با حالت تهوع همراه است، از آنتی هیستامین‌های بدون نسخه مانند مکلیزین یا دیمن هیدرینات (درامامین) استفاده کنید. این‌ها ممکن است باعث خواب آلودگی شوند.

بله گلوکز شکلی از انرژی است که مستقیماً توسط سلول‌های مغز جذب می‌شود. ثابت شده که حتی مصرف گلوکز قبل از ورزش به جلوگیری از سرگیجه بعد از ورزش کمک می‌کند.

امتیاز شما به مقاله:
(3.9از5)
دسته بندی:
منبع:
فاطمه هستم؛ یک مامای 25 ساله که همیشه از به‌روز بودن و آپدیت کردن خودش و دانسته‌هاش در زمینه پزشکی و پیراپزشکی لذت برده. به خاطر همین مسئله، مدتیه که با دکترتو همکاری می‌کنم و درباره موضوعات مختلف بهداشت و درمان مطالعه می‌کنم، می‌نویسم و با شما به اشتراک می‌گذارم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره سرگیجه

  1. مریم گفت:

    سلام وقتتون بخیر
    من یه ماهی هس که سرگیجه دارم و گوشم خیلی بد سوت میکشه و خیلیم توهم شنوایی میزنم. یکم حالت تهوع دارم و بعضی وقتا چشمام تار میبینن. سردردم خیلی نیست ولی اگرم باشه خیلی درد داره و به صدا حساس میشه . نمیدونم ربطی داره یا نه ولی تپش قلب و درد قلبم دارم.
    میشه کامل راهنماییم کنید که مشکل چیه و باید چیکار کنم؟؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      علایم کم خونی و مشکلات فشار خون دارید
      از نظر دیابت هم باید بررسی شود
      نیاز به ازمایش کامل خون دارید

  2. رحیمی گفت:

    سلام من دوماهی میشه که یکمرتبه دچار کاهش وزن وضعف شدم آزمایش دادم وسونو دوتا سنگ ۶ و۹ میلیمتری دارم دکترمعده رفتم قرص ناشتا امپرازول و موتیدون داد که دارم میخورم
    اما مشکل اصلی من سرگیجه است که قبلن هم بعضی مواقع سرم گیج میرفت
    الان نمیتونم روی پام زیاد وایستم یا راه برم دچار گیجی و ضعف وسرگیجه میشم اگر بیرون باشم باید برم تو ماشین بشینم آزمایشهام که دکتر گفت خوبه یکبار سرم گیج رفت که فشارم روی۸ بود
    انگار یه چیزی از،سر معدم مثل سوزن میزنه بالا تو سرم وسرم گیج میره انگار یکی داره منو هول می‌دهد ونمیزاره بشینم به زور منو میکشه .اولش دچار کاهش شنوایی میشم
    اولش اشتهام خیلی کم بود ولی الان بهتر شده خدارو شکر
    نمیدونم لطفا راهنمایی کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      علاوه بر موارد فوق علایم تیپیک پرکاری تیرویید دارید
      حتمن به پزشک برای ازمایش هورمونی مراجعه کنید

  3. فرشته احمدوند گفت:

    سلام
    من چند سالی میشه چشمام دور رو سخت میبینه هم سر گیجه دارم الان مدتی میشه در خواب هم سر گیجه دارم به طوری که چشمام رو فشار میدم بخوابم ولی همش بیدارم و جلو سرم گزگز میکنه مثل برفک یک ماه پیش هم گوش چپم صدا میداد تست حرکت دادم گفت مشکلی نداری لطفا بگین سر گیجه داعم من از چیه

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      هم باید فشار خونتان روزانه چک شود
      از نظر سینوس ها و مننژ هم باید اسکین شوید

  4. زهرا احمدوند گفت:

    سلام
    من چند سالی میشه چشمام دور رو سخت میبینه هم سر گیجه دارم الان مدتی میشه در خواب هم سر گیجه دارم به طوری که چشمام رو فشار میدم بخوابم ولی همش بیدارم و جلو سرم گزگز میکنه مثل برفک یک ماه پیش هم گوش چپم صدا میداد تست حرکت دادم گفت مشکلی نداری لطفا بگین سر گیجه داعم من از چیه

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      هم باید فشار خونتان روزانه چک شود
      از نظر سینوس ها و مننژ هم باید اسکین شوید

  5. مازیار گفت:

    سلام.شما میتوانید هر گونه مشکل حقوقی را که دارید با استفاده از داوری الکترونیک آی داور به راحتی و بدون اتلاف وقت و بدون هزینه اضافی حل کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      لطفا کامنت هایتان در حیطه پزشکی باشد
      سلامت باشید

  6. ناشناس گفت:

    سلام وقت بخیر
    من گیجی و منگی و سبکی سر دارم و خیلی کم حالت تهوع چند روز یه بار
    کمی هم تاری دید تقریبا حالت لرزش دید

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام و درود همراه عزیز
      ممکن است مسمومیت باشد.
      توصیه می‌شود جهت مشاوره و راهنمایی بیشتر به پزشک عمومی مراجعه کنید
      دکتر عمومی

  7. بردیا فولادی گفت:

    سلام ممنون از راهنمایی شما
    خدا خیرتون بده

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سپاس از همراهی شما.

  8. حسین رضایی گفت:

    مطالبی کهدر رابطه با سر گیجه بود بسیار جامع ومفید بود
    باتشکر از زحمات شما حسین رضایی از تهران .

  9. اسماعیل عبدی گفت:

    بنام خدا ممنون ازشما //متن ونوشته شماکامل وخیلی جامع بود.موفق باشید

    1. اگاه گفت:

      سلام من یهو چند روز گذشته یه حالت سرگیچه اومد سراغم دنیا دور سرم چرخ زد افتادم و بدنم شروع ب سوزن سوزن کرد عرق کردم رنگم زرد شده بود رفتم بیمارستان انگار آرامش بخش بهم زدن یعنی چه بوده

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        سلام
        باید اساسی درمان شوید
        احتمالا دیازپام تزریق کردند